. 🔗 قسمت قبل | مظاهر تمدن اسلامی 📌 هنر ✍️ هنر در میان مسلمانان همزمان با ظهور اسلام مورد توجه قرار گرفت و در طول قرن‌های بعدی به تدریج راه ترقی و کمال را پیمود. پس از گسترش نفوذ اسلام و توسعه روابط با ملت‌های مختلف، مسلمانان از دستاوردهای هنری غیرمسلمانان نیز بهره‌برداری کردند و آن‌ها را در خدمت پویایی هنر اسلامی قرار دادند. 🕌🏛 📚 تلاش مستمر هنرمندان مسلمان این بوده است که هنر را وسیله‌ای برای بیان فرهنگ اسلامی و ابزاری برای تبلیغ آن قرار دهند. این رویکرد موجب شده تا اقتباس‌های مختلف از هنر بیگانه، هویت اسلامی هنر را تحت تأثیر قرار ندهد و هنر اسلامی همواره تشخص خاص خود را حفظ کند.✨ 💢 هنر اسلامی در اشکال متنوعی تجلی یافته است؛ از جمله: 💠 خوشنویسی، کاشی‌کاری، آینه‌کاری، گچ‌بری، نقاشی، قالی‌بافی، کوزه‌گری، شعر و نثر ادبی، و خاتم‌کاری.🏺🖼📜 ✅ در ادامه به‌طور مختصر به معماری و شعر به‌عنوان نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر تمدن اسلامی در عرصه هنر می‌پردازیم.🌾 🖊 ادامه دارد... .

. 🔗 قسمت قبل | مظاهر تمدن اسلامی 📌 هنر ▫️¹. معماری ✍️ معماری اسلامی عمدتاً در مساجد، قصرها و بازارها تجلی یافته و در دوره‌های بعد به بُقعه‌ها و آرامگاه‌ها و ساختار شهرهای اسلامی نیز توسعه یافته است.🏘 💢مساجد به عنوان پایگاه مؤمنان در زندگی پرآشوب شهر، فضایی برای راز و نیاز با معبود فراهم می‌آورند. طراحی مساجد با قوس‌ها و ستون‌های پیوسته به ایجاد حالاتی معنوی کمک می‌کند و تزئینات داخلی نیز فضایی برای کشف و شهود را تسهیل می‌سازد. در عین حال، بسته به نقد و بررسی ارتباط آن‌ها با اصول اسلامی، این آثار دارای اهمیت ویژه‌ای هستند.🕌 🔖 معماری اسلامی در قصرها به منظور تجلی سلطه سلاطین طراحی شده و از نمادهای معماری به‌خوبی بهره می‌گیرد. وصف بهشت در قرآن و باغ‌های پرآب آن، الهام‌گر طراحان قصرهاست. سلاطین با استفاده از چشمه‌ها و حیاط‌های زیبا، به دنبال نشان دادن بهشت زمینی در قصرهای‌ خود بوده‌اند. قصرهایی مانند «قصر عمرة» و «قصر الزهراء» نمونه‌هایی از این سبک معماری به شمار می‌روند.🏛 .

. 🖊 در معماری اسلامی، چهار نکته اساسی وجود دارد👇 1️⃣ معماری مدارس و مکتب‌ها از معماری مساجد و قصرها اقتباس شده، و هماهنگی سبکی بین این بناها وجود دارد.🌱 2️⃣ از قرن دوم و سوم قمری، عوامل جغرافیایی، فتوحات و گذشت زمان باعث ایجاد تفاوت‌هایی در سبک و سلیقه معماری در جهان اسلام شده است.✨ 3️⃣ معماری اسلامی تحت تأثیر عوامل منطقه‌ای قرار داشته است. برای مثال، عناصر معماری مانند محراب و مناره که در مسجد پیامبر وجود نداشتند، بعدها اضافه شدند. مسجد جامع دمشق، ساخته شده در سال‌های ۸۷ تا ۹۶ قمری بر روی بقایای پرستشگاه ژوپیتر (خدای خدایان روم باستان)، نمونه‌ای از این تأثیرپذیری است. این مسجد، برخلاف مساجد اولیه فاقد محراب و زینت بود، اما صنعتگران ایرانی، هندی، مصری و قسطنطنیه‌ای آن را با افزودن مناره، محراب و تزئینات موزاییکی، دگرگون کردند. این سبک‌ها در دیگر مساجد جهان اسلام نیز گسترش یافت. همچنین، تبدیل بناهای مذهبی پیشین مانند کلیساها و آتشکده‌ها به مسجد، با حفظ برخی از اصول معماری قبلی، به انتقال ویژگی‌های معماری غیراسلامی به معماری اسلامی منجر شد.❗️ 4️⃣ هنرهای گوناگونی مانند کاشی‌کاری معرق، گچ‌بری، سفالگری، خطاطی، نقاشی، نگارگری در سنگ و مرمر و مینیاتورسازی در ساخت مساجد، کاخ‌ها و مقبره‌ها به کار رفته‌اند که نشان از ترقی هنر در جهان اسلام دارد، به‌ویژه از قرن چهارم به بعد.🖼🕌 .

. 🔗 قسمت قبل | مظاهر تمدن اسلامی 📌 هنر ▫️². شعر ✍️ ادبیات، به‌ویژه شعر، در ترویج افکار و انتقال مفاهیم در فرهنگ و تمدن نقش ویژه‌ای دارد. منظور از ادبیات، به‌طور خاص همان شعر است که ابعاد هنری خاص خود را دارد. وقتی که کسی بخواهد علاوه بر بیان مطلب، گفتار خود را با زیبایی‌سازی لفظ و معنا تزئین کند، آن را گفتار و نوشتار ادبی می‌نامیم و این آثار، ادبیات منظوم را تشکیل می‌دهد.🌱🔖 💢 با ظهور اسلام و گسترش فرهنگ اسلامی، ادبیات منظوم تغییرات عمیقی در ادبیات عرب و فارسی به وجود آورد. همچنین قرآن و نهج‌البلاغه به‌عنوان منابع تمدن اسلامی، تأثیر زیادی بر شعر داشتند.📚 ✅ شاعران تلاش کردند تا از این گنجینه‌ها بهره‌برداری کنند و اشعار خود را با مضامین دینی و معنوی تزیین نمایند. به‌طور معمول، کمتر شعری را می‌توان یافت که با نیایش‌های قرآنی یا ستایش پیامبر آغاز نشود. همچنین، وبسیاری از واژههای جاهلی به تدریج تغییر محتوا داد و کلماتی چون وفا، صداقت، سخاوت و شجاعت جای خود را باز کرد.✨ .

. 🎯 نقش گفتارهای حضرت علی (علیه السلام) در ادبیات و به ویژه شعر قابل توجه است. به گفته جرداق، ادبیات عرب به طرق مختلف از آن حضرت الهام گرفته و غنی شده است. گفتار علی در عین فصاحت و بلاغت به ظلم‌ستیزی و احیای عدالت مربوط می‌شود و از همین رو، ادبیات عرب تحولی شگرف را تجربه کرده و به‌ویژه شعر انقلابی در برابر فساد و ستم پدید آمد. اشعار کمیت‌بن‌زید اسدی و دعبل خزایی در نقد حکومت عباسیان و ابوالعلا معری از این نمونه‌ها هستند.❗️ 📌فرهنگ اسلامی همچنین بر اشعار فارسی تأثیر عمیقی گذاشته است. با گسترش فتوحات اسلامی و تأسیس حکومت اسلامی در ایران، شاعران بزرگی چون رودکی، فردوسی، فرخی، ناصر خسرو، جلال‌الدین مولوی، سعدی و حافظ به خلق آثاری پرداختند که با الهام از آموزه‌های دینی و فرا انسانی بود.🌱 ✅ به‌طور کلی، آثار شاعران فارسی‌زبان با مضامینی که از سخنان حضرت علی (علیه السلام) الهام گرفته شده، در این زمینه فراوان است و نشان‌دهنده تأثیر شگرف ایشان بر ادبیات فارسی است.✨ .