نکته‌ای دربارۀ ادعیه و زیارات دکتر حسن انصاری به درستی نوشته است: «بسياری از زيارتنامه‌هایی که برای ائمه شيعه در آثار ابن‌طاووس و کفعمی و حتی شيخ طوسي در مصباح المتهجد نقل شده انشای ائمه نيست و متن آنها حتی منسوب به آنان نیز نقل نشده [است]. در واقع در مورد تعداد زيادی از آنها نه تنها سندی در اين کتاب‌ها نقل نشده؛ بلکه اساساً به ائمه منسوب نيستند. برخی متن‌ها از نواب چهارگانه نقل شده‌اند و برخی هم انشای علمای شيعه‌اند. می‌دانيم که بخشی از اين زيارتنامه‌ها را خود ابن‌طاووس انشاء کرده [است] و او هم مدعیِ مأثوربودنِ عينِ متنِ زيارتنامه‌ها نيست. البته روش عمومی اين بوده که اين زيارتنامه‌ها را بر اساس احاديث و تکه‌های مختلفی که در روايات در شأن اهل‌بيت(ع) موجود است تحرير و تدوين کنند؛ اما به هر حال در نهايت، نظم و انشای عبارات، کارِ ابن‌طاووس و برخی ديگر از علاقمندان به ميراث دعایی بوده است [نه آنکه روایتی باشد صادرشده از دو لب مبارک یکی از حضرات معصومین علیهم‌السلام].» دو نمونه 1️⃣ شیخ صدوق پس از اذعان به اینکه در روایات، زیارت‌نامه‌ای از معصوم(ع) برای زیارت حضرت فاطمه(س) نیافته است، خود زیارت‌نامه‌ای را تنظیم کرده آن را به دیگران نیز پیشنهاد می‌دهد (بنگرید به کتاب من لایحضره الفقیه، 2/574). 2️⃣ نمونۀ دیگر، زیارت‌نامۀ امام حسین(ع) است که سید مرتضی، آن را انشاء کرده (گفته) است. متن این زیارت‌نامه را سیدبن‌طاووس در کتاب مصباح الزائر خود آورده است (ص 221 تا 244). در فرستۀ پیش‌رو بخشهایی از آن را می‌آورم. تا هم آنچه را که آقای انصاری به درستی گفته است (ين زيارتنامه‌ها را بر اساس احاديث و تکه‌های مختلفی که در روايات در شأن اهل‌بيت(ع) موجود است تحرير و تدوين می‌شده است) دیده شود و هم به مناسبت امروز که روز عاشورای حسینی است عرض ارادتی به پیشگاه شهدای کربلا شده باشد. #زیارت #ادعیه #اعتبار_سنجی_روایت