✔️ بیت الاحزان یک حقیقت فراموش نشدنی ۸
🖊 استاد محمدصادق نجمی رحمهالله
📚 مجله میقات حج ٫ سال ۱۳۷۱ ٫ شماره ۲
پاورقىها:
1 - خصال ابواب الخمسه - وسائل الشیعه، ج 2، ص 922، باب 87 از ابواب دفن
2 - بحارالانوار، ج 43، ص 177
3 - البیت المسکن سواء کان من شعر او مدر - اقرب الموارد
4 - قدیمىتر از این کتاب، تاریخ المدینة #ابن_زباله است که وى در سال 199 در قید حیات بوده و در کتابهائى که تا قرن دهم در تاریخ مدینه تألیف گردیده، از جمله در وفاء الوفا، از تاریخ ابن زباله مطالب فراوان نقل شده است ولى متأسفانه از این کتاب در قرنهاى اخیر خبرى نیست.
5 - ابوزید عمر بن شبه نمیرى فقیه و محدث و مورخ نامى در سال 173 متولد و در سال 262 وفات نموده است. در شرح حال ابن شبه چنین نوشتهاند: «او شخصى است ادیب، فقیه، مورخ، صادق و دقیق، عالم به آثار، ناقل اخبار و صاحب تألیفات بسیار و...» - ابن ندیم از وى 18 کتاب معرفى مىکند. در شرح حال او به فهرست ابن ندیم وفیات الاعیان، تاریخ بغداد، تهذیب الأسماء و اللغات، تذکرة الحفاظ و لسان المیزان مراجعه شود. تاریخ ابن شبه براى اولین بار در سال 1399 ه. با تحقیق فهیم محمد شلتوت در چهار جزء و 1396 صفحه در عربستان سعودى چاپ و اخیراً در قم افست گردید. قسمت مهم جلد سوم و چهارم این کتاب به شرح زندگانى و حوادث دوران خلافت عثمان اختصاص یافته است که دلیل هوادارى و علاقه شدید او به عثمان است.
6 - ابن حجر عسقلانى (در اصابة) ج 3، ص 305 با استناد به همین مطلب این بانو را نیز در ردیف سایر زنان، یکى از صحابه رسول خدا معرفى نموده است.
7 - واخبرنى خبر ثقة قال یقال انّ المسجد الذى یصلّى جنبه شرقیاً على جنائز الصبیان کان خیمة لامرئة سوداء یقال لها رقیة کان جعلها هناک حسین بن على - ع - تبصر قبر فاطمه - علیها السلام - و کان لایعرف قبر فاطمه رضى اللَّه عنها غیرها. تاریخ المدینه ج 1، ص 106
8 - احیاءالعلوم، ج 1، ص 260
9 - ابن جبیر از علماى اندلس و در علم فقه و شعر و نویسندگى از بارزترین دانشمندان دوران خویش و از معروفترین و قدیمىترین جهانگردان اسلامى است، او رحله و سیاحتنامه خود را چنین نامیده است: «تذکرة بالاخبار عن اتفاقات الأسفار» این کتاب قبلاً در لیدن و اخیراً در بیروت چاپ شده است. در شرح حال ابن جبیر، رجوع شود به دائرةالمعارف اسلامى، ج 3، ص 204 - 207 و مقدمه رحله، چاپ لبنان و الکنى و الألقاب، ج 1، ص 232
10 - و یلى هذه القبة العباسیة بیت ینسب لفاطمة بنت الرسول - ص - یقال انه الذى آوَتْ الیه و التزمت فیه الحزن على موت ابیها المصطفى - ص - رحله ابن جبیر چاپ لیدن، صفحه 196 و چاپ دارالکتب اللبنانى صفحه 144
11 - علما و دانشمندان #سمهودى را چنین معرفى نمودهاند: «الشیخ نورالدین على بن احمد سمهودىِ مصرىِ شافعى، شخصیت دانشمند و مفتى مدینه، مدرس و مورخ این شهر، پیشوا و مقتداى مورخان. سلسله نسبش به حسن مثنى فرزند امام مجتبى - ع - منتهى مىشود. او به سال 844 در #سمهود مصر متولد و پس از تحصیلات و حفظ نمودن قرآن و نیل به مدارج علمى، در فنون مختلف از سال 873 در مدینه منوره مُتوطّن و از اساتید بزرگ حرم شریف نبوى - ص - گردید. وى در تاریخ مدینه منوره سه کتاب نوشته است که یکى مفصّل و جامعالأطراف بهنام «اقتفاء الوفا باخبار دارالمصطفى» است که در حادثه آتشسوزى مسجد نبوى در ماه رمضان سال 886 ه از بین رفته است. دومى «وفاء الوفا باخبار دارالمصطفى» کتابى است که به قول خودِ سمهودى به درخواست کسى که «طاعته غُنمٌ و مخالفته غُرمٌ» مطالب کتاب قبلى را در این کتاب تلخیص نموده است، ولى در عین حال داراى گستردهترین و دقیقترین مطالب در تاریخ مدینه مىباشد که در هیچ یک از منابع دیگر نمىتوان به دست آورد. این کتاب در دو جلد و در 1435 صفحه چاپ شده است. و سوّمى «خلاصة الوفا» است و مطالب «وفاء الوفا» را در این کتاب تلخیص نموده و این کتاب نیز چاپ شده است. سمهودى داراى تألیفات متعدد دیگرى نیز مىباشد. وفات وى در سال 911 ه در مدینه واقع گردید. در شرح حال او به شذرات الذهب، اعلام زرکلى و الکنى و الالقاب مراجعه شود.
12 - وفاءالوفا، ج 3، ص 918
@tafaqqoh