♈️پژوهشکده اخلاق و معنویت نشست علمی برگزار کرد؛ ⏹ معنویت و گام دوم انقلاب اسلامی ▶️پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (ایسکا): پژوهشکده اخلاق و معنویت در ادامه سلسله نشست های علمی همایش ملی گام دوم انقلاب، صبح روز پنج شنبه ۱۱ مهرماه، نشست «معنویت و گام دوم انقلاب اسلامی» را برگزار کرد. ✅به گزارش خبرنگار ایسکا: پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت با همکاری مرکز همکاری های بین المللِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، صبح روز پنج شنبه ۱۱ مهر۹۸، نشست علمی «معنویت و گام دوم انقلاب اسلامی؛ در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب» را با ارائه حجت الاسلام دکتر هادی صادقی و حجت الاسلام دکتر مهدی علیزاده برگزار کرد. ☮️در این نشست که از ساعت ۱۰ تا ۱۲ برگزار گردید، حجت الاسلام والمسلمین دکتر هادی صادقی، معاون فرهنگی قوه قضاییه و مشاور عالی دانشگاه علوم حدیث و حجت الاسلام والمسلمین دکتر مهدی علیزاده، رئیس پژوهکشده اخلاق و معنویت و معاونت فضای مجازی، هنر و رسانۀ دفتر تبلیغات اسلامی، درباره موضوعاتی چون: آینده پژوهی معنویت (بررسی روندهای موجود و پیش‌بینی روندهای آینده)، چالش‌ها و موانع پیش‌روی معنویت گستری در جامعه ایران معاصر و اولویت سنجی مراکز و نهادهای جامعه در زمینه مداخله معنوی بحث خود را ارائه کردند. 🔽 ابتدا دکتر هادی صادقی، معنویت را همه آن چیزهایی دانست که به روح انسانی مربوط است و ضمن تقسیم کلی معنویت به انواع و اقسام هفت گانه (معنویت تفننی، انفسی گرایی، دینی، توحیدی، اسلامی، شیعی و شیعیِ انقلابی)، با استناد و استفاده از آیات و روایات، به شرح و بسط هر یک از آن ها پرداخت. ✅در ادامه این نشست علمی، دکتر مهدی علیزاده، ضمن ارائه بحث درباره وضعیت فعلی معنویت ها، معنویت گرایی‌ها و نیز تغییرهای آن پرداخت و معنویت قدسی را سیرورت توحیدی انسان دانست. 🔴وی در سخنان خود درباره دو موضوع عمده بحث کرد که یکی شامل وضعیت کنونی معنویت گرایی در دنیای معاصر، آینده معنویت گرایی و مطالبات انسان امروز از معنویت بود و دیگری، تبیین بایسته های معنویت در گام دوم انقلاب اسلامی. دکتر علیزاده با اشاره به این که امروز ما در حال گذار از مرحله اول هستیم، ضمن پرداختن به بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، گام اول را ظهور و تثبیت انقلاب برشمرد و گام دوم را بالندگی و توسعه عنوان کرد. ⬅️دبیری علمی این نشست، بر عهده حجت الاسلام دکتر احمد کوهی بود؛ این نشست که در سالن تالار امام مهدی (ع) پژوهشگاه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شده بود، با استقبال علاقه مندان به این مباحث و پوشش خبری خبرنگاران استانی، در ساعت ۱۲ به کار خود پایان داد. #نشست_علمی #پژوهشکده_اخلاق_ومعنویت #همایش_ملی_گام_دوم_انقلاب ⏹https://eitaa.com/isca24/5438

💠حجت الاسلام والمسلمین صادقی تبیین کرد؛(قسمت اول) راهکارهای رشد معنویت اصیل انقلابی در گام دوم انقلاب ✅معاون فرهنگی قوه قضاییه ترویج فرهنگ جهاد و با محوریت ولایت را راه اصلی رشد فرهنگ معنویت در گام دوم انقلاب دانست و بر ضرورت استفاده از فرصت های معنویت افزایی تأکید کرد. ✅به گزارش خبرنگار خبرگزاری ایسکا، نشست علمی معنویت و گام دوم انقلاب اسلامی در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب از سلسله نشست های علمی همایش ملی گام دوم انقلاب پیش از ظهر امروز در سالن امام مهدی(عج) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد. ▶️حجت الاسلام والمسلمین هادی صادقی پژوهشگر کلام جدید و معاون فرهنگی قوه قضاییه در این نشست با بیان این که ابتدا باید تعریف درست از معنویت مشخص شود، گفت: معنویت در زبان فارسی از «مینو» گرفته شده و هر آن چیزی است که در برابر ظاهر قرار دارد و معنویت به معنای وسیع کلمه را مدنظر داریم. ♈️وی افزود: ما برای معنویت اقسام هفت گانه ای پیشنهاد داده ایم، نخست معنویت تفننی یا شبه معنویت است که از آن تعبیر به معنویت بازاری هم شده است که قسمی است شبیه سازی شده برای سرگرمی گروه هایی از مردم که می‌ خواهند لذاتی از سنخ دیگر هم داشته باشند. ▶️معاون فرهنگی قوه قضاییه تصریح کرد: قسم دوم، معنویت انفسی گرایی است که بیشتر مورد توجه در دوره جدید قرار گرفته و به دنبال حقیقت از درون خود انسان است و می‌ خواهد با کل هستی پیوند برقرار کند و شاید الهام گرفته از ادیان شرقی هندی باشد. ♈️وی با اشاره به این که قسم سوم معنویت دینی است، گفت: این قسم از معنویت یعنی فرا رفتن از مادیت و کسب قداست به همراه مبانی دینی که دارد؛ معنویت چهارم معنویت توحیدی است که عبارت است از فرا رفتن از مادیت در مسیر تقرب به خدا و کسب قداست آن هم بر اساس مبانی توحیدی. 💠حجت الاسلام والمسلمین صادقی عنوان کرد: پنجم معنویت اسلامی است که عبارت است معنویت بر اساس تفسیری که در دین مبین اسلام در ابعاد فردی و اجتماعی وجود دارد و فرا رفتن از مادیت در مسیر تقرب به خدا بر اساس مبانی اسلام که از اعتقاد به خدای واحد، اعتقاد به خاتمیت پیامبر گرامی اسلام(ص) و اعتقاد به معاد شکل می‌ گیرد. ✅وی بیان داشت: معنویت ششم معنویت شیعی است که مبانی عدل و امامت نیز به نوع قبلی اضافه می‌ شود و محور دین داری، انسان مؤمن قرار می‌ گیرد و در تمام ابعاد زندگی فردی و خانوادگی و اجتماعی را شامل می‌ شود؛ ولایت در فرهنگ شیعی محوریت تام دارد و عمود خیمه دین محسوب می‌ شود. 💠این پژوهشگر کلام جدید با تأکید بر این که آخرین نوع معنویت، همان معنویت شیعی انقلابی بر اساس تفسیر حضرت امام(ره) است، خاطرنشان کرد: این قید به تعریف قبلی اضافه می‌ شود که در زمان غیبت قائل به تعطیل بخشی از دین نیستیم بلکه همه دین با محوریت امامت با حضور نائب امام ادامه پیدا می‌ کند. 🔽وی خاطرنشان ساخت: این نوع از ولایت معنوی الزاما به معنای آن چیزی که در فرهنگ تصوف یاد می‌ شود نیست، در این نگاه اصل و اساس پیشرفت وتعالی معنوی ولایت است که اتصال به ولایت الله دارد و در میادین فردی و اجتماعی حضور جهت دار دارد و زندگی انسان را به سمت عالم بالا می‌ کشاند و به همه رفتارهای او جهت می‌ دهد.

💠حجت الاسلام والمسلمین صادقی تبیین کرد؛(قسمت دوم) ✅حجت الاسلام والمسلمین صادقی اضافه کرد: ما اعتقاد داریم آیاتی که در ارتباط با ولایت و امامت وجود دارد همچنان ادامه دارد، از جمله این که جدا شدن از ولایت خدا و رسول و ولی که عاقبتی جز جهنم ندارد امروز هم هست. ✳️وی با بیان این که معنویت در نگاه امام راحل و رهبر معظم انقلاب یک معنویت جهادی است، گفت: این معنویت بر بستر مجاهدت حاصل می‌ شود، یعنی یک جهاد همه جانبه با جان و مال برای خدا و تعالی و رسیدن به عالم قدس؛ این جهاد دقیقا همان چیزی است که گفتیم در بحث معنویت بر محور خدا است و سود نهایی نیز از آن همین فرد مجاهد است. 💠معاون فرهنگی قوه قضاییه افزود: بلاکشی در این معنویت شرط فرا روی از مادیت دانسته شده است و این ها کسانی هستند که خداوند به آنها وعده بهشت داده است؛ به همین جهت رزمندگان ما در دوران دفاع مقدس یک شبه ره صد ساله را رفتند. ✅وی تصریح کرد: باید بدانیم اگر قله هایی از معنویت را در عرصه جهاد و دفاع و سایر موارد مثل لبنان و عراق و سوریه شاهد هستیم که پر از فرا روی از جنبه های مادی است، امروز مدل ها و الگوهای خوبی پیش روی ما هست که این مسیر را تسهیل کرده و نشان می‌ دهد که افزایش معنویت در جامعه شدنی است. 💠حجت الاسلام والمسلمین صادقی با اشاره به این که رهبر معظم انقلاب نیز به همین مسأله تصریح دارند، خاطرنشان کرد: ایشان در بخشی از این بیانیه از عبارت جهاد در بحث معنویت استفاده کرده اند که نشان می دهد معنویت و جهاد با هم رابطه تنگاتنگی دارند. ♈️وی عنوان کرد: وظیفه اصلی حکومت دینی تشکیل دولت رفاه و یک آسایشگاه در این دنیا نیست بلکه غایت آن پروردن روح انسان ها است، البته به تعبیر رهبر معظم انقلاب این با زور و فرمان و دستور نمی شود بلکه مکانیزم آن چیز دیگری است. ❇️معاون فرهنگی قوه قضاییه بیان داشت: برای آینده نیز باید همین روحیه جهادی را گسترش بدهیم تا معنویت اصلی ما بالا برود چون گفتیم این سطح عالی معنویت در جهاد حاصل می‌ شود و پیش بینی می‌ کنیم با وجود و حضور رهبر معظم انقلاب این مسیر ادامه پیدا می‌ کند و از سوی دیگر معنویت های دیگر هم رشد می‌ کند و آن هم در سطح دنیا مورد توجه قرار می‌ گیرند و سیر مسیر تدریجی رو به تضاید برای افراد پدید می‌ آید. ⏺وی با تأکید بر این که با جریان هایی از جمله اربعین معنویت جهادی گسترش خود را پیدا می‌ کند، گفت: اگر ما در خارج از مرزهای خودمان تلاش بیشتری داشته باشیم توفیقات ما چندین برابر می‌ شود، چون گاهی اوقات باید از بیرون به درون ترشح بشود تا اثر گذاری بیشتری داشته باشد. ✅حجت الاسلام والمسلمین صادقی در پایان تأکید کرد: امروز فرصت های رشد معنوی زیادی از جمله اربعین، اعتکاف، فعالیت های جهادی، مناطق عملیاتی جنوب و غرب و البته برخورد صحیح روحانیت و مسائل مختلفی وجود دارد که باید از آنها به بهترین نحو استفاده کنیم؛ از جمله این که شما دیدید همین فرصت سیل چه تأثیری در نگاه مردم به روحانیت و دین داشت چون حوزویان در این جریان خوش درخشیدند

https://eitaa.com/isca24/5438👇👇

🔰نشست تخصصی اندیشکده معنویت: معنویت عاشورایی و الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ✅زمان: پنج شنبه هجدهم م هرماه ۱۳۹۸ از ساعت ۸ الی12 قم؛ ⏹مکان: قم ابتدای خیابان معلم ،مرکز همایش های غدیر ⬇️محورهای نشست: ❇️معنویت عاشورایی و مبانی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت ✅معنویت عاشورایی و آرمان های سند الگو 🔴معنویت های عاشورایی و افق سند الگو 🔵معنویت عاشورایی و تدابیر سند الگو – ❇️چرایی و چگونگی اشراب فرهنگ عاشورایی در اجزای الگو 💠معنویت عاشورایی و سبک زندگی اسلامی ایر اني ✅شیوه های تعمیق و پایدار کردن معنویت عاشورایی در ابعاد روان شناختی، جامعه شناختی و تربیتی ☮️اساتید: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد جواد رودگر حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید احمد غفاری جناب آقای دکتر محمد حسین ایمانی خوش خو جناب آقای دکتر بهزاد حمیدیه جناب آقای دکتر احمد شاکرنژاد جناب آقای دکتر محمد حسین ساجدی نیا

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت اسلامي و جامعه شناسی (جلسه دوم) 🔼ارائه دهنده: حجه الاسلام و المسلمین دکترباقر طالبی دارابی ⬇️ زمان: پج شنبه 1398/02/12 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت اسلامي و جامعه شناسی (جلسه اول) 🔼ارائه دهنده: حجه الاسلام و المسلمین دکترباقر طالبی دارابی ⬇️ زمان: پج شنبه 1398/02/12 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت و سازمان (جلسه اول) 🔼ارائه دهنده: دکتر عباسعلی رستگار ⬇️ زمان: عصر چهار شنبه 1398/02/11 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت اسلامي و چالش‌هاي جهان معاصر( جلسه دوم) 🔼ارائه دهنده: دکتر بهزاد حمیدیه ⬇️ زمان: چهارشنبه 1398/02/11 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت و درمانگری(مراقبت معنوی بیماران) - جلسه دوم 🔼ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی ⬇️ زمان: عصر پنج شنبه 1398/02/12 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت و سازمان (جلسه دوم) 🔼ارائه دهنده: دکتر عباسعلی رستگار ⬇️ زمان: عصر چهار شنبه 1398/02/11 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت و درمانگری(مراقبت معنوی بیماران) - جلسه اول 🔼ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی ⬇️ زمان: عصر پنج شنبه 1398/02/12 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت اسلامي و چالش‌هاي جهان معاصر( جلسه اول) 🔼ارائه دهنده: دکتر بهزاد حمیدیه ⬇️ زمان: چهارشنبه 1398/02/11 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

✳️کارگاه معنویت پژوهی ♈️معنويت و درمانگری(مراقبت معنوی بیماران) - قسمت پایانی 🔼ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مسعود آذربایجانی ⬇️ زمان: عصر پنج شنبه 1398/02/12 🔼مکان: چهار راه شهدا- ابتدای خیابان معلم- پژوهشکده فرهنگ و معارف قران- تالار طبرسی 🔼 برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت

🔰نشست هم اندیشی ارتقا و تکمیل سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت 💠ارائه دهنده: حجت الاسلام و المسلمین حمیدرضا مظاهری سیف 🌐با حضور حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن یوسف زاده دبیر اندیشکده مبانی ،حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسین رمضانی عضو اندیشکده مبانی و جناب آقای دکتر احمد شاکرنژاد عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و عضو اندیشکده معنویت. ▶️برگزار کننده: پژوهشکده اخلاق و معنویت ،اندیشکده معنویت و مرکز همکاری های علمی و بین الملل 🔴زمان: پنج شنبه 1398/03/30 ساعت 11 تا 13 🔵مکان: قم- ابندای خیابان معلم، پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن- تالار شیخ طبرسی #نشست_هم_اندیشی #سند_الگوی_اسلامی_ایرانی_پیشرفت #حمید_رضا_مظاهری_سیف #حسن_یوسف_زاده #حسین_رمضانی #احمد_شاکر_نژاد #اندیشکده_معنویت #مرکز_همکاری_های_علمی_و_بین_الملل

به نام خدا گروه اسلام و مطالعات معنویت یکی از سه گروه پژوهشکده اخلاق و معنویت در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. این کانال جهت اطلاع رسانی رویدادها و فعالیتهای علمی گروه تاسیس شده است. پیشاپیش از همراهی شما متشکرم احمد شاکرنژاد. عضو هیات علمی پژوهشگاه لینک عضویت در کانال: @spiritualitystudies

اعضای شورای علمی گروه اسلام و مطالعات معنویت 1. دکتر مهدی علیزاده (رئیس پژوهشکده اخلاق و معنویت) 2. دکتر احمد شاکرنژاد (مدیر گروه معنویت) 3. دکتر محمد عالمزاده نوری 4. دکتر حبیب الله بابابی 5. دکتر محمد جواد رودگر 6. دکتر محمد سوری 7. دکتر محمود نوذری 8. حجت الاسلام والمسلمین حمید رضا مظاهری سیف 9. دکتر وحید سهرابی فر 10. دکتر علی لطیفی 11. حجت الاسلام والمسلمین محمد شیخ الاسلامی

مصاحبه با دکتر مهدی علیزاده رئیس پژوهشکده اخلاق و معنویت، درباره فلسفه تشکیل گروه اسلام و مطالعات معنویت

مصاحبه با رئیس پژوهشکده اخلاق و معنویت؛ فلسفۀ شکل‌گیری گروه «اسلام و مطالعات معنویت» و اهداف آن پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت، به ریاست جناب حجت الاسلام والمسلمین دکتر مهدی علیزاده، از سه گروهِ «اخلاق»، «تربیت» و «اسلام و مطالعات معنویت» تشکیل شده که مدیریت این سه گروه، به ترتیب با آقایان: دکتر محمدتقی اسلامی، دکتر حسن بوسلیکی و دکتر احمد شاکرنژاد می باشد. در چهارم خرداد 98، گفت و گویی با دکتر علیزاده، ریاست این پژوهشکده، درباره رسالت و اهداف تشکیل گروه اسلام و مطالعات معنویت به عنوان جدیدترین گروه این پژوهشکده انجام شده که متن زیر، حاصل این مصاحبه است: ** لطفاً دربارۀ فلسفۀ شکل‌گیری این گروه و اهداف کلی آن توضیحاتی بیان فرمایید. بسم الله الرحمن الرحیم دغدغۀ تشکیل گروه اسلام و مطالعات معنویت، در واقع به خلأ بزرگ پاسخ‌گویی حوزه‌های علمیه و نهادهای پرچم‌دار فرهنگ دینی به نیازهای رو به گسترش و عمیق معنویت‌جویی جامعۀ معاصر و از جمله کشور خودمان بر‌می‌گردد که امروزه با اشکال مختلف و جلوه‌های متنوعی که دارد، شاهد شکل‌گیری و توسعۀ این نیاز هستیم. بخشی از این دغدغه که ما چگونه توانسته‌ایم در ساحت‌های فکری، تولید اندیشه، پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و هدایت ظرفیت‌ها و مطالبات، در میدان فرهنگی کشور حضور مؤثری پیدا کنیم، مربوط به حوزه معنویت خواهد بود. بر این اساس، مرکز اخلاق و تربیتِ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به این جمع‌بندی رسید که در توسعۀ دامنۀ فعالیت‌های خودش لازم است دپارتمان جدیدی را به عنوان مکمل حوزۀ دغدغه‌ها و نیازمندی‌های فکری،‌ فرهنگی و اخلاقی طراحی و مستقر کند؛ آن چیزی که درواقع خلأ رصدشده بود، عبارت بود از دغدغه ارتباط‌گرفتن ریشه‌ای و دقیق و از بن جان با حوزۀ دین و زندگی متعالی و زندگی فرامادی و غیرحیوانی که انسان برای آن آفریده شده؛ خلأهایی که انسان مدرن در خودش هرازچندگاه یک‌بار در خلوت و جلوت به نوعی تجربه می‌کند و حس می‌کند و سرخورده از فرورفتن در مناسبات مادی، جایی را می‌طلبد که به آنجا پناه ببرد و خودش را بازسازی کرده، نسبت خودش را با حیات و وجود دوباره بازخوانی نموده، و برای زندگی خودش برای زندگی خودش غایت و هدف‌گذاری کند. این چیزی نیست که ما بتوانیم با واژه‌های مضیقی که درون سنت کلاسیک علوم اسلامی، گاهی از آن به عنوان عرفان یاد می‌شود، الزاماً این را محصور کنیم و بگوییم که اگر چنین اتفاقی وجود دارد در خارج، پاسخ آن عرفان است. عرفان یک سنت است؛ خواستگاه‌ها، ریشه‌ها، غایات، سازوکارها و مکانیسم هایی دارد ... ، اما آن چیزی که ما به عنوان پاسخ‌گویی به این مسأله به دنبالش هستیم، عرفان نیست؛ مثلا فرض کنید دانشجویان دانشگاه‌های کشور امروز با محصولات متنوع غیربومی سروکار دارند که در حال گسترش روزافزون در بازار فرهنگی کشور است و همه اینها با اسامی متفاوت، به گونه‌ای یک نقطه را هدف خود قرار داده‌اند و آن، پاسخ‌گویی به این نیاز ریشه‌ای عمیق است؛ دعوت می‌کنند به اینکه ما می‌توانیم این حال بد شما را خوب و یک خلأ را برایتان پر کنیم. بسیاری از این جریان ها هم اصلاً شکل بحث‌های سلوکی، صوفیانه، جوکیانه، درویش‌مآبانه و مانند اینها نیستند و حتی تکنولوژی فکر و تکینک‌های روان‌شناختی‌ هم برای انواع خلصه‌ها، مدیتیشن‌ها و... به این میدان آمده اند؛ بنابراین اینکه آیا می‌توان با تکیه به تراث اخلاقی معارف دین، پاسخ‌گوی این فضا بود یا با تکیه کردن به میراث تفکر عرفانی اندیشۀ دینی به این نیاز پاسخ داد، گمانه‌هایی است که شاید به‌تنهایی هیچ‌کدامشان شانس ایجاد اجماع نداشته باشند؛ یعنی نخبگان و خواص روی هیچ‌کدام از این‌ها اجماع نکنند که هر یک از اینها به‌تنهایی بتوانند پاسخ‌گوی این نیاز و پر کننده این خلأ باشند؛ لذا محتاطانه‌تر این بود که واژه‌ای را به کار ببریم که دلالت مستقیم‌تری بر خود این نیاز دارد و آن هم واژۀ «معنویت» است. واژه‌ای که در طول تاریخ فرهنگ بومی ما، واژۀ اصیل و فراگیری است و در سطح فرهنگی عمومی چتر پوششی بهتری ایجاد می‌کند. جهان معاصر هم امروزه دارد به این فضا نگاه و از آن، به spirituality یاد می‌کند که با واژه معنویت تقارن و هم‌پوشانی دارد. واقعیت این است که ما امروز با اعتماد به نفس از این جهت خوشحالیم و سرمان را بالا می‌گیریم که ذهنمان با تفکر ترجمه‌ای و وارداتی نسبت به این مقوله ذهنمان تیز نشده است. این مقوله، مقولۀ پایدار، عمیق و ریشه‌داری است که شناسنامه و هویت خودش را در بوم فرهنگی ما و در سپهر فرهنگی- فکری ما دارد و همین‌طور مقوله‌ای است که با آنالیز و تجزیه و تحلیل عینیت ما به آن رهنمون می‌شویم و به صورت بالینی و میدانی به آن می‌رسیم، اما در عین حال مقارن شده با یک ابرجریان فرهنگی جهانی.

در هر صورت پس از رایزنی با هیأت‌رئیسه و هیأت‌امنای پژوهشگاه، به این جمع‌بندی رسیدیم که در مجموعۀ پژوهشکده اخلاق، باید این گروه مستقر شود که این گونه نیز شد و با استقبال خیلی خوبی در سطح دفتر تبلیغات اسلامی مواجه گشت. البته با توجه به خاستگاه نهادی و نقش و رسالت خودمان می‌خواستیم رویکرد اسلامی و پایبندی به اصالت‌های اسلامی‌مان در این تابلو خودش را نشان بدهد. لذا واژۀ اسلام را در عنوان این گروه آوردیم. از سوی دیگر می‌خواستیم مستقیماً به همین پدیده ارجاع کنیم و درگیر چیزهای دیگر نشویم. لذا مطالعات معنویت را پسندیدیم پس از تایید هیأت امنا از بین گزینه‌هایی که پیشنهاد شد، «گروه اسلام و مطالعات معنویت» را برگزیدیم. *** گروه معنویت چه وظایف مهمی دارد و همین‌طور ارتباطش با پژوهش‌های عرفانی چیست؟ ما در یک نگاه کلی، دو دغدغه اساسی داریم؛ یکی آفندی است و دیگری پدافندی؛ یکی فعالانه و دیگری تدافعی است. تدافعی یعنی آنچه که به عنوان درِ باغ سبز و یک فضای د‌‌ل‌انگیز و مدینۀ فاضله از فرهنگ‌های وارداتی و تفکر ترجمه‌ای، پیش روی جوان و شهروند مسلمانِ شیعۀ امروزی جامعه ایرانی قرار داده می‌شود، ما باید اینها را به دقت حلاجی کنیم، به بوته نقد بگذاریم و به مطالعات انتقادی اینها بپردازیم، سواد فرهنگی جامعه خودمان را در مقابل این پدیده‌ها افزایش بدهیم که اینها چه هستند، خاستگاه‌هایشان چیست و پشت نقاب‌هایشان چه کسانی پنهان شده اند؛ و پیامدهای سبک زندگی‌ای که بر پایه این منطق کوک می‌شود، به چه آبشخوری خواهد ریخت؟ بنابراین تحلیل ریشه‌ها و مقارنات، الزامات و پیامدهای این نگاه‌های جدید به معنویت، برای ایجاد بصیرت لازم در جامعه ایرانی اسلامی معاصر، یکی از اهداف جدی ما بوده است. در کنار این و مهم‌تر از این، تبیین دقیق منطق اسلام در عرصه معنویت است که نسخه اسلامی چیست و اسلام با تأکید بر قرآن و مکتب اهل‌بیت، چه نقشۀ راهی را برای تعالی حیات طیبه انسان و پاسخ‌گویی به آن سؤال ریشه ای و آن خلأ بزرگ پیشنهاد می‌کند؟ در واقع اینجا بود که باز دو تا شاخه بزرگ از کارهای کم و بیش زمین‌مانده، جلوی ما خودش را نشان می‌داد: یکی پرداختن به بنیان‌ها و بنیادهای این قصه است که ما از نگاه ثقلین، از نگاه قرآن و اهل‌بیت اگر بخواهیم به سؤال‌های عمیق و پژوهش‌های بنیادی بپردازیم و پاسخ بدهیم، چه نقشۀ راهی را باید فراروی خودمان داشته باشیم و چه پروژه‌هایی باید شکل بگیرد، چه گفتمان‌هایی را باید دامن بزنیم و چه فضاهای نخبگانی‌ای را باید در بین نشست‌ها، میزگردها، حتی همایش‌های بین‌المللی باید رقم بزنیم و ایجاد کنیم. از سوی دیگر، مشتقات کاربست اینها را بگیریم و نسخه اسلامی‌ معنویت کاربردی را تولید و ترویج کنیم. لذا در این حوزه ایجابی و اثباتی که می‌شود «معنویت اسلامی با تأکید بر [آموزه های] قرآن و اهل‌بیت»، ما دو فضای بزرگ را پیش روی خودمان تعریف کردیم: مطالعات بنیادین و پژوهش‌های کاربردی و کاربستی. مطلب قابل توجه دیگری که می‌شود اینجا به عنوان استراتژی و خط‌مشی ما به عنوان سیاست به آن اشاره کرد، این است که ما برای اینکه هویت خودمان روشن باشد، با خودمان تعیین تکلیف کرده‌ایم که موضع ما نسبت به آنچه که در میراث‌های مختلف از صحنۀ عینیت فکری و پژوهشی وجود دارد، چیست؟ فرض بفرمایید با تفکر عرفانی کلاسیک اسلامی، مثلاً عرفان مکتب محی‌الدین چیست؟ این را ما با خودمان به جمع‌بندی رسیده ایم و در مانیفست ما آمده و ثبت شده است. ما به آن جهت که فقط و فقط کشف و صورت‌بندی و بازنشر و ترویج عرفان ناب و اصیل وحیانی را در دستور کار خودمان قرار داده‌ایم، لذا آنچه که خط اصیل حرکت ماست، قرآن و اهل‌بیت و سنت نبوی خواهد بود. آنچه که در مسیر می‌تواند به این فهم کمک و یاری برساند، ما نسبت به آن تحاشی نخواهیم داشت، نسبت به آن از ابتدا دچار خودسانسوری نخواهیم بود، اما با آنچه که در عرضه به این دو شاخص و سنجۀ اصلی (عرضه به قرآن و سیره و کلمات اهل‌بیت) احساس شود فاصله دارد، آنجا را به نقد خواهیم کشید. بنابراین چه نسبت به عرفان‌های کلاسیک و سنتی خودمان با قرائت‌های مختلف، چه نسبت به آنچه که ممکن است از ادیان ابراهیمی دیگر از راه برسد، ما برخورد اول‌مان در درجه نخست و در مقام گردآوری، گشودگی، نگاه اکتشافی و حقیقت‌جویانۀ ناب پژوهشی است، اما در مقام دوم در موضع داوری، آنجا شاخص و سنجۀ اصلی منطق قرآن و اهل‌بیت خواهد بود و ما خودمان را مدیون و زیر پرچم هیچ‌ یک از جریان‌های معنوی و عرفانی نمی دانیم و تلاش می‌کنیم که مطالعۀ انتقادی دقیقی نسبت به این فراورده‌ها و محصولات داشته باشیم... .