🌺🌺 نکته‌ای از تفسیر استاد جوادی آملی مرتبط با انسان‌شناسی و موضوع #آزادی‌انسان/ خودعالی_خوددانی
💠[پنج مرحله #اسارت‌حیوانی انسان در حیات دنیا]
🔶لذت‌ها [ #اسارتها‌وبردگی‌ها] ي دنيا در پنج مرحله خلاصه مي‌شود و همه اين مراحل خمسه هم لهو است و غرور. آياتي كه مصدّر به ﴿اعْلَمُوا﴾ است ناظر به اهميت و هشدار دادن به آن مطلب است:
﴿اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي اْلأَمْوالِ وَ اْلأَوْلادِ﴾
فرمود #دنيا پنج مرحله [ #اسارت‌وگرفتاری‌وبندگی] دارد:
🔹در مرحله كودكي و نوجواني انسان #گرفتار_لعب است و لهو
🔹 در دوران جواني #گرفتار_زينت است،
🔹در دوران كهولت دوران #فخرفروشي است،
🔹در دوران پيري و سالمندي دوران #تكاثر است.
🔸﴿أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ﴾
براي خردسالان كه به بازي #سرگرم هستند.
🔸از دوران خردسالي كه گذشتن از آن بازي‌ها فراغت پيدا مي‌كنند چيزهايي هم آنها را به خود #سرگرم مي‌كند.
🔸از دوران نوجواني گذشته به مرحله جواني كه رسيدند, به زينت‌ها مي‌پردازند, به فكر بازي نيستند به فكر زينت, آراستن, لباس‌هاي خوب در بر كردن و همسر گرفتن هستند در اين مرحله.
🔸از اين مرحله كه گذشت، دوران فخرفروشي به مقام و جاه و منصَب و سمت است، وقتي بازنشست نشد، دوران اشتغال به كار است كه دوران كهولت اوست: بين چهل تا 55 و شصت.
🔸و از دوران كهولت كه گذشت به دوران پيري و شيخوخيت رسيد ديگر نه اهل لعب است نه گرفتار لهو و كودكانه و نوجوانانه است نه مي‌تواند زينت كند خود را
«و لن يصلح العطار ما أفسد الدهر»[۱]
نه مقامي دارد او فخر كند فقط به جمع مال و نوه و اولاد #افتخار مي‌كند اين قدر داشتم و اين قدر دارم اين از #بستگان ما است اين قدر #نوه دارم اين قدر #فرزند دارم اين قدر #داماد دارم اين قدر #قبيله دارم اين قدر #عشيره دارم تا بميرد.
از #لَعِب شروع مي‌شود تا #تكاثر؛
﴿أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ ٭ حَتّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ﴾[۲]
اين آخرين خطر دامن‌گير ابناي دنيا است.
فرمود:
﴿أَلْهاكُمُ التَّكاثُرُ حَتّى زُرْتُمُ الْمَقابِرَ﴾
به جاي اينكه به دنبال كوثر برويد گرفتار تكاثر شديد.
🔹اين طور نيست كه اگر ما نفس را آرام و #مهار نكرديم او ما را رها كند اگر ما او را سرگرم و مهار نكرديم او مهار مي‌كند
ما اگر او را به #تحصيل‌كوثر وادار نكرديم، او ما را به تكاثر #گرفتار مي‌كند،
اگر اهل مال است او را به #تكاثر مال و زمين و باغ گرفتار مي‌كنند؛
اگر طلبه است و معمم است به #تكاثر شركت‌كننده‌گان در بحث گرفتار مي‌كند
اين‌طور نيست كه او كسي را رها بكند اين‌طور نيست كه كسي از #چنگ‌او نجات پيدا بكند. اگر امام جماعت است او را به تكاثر مأمومين گرفتار مي‌كند و اگر نويسنده است به تكاثر خوانندگان كتاب گرفتار مي‌كند. كم كسي است كه از #گرفتاري تكاثر نجات پيدا كند.
اينكه گفتند #هرلحظه خود را مواظب باشيد اين است.
آن كسي كه از آمدن و رفتن يك عده و پاي وعظ او يا به پاي بحث او يا به پشت سر او خوشحال مي‌شود معلوم مي‌شود او هنوز گرفتار #تكاثر است
عمري در تحت #ولايت‌شيطان است و خيال مي‌كند تحت #ولايت‌الهي است و دارد كارهاي مثبت انجام مي‌دهد.
🔻بدترين وضع براي ما است كه ما ندانيم در تحت #ولايت چه كسي هستيم و خود را نسنجيم، اگر خود را سنجديم معلوم مي‌شود كه اين كارهاي ما «لله» است يا «للهويٰ»:
﴿أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ﴾[3]
شايد اگر ابراهيم خليل(سلام الله عليه) بود چه اينكه هست به ما هم بگويد:
﴿أُفِّ لَكُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ﴾[4]
لازم نيست انسان در برابر يك #بت #خضوع كند، همين كه در برابر #هوس خضوع مي‌كند:
﴿أُفِّ لَكُمْ وَ لِما #تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّهِ﴾ شامل حال او مي‌شود.
و معلوم مي‌شود هنوز ما گرفتار #معبود_دروني هستيم و #بت‌كده‌اي در #درون داريم كه مي‌گوييم من خوشم آمد
#ميل_من اين است و به من برخورد
اگر به من برخورد و من خوشم مي‌آيد و من دوست دارم و من مي‌پذيرم و من مطرح است
معلوم مي‌شود ما هنوز #گرفتار عتاب ﴿أُفِّ لَكُمْ وَ لِما تَعْبُدُونَ﴾ خواهيم بود.
اين‌چنين نيست كه تكاثر فقط درباره مال‌داران و زراندوزان باشد #هركس #گرفتار حبالي از حبائل شيطان رجيم است.
🔸 اين تعبير از مرحوم شيخ بهايي (رضوان الله عليه) است كه قرآن كريم به حسب ادوار پنج‌گانه كه:
يك دوره، انسان كودك است
يك دوره نوجوان است
يك دوره جوان است
يك دوره به كهولت رسيده،
يك دوره به شيخوخيت مي‌رسد .
[1] . بلاغات النساء، ص137.
[2] . سوره تکاثر، آيه1 و 2.
[3] . سوره جاثيه، آيه23.
[4] . سوره انبياء، آيه67.
🍀 @SyasatMotahar
