اندیشکده راهبردی تبیین
🌐 همکاری چین و طالبان در زمینه مس
◾️فارین پالسی
📝 کریستیون لو
#چین_طالبان
🔹سه سال از تصاحب قدرت توسط #طالبان در افغانستان میگذرد و این گروه که با تنگنای مالی شدیدی مواجه است تلاش میکند بالاخره از موهبت مس در این کشور که حوزهای کلیدی در صنعت نیمههادیها و باتری خودروهای برقی است بهرهبرداری نماید و شریک اصلی آنها در این مسیر نیز #چین است.
🔹ثروت و منابع معدنی افغانستان و جایگاه این کشور در تامین مواد خام برای فناوریهای انرژی پاک و تسلیحات پیشرفته، لااقل روی کاغذ بسیار مهم است. طبق برآوردهای سال ۲۰۱۰ آمریکا، این کشور معادل یک تریلیون دلار مواد معدنی و همچنین دومین ذخایر بزرگ مس جهان را در خود جا داده است. اما دهها سال جنگ، بیثباتی سیاسی و عدم اطمینان مدتها است هرگونه تلاش برای استخراج این منابع را با شکست مواجه نموده است.
🔹طالبان برای تغییر این رویه مشتاق است و معدن عظیم مس عینک واقع در جنوب شرقی کابل با ذخایر تخمینی ۴.۴ میلیارد تن سنگ مس در مرکز جاهطلبی آنها قرار دارد. علاقه طالبان به مس چیز جدیدی نیست و حاکمان افعانستان مدتها است که به دنبال بهرهبرداری از منابع معدنی این کشور بودهاند.
🔹برای تحقق این چشمانداز چین که بسیاری از زنجیرههای تامین مواد معدنی حیاتی در جهان را در اختیار دارد بسیار مهم است. تلاش برای فرآوری مس عینک به سال ۲۰۰۸ بازمیگردد، زمانی که چین در ازای ۳ میلیارد دلار امتیاز ۳۰ ساله بهرهبرداری از این معدن را از آن خود کرد. پس از ۱۶ سال تاخیر بهنظر میرسد که طالبان و پکن در تابستان امسال به این پروژه بازگشتند. نخستین گام آن نیز احداث جاده به سمت معدن است که به گفته مقامات چینی یک گام بسیار مهم روبهجلو است.
💢مشارکت اقتصادی یا سیاست ثباتساز؟
🔹مشارکت چین در این پروژه، حاکی از تمایل پکن برای تضمین امنیت منطقهای و بهحداقل رساندن بیثباتی است که میتواند از مرز مشترک دو کشور به چین سرایت کند. منفعت اصلی چین در افغانستان نه معادن این کشور، بلکه برقراری ثبات و امنیت است. از زمان خروج آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ تعامل چین با طالبان عمدتا ناشی از تمایل پکن به حفظ روابط سازنده با همسایه خود و پیشبرد اهداف امنیتی و سیاسی خود بوده است. آنها در دیپلماسی با افغانستان بسیار فعال و عملگرا بودهاند.
🔹چین اولین کشوری بود که سفیر خود را به حکومت طالبان معرفی کرد و شرکتهای چینی قراردادهای استخراج نفت با طالبان امضاء کردهاند و به ذخایر لیتیوم این کشور توجه کردهاند. وزارت امور خارجه چین اعلام نمود از زمان به قدرت رسیدن طالبان حدود ۴۹ میلیون دلار کمک بشردوستانه به افغانستان انجام داده است. چینیها همیشه بر این باور بودهاند که توسعه به ثبات و صلح خواهد انجامید. بهنظر میرسد که بخشی از ایده سیاسی چین این است که تعامل اقتصادی نهادهای چینی، راه را برای توسعه بیشتر ثبات و صلح در افغانستان خواهد گشود.
💢بازی برد-برد
🔹همکاری چین در مس عینک خبر خوبی برای طالبانی است که بهدنبال منابع جدید درآمدی و سرمایهگذاری خارجی است. پس از تصاحب قدرت توسط طالبان، کمکهای خارجی به این کشور در نتیجه تحریمهای بینالمللی کاهش یافت. این تغییر اقتصاد کشور را نابود کرد و میلیونها افغان را در یک بحران عمیق انسانی قرار داد. طالبان که نیاز شدیدی به پول و مشروعیت بینالمللی دارد و به صورت فعالانه به دنبال روابط اقتصادی عمیقتر با پکن بوده، سال گذشته اعلام کرد قصد دارد به ابتکار کمربند و جاده و همچنین کریدور اقتصادی چین و پاکستان (سیپک) بپیوندد. طالبان سعی میکند به جهان ثابت کند منزوی نیست. همکاری چین با طالبان در پروژههای اقتصادی بهعنوان یک بازیگر بسیار مهم جهانی، پیام قدرتمندی است که طالبان میخواهد به جهان ارسال کند.
💢 موانع پیشرو
🔹با اینحال مجموعهای از چالشهای امنیتی، نظارتی، قانونی، مالی و زیرساختی مانع موفقیت این پروژه هستند. پیشبرد پروژه معدنی در هر کشور، تلاش مخاطرهآمیز و پرریسکی است و اگر نگوییم دههها، به سالها سرمایهگذاری و اطمینان سرمایهگذاری نیاز دارد. مهم نیست پکن و طالبان چقدر روابط اقتصادی خود را گسترش دهند، هرگونه تلاش برای پیشبرد پروژه مس عینک همچنان در برابر تهدید حملات داعش خراسان و دیگر نگرانیهای امنیتی، مخاطرات مالی عظیم و عدم اطمینان قانونی و مقرراتی، بسیار دشوار مینماید. علاوه بر این تقریبا هیچ زیرساختی در افغانستان وجود ندارد: نه برق، نه آب و نه راهآهن. بنابراین ممکن است ذخایر فراوانی از لیتیوم و مس در افغانستان وجود داشته باشد اما استخراج و انتقال آن به بندر در تمام مراحل زنجیره تامین، مخاطرهآمیز و هزینهزا است آن هم در حالی که جایگزینهای بسیار کم خطرتر، توسعهیافتهتر و مقرونبهصرفهتر وجود دارد.
#جهان_در_نگاه_اندیشکدهها
💎 @Tabyincenter01