این است که واژه نفس که در روایت آمده نفس نباتی است، نفسی که در ابتدا در انسان بوجود آمده و این نفس نباتی است که موجب رشد و نمو بدن انسان می شود، بعد از اینکه نفس نباتی به صورت تدریجی رشد و نمو کرد، تبدیل به نفس حیوانی می شود و طالب غضب و شهوت می گردد. باز اگر سیر خودش را ادامه دهد، به نفس ناطقه و نفس انسانی تبدیل می شود. در حدی که می تواند فکر و اندیشه کند و دچار تجرد روحانی شود.
واژه روح که در روایت آمده به معنای باد است، در برخی روایات باد را یک مزاج به حساب می آورند. باد را هم در برخی روایات در کنار بلغم ذکر کردند و در حقیقت هم حکم با بلغم قرار داده اند. در اینکه باد بعنوان یک مزاج می تواند بیاید، یک امر مسلم هست. نکته دیگری که اشاره می شود، این است که سیر خلقت انسان به صورت تدریجی بوده است. در ابتدا خداوند قالب اولیه انسان را درست می کند و در ادامه در درون این قالب چهار نوع و چهار طبیعت یعنی صفرا و سودا و بلغم و خون و یا پنج نوع که باد هم باشد، را در بدن قرار داده است، نکته بعدی این است که فزونی و افزایش یک مزاج مراتب دارد، ممکن است که یک مزاج کمی افزایش پیدا کند، که به همان اندازه ای که افزایش پیدا می کند فرد از ناحیه آن مزاج دچار بیماری می شود. مثلاَ فرض بفرمایید اگر کسی خشکی در بدن او غالب شد این خشکی در ابتدا ممکن است موجب خشکی لب انسان و یا یبوست فرد بشود و اگر این خشکی در بدن او باز فزونی پیدا کند، ممکن است که این فرد عوارض دیگر سودا را نیز پیدا کند. مثلاً دچار ترس و هول و اضطراب شود، و یا دچار وسواس شود، اگر این خشکی و غلبه سودا باز بیش از اندازه در فرد تحقق پیدا کرد، فرد علاوه بر موارد ذکر شده دچار غم و غصه سودایی خواهد شد، امکان دارد آب دهان او دچار تلخی هم بشود.
این فزونی مرتبه بردار است و مراتب دارد و بستگی دارد که به چه اندازه آن مزاج دچار غلبه شده باشد. گاهی وقت ها یک مزاج دچار نقصان می شود، البته گرچه اگر یک مزاجی دچارفزونی شد، ضد آن دچار نقص و کمی شده. لذا باید به هر دو قسمت اشاره شود. هم فزونی که عامل بیماری است و هم نقصان. مثلاً به این شکل بگوییم، فردی که دچار غلبه خشکی شده معنایش این است که رطوبت بدن او کم شده، خشکی بدن او زیاد شده، یعنی مثلاً آب بدن او کم شده است.
انشاء الله به شر ط حیات و توفیق ادامه دارد. 🌺
بنام خدا
⁉️ سوال هفته 🧏♂
3⃣ مقصود از واژه نفس و روح در حدیث قدسی چیست؟ توضیح دهید.
نشانی منبع: علل الشرایع شیخ صدوق، جلد ۱، صفحه ۱۱۰، حدیث ۹
لطفاً پاسخ سوال را در گروه زیر قرار دهید.
https://eitaa.com/joinchat/1066140619Ca49bc642b0
📚جایگاه مزاج شناسی در طب اهل بیت علیهم السلام 3️⃣
بنام خدا
شرح و بسط روایت دوم از سری روایات پایه مزاج شناسی
اما روایت دیگری که جزء روایات پایه مزاج شناسی است، این کلام امام صادق علیه السلام که می فرمایند: تمام بیماری ها نشاءت یافته ازغلبه صفرا و یا سوداست. یا خون سوخته یا بلغمی که غلبه پیدا کرده است. پس اگر یکی از این مزاج ها دچار غلبه شود، چه باید کرد؟ قبل از اینکه یکی از این مزاج ها غلبه پیدا کند ما باید سعی کنیم مزاج خود را در حالت تعادل نگه داریم، یعنی به تعبیر دیگر این روایت؛ از ما خواسته است که ما طبیب خودمان باشیم، قبل از اینکه یکی از مزاج ها دچار غلبه یا نقصان شود، باید خودمان ملاحظه حال خودمان را بکنیم. مثلاً فرض بفرمایید کسانی که دارای بدن سالم هستند اگر در شبی ماهی استفاده کنند، برای اینکه سردی ماهی به بدن فرد منتقل نشود و سردی بر انسان غالب نشود، مناسب است بعد از خوردن ماهی از عسل استفاده کند، از خرما واز مصلح آن سردی استفاده شود، تا بدن در حالت تعادل باقی بماند، و یا اگر فرض بفرمایید خشکی بدن به خاطر خوردن میوه های خشک یا غذاهای خشک در حال فزونی است، بایستی سعی کنیم از ملینات استفاده کنیم مانند بادمجان که ملین است و یا بعد از خوردن غذاهایی که طبع سرد یا خشک دارند از شربت عسل و یا از ملینات دیگر استفاده شود تا خشکی آن غذا بر بدن انسان غالب نشود. پس این کلام امام صادق علیه السلام به این نکته اشاره دارد که ما خودمان طبیب خودمان باشیم تا قبل از اینکه بیماری بر ما غالب شود و یا اینکه یک کدام از این مزاج ها بر ما غلبه پیدا کند، سعی کنیم آن غذا و یا حال و هوایی که در آن به سر می بریم، را در حالت تعادل نگه داریم تا بدن در حالت تعادل قرار گیرد. نکته دیگری که ذیل این روایت قرار می گیرد، این است که حضرت فرمودند: تمام بیماری ها نشاءت گرفته از غلبه یکی از این مزاج ها هستند. ممکن است عزیزی سوال کند که آیا سرطان هم نشاءت گرفته از غلبه یکی از این مزاج ها است؟ جواب: بله. مثلاً فرض بفرمایید، اگر کسی از این غذاهای تراریخته و غذاهای مضر و غذاهایی که مواد نگهدارنده و مواد سرطان زا دارد، استفاده کند خون او دچار کثیفی و دچار سوختگی می شود. و این کثافات در خون نهایتاً منجر به بروز توده و یا میوم و یا فیبروم و یا کیست هایی که در بدن به وجود می آید، بخاطر خون سوخته انسان است. بیشتر اینها به خاطر استفاده از غذاهای ناسالم و سبک زندگی نادرست است. و آن غذاهای ناسالم یکی علل نزدیک برای اختلال چهار مزاج است. یا باعث افزایش یکی از این مزاجها یا باعث نقصان یکی از مزاج ها می شود. مثلاً برای اینکه مطلب در ذهن قرار بگیرد، فردی که پرخوری می کند، این پر خوری او پرخونی به بار می آورد، خون او را زیاد می کند، این پر خونی او، فشار خون ایجاد می کند و این فشار خون موجب پاره شدن رگ های مغز می شود و فرد مثلاً دچار سکته مغزی می شود. پس اگر ما انواع بیماری هایی که امروزه مرسم است و وجود دارد را بخواهیم بررسی کنیم، نهایتاً موجبات ایجاد اختلال در یکی از این مزاجهای چهارگانه را باعث می شود. آنچه که موجب بیماری می شود، اختلال مزاج هاست. نقصان یا زیادت این مزاجها نهایتاً موجب بیماری می شود.
انشاء الله به شر ط حیات و توفیق ادامه دارد.🌺
📖 طب و شعر 📚
امید مجد. 3⃣
به یقین مومنان به هر دو سرا
رستگارند نزد باری خدا
آن کسانی که در خلال نماز
خاضع و خاشعند و اهل نیاز
و آن کسانی که روی گردانند
از هر آن چیز بیهوده دانند
و به رد زکات خود ساعی
و به حفظ عفاف خود راعی
بجز از همسران و ملک یمین
که نکوهیده نیست این در دین
بیش از این حد هر آنکه کرد گذار
آن کسانند خود تجاوز کار
💘💝
کدام بیت از اشعار فوق مربوط به ترجمه منظوم آیات ۳ و ۴ و ۵ سوره مبارکه مومنون است؟ آیه مربوطه را توضیح دهید.
لطفاً ترجمه و مفاهیم آیات ۳ و ۴ و ۵ سوره مبارکه مومنون را در گروه سبک زندگی اسلامی قرار دهید.
https://eitaa.com/joinchat/1066140619Ca49bc642b0
✅ پنج اصل اصلاح تغذیه
☘🌿🎋🌾🪴🌱🍀🍃
1️⃣↫ اصلاح نمک، (عدم استفاده از نمک های صنعتی و کارخانه ای و مصرف نمک دریا.
🌱🧂🍶🌯
2️⃣↫ اصلاح روغن، (عدم مصرف روغن های سرد مانند روغن نباتی، روغن مایع، روغن ذرت،… و مصرف روغن ارده کنجد یا زیتون جهت سرخ کردن و روغن زرد حیوانی (گاوی) و… روغن دنبه جهت پخت و پز.
🌻🌼☘
3️⃣↫ اصلاح آب، ( عدم مصرف آب لوله کشی کلردار و مصرف آب چشمه یا آب چاه یا آب قنات،…).
💦💧❄️🌨⛈
4️⃣↫ اصلاح ظروف، (عدم استفاده از ظروف تفلون، آلومینیوم، استیل، چدن کره ای،… و استفاده از ظروف چدن اصل روسی، مسی، برنجی، سنگی،…).
🍚🍛🍲🍵🥛🍽🍴🥄🥣
5️⃣↫ عدم مصرف مواد کارخانه ای حاوی مواد نگهدارنده که سودازا می باشند
🔋🚛🚚
♻️
✴️🍀☘🌿🪴🍃🌱🎋
هفت غذای استراتژیک طب اسلامی که عامل طول عمر ، سلامتی ،استقامت و قدرت بدنی هستند.
🔹۱. قند و شکر و نبات طبیعی نیشکر امامکاظم علیه السلام: شکر درمان هر درد و بیماریست جز مرگ. مکارم الاخلاق ص ۱۶۸
🔹۲. نمک طبیعی (سنگ نمک یا و نمک دریای دستکاری نشده) در نمک شفا از هفتاد و دو نوع بیماری است. بحار ج ۸۴ ص ۵۹
🔹۳.آب سالم🥤 چشمه به صورت جوشیده: آب جوشیده برای همه دردها نافع است و به هیچ وجه ضرر ندارد . حلیه المتقین امام رضا علیه السلام:
سید نوشیدنی های دنیا و آخرت آب است.
🔹۴. نان کامل سبوس دار 🥖(نان خانگی) پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) هیچ وقت نانی که بدون سبوس بود نمیخوردند.سنن النبی،باب ملحقات خوردن و آشامیدن
🔹۵. گوشت گوسفند 🍗 ارگانیک، گوشت کبوتر و جوجه کبوتر
🔹۶. برنج سبوس دار 🍽 ارگانیک برنج و گوشت سید طعام دنیا و آخرت هستند.
🔹۷. روغن سالم🍾 (خصوصا شحم خالص گاو و زیتون بکر) امام علی علیهالسلام: هر لقمه روغن شحم که وارد بدن می شود، به همان اندازه درد و بیماری از بدن خارج می شود.
🍀☘🌿🌿🪴🎍🍃🍀
🥣👨🏻🍳🔪 آشپزی هفته 2⃣ خاگینه _ گردویی
مواد لازم🔻
🔸تخم مرغ محلی ۱ عدد
🔹آرد گندم کامل سبوس دار، یک قاشق غذاخوری.
🔸نمک دریا خیلی کم
🔹برای داخل خاگینه پودر گردو مقداری زنجبیل و دارچین
🔸نصف استکان شیره انگور +مقداری آب برای رقیق کردن شیره
✍طرز تهیه:
تخم مرغ و نمک و آرد رو با هم خوب مخلوط میکنیم
تابهٔ نچسب به قطر ۱۸ سانت رو گرم میکنیم و مقداری روغن کف ظرف میریزیم و تخم مرغ رو میریزیم توی تابه تا پف کنه و بپزه
زیر تابه رو خاموش میکنیم و مقداری شیره روی خاگینه میریزیم و مخلوط پودر گردو و زنجبیل و دارچین رو روش میریزیم و خاگینه رو رول میکنیم و بقیهٔ شیره رو روی سطح خاگینه میریزیم و میزاریم روی شعلهٔ خیلی کم تا شیره به خورد خاگینه بره و با قاشق از شیره روی خاگینه بریزید و ۲ سه بار هم برش گردونید تا شیره به خورد کل خاگینه بره
سپس خاگینه رو توی ظرف سرو میزاریم و با مقداری پودر گردو یا پسته تزیین میکنیم و برشش میدیم.
❌خوردن خاگینه گردویی در فصل تابستان مناسب نمیباشد:
حضرت علی (ع):
خوردن گردو در گرمای شديد حرارت را در بدن برمیانگيزد و زخمهای تن را تحريک میكند، اما خوردن آن در زمستان، كليهها را گرم میكند و سرما را دفع میکند.
📚محاسن،ج2،ص297
📚جایگاه مزاج شناسی در طب اهل بیت علیهم السلام 4⃣
شرح و بسط روایت سوم از سری روایات پایه مزاج شناسی
👇👇👇
اما سومین روایتی که به عنوان روایت پایه در مورد مزاج شناسی مطرح می کنیم از امام صادق علیه السلام است که می فرمایند: از مصادیق خود شناسی انسان این است که چهار طبیعت خود را بشناسد، البته چهار دعائم و چهار ارکان هم هست که آنها مربوط به بحث ما نیست، ولی آنچه که مورد بحث ما در مورد مزاج شناسی از همین چهار علل است. خداوند چهار طبیعت در بدن انسان قرار داده است که اگر کسی بخواهد خودشناسی بکند و از طریق خودشناسی به خداشناسی برسد، ابتدا باید خود را بشناسد. کسی که خودش را بشناسد خدای خودش را هم خواهد شناخت. امام می فرمایند: یکی از راههای شناخت خویشتن، این است که انسان با طبیعت های چهارگانه خود آشنا شود و طبایع چهارگانه او خون، باد، بلغم، صفرا و سودا هست. اگر کسی دلش می خواهد عارف شود و یا اهل سیر و سلوک است، در حقیقت می خواهد سفرهای معنوی داشته باشد، بایستی بدن معتدلی داشته باشد. روح سالم در بدن سالم است. بدن هایی معتدل است که می تواند به راحتی با روح سالکی که اهل عروج وسلوک است همراهی کند. اگر این بدن خدایی نکرده دائماً دچار فزونی و نقصان مزاج شود، طبیعتاً روح همیشه در حال درمان آن است. اگرانسان به تعادل مزاج خود توجه نکند، خدای ناکرده، اگر یک سرماخوردگی عادی در انسان ظاهر شود، ممکن است یک ماه در خانه بیفتد و نتواند تحصیلات معنوی خود را ادامه دهد. از این جهت است که بسیار شایسته است که همیشه مزاج را در حالت تعادل نگه داریم و به این نکته توجه داشته باشیم که اگر می خواهیم سیر و سلوک داشته باشیم و اهل عرفان باشیم، بایستی به مزاج خود توجه کنیم. برای مثال در روایت آمده است که اگر کسی پرخوری کند، معده دچار ضعف می شود، و قتی معده دچار ضعف شود، دچار نفخ می شود و وقتی معده دچار نفخ و باد شد، آن باد به بدن آسیب می رساند تا حدی که ممکن است موجب سردرد شود، گاهی ممکن است این باد در گوش بیفتد و دچار وزوز گوش شود، چنین فردی چگونه می تواند، سلوک و عروج داشته باشد، چون همه همّ و غم او متوجه جسم او می شود، تا خود را درمان کند. از این جهت است که در روایت فرموده است کم خوری موجب ورود در ملکوت آسمانها و زمین می شود و پرخوری موجب غلبه یکی از این مزاجها می شود، و نهایتاً به انسان آسیب می زند و جلوی عرفان و سلوک سالک را می گیرد.
انشاء الله به شر ط حیات و توفیق ادامه دارد.🌺
بنام خدا
⁉️ سوال هفته 🧏♂
4⃣
بدن انسان دارای چند طبیعت است؟ نام ببرید و مختصر توضیح دهید.
لطفاً پاسخ سوال را در گروه زیر قرار دهید.
https://eitaa.com/joinchat/1066140619Ca49bc642b0
📚 جایگاه مزاج شناسی در طب اهل بیت علیهم السلام 5⃣
شرح و بسط روایت چهارم از سری روایات پایه مزاج شناسی 👇👇👇
چهارمین روایتی که می توان از آن به عنوان روایت پایه استفاده کرد، روایت معروف از موسی بن جعفر علیه السلام است. چون تحلیل ماهیت مزاج ها سنگین و سخت بود، ائمه اطهار آنرا تشبیه و استعاره نموده اند و سعی کرده اند اینگونه آن مزاج را معرفی نمایند. در روایت چهارم ؛ امام موسی کاظم علیه السلام بر هارون الرشید ( لعنت اله علیه) وارد شدند و هارون الرشید به ایشان گفت: یا بن رسول الله، مرا با خبر کن از مزاجهای چهارگانه. امام موسی کاظم علیه السلام از مزاج باد شروع کردند و فرمودند: امّا مزاج باد؛ پادشاهی است که باید با آن مدارا شود، اگر با این پادشا مدارا کنید، این پادشاه به شما پاداش می دهد و شما را در راحتی قرار می دهد، ولی اگر مدارا نکردید، به شما درد میدهد. برای مثال: فرض بفرمایید: جوانی که می خواهد سوار موتور سیکلت شود، از کلاه کاسکت استفاده نکند و باد را به شوخی بگیرد و در معرض آن قرار بگیرد، باد باعث سردرد و سینوزیت می شود، و به او آسیب می زند. لذا امام می فرمایند باید با باد مدارا کنید، اگر مدارا نکردید، به شما درد می دهد، و شوخی ندارد. و به تعبیر امام صادق علیه السلام باد، همچنان که برای بدن انسان و برای هضم غذا مفید است، برای دفع فضولات بدن نیز مفید است، ولی اگر بیش از اندازه وارد بدن انسان شد، درد می دهد. گاهی وقت ها باد وارد کتف انسان، و گاهی در شانه می افتد، که موجب قولنج می شود، گاهی در سر می افتد و باعث سردرد می شود. چرا این باد اذیت می کند؟! چون با آن مدارا نکرده ایم. امام علیه السلام می فرمایند: شأن خون این است که خون عبد و غلام و برده است. اگر بارش طلا یا سنگ باشد حمل می کند، ولی اگر خون حقش ادا نشود، چه بسا بر مولایش سرکشی کند و او را بکشد. اگر ابتدایی ترین حقوق از او دریغ شود (خوراک، پوشاک، آب، حجامت و...) بر علیه مولایش شورش می کند و به او آسیب می رساند. خون شبیه عبد است، در این خون مواد مفیدی مثل اکسیژن و ویتامین ها در جریان است و خون همه اینها را حمل می کند و به اندامهای مختلف بدن می رساند. مواد سمّی هم در خون مثل فضولات و رسوبات می توانند در جریان باشند، اینها را هم خون حمل می کند. اگر حق خون ادا نشود، زمانی که فرد رگهایش پر از خون شد، حجامت نکند، این خون زیادی موجب هلاکت صاحب خودش می شود و فرد دچار سکته مغزی می شود. اگر از طریق حجامت خونش را پاک و تصفیه نکرد، باعث غلظت خون می شود، که غلضت خون موجب گرفتگی عروق و موجب سکته قلبی می شود. امّا بلغم دشمن ستیزه جوست. تعبیری که امام در معرفی بلغم دارد، این است که بلغم مانند دشمن است. بلغم یعنی مزاج سرد و تر. اگر سردی و تری هردو در بدن غالب شود و بلغم زیاد شد، انگار فرد با یک دشمن ستیزه جو، روبرو شده است. خصلتش این است که اگر آن را از درب بیرون بیاندازی از پنجره وارد می شود. دشمن سمجی است که در صدد ورود به بدن انسان است، و به انسان آسیب می زند و می خواهد سردی را بر بدن غالب کند، سردی که حکایت از مردگی است و دشمن سرسخت خون است. گرمی است که حکایت از زندگی دارد.
هر کدام از عناوین را مفصل در جلسات انشاء الله به شرط توفیق و حیات بحث می کنیم. بنای ما فعلاً اجماع گویی است. امّا مزاج صفرا و سودا مانند زمین لرزه ای است، که زمانی که اتفاق می افتد، همه آنچه که بر روی آن هست را به لرزه در می آورد. اگر صفرا در بدن انسان غالب شد، مثلاً فرض بفرمایید عصبانیت صفرایی بر بدن انسان غالب شد، فرد دچار لرزش دست می شود، رگهای او درشت و خونش کثیف و دچار اختلال عقل می شود، و نهایتاً ممکن است دچار جنون شده و جنون او موجبات قتل دیگران را فراهم کند. غلبه صفرا تما بدن را بر هم می زند، یعنی اگر که صفرا غلبه پیدا کرد، ممکن است سبب اختلال در عقل شود و اختلال در عقل غدد تحت پوشش را تحت تاثیر قرار می دهد. مثلاً مغز خوب نمی تواند به غده پانکراس فرمان بدهد که به وظیفه خودش عمل کند و به خوبی انسولین ترشح و وارد خون کند و فرد ممکن است دچار دیابت شود.
سودا هم همینطور است. سودا اگر بر بدن انسان غالب شد و یا خشکی اگر بر بدن انسان غالب شود، طبیعت انسان خشک می شود، انسان دیگر نمی خندد، همیشه غمگین، گرفته و بی انگیزه است. غلبه سودا ممکن است باعث افسردگی و فکرهای بد در ذهن فرد شود و این فکرهای بد و سوء ظن ها منجر به سوء ظن به خداوند و نظام حکیمانه عالم می گردد و در نهایت فرد ممکن است، خودکشی کند. امام می فرمایند: سودا و صفرا مانند زمین لرزه است که تمام آنچه که بر روی آن است را برهم میزند و بستگی به میزان ریشتر زمین لرزه دارد. هارون به امام کاظم علیه السلام عرضه داشت: ای فرزند رسول خدا از گنج هایی که خداوند و آقا رسول الله در اختیار تو قرار داده اند، انفاق میکنی.
معرفی هایی که نسبت به مزاج ها داشتی گنج های الهی است و جا دارد هریک از عزیزان در این تشبیهی که صورت گرفته، تأمل کنند که چطور صفرا و سودا به زمین لرزه و خون به عبد سرکش تشبیه شده است.
انشاالله به شرط حیات و توفیق ادامه دارد. 🌺