📌وقتی کسی تمام عمرش را در فقه و اصول تلف کند و از علوم عقلی و تعمق در معارف دین، بی‌بهره باشد ثمره‌اش چنین سخنان سست و خطابی خواهد شد. ۱. مذاهب اسلامی در خدا و پیامبر اختلاف دارند؟ چه اختلافی؟ اگر اختلاف در صفات و اسماء خدا و تفسیر آنها و حدود عصمت و تفسیر معجزه و... مقصودش است میان خود علمای امامیه هم فراوان اختلاف(بعضاً در حد تناقض) است. در فقهیات هم الی‌ماشاءالله اختلاف فتوا وجود دارد. ۲. واقعاً امام فرموده هر کاری آنها کردند شما خلافش را عمل کنید؟ چنین سخن سخیفی از عاقل صادر میشود که آنرا به حجت خدا و ائمه معصومین نسبت می‌دهید؟ اهل‌سنت نماز و روزه و حج و زکات را واجب و زنا و لواط و ربا را حرام میدانند. شیعه موظف است به خلاف اینها رفتار کند؟ ۳. صِرف مخالفت با کسی یا کسانی یا مذهب یا دینی، منطقاً ملازمه‌ای با وصول به واقع ندارد. چه بسا کافر نیز از حقیقت، بهره‌ای داشته باشد. پس روایات وارده در توصیه به مخالفت با اهل‌سنت با چنین تفسیرهای تُنُک‌مایه و مضحکی راه به جایی نمی‌برد و فقط سخنگو را مضحکه خواهد کرد. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌این سخنان آقای رضا استادی را که دیدم یاد سخن شمس‌الدین ذهبی افتادم که توصیه کرده بود منقولات حاکی از اختلاف صحابه را باید معدوم کرد تا به دست عوام نیفتد. درباره سخنان آقای استادی چند حاشیه عرض می‌کنم: ۱. اگر عالمی، کتابی نوشته که به ضرر مکتب است چرا بجای کتمان آن، با نقد و پاسخ علمی، منتشر نمی‌کنید؟ الحمدلله حوزه علمیه سرشار از محققان و متخصصان در همه علوم و فنون اسلامی است. ۲. فرمودند ما محقق درون مکتب هستیم. این سخن شاید ۲۰۰ سال پیش قابل هضم بود ولی امروزه که با یک کلیک، هزاران جلد کتاب و مقاله دانلود می‌شود نمی‌توان گوشه حجره نشست و گفت من محقق درون مذهبم. محقق درون مذهب هم باشید باید برای هزاران سوال و اشکال و شبهه علیه دین و مذهب، جواب آماده داشته باشید. ۳. فرمودند باید بزرگی و زحمات علما را نشان بدهیم نه ضعف‌هایشان را. در واقع ایشان معتقد به درشت‌نویسی تاریخ است و نه درست‌نویسی. لاپوشانی ضعف‌ها و اشکالات علمای مذهب، نه مطلوب است و نه ممکن. امروزه همه کس به همه منابع دسترسی دارند. 💡اگر از وهابیت و اهل‌سنت بابت تحریف مصادر خود گله می‌کنید لطفا‌ً خودتان آن اشتباه را تکرار نکنید. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌 دو کتاب پژوهشی خوب و خواندنی درباره کافی مرحوم کلینی برای محققین عرصه حدیث. #معرفی_کتاب @tabeshe_agahi

📌تنویر و تنبیه 🔸تعجب میکنم که چرا برخی‌ها بابت معرفی این دو کتاب، برآشفته شدند و بنده را به ترویج دیدگاه‌های «شیعه‌ستیزان» متهم کردند. برخی دیگر هم تربیت خانوادگی خود را در فحش و توهینهایشان متجلی کردند که ابداً برای من موجب شگفتی نبود چون بیش از پیش فهمیدم خیلی از مدعیان تشیع و به اصطلاح پیروان اهلبیت هیچ بهره‌ای از مرام و منش و تعلیمات آن بزرگواران ندارند و بویی از معارف قرآن و ائمه نبردند و نه شیعه، که متشیعینی بیش نبوده و دست کمی از داعش و القاعده و طالبان در تکفیر مخالفانشان هم ندارند. باری، چند نکته جهت آگاهی ناآگاهان و تذکّر غافلان و بیداری نائمان تقدیم می‌شود: ۱. معرفی برخی کتب در این کانال برای محققین است نه برای مطالعه عوام. وقتی کسروی را کشتند تنها کسی که ناراحت شد حاج رضا سراج بود. ایشان میگفت کاش زنده می‌ماند تا به همه شبهات و نقدهایش علیه تشیع، پاسخ بدهم. اگر کسی واقعاً پژوهشگر و محقق باشد باید از معرفی چنین کتبی مسرور هم باشد. اما گویا عصبانیت و خشم و بی‌اخلاقی برخی‌ها گواه آنست که فرسنگها با تحقیق فاصله دارند و در پیله باورهای تقلیدی خود روزگار می‌گذرانند. لذا به فرهیختگانی که تاب و توان دیدن چنین آثاری را ندارند توصیه میکنیم از یک فرسخی این کتابها هم رد نشوند، عوام که جای خود دارند. ۲. اگر با نوشتن یک کتاب انتقادی به منبعی حدیثی شیعی، مولف در زمره شیعه‌ستیزان وارد می‌شود پس بسیاری از علمای امامیه را(مانند صاحب عبقات و قاضی شوشتری و علامه امینی و علامه عسکری و ...) هم به دلیل تالیف کتاب در رد اهل‌سنت باید سنی‌ستیز دانست بلکه باید بسیاری از اصحاب ائمه را که در رد یکدیگر کتاب نوشتند داخل در شیعه‌ستیزان بدانیم. ۳. اگر قرار باشد با معرفی کتابهای این‌چنینی، شخصی را به ترویج شیعه‌ستیزان متهم کنیم باید پژوهشگاه‌ها و مراکز تخصصی حوزوی را هم متهم به ترویج وهابیت و الحاد و صوفیه و بهائیت و دیگر جریانهای انحرافی نماییم چون بخش مهمی از کتابهای موجود در کتابخانه های آنها متعلق به همین فرق ضاله است. اصولاً بسیاری از ردود بر شیعه را از الغدیر مرحوم امینی شناختیم. گویا با منطق این حضرات، امینی هم در گناه ترویج کتب شیعه‌ستیزان، شریک است‌. ۴. گفته شده چرا در نقد صحیح بخاری کتابی معرفی نمی‌کنم. پاسخ روشن است. کانال ما به مباحث درون شیعی اختصاص دارد چه ربطی به صحیح بخاری دارد؟ ما اصل و اساس صحیح بخاری را قبول نداریم چه نیازی به معرفی کتاب در نقد آن داریم؟ مضافاً که در نقد جریان فکری- حدیثی اهل‌سنت هم کتاب معرفی کردیم (اینجا و اینجا) ۵. منتقدان گویا در قرن هفتم زندگی می‌کنند و تصورشان این است که کتابی که منتشر می‌شود اگر معرفی نشود کسی از آن مطلع نخواهد شد. اینان نمی‌دانند امروزه با یک کلیک، جدیدترین کتابهای منتشره روز دنیا را می شود دید و با کلیک دوم می شود آنها را ابتیاع کرد. اینان اگر واقعاً دغدغه دین و مذهب دارند و برای میراث حدیثی و رجالی و کلامی و فقهی و تاریخی شیعه دل می‌سوزانند و مشتاق دفاع علمی و قوی از میراث خود هستند بهتر است از مسند رجزخوانی پایین آمده و آستین بالا بزنند و فارغ از هیاهوی ساختگی، مانند صاحب عبقات، عمرشان را وقف اهلبیت و دفاع از معارف آنان و پاسخ علمی و مستدل و عقلانی(نه مانند شبه‌پاسخ‌های حوزویان امروز و برخی به اصطلاح اساتید دانشگاه) به نقدها کنند و الا تکرار حرفهای کلیشه‌ای و تکراری و تدریس کتابهای ضعیف دانشگاهی و حوزوی و نهایتاً نشر چند مقاله برای ارتقاء رتبه و افزایش حقوق، با این حجم از اظهار غیرت برای مذهب سازگار نیست. ۶. اما این منتقدان(که برخی عوام و برخی اهل علم هستند) یک ایراد اساسی و ریشه‌ای دارند و آن بُت ساختن از افراد و کتابهاست. امروزه در کنار بت‌های چوبی و سنگی، بت‌های شخصیتها و کتابها را داریم. برای اهل‌سنت، امام بخاری بت است و برای شیعه، کافی کلینی؛ برای فیلسوف، اسفار ملاصدرا و برای عارفان، فصوص و فتوحات و قس علی هذا. روشن است هیچکس حاضر نیست بُتی را که برای خودش تراشیده یا برایش تراشیدند و به پرستش آن خو گرفته، خُرد کند. برای ما شخصیت‌پرستی و عقیده‌پرستی، نوعی بت‌پرستی است. چه کلینی و کافی باشد چه بخاری و جامعش، چه مفید و صدوق باشند چه ابن‌تیمیه و ألبانی. اما ما قصد داریم این بتها را خراب کنیم یا خراشی در آنها بیندازیم. اگر شایسته تخریب است فبها و اگر مصلحت حی متعال در بقای آنان است یقیناً دست لایزال الهی عالم مدقق محققی را به دور از هیاهو و هوچیگری و انگیزه‌خوانی و ضداخلاقی‌ها برای پاسخ به نقدها برمی‌انگیزد. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌حاصل سالها قرآن‌پژوهی آقای بهاءالدین خرمشاهی! کسی که از فرار از فلسفه‌اش شهرت دارد و آنرا بافتنی میداند طبیعی است چنین نظرات سستی در قلمرو قرآن‌شناسی ارائه بدهد. 🔸️مجله بینات، شماره ۵ ص ۹۵ #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌از تحریف، نفرت دارم و از کسانی که واقعیات را واژگونه می‌کنند به شدت بیزارم‌. فرقی هم ندارد آن واقعیت چیست و به سود یا ضرر کیست. تفاوتی هم برای من ندارد که خودی را تحریف کنند یا غیرخودی و حتی دشمن قرآن و اهل‌بیت را. همه اهل تحریف را خائن به انسانیت و بشریت میدانم. 💡تصویر سمت راست، عکس واقعی مرحوم سیدکاظم عصار است و تصویر سمت چپ، همان عکس است که شبکه مستند بجای قلیان، گلدان گذاشته است. شاید بتوان گفت اولین شرط محقق‌بودن، اجتناب از تحریف حقایق است. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

🖊صحنه ای از بوسیدن عَلَم هیات توسط مرحوم آقای صافی گلپایگانی

📌 آگاهی، علم و تحصیلات عالیه نیست. چه بسیار افرادی که عالم هستند اما آگاه نیستند. آگاهی، بینش و بصیرت و خردمندی و درک درست مسائل با تعقل و روحیه علمی و انتقادی است لذا در احادیث پیشوایان اسلام جهل در مقابل علم نیامده است بلکه در مقابل جهل، عقل ذکر شده است. دین در معرض دو آسیب جدی است: عرضه ضعیف معارف دین و رد قویِ باورهای دینی. تاریخ به ما نشان داده است که دین با حمله خوب از سوی دشمن، ضعیف نشده بلکه قوت خود را بیشتر نشان داده است. اما بارها از دفاع بد و عرضه ضعیف، آسیب دیده است. واقعاً خاصیت این تکه های آهن که به اسم عَلَم و عَلَم کشی در عزاداری هاست چیست؟ یادآور چه بخشی از معارف شیعی و حادثه کربلاست؟ بر کدامین آموزه نبوی و علوی و فاطمی و حسینی دلالت دارد؟ چه تقدسی دارد که مرجع تقلید شیعه این چنین به آن تبرک می جوید و آنرا تعظیم می کند؟ آیا این آهن سنگین بی خاصیت، فایده ای جز قُرُق کردن خیابان و ایجاد مانع برای مومنین و بعضاً نزاع های بسیار بر سر عَلَم کشی و ایجاد هویت موهوم و خیالی برای شیعه چیز دیگری هم دارد؟ حوادث مرگباری که به خاطر این خرافاتِ رخنه کرده در عزاداری‌ها رخ داده(نمونه در اینجا) به پای چه کسی باید نوشته شود؟ متولیان دین در این باره بی تقصیرند؟ عالمان شیعه که باید پاسبان معارف اصیل و دشمن خرافات و آلاینده های مذهب تشیع باشند چرا خود، مبتلا به چنین ناراستی ها و کژی ها و رفتارهای غیر معقول و نامدلل هستند؟ آیا اینگونه تقدس سازی های بی دلیل و بی سند، چیزی جز فربه کردنِ ناموجه دین و زمینه سازی برای تکفیر و تضلیل منکران و منتقدان این رفتارهای نوپدید نیست؟ #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌شهادت یا مرگ طبیعی؟ 🔸️چند سالی است به آخرصفر که میرسیم بحث پیرامون نحوه وفات پیامبر داغ میشود. جدای از بررسی قوت یا ضعف مستندات شهادت پیامبر، پرسش مهم آنست که نحوه مرگ پیامبر یا امام، چه تاثیری در هندسه معرفت دینی و باور ایمانی مومنین دارد؟ اینکه یک امام، بوسیله دشمنش با سم یا شمشیر کشته شود یا بر اثر ایست قلبی از دنیا برود چه تغییری می‌تواند در معتقَدات یک مسلمان یا شیعه، ایجاد کند و چه تغییر مهمی در حیات دینی او ایجاد می‌کند؟ نهایتاً میتوان گفت آن امامی که بوسیله دشمن،و کشته شده است واجد مظلومیت بیشتری نزد پیروانش است؛ همین. 💡چرا مرجع مورد اعتماد جریان سنتی برائتی افراطی، در سخنرانی خود از واژه رحلت پیامبر استفاده می‌کند ولی برخی شیعیان دوآتشه، کاتولیک‌تر از پاپ شدند؟ #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌هر آنکس که منبع این روایت کذایی را یافت به ما اطلاع بدهد. @tabeshe_agahi

📌 مرحوم مجلسی در مرآة العقول در کمال شهامت تصریح میکند که روایات تحریف قرآن متواتر است و دلالت بر نقصان قرآن دارد و اگر بخواهیم اخبار نقصان قرآن را رد کنیم دیگر به هیچ روایتی نمی شود اعتماد کرد. مجلسی سپس در ادامه، تلاشهای برخی جهت توجیه این روایات را «تکلفات رکیکة» نامیده است. غرض از این پست، تصدیق و تصویب رای مجلسی نیست که قطعاً و یقیناً خطاست و محدث بزرگ شیعه در اشتباهی عظیم غلتیده و در خطایی بس بزرگ فرو رفته است بلکه غرض آنست که بدانیم رای ایشان- در کمال صراحت- چیست و نکوشیم عقیده او را تحریف کنیم و مجلسی را منکر تحریف قرآن معرفی کنیم چون هیچ عبارتی از خود مجلسی در انکار تحریف قرآن وجود ندارد و تصریحش به تواتر روایات تحریف، باطل کننده توجیه المسائل برخی معاصران است. @tabeshe_agahi

📌مطلقاً چنین چیزی صحت ندارد و هیچ گزارش معتبر و مستندی درباره داخل شدن شهادت ثالثه در اذان و اقامه و یا گفتن آن توسط سلمان نیست. هیچ روایتی هم از ائمه درباره جواز ادخال شهادت ثالثه در اذان و اقامه نیست. هیچ گزارشی هم نداریم که یکی از ائمه شهادت ثالثه در اذان و اقامه گفته باشد. [استفتائات سید محمد صادق روحانی جلد ششم] #نقد_فتوا @tabeshe_agahi

📌مولف در این کتاب با استناد به منابع تاریخی، به یازده تلاش نافرجام برای ترور پیامبر اشاره کرده است اما نکته جالب آنست که یکی از اصلی ترین ترورها را (به احتمال قریب به یقین، تعمداً) ذکر نکرده و آن قصد ترور پیامبر در «بازگشت از تبوک» است که ابن حزم (م ۴۵۶ق) آنرا در کتابش آورده است (المحلی، ج ۱۱ ص ۲۲۴) مولف دیده است اگر بخواهد این واقعه را ذکر کند بسیاری از صحابه درجه اول و محترم اهل سنت را باید در جایگاه متهم ردیف اول بنشاند. این نقل بسیار مهم تاریخی که از قضا بواسطه یکی از متعصبترین محدثان اهل سنت به ما رسیده است از معجزات تاریخی است. #معرفی_کتاب @tabeshe_agahi

📌برائت یا لعن؟ یکی از عقاید اصیل شیعه، تولّی و تبرّی است. دوست‌داشتن کسانی که با اهل‌بیت بودند و هستند و به آنان ارادت دارند و احترام می‌گذارند و برائت‌جستن از دشمنان آنان و کسانی که همسو و همراه با دشمنان اهل‌بیت هستند. این یک تبیین ساده و دَم‌دستی از تولی و تبری است. اما درباره این عقیده قرآنی و اصیل، به چند نکته باید التفات داشت: ۱. بر اساس آیات و روایات، آنچه از واجبات و تکالیف است برائت از دشمنان و دوست‌داشتن محبان اهل‌بیت است. آشکار است که تبری و تولی، از امور قلبیه و نفسانیه است و همانند شک و تردید و خشم و حزن و نفرت، متعلق به قلب است. مومنین، بیش از این، هیچ تکلیفی ندارند و جز به بیش از برائت‌جستن از اعداء‌الله و اعداء اهل‌بیت و محبت به دوستان خدا، امر نشده‌اند. ۲. لعن و نفرین، نُمود ظاهری تبری است. همانگونه که بیان زبانی و عملی محبت(مانند خریدن گل یا اطعام یا ایثار) تجلی عملی تولی است. هر چند شواهد زیادی در جواز لعن دشمنان خدا و اهل‌بیت وجود دارد اما هیچ شاهدی دال بر تکلیف‌بودن یا ایمانی‌بودن لعن‌کردن دشمنان خدا و اهل‌بیت وجود ندارد. ۳. ملاک روایات حب و بغض، محبین و مبغضین اهل‌بیت است و منحصر در معتقدین ولایت الهیه آنان نیست و ملازمه‌ای هم با منکرین ولایت و خلافت بلافصل آنان ندارد. میشود مسلمانی یا غیرمسلمانی، منکر ولایت الهیه اهل‌بیت باشد ولی آنان را دوست بدارد. در حدیث غدیر آمده است اللهم احب من احبه و ابغض من ابغضه. این سخن پیامبر دلالت دارد که دوستداران علی و اولاد علی(علیهم السلام) چه از شیعیان چه اهل‌سنت و حتی چه غیرمسلمین، متعلق دعای ایشان هستند و همه موظفیم محبین اهل‌بیت را در هر لباسی و با هر دین و مذهبی، دوست داشته باشیم. ۴. اگر علی‌رغم همه این بحث‌ها، کسانی اصرار کنند که لعن لسانی، لازم است یا از واجبات است باز بیش از لعن کلی(و نه مصداقی) را نمی‌توان اثبات کرد. نهایتاً(با فرض تمامیت ادله) می‌توان گفت لعن دشمنان خدا و اهل‌بیت بصورت کلی واجب است و وجوب یا استحباب و مطلوبیت لعن اشخاص با ذکر اسماء آنها قابل اثبات نیست. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌علی نمازی شاهرودی در مستدرک سفینة‌البحار ج ۸ ص ۳۱۵ مدعی است علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، فراوان خطا کرده است. سپس برای نمونه به نظر ایشان در تایید ازدواج اولاد آدم با یکدیگر(برای تکثیر نسل) اشاره می‌کند و آنرا عقیده مجوس دانسته است! 💡ای کاش کسی از مرحوم نمازی می‌پرسید وقتی روایت زین‌العابدین(ع) در تایید این نحوه نکاح هست(الاحتجاج ج ۲ ص ۳۱۵) چه جای اشکال و طعن بر مفسر بزرگی چون علامه طباطبایی که هم با تحلیل آیه به چنین مطلبی رسیده و هم روایتی در تایید آن وجود دارد؟ #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌 در میان دانشوران اهل سنت اعترافات بسیار عجیبی از «تعصبات مذهبی علمای تسنن» وجود دارد که صرفاً دو نمونه را ارائه میدهم: 🖊اقرار اول(تصویر بالا): از ابن جوزی (م ۵۹۷ق) است که نوشته برخی از «محدثان بزرگ» وقتی حدیث ضعیفی مخالف مذهب و عقیده شان باشد وجه ضعفش را بیان میکنند ولی اگر یک حدیث ضعیف «موافق مذهب و عقیده شان» باشد وجه ضعفش را نمی گویند و سکوت میکنند و این بخاطر «قلّت دین و غلبه هوای نفس» است. (التحقیق فی احادیث الخلاف ج ۱ ص ۲۳) 🖊اقرار دوم(تصویر پایین): از عبدالرحمن معلمی یمانی(م۱۳۸۶ ق) عالم برجسته سلفی معاصر است که می گوید هر کس در احوال علمای مذاهب دقت کند می بیند در ظاهر می گویند حدیث صحیح را قبول دارند ولی اگر همان حدیث صحیح مخالف مذهبشان باشد به زشت ترین شکلی تحریفش میکنند که اگر حدیث را رد کنند ضررش کمتر از این تحریف زشت است.(التنکیل، ج ۱ ص ۴۱۹) @tabeshe_agahi

📌یکی از اتهاماتی که متوجه شیخ صدوق است دخل و تصرف در احادیث است به حدی که به تعبیر مرحوم مجلسی، نسبت به شیخ صدوق، سوءظن پیدا می‌کنیم. آقای دکتر احمد عابدی نیز معتقد است صدوق در احادیث، تصرف می‌کرده و توجیهات مرحوم آقای خویی در دفاع از شیخ صدوق را غیرقابل قبول میداند. 💡نتیجه اخلاقی: حتی اگر آثار صدوق(بسیار راستگو) را هم می‌خوانی نباید دربست به او اعتماد کنی. تقلید، بزرگترین آفت تدین عقلانی است. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌به صحت این ماجرا یقین ندارم. ولی اگر واقعاً چنین بوده است باید برای مرحوم امینی صاحب الغدیر تاسف خورد که قصد داشته ده شب وقت مومنین را بگیرد تا چیزی را اثبات کند که به قدر یک عباسی ارزش ندارد و خود اهل‌بیت هم روی این مسائل، نه سرمایه‌گذاری کردند نه شیعیان را ترغیب به پیگیری در این موضوعات کردند. حالا من بدانم شیخین کافر بودند در کجای دیانت من تاثیر دارد؟ یک دست‌مریزاد هم به مرحوم آقای بروجردی باید گفت که با قاطعیت، آن مجلس ضرار را تعطیل کردند. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌این زیارت‌نامه! به پیشنهاد پسر علامه حسن‌زاده(شیخ عبدالله) و به دست آقای عباسی خراسانی نوشته شده. با آنها هم که صحبت می‌کنیم تنها یاد گرفتند از اصالة‌الجواز و اصالة‌الحلّیة سخن بگویند. آقایان نمی‌فهمند یا نمی‌خواهند زیر بار بروند که کار اشتباه، لزوماً کار حرام یا مکروه نیست. گاهی کاری که حسب ضابطه فقهی، مباح است می‌تواند در درازمدت، منشاء صدها حرام و بدعت و انحراف یا حتی شبهه در عقاید و باورهای مومنین شود. نمونه‌اش، شهادت ثالثه در اذان و اقامه. قرن‌ها به استناد اصالة‌الاباحة، آنقدر در اذان و اقامه گفته شده که الان عوام خیال می‌کنند اذان همینگونه نازل شده و اگر آنرا ترک کنی متهم به سنی‌گری و وهابی‌گری می‌شوی. بگذریم که مطالب خلاف شرع در این زیارت‌نامه هست. #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi

📌مغالطات اصفهانیة! 🔸️اولا لازم است بفرمایید اینهمه فتوا از اعاظم فقها، دال بر تخییر غیراهل‌کتاب، میان مرگ و اسلام چیست و از کجا آمده؟ عجالتاً این را حل کنید. چون اگر ثابت شود چنین فتاوایی، دلیل معتبر ندارد عدالت مجتهدین مخدوش است و اگر دلیل معتبر دارد دلیل بر اسلام اجباری است. ثانیاً ممکن است اشکال شود خود تحت‌ذمه رفتن هم اجبار است. چرا یک مسیحی یا یهودی باید به حکومت اسلامی جزیه بپردازد؟ ثالثاً امیرالمومنین یک نفر را از چه بابت شلاق نزدند؟ اگر در حکومت ایشان هیچ فسق و فجوری(زنا، شرب‌خمر، سرقت و...) رخ نداده که هیچکس شلاق بخورد کذب است و اگر بابت مسلمان شدن شلاق نزدند هیچکس چنین کاری نکرده. پس وجه ذکر امام علی چیست؟ رابعاً بله امور قلبی اکراه‌بردار نیست. اما قابل امر و نهی هم نیست. حالا بفرمایید چرا قرآن از مودت کفار نهی کرده و چرا مامور به دوست‌داشتن اهلبیت و بغض نسبت به دشمنانشان شدیم؟ مگر حب و بغض، قابل امر و نهی است و با دستور، ایجاد می‌شود؟ #تدین_عقلانی @tabeshe_agahi