eitaa logo
تأملات اجتماعی
171 دنبال‌کننده
286 عکس
88 ویدیو
7 فایل
محمدرضا کرباسچی دانش آموخته ی حوزه ی علمیه ی قم کارشناس ارشد فلسفه ی علوم اجتماعی @mrkarbs
مشاهده در ایتا
دانلود
شب دوم محرم۰۲.mp3
25.29M
📜 سخنرانی روز دوم محرم ۱۴۰۲ سخنران : حجت الاسلام کرباسچی 📍مسجد سلمان ☑️ @masjed_saalman
📌سر فصل های سخنرانی شب دوم محرم (چهارشنبه، ۲۸تیر۰۲) 🔹تحلیل تاریخی وضعیت امت اسلامی، از دوران رسول خدا تا عاشورا 1⃣چنانکه طبیعت دارای قاعده و قانون است، تاریخ و جامعه ی انسانی نیز از قوانینی تبعیت می کند که به آن سنت های تاریخی گفته می شود. 2⃣یکی از قوانین جامعه ی انسانی مرگ و حیات و دیگری سلامتی و بیماری است. جامعه ی انسانی نیز بمانند انسان متولد می شود و می میرد و در طول حیاتش دچار بیماری و سلامت می شود. 3⃣رسول خدا جامعه ی مرده و جاهلی عرب را در طول سه سال دعوت مخفیانه، احیا و پس از ده سال او را به قوت و قدرت رساند. 4⃣مروری بر وضعیت امت اسلام پس از رسول خدا @masjed_saalman
تأملات اجتماعی
📌تغییرات اجتماعی، تحلیل یک مورد عینی، و چند پرسش بنیادین(۱) 🔹در آخرین ساعات منتهی به شب اول محرم، م
📌تغییرات اجتماعی، تحلیل یک مورد عینی، و چند پرسش بنیادین(۲) 🔹قرآن کریم درباره ریشه ی تغییرات رفتاری که نهایتا منجر به تغییر نظام ارزشی و سپس تغییرات ساختاری کلان می شود، رهیافت های خوب و روشنی عرضه می کند. نکته ی اول در باب کلان اجتماعی آنست که علی رغم اینکه سنت های تاریخی و اجتماعی بر زندگی انسانها حاکم است، اما این اراده ی انسانهاست که جریانات تاریخی و اجتماعی را ذیل کدام سنت تاریخی قرار دهند. قرآن کریم درباره ی نسبت اراده ی انسانها و سنت های تاریخی اینطور می گوید: آيه: 18 مَّن كَانَ يُرِيدُ الْعَاجِلَةَ عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاء لِمَن نُّرِيدُ ثُمَّ جَعَلْنَا لَهُ جَهَنَّمَ يَصْلاهَا مَذْمُومًا مَّدْحُورًا ترجمه: هر كس پيوسته زندگي دنياي زودگذر را بخواهد، به مقداري كه بخواهيم و براي هركه اراده كنيم ، در اين دنيا بشتاب فراهم مي كنيم ، سپس جهنّم را برايش قرار مي دهيم كه با شرمندگي وطردشدگي ، وارد آن خواهد شد. آيه: 19 وَمَنْ أَرَادَ الآخِرَةَ وَسَعَى لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا ترجمه: و هر كس خواهان آخرت باشد و براي آن تلاش شايسته و در خور كند، و مؤمن باشد، پس تلاش آنان سپاس گزارده مي شود. آيه: 20 كُلاًّ نُّمِدُّ هَـؤُلاء وَهَـؤُلاء مِنْ عَطَاء رَبِّكَ وَمَا كَانَ عَطَاء رَبِّكَ مَحْظُورًا ترجمه: ما از عطاي پروردگارت ، اينان (فرصت طلبان ) و آنان (دنيا طلبان ) را كمك مي كنيم و عطاي پروردگارت از كسي منع نمي شود. نکته ی دوم آنست که خداوند بواسطه ی فطرت الهی که در وجود انسانها نهاده، گرایش اصلی آدمیان را به سوی توحید، خیر و فضیلت ها قرار داده و اگر او خود با اراده اش از گرایش های فطری فاصله نگیرد، اراده اش نیز در جهت اراده ی الهی شکل خواهد گرفت. ... وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ حَبَّبَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡإِيمَٰنَ وَزَيَّنَهُۥ فِي قُلُوبِكُمۡ وَكَرَّهَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكُفۡرَ وَٱلۡفُسُوقَ وَٱلۡعِصۡيَانَۚ أُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلرَّـٰشِدُونَ ....ولی خدا ایمان را محبوب شما کرد و آن را در دل‌هایتان بیاراست و کفر و نافرمانى و گناه را در نظرتان ناپسند نمود آنان‌اند که خود راه یافته‌اند. (حجرات،۷) با اینحال سوال این است که با وجود فطرت الهی، ریشه ی تغییر نظامات ارزشی و سپس تغییرات ساختاری و اجتماعی را در کجا باید جست؟ @taamollat
📌 ۵ نکته درباره سلبریسیسم ۱. سلبریتی اساسا ابزاری برای کنترل و هدایت جامعه ایست که هویت افراد در آن سرگردان است و برای کنترل او و حفظ نظم اجتماعی چاره ای نیست جز درگیر کردن احساسات او با امری زودگذر و بدون پشتوانه ی عقلانی. سلبریتی برای دهه ها کارکرد تجاری داشته اند، و هنوز هم دارند، اما الان خاصیت اجتماعی هم پیدا کرده اند. ۲. میان نقش سلبریتی و عقلانیت در جامعه، نسبت کاملا معکوس وجود دارد؛ بنحوی که هر چه عقلانیت در جامعه ای ضعیف تر یاشد، زمینه برای پررنگ شدن نقش سلبریتی ها بیشتر می شود و برعکس. اگر در جامعه ای عقلانیت با همه ی مراتبش -خصوصا عقلانیت انتقادی- ظهور یابد، کنشگر در برابر هر حرف و حرکتی از خود سوال می کند که چرا؟ و چگونه؟ در حالیکه اگر عقلانیت ضعیف باشد، کنشگر پیام هر سلبریتی را بدون دلیل و توجیه منطقی، صرفا به دلیل اینکه «او گفته است» می پذیرد. ۳. برخی علیرغم اذعان به جنبه ابزاری سلبریتی ها، بکارگیری آن را در جهت اهداف درست و مقدس روا می شمارند و گمان می کنند اگر سلبریتی بتواند باعث جذب مخاطب -به دین مثلا- شود، کارکرد آن مثبت می شود، در حالیکه سلبریتی جذب به هر چه بکند، چون ملازم با تضعیف عقلانیت است، کارکرد آن منفی خواهد بود، چه در راه تجارت استفاده شود و چه در راه دین. ۴. در سالهای اخیر با قدرت گرفتن جریانات اباحی گری، گونه ای از اباحی گری مذهبی هم مجددا سربرآورده که بکارگیری سلبریتی ها برای جذب به دینداری، یکی از تجویزهای قطعی آنست. تساهل و تسامح در دینداری، تبلیغ کالایی از مداح و مداحی، برجسته کردن مداح بجای پیام، غالب شدن صور محسوس بجای صور معنوی و متعالی و.... نمونه های از جامعه ی دینی سلبریتی زده است. ۵. حقیقت انسان دینی، انسانی است که همه ی قوای او تحت نظارت عقل در مسیر واقعیت توحیدی عالم گام بردارد. هر چه که او را از عقلانیت دور و درگیر احساسات صرف کند، او را از حقیقت انسانیت دور کرده، چه به اسم دین و مذهب باشد چه به اسم دیگر. @taamollat
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
📱 | اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَباعَبْدِاللَّهِ وَ عَلَى الاَْرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِناَّئِکَ عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللَّهِ اَبَداً ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ وَ لاجَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ اَلسَّلامُ عَلَی الْحُسَیْن وَ عَلی عَلَیِ بْن الْحُسَین وَ عَلی اَوْلادِ الْحْسَیْن وَ عَلی اَصحابِ الْحُسَین 🖤 💻 Farsi.Khamenei.ir
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
محمدصادق رستمی، از طلبه های خوب مدرسه ی دارالسلام، که بارها و بارها با او کلاس داشتم، دیروز، در شب تاسوعا به رحمت خدا رفت. طلبه معتدلی بود، انشالله در جوار رحمت الهی متنعم باشد. بارها با دوستان طلبه این مطلب را مرور کردیم که عالم و آدم باید به صف شوند تا یک طلبه، مریض و گرفتار و بی انگیزه و... نشود و به ثمر بنشیند و خدمت کند. درگذشت زودهنگام محمدصادق -که مورد امیدواری بود- هشدار است برای همه ی ما که معلوم نیست به آخر خط برسیم.‌ هر جایی که هستیم باید تلاش مضاعف داشته باشیم و خودمان را برای امام زمان خسته کنیم. من از محمدصادق، جز خنده رویی و اعتدال به یاد ندارم، و از معدود طلابی بود که گاهی گفت و گوهایی علمی بیرون از کتاب باهم داشتیم. خدا او را رحمت کند و در جنان، در جوار مولایش حسین (ع) جای دهد. درگذشت او را به همه ی خانواده ی دارالسلام خصوصا استادناالاکرم حاج آقای اسکندری، پدر و مادر و برادر بزرگوارش تسلیت می گویم. @taamollat
📌امروز عاشورا، مراسم تشییع و تدفین محمدصادق در بهشت زهرا، خودش روضه بود. بدنی را که زخم آنچنانی نداشت غسل دادند، کفن کردند، حنوط و معطر نمودند، تشییع کردند و برای نماز زیر سایه قرار دادند، پدر و مادر و دوستانش آمدند کنارش... السلام علیک یا اباعبدلله، «مُلقی فِی الا رضِ جُثةً بِلا رَأسٍ وَ لاغُسْلٍ وَلا کفنٍ » @taamollat
📌تغییرات اجتماعی، زمینه ساز قیام سیدالشهدا ع (بخش اول) (خلاصه ی تحلیلی منبر محرم۱۴۰۲, تهران، مسجد سلمان) ۱. قیام امام حسین ع و سرباز زدن ایشان از بیعت با یزید اصلا یک حادثه ی معمولی نیست. فارغ از آنکه امام حسین ع به عنوان ولی و امام و فرزند رسول خدا در یک طرف و یزید بعنوان نماینده ی جریان بنی امیه در ظرف دیگر قرار دارد، مقاومت تمام قد امام ع و مقابله ی وحشیانه ی یزید، نشان دهنده ی ابعاد پنهان این حادثه ی تاریخی است. ۲. رجوع به تاریخ و کنار هم چیدن اجزای مختلف ان، راهی است برای فهم لایه های پنهان این حادثه. ۳. به شهادت آیات قرآن کریم و منابع تاریخی، حرکت اجتماعی رسول خدا در طول بیست و سه سال، اگر چه قلب های بسیاری را متحول و ساختارهای اجتماعی را دگرگون کرد و نقطه ی آغاز حرکتی تمدنی بود، اما رسوبات بجامانده از دوران جاهلیت، پس از مدتی بخش زیادی از امت اسلامی را درگیر کرده و نظام اعتقادی و رفتاری دوران جاهلیت را در لباسی نو عرضه نمود. پس از درگذشت خلیفه ی دوم و هنگام انتخاب خلیفه ی سوم، یکی از دلایل عدم انتخاب علی ع به خلافت تصریح ایشان به پیروی از قرآن و سنت پیامبر (و نه سنت شیخین) بود. این مسئله نشان دهنده ی آن است که در همان زمان کوتاه پس از رحلت رسول خدا سنت هایی پایه گذاری شده که با سنت رسول خدا تفاوت داشت و این تفاوت به قدری ملموس بود که عدم پای بندی به آن، بهانه ای شد برای عدم انتخاب علی ع توسط شورای شش نفره. این تفاوت ها در دوران خلیفه ی سوم به اوج خود رسید و منجر به قتل او گردید. تفاوت های ارزشی و ساختاری در دوران خلیفه ی سوم، در دوران معاویه رسمیت پیدا کرد و تلاش های امیر ع برای توقف مسیر انحرافی به سر انجام نرسید. ۴. برهم خوردن نظام ارزشی که رسول خدا پایه گذاری کرده بود و برپا شدن مجدد نظام جاهلی به دست بنی امیه یکی از فصول دردناک و عبرت آموز تاریخ است. تغییرات ارزشی به گونه ای بود که مردم در عین عمل به مناسک، از روح دین تهی و تحت سلطه ب طاغوت بودند. بنی امیه نیز از هیچ کاری برای بایکوت اقدامات رسول خدا فروگذار نکردند. از بین بردن اعتبار و جایگاه صحابه، از طریق تضعیف جایگاه مکه و مدینه و آلوده کردن این دو شهر مقدس به انواع فساد و لهو، یکی از اقدامات بنی امیه برای فراموشاندن رسول خدا و اقدامات ایشان بود. به این اقدام اضافه کنید مهجور کردن اهل بیت و رواج لعن امیر ع و... را که در نهایت سیرت جامعه ی اسلامی را تنها پنجاه سال پس از رحلت پیامبر، به سیرت دوران جاهلیت و ارزشهای آن برگرداند. ۵. ما در دوران اهل بیت با چند مدل رفتار اصلاحی مواجه هستیم. مدل اول: مدل های ترویجی و اقناعی که عمدتا ناظر به تولید معرفت و یا تغییر نگرش جامعه بوده است. این مدل بیش از همه در ابتدای رسالت رسول خدا،در دوران امام باقر و امام صادق ع و دوران امام رضاع رواج داشته. اما زمانی که باطل بصورت عریان وارد میدان شده، اهل بیت نیز به مواجهه سخت رو آورده اند. مانند دوران حیات پیامبر در مدینه و قیام سیدالشهدا ع. ۶. در دوران امام حسین ع باطل با صریحترین شکل خود پس از رحلت رسول خدا به میدان امده بود: «الإمامُ الحسينُ عليه السلام ـ في مَسيرِهِ إلى كَربلاءَ ـ : إنّ هذهِ الدُّنيا قَد تَغَيَّرَت و تَنَكَّرَت ، و أدبَرَ مَعروفُها ، فلَم يَبقَ مِنها إلاّ صُبابَةٌ كَصُبابَةِ الإناءِ ، و خَسيسُ عَيشٍ كالمَرعى الوَبيلِ .حديثأ لاَ تَرَونَ أنَّ الحَقَّ لا يُعمَلُ بهِ ، و أنَّ الباطِلَ لا يُتَناهى عَنهُ ، لِيَرغَبِ المُؤمنُ في لِقاءِ اللّه ِ مُحِقّا ، فإنّي لا أرَى المَوتَ إلاّ سَعادَةً ، و لا الحَياةَ مَعَ الظّالِمينَ إلاّ بَرَما .حديث امام حسين عليه السلام ـ در مسير خود به كربلا ـ فرمود : براستى كه اين دنيا ديگرگونه شده و چهره عوض كرده و خوبى هايش پشت كرده و رفته است و از آن جز ته مانده اى همچون ته مانده آبى در ظرفى و اندك عيشى همانند چراگاهى آفت زده باقى نمانده است. آيا نمى بينيد كه به حق عمل نمى شود و از باطل نهى نمى شود؟ براستى كه مؤمن بايد به [مرگ و ]ديدار خدا روى آورد. پس من مرگ را جز سعادت، و زندگى با ستمگران را جز رنج و ملال نمى بينم.» در چنین شرایطی، که مقتضی قیام موجود و مانع (معاویه و...) مفقود بود، زمان، زمان قیام و برخاستن و شکستن هیمنه ی طاغوت بود. کاری که امام حسین ع، در اعلی درجه آن را بانجام رسانید. ۷. امام حسین ع با ایستادگی در برابر طاغوت زمانه ی خود عملا راه را برای اقدامات بعدی جریان حق در مواجهه ی سخت با جریان باطل گشود. علت هراس دشمنان از امام حسین ع و روش ایشان، در دوره های مختلف نیز، همین تکرار آن حادثه بوده است. @taamollat
📌تغییرات اجتماعی، زمینه ساز قیام سیدالشهدا ع (بخش دوم و پایانی) ۸. درونمایه ی اصلی قیام سیدالشهداء ع نپذیرفتن ساختارهای باطل بوده و ما در تحلیل حادثه ی عاشورا به هر میزان که از این هدف عالی کوتاه آمده و حادثه را به امور دیگر تقلیل دهیم، به این حادثه ی مهم تاریخی جفا کرده ایم. ۹. نکات پایانی: دامنه ی آنچه که ما امروز از تغییرات اجتماعی مراد می کنیم، از آنچه که استاد شهید از آن بحث کرده اند قدری فراتر است. تغییرات در آثار استاد شهید بیشتر ناظر به تغییرات اقتضایی است که از تکامل طبیعی جامعه و تاریخ حاصل می شود. به نظر می رسد به علت رواج جریانات علم گرا، استاد شهید نیز بر این بخش از تغییرات اجتماعی تمرکز کرده اند. اما مقوله ی تغییرات اجتماعی در حوزه های دیگر، مانند تغییر ارزشها، فرم های رفتاری و در نهایت ساختارهای اجتماعی نیز قابل توسعه است. ۱۰. آنچه که ما در این چند شب از آن صحبت کردیم ناظر به همین حوزه های اخیر بود. در دوران صدر اسلام یک رفت و برگشتی بین ارزشها و ساختارهای اسلامی و ارزشها و ساختارهای جاهلی شکل گرفت. اصل توصیف این پدیده، تبیین و علت یابی و در نهایت عبرت گیری از آن، هدف اصلی این سلسله گفتارها بود. ۱۱. هدف نهایی این بحث توجه دادن به اصل مقوله ی «تغییرات اجتماعی» و نقش کنش‌گران خرد در تحقق آن بود. به گمانم تاریخ صدر اسلام و دوران امیر (ع) یکی از بهترین نمونه های تاریخی و اجتماعی برای تحلیل های جامعه شناسی و روانشناسی اجتماعی است. در ادامه یک کتاب خوب در این حوزه معرفی خواهم. نمود، انشالله @taamollat
📌این👇یادداشتی است که چند سال قبل تحریر کردم و الان بمناسبت ایام ماه محرم بازنشر می کنم، با اندکی اضافه، عسی ان ینفعکم: