🌺 أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ ( قیامت/۳) آیا انسان چنین حساب می‌کند که هرگز استخوان‌هایش را جمع نمی‌کنیم؟

. ✅ قبلا بیان شد که در قرآن کریم، تمامی مواردی که ماده «حسب» به صورت فعلِ انسان به کار رفته، ناظر به نوعی اشتباه در «حساب و کتاب‌»های انسان‌هاست؛ به طوری که در همگی می‌توان کلمه «ظن» و «زعم» (گمان و پندار) با بار معنایی منفی را به کار برد. ✅ این آیه استفهام انکاری است؛ در واقع، قرآن این مدل حساب و کتاب کردن «انسان» را به چالش می‌کشد؛ و در دو آیه بعدی، هم منشأ معرفتی آن را نقد می‌کند (آیه۴: بَلى‏ قادِرينَ عَلى‏ أَنْ نُسَوِّيَ بَنانَهُ) و هم درباره منشأ احساساتی و انگیزشیِ آن هشدار می‌دهد (آیه۵: بَلْ يُريدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ). https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran

💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐💐

🌺 أَ يَحْسَبُ الْإِنْسانُ أَلَّنْ نَجْمَعَ عِظامَهُ ( قیامت/۳) آیا انسان چنین حساب می‌کند که هرگز استخوان‌هایش را جمع نمی‌کنیم؟

. ✅ ظاهرا اشتباه در حساب و کتاب‌های «انسان» دو منشا دارد؛ که برای مصون ماندن از این اشتباهات باید هر دو را جدی گرفت: الف. منشأ معرفتی: ما در زندگی‌مان همواره بر اساس اطلاعاتی است که تاکنون داشته‌ایم، حساب و کتاب می‌کنیم؛ و هرچه اطلاعات ما بیشتر ویا عوض شود، حساب و کتاب‌هایمان تغییر می‌کند. پس باید شناخت‌هایی که از عالم و آدم داریم را مرتب بازبینی کرده و در جایی که شناخت متعبری نداریم، نایستیم: «وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْم» (إسراء/۳۶) ب. منشأ احساساتی و انگیزشی: انسان چیزی را خوشش بیاید سعی می‌کند در حساب و کتاب‌هایش جدی بگیرد و به سمت آن حرکت کند «يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً» (کهف/۱۰۴)؛ و از چیزی که بدش بیاید، می‌کوشد در حساب و کتاب‌هایش، آن را نادیده گرفته «وَ حَسِبُوا أَلاَّ تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَ صَمُّوا» (مائده/۷۱)، یا به سمت حذف آن از مقابل دیدگان خود اقدام کند «بَلْ يُريدُ الْإِنْسانُ لِيَفْجُرَ أَمامَهُ» (قیامة/۵)؛ و در هر صورت، به نحوی حساب و کتاب کند که دلخواه خود را توجیه نماید: در اینجا حتی شناخت صحیح هم گاه حریف انسان نمی‌شود؛ و اتفاقا «کفر» در جایی است که شناخت هست، اما احساسات و انگیزش‌ها آن را کنار می‌نهد. راه علاج این دومی آن است که دائما دلخواه‌های خود را زیر نظر داشته، و مراقب دوست داشتن و ناخوشایند داشتن‌های خود باشیم؛ به قول حافظ شیرازی: پاسبان حرم دل شده‌ام شب همه شب تا در این پرده جز اندیشه او نگذارم https://eitaa.com/tadabbor_dar_quran