متأسفانه چند دهه است که همسایگان عربمان را تخفیف و تحقیر کرده و میکنیم که حتی آب آشامیدنی و میوههای گوناگون را با پول نفت وارد میکنند و عُرضه تولید ندارند
اینکه ما واقعیتهای اقلیم خشکمان را نپذیرفتهایم و «انواع میوههای آببر» را با #پمپاژآب از سفرههای زیرمینی تولید کردهایم و حتی #برنج که محصول اقلیمهای مرطوب و پرباران است را در نواحی خشک این خاک کهن تولید کردهایم حاصل پرکاری ما و بیعرضگی همسایگانمان نیست
آنها واقعیتهای اقلیمشان را پذیرفتهاند و ما آن را انکار کردهایم
اکنون ما در انتظار پاسخهای بیتعارف طبیعت و گودالهای عظیم نشستهایم که هر لحظه بخشهایی از اصفهان خیالانگیز و کاشان رویایی را میبلعند و اما همسایگان عربمان به مدد واقعبینی و البته بهرهگیری از تکنولوژی روز دنیا، میلیاردها مترمکعب آب اقیانوس را شیرین میکنند و انواع میوهها و محصولات را با بازدهی بسیار بالا تولید میکنند و بر بیتدبیری ما طعنهها میزنند
مثال با ارزش #مگاپروژه منطقه کشت و صنعت عظیم الجوف #عربستان است که بزرگترین مزرعه تولید زیتون و روغن زیتون در جهان بشمار میآید
آب حدود ۲۰.۰۰۰.۰۰۰ درخت زیتون آن با شیرین کردن آب دریا تأمین میشود و به تنهایی ۱۵۰۰۰تن از نیاز سالانه ۳۰.۰۰۰ تنی روغن زیتون عربستان را تأمین میکند
ایران جزو معدود کشورهایی است که #صنایع_آببر خود را با چشم بستن بر اقلیم خشکاش توسعه دادهاست
صنایع فولادی ایران در قلب مناطق کویری اصفهان و کرمان و خراسان و اراک کاشته شدهاند
حال آنکه کشورهایی نظیر ژاپن، هند، چین و کرهجنوبی که قطب تولید و صادرات فولاد در دنیا هستند صنایع فولادی خود را بدون استثنا در مناطق ساحلی ایجاد کردهاند
اسباب حیرت مضاعف است که در اوج بحرانهای بیآبی و خشکسالی در سبزوار کم آب و خشک، صنایع فولادی ایجاد شدهاست
صنایع کاشی و سرامیک ایران نیز در قلب استانهای کویری اصفهان و یزد توسعه یافتهاند که خود داستانی است پر آب چشم
در غیاب سند ملی آب، مدیران و نمایندگان این استانها توسعه استان خویش را به بهای ویرانی فلات کهن ایران خریداری کردهاند!
مدیران این استانها در چند دهه، با چنان عطشی بر ایجاد صنایع آببر و گسترش کشاورزی همت گماردهاند که گویی قرار بوده است اعلام استقلال کنند
نگاه به #سدسازی در دنیای مدرن با آنچه که در ایران در جریان است بسیار متفاوت است
عصر سدسازی تقریباً باتوجه به آثار زیانبار زیست محیطی و روشهای جایگزین تأمین انرژی رو به افول گذاشته است
فقط در ایالات متحده آمریکا در ۳۰سال گذشته ۹۰۰ سد بزرگ جمعآوری شدهاند
به طور متوسط هر سال ۶۰ سد در آمریکا جمعآوری میشود
در اغلب مناطق ایران که سدهای متعددی ساخته شدهاند سطح تبخیر آب پشت سدها چندین برابر استاندارد جهانی است
برخی کارشناسان ایرانی معتقدند رانتهای موجود در توسعه سدسازی مانع از تحول تصمیمگیری در این صنعت شده است
یکی از دلایل فاجعه زیست محیطی خشک شدن دریاچه ارومیه، سدهای متعددی است که در حوزه آبریز نگین فیروزهای آذربایجان ساخته شدهاند و تلاشها برای احیای آن هنوز ثمری نداده است
سهم کشاورزی در تولید ناخاص داخلی ایران حدود ۶ درصد است
اما جای شگفتی است که حدود ۲۰درصد جمعیت شاغل ایران در بخش کشاورزی مشغول فعالیتاند
مقایسه این ۲ عدد نشان میدهد که ما با یک پنجم نیروی کار کشور حداکثر توانستهایم یک پانزدهم به تولید ناخالص داخلی کمک کنیم و این به این معناست که ارزش افزوده تولید شده در این بخش ناچیز بوده و بهرهوری آن بسیار پایین است
البته اگر یارانه پرداختی به آب کشاورزی و زیان جبرانناپذیر فرونشستها را در نظر بگیریم خسران بزرگی را متحمل شدهایم
سود محصولات کشاورزی اصفهان و کاشان به جیب دلالان میوه سرازیر شده است اما ترکهای ناشی از نشستزمین در اطراف عمارتهای زیبا و تاریخی آنها بر جانهای ایران دوستان نشسته
بحران آب در فلات ایران یک جنگ تمام عیار است که مدیریت آن خارج از توان یک یا دو وزارتخانه است
برای مدیریت و کنترل آن باید ستادی از نوع #ستادجنگ تشکیل شود که شبانهروزی تدبیر و تأمل کنند
در صورت تداوم پدیده فرونشستهای زمین در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، دو سوم فلات ایران خالی از سکنه خواهدشد و بلایی بدتر از مهاجرت گسترده زمان جنگ در پی خواهدداشت
۲۰۰ دشت از ۶۰۰ دشت اصلی ایران عملاً از بین رفته است و ۵۰هزار سال طول میکشد که دشتهای فرونشسته ترمیم شوند
تهران با ۳۰سانتی متر فرونشست سالانه، ۲۰ برابر میانگین جهانی فرونشست زمین دارد
#نســـآفتابـــل
ایتا
تلگرام
سروش
@sunshinegeneration
از مگا مال تا مگا هیئت
تا کنون بارها عرض کردهایم که یکی از مهمترین تفاوتهای تمدن مدرن با تمدن اسلامی، در گزاره بنیادین و محوری؛ لِيَقُومَٱلنَّاسُ بِٱلْقِسْطِ (آیه ۲۵ سوره حدید) است
مدل مدیریتی اسلام به این شکل است که واحدهای مدیریتی را کوچک، پراکنده و غیر متمرکز میکند
آنگاه وظایف را به همه میسپارد و ازین رهگذر، #مشارکت_حداکثری ایجاد میکند، مردم را رشد میدهد و ظرفیتها را فعال میکند
مدرنیته در مقابل، واحدهای مدیریتی را کلان و متمرکز میکند و با این روش، قریب به اتفاق مردم را از #مشارکت کنار مینهد و بسترهای رشد را عقیم میکند
فیالمثل برای دفاع از کشور، یک #ارتش منسجم متمرکز ایجاد میکند، انسانها را استخدام میکند و وظیفه دفاع را تنها به آنها میسپارد
اما اسلام، دفاع را بر عهده همگان میگذارد و مردمش را با؛
جَٰهَدُواْ بِأَمْوَٰلِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِٱللَّهِ (آیه ۱۵ سوره حجرات) پرورش میدهد
امری که در اندیشه فقیه تمدنی عصر ما با عنوان #بسیج ظهور و بروز یافت
باز در نظام تولید مدرن، #کارخانه کلان متمرکز را داریم با نتیجهای واضح؛
یک ارباب و مالک با کسب سود حداکثری و صدها کارگرِ بلهقربانگو و بی اختیار با سودی حداقلی
همین مدل تولید متمرکز، یکی از اصلیترین ریشههای نظام سرمایهداری، نابود کننده عدالت و ایجاد کننده فاصله طبقاتی است
در اسلام اما با تربیت انسانها بر اساس #مشاغل_برتر مانند کشاورزی، باغداری و دامداری، مکروه دانستن اجیر و استخدام دیگران شدن (کافی جلد ۵ صفحه ۹٠) و لزوم #نظارت هر فرد به غذایی که میخورد (سوره عبس آیه ۲۴)، یک نظام تولیدی غیرمتمرکز، سبک، ارزان و بسیار باکیفیت طرحریزی میشود
با نظام تولیدی اسلام، #مشارکت_حداکثری در تولید غذای طیب ایجاد میشود و ضمناً هر کسی آقای خودش است، همانطور که خدا او را آقا و آزاد آفریده (نامه ۳۱ نهجالبلاغه)
مثال دیگر این نزاع تمدنی در مدل توزیع و بازار است
مدرنیته هرچه بیشتر پیش میرود، بازارهایی متمرکزتر، بزرگتر و در نتیجه گرانتر درست میکند
مگامالهایی که برای حدود نود درصد مردم، امکان خرید یک غرفه هم در آنها وجود ندارد
چرا که بسیار کم است و در نتیجه گران
به همین راحتی در عرصه توزیع و بازار هم #مشارکت_حداکثری را از دست میدهید
اما اسلام عزیز و مردمی، درست در نقطه مقابل تمدن طاغوتی انحصاری، بازار پراکنده فراوان #رایگان میسازد و در اختیار همه مردم قرار میدهد (کافی جلد ۵ صفحه ۱۵۵)
میتوان دهها مثال دیگر هم آورد
مثلاً میتوان مدل معیوب و پر اشکال و متمرکز #سدسازی را با مدل پیشرفته، پراکنده و سبُک #آب_انبار داری مقایسه کرد و امثله دیگر
در همین راستا و با توجه به اینکه در ایام عزاداری حضرت سیدالشهداء علیهالسلام هستیم، باید توجه کنیم که اسلامیترین مدل برپایی مجالس سوگواری، آنست که نیروهای بیشتری را درگیر خود کند و از ظرفیت انسانهای بیشتری استفاده کند
با توجه به مسائل فوقالذکر، باید به دنبال تکثیر هیئتها باشیم نه تکبیر آنها
هیئت کلان متمرکز، جدای از اشکالات متعددی که دارد، نمیتواند بسترساز خوبی برای لِيَقُومَ ٱلنَّاسُ بِٱلْقِسْطِ (آیه ۲۵ سوره حدید) باشد
اما هیئتهای کوچک و #روضه_های_خانگی، میتواند یکی از مهمترین عوامل #مشارکت_حداکثری در مراسم انسان ساز محرم باشد
فیالمثل فلان هیئت که بیست سی هزار نفر مستمع دارد و تنها با یک سخنران و یک مداح مدیریت میشود، در صورت تبدیل به روضههای خانگی کوچک بیست سی نفره، بسترساز تربیت حدود هزار و پانصد مداح و همین تعداد سخنران است
به جای پرداخت هزینههای سنگین سیستم صوتی، در بسیاری از موارد، حتی نیازمند یک بلندگوی ساده هم نیست
به جای استخدام یک یا چند تیم خبره آشپزی، مدل روضه خانگی هزاران هزاران نفر را درگیر پخت غذای مجلس سیدالشهداء علیهالسلام میکند
بدیهی است که کیفیت غذای مجالس کوچک، بسیار بهتر از غذاهایی است که برای هیئتهای بزرگ طبخ و آماده میشود
چه اینکه حجم کار اندک است و سبک
از دیگر سوی هرکسی برای اهالی خانه و همسایههای خودش غذا تهیه میکند که موجب دقت و اهتمام بیشتر است
باز برخلاف #مگا_هیئت ها، برپایی جلسات خانگی کوچک، قریب به اتفاق کوچه خیابانهای شهر را بهرهمند از حال و هوای روضه و ذکر معارف اهلبیت علیهمالسلام میکند
البته که میتوان به فواید بی بدیل دیگری هم اشاره کرد
امید که با برپایی #روضه_های_خانگی، شاهد #مشارکت_حداکثری و بهرهمندی حداکثری از این فرصت گرانقدر شویم
نسل آفتاب