طائف|سجاد انتظار
💢 پس از روشن شدن پاسخ "چرا انسان؟" اکنون به صورت خلاصه پاسخی از متن این مجموعه گرانسنگ برای "انسان چ
♻️ انسان به افق اندیشه مطهر
🔰 همان گونه که گفتیم استاد شهید مطهری در این مجموعه اثر کم نظیر، سخنان خود را بر محور #انسان گردآورده است. ایشان در ابتدا تلاش خود را معطوف به توصیف انسان #فردی و این #دنیایی می کند و سپس از ساحت انسان فردی گذر کرده و #جامعه انسانی را مورد تحلیل قرار می دهد؛ آنگاه قواعد حاکم بر #تاریخ او را بررسی می کند و در نهایت به زندگی #ابدی او می پردازد.
🔰 اما آن چه در پله نخست بیانات ایشان مهم است و باید بر آن تمرکز ویژه ای کرد #مراتب و درجات شناخت "از" انسان است. اندیشه ی حاکم بر ذهن یک متفکر و اندیشمند افق دید او را نسبت به این موضوع تعیین خواهد کرد و هر متفکری بر اساس عمق و انسجام اندیشه خود، انسان را تحلیل خواهد کرد.
🔰 آن چه در بیان استاد مطهری در ارتباط با توصیف انسان وجود دارد حکایت از یک سیر صعودی می کند که بر اساس آن، توصیف انسان از یک اندیشه ی سطحی آغاز می شود و در نقطه ای متعالی و مبتنی بر افق #وحی پایان می پذیرد. بر همین اساس اگر چند کتاب ابتدائی را مد نظر قرار دهیم خواهیم دید که چهار سطح از توصیف انسان در این کتاب ها وجود دارد که به صورت خلاصه به بیان آن ها می پردازیم؛ االبته قبل از آن باید این نکته را متذکر شویم که این تفاوت تدریجی و اشتدادی به معنای صیرورت #اندیشه_بشری است و نباید آن را به حساب نقص نگارنده گذاشت. در حقیقت هر کدام از این چهار سطح، مقدمه ای برای دیگری هستند که ناچار باید بیان و #تعقل شوند.
1️⃣ پله نخست، توصیف انسان بر اساس منطق و فلسفه مشائی-سینوی است. ابتدائی ترین روش معقول و البته در عین حال صحیح و #مطابق با #واقع برای توصیف و تعریف اشیاء، مقایسه آن ها با امور مقارن و هم عرض است. در این روش برای شئ مورد نظر در ضمن مقایسه با اشیاء دیگر دو دسته خاصیت و اثر گردآوری می شود. آثار نخست #آثار_مشترک اند یعنی اموری هستند که این شئ همانند سایر اشیاء پیرامونی واجد آن ها است و آثار دیگر #آثار_مختص اند یعنی آثار اختصاصی این شئ اند که با بودن آن هستند و با نبود او نیستند. این مقایسه در حقیقت همان چیزی است که رهآورد آن در اصطلاح منطق "جنس" و "فصل" است.
قدما از گذشته بر اساس روش فوق در توصیف انسان از دو عنوان "حیوان" به منزله جنس و "ناطق" به منزله فصل استفاده کرده اند. آن ها انسان را در ابتدا موجودی دارای وجه اشتراک با سایر جانداران می دانند و سپس او را با قوه نطق که نماینده ای از #عاقله ی او است تعریف می کنند؛آن ها از این جهت عاقله را ملاک میز انسان و سایر جاندارن می دانند که انسان به وسیله آن توان ادراک #کلیات و در نتیجه اقامه #استدلال و #استنتاج دارد؛ چیزی که سایر جانداران از آن بی بهره اند
استاد مطهری در پله نخست از همین شیوه استفاده می کند اما به نتیجه ای که قدما گرفته اند اکتفا نمی کند و در همین پله، #ارتقائی ویژه به مطلب می دهد. به حسب اعتقاد ایشان اکتفا به بعد #بینشی و نظری انسان موجب توصیف ناقص و تک بعدی انسان و هم چنین سایر جانداران است. همه جانداران علاوه بر بُعد بینشی از بُعد #گرایشی و #عاطفی نیز برخوردار اند اما تفاوت انسان و سایرین در این بعد نیز به همان ملاک تفاوت در ادراکات (محدود نبودن و...) است؛ در نتیجه از نگاه ایشان هویت اساسی انسان را باید در «علم و ایمان» جست.
@taef110
ادامه👇👇👇