🕊 تفسیر آیه ۲ سوره ممتحنه 🕊
🍃 إِن يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاء وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُم بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ🍃
ترجمه :
🍃 اگر بر شما مسلّط شوند، دشمنان (سرسخت) شما خواهند بود و دست و زبانشان را به بدى، به سوى شما خواهند گشود و دوست دارند كه شما (از دين خود دست برداشته و) كفر ورزيد.🍃
«ثقف» به معناى پيدا كردن و روبرو شدن است.
حضرت على (عليه السلام) در نامه ۵۳ نهج البلاغه خطاب به مالك اشتر مى نويسد: «ولكن احذر كلّ الحذر من عدوّك بعد صلحه فانّ العدوّ ربّما قارب ليتغفّل» حتّى بعد از صلح، از خدعه دشمن برحذر باش؛ زيرا دشمن گاهى به شما نزديك مى شود تا شما را غافلگير كند.
و در غررالحكم از آن حضرت مى خوانيم: «لاتأمن عدّواً و ان شكر» از دشمن، حتّى اگر زبان به ستايش گشود، مطمئن و در امان مباش. دشمن مانند آب است كه گرچه با حرارت گرم مى شود، ولى سرانجام سرد مى شود. «... فانّه كالماء و ان اطيل سخانه بالنّار لم يمتنع من اطفائه»
دليل قطع رابطه با كفّار پنج چيز است:
الف) مكتب شما را قبول ندارند. «كفروا بما جاءكم من الحق»
ب) رهبر و امّت را تحمّل نمى كنند. «يخرجون الرسول و ايّاكم»
ج) اگر سلطه يابند، دشمنى خود را اعمال مى كنند. «ان يثقفوكم...»
د) با دست و زبان، آزارتان مى دهند. «يبسطوا اليكم أيديهم و ألسنتهم»
ه) مى خواهند كه شما از دين برگشته و مرتد شويد. «ودّوا لو تكفرون»
📌 پیام ها
🌿 دشمنان به دنبال سلطه همه جانبه بر شما هستند. «يثقفوكم»
🌿 خاموشى دشمن، نشانه ى دوستى او نيست بلكه فرصت ضربه زدن نيافته است. «ان يثقفوكم يكونوا لكم اعداءً»
🌿 دشمن هم تهاجم نظامى دارد، «يبسطوا اليكم أيديهم» هم تهاجم فرهنگى. «و السنتهم»
🌿 ريشه ى دست و زبان درازى هاى دشمن، خواسته هاى قلبى و درونى اوست. «يبسطوا اليكم أيديهم و ألسنتكم... ودّوا لو تكفرون»
🌿 دشمنان، در دشمنى با شما وحدت دارند. «يكونوا... يبسطوا... ودّوا»
🌿 هدف دشمن از ضربه هاى نظامى و فرهنگى، دست برداشتن شما از مكتب است. «ودّوا لو تكفرون»
🌿 تا كفر نورزيد، دشمن از شما راضى نمى شود. «ودّوا لو تكفرون» (در آيه ۲۱۷ سوره بقره نيز مى خوانيم: «لايزالون يقاتلونكم حتّى يردّوكم عن دينكم ان استطاعوا»)
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳ سوره ممتحنه 🕊
🍃 لَن تَنفَعَكُمْ أَرْحَامُكُمْ وَلَا أَوْلَادُكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ يَفْصِلُ بَيْنَكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ🍃
ترجمه :
🍃 در روز قيامت، خويشان كافر و فرزندان كافر شما، هيچ كدام سودى برايتان نخواهند داشت. (در آن روز خداوند) ميان شما و آنان جدايى خواهد افكند و خداوند به آنچه انجام مى دهيد، بيناست.🍃
از آنجا كه يكى از عوامل برقرارى رابطه با دشمنان، حفظ روابط خانوادگى و خويشاوندى است، قرآن مى فرمايد: خانواده و خويشاوند كافر، در قيامت به كار شما نمى آيد، پس به خاطر آنها خود را به گناه نيندازيد.
ناكارآمدى بستگان و بريده شدن اسباب در قيامت، بارها در قرآن مطرح شده است:
«فلاانساب بينهم» در آن روز نسبتى ميان مردم در كار نيست.
«تقطّعت بهم الاسباب» در آن روز سبب ها قطع مى شود.
📌 پیام ها
🌿 عواطف خويشاوندى، گاهى زمينه تمايل به دشمنان است. «تسرّون اليهم بالمودة... لن تنفعكم ارحامكم»
🌿 چه انگيزه اى براى ايجاد رابطه دوستانه با كفّار داريد؟
قلباً كه مايلند شما هم كافر شويد. «ودّوا لو تكفرون»
دست و زبانشان كه بر ضدّ شماست. «يبسطوا اليكم ايديهم و السنتهم»
در قيامت هم كه سودى براى شما ندارند. «لن تنفعكم»
🌿 از ناكارآمدى تكيه گاه ها و تنهايى خود در قيامت ياد كنيد تا از كفّار قطع اميد كنيد، گرچه از بستگان شما باشند. «لن تنفعكم... يوم القيامة»
🌿 در روز قيامت، خدا بستگان منحرف را از مؤمنان جدا مى كند، پس براى چند روز دنيا، خود را به آنان وابسته نكنيم «أولياء... يفصل بينكم»
🌿 ايمان به علم و نظارت خداوند، عامل بازدارنده از گناه است. «و اللّه بما تعملون بصير»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۴ سوره ممتحنه 🕊
🍃 قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَاء مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَداً حَتَّي تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ🍃
ترجمه :
🍃 همانا براى شما در (روش) ابراهيم و كسانى كه با او بودند، سرمشق و الگوى خوبى است، زيرا به قوم (مشرك) خود گفتند: همانا ما از شما و از آنچه جز خدا مى پرستيد، بيزاريم. ما به (آيين) شما كفر ورزيديم و ميان ما و شما كينه و دشمنى ابدى است، مگر آنكه به خداى يگانه ايمان بياوريد. جز سخن ابراهيم به پدرش كه قطعاً براى تو استغفار خواهم كرد و من براى تو (جز دعا و درخواست) مالك چيزى نيستم. پروردگارا بر تو توكّل كرديم و به سوى تو انابه نموديم و بازگشت ما به سوى تو است.🍃
«اسوة» از «تأسّى» به معناى پيروى كردن الگو و سرمشق قرار دادن است.
با توجّه به آيات قبل كه بعضى از مسلمانان به خاطر دريافت حفظ بستگان خود، مخفيانه يا آشكارا با كفّار دوستى و مودّت داشتند، اين آيه مى فرمايد: برائت از كفّار و مشركان را از حضرت ابراهيم و يارانش بياموزيد.
هنگامى كه حضرت ابراهيم (عليه السلام)، پايدارى پدر را به كفر و شرك ديد و از هدايت او مأيوس شد، از او برائت جست و استغفار براى او، وعده اى بود كه به پدر داد تا زمينه بازگشت او را فراهم سازد. چنانكه در سوره توبه آيه ۱۱۴ مى فرمايد: «و ما كان استغفار ابراهيم لابيه الا عن موعدة وعدها ايّاه فلما تبيّن له انّه عدوّ للّه تبرّأ منه»
در قرآن دو مرد و دو زن، به عنوان الگوى مؤمنان معرّفى شده اند:
از مردان، يكى حضرت ابراهيم (عليه السلام)، «قد كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهيم» و ديگرى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) است. «لكم فى رسول اللّه أسوة حسنة»
و از زنان، يكى همسر فرعون و ديگرى حضرت مريم است(گرچه پيروان حضرت ابراهيم نيز الگو معرفى شده اند «قد كانت لكم اسوة فى ابراهيم و الذين معه» كه قرآن در آيات ۱۱ و ۱۲ سوره تحريم، آنان را در برابر همسران حضرت نوح و لوط، به عنوان زنانِ الگو معرّفى مى كند و مى فرمايد: «ضرب اللّه مثلاً للذين آمنوا امرئة فرعون... و مريم ابنت عمران»
البتّه در روايات افراد ديگرى همچون امام حسين (عليه السلام) «فلكم فىّ اسوة» و حضرت زهرا(عليها السلام) نيز به عنوان الگو معرفى شده اند. چنانكه حضرت مهدى عليه السلام مى فرمايد: «و فى ابنة رسول اللّه لى اسوة حسنة» دختر رسول خدا، الگوى نيكوى من است.
ويژگى هاى حضرت ابراهيم عليه السلام در قرآن:
۱. موفّقيّت كامل در امتحان هاى سخت الهى. «فاتمّهنّ»
۲. خدمت به مسجد. «طهرّا بيتى»
۳. تسليم خدا بودن. «حنيفاً مسلماً»
۴. انابه به درگاه خدا و صبور و حليم بودن. «انّ ابراهيم لاوّاه حليم»
۵. به منزله يك امت بود. «انّ ابراهيم كان امّة»
۶. وفادار بود. «ابراهيم الّذى وفّى »
۷. دلير و قهرمان بود. «تاللّه لاكيدنّ أصنامكم» به خدا سوگند! براى بت هاى شما نقشه مى كشم.
۸. هجرت و مهاجرت. «انّى مهاجر الى ربّى»
۹. گذشت و ايثار داشتن. «فلمّا أسلما و تلّه للجبين»
📌 پیام ها
🌿 در تربيت و تبليغ، ارائه نمونه ى عينى و عملى و الگو لازم است. «قد كانت لكم أسوة حسنة»
🌿 هم انبيا الگو هستند و هم پيروان و تربيت شدگان آن بزرگواران. «أسوة حسنة فى ابراهيم و الّذين معه»
🌿 گذشت زمان، نقش الگوهاى دينى و معنوى را كم رنگ نمى كند. حضرت ابراهيم مى تواند براى امروز ما الگو باشد. «كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهيم»
🌿 بستگانِ منحرفِ الگوها، دليلى بر ترك آنها نيست. (در قرآن، كلمه «اُسوة» براى پيامبر اسلام و حضرت ابراهيم به كار رفته است در حالى كه عموى هر دو نفر، ناخلف بوده اند).
🌿 بعضى الگوها نيكو و بعضى زشت هستند. «أسوة حسنة»
🌿 همگامى، همراهى و هماهنگى فكرى و عملى با رهبران الهى لازم است.
«و الّذين معه»
🌿 صلابت و صراحت در اظهار برائت از مشركان، يك ارزش است. «اذ قالوا لقومهم انّا بُرءآؤا منكم»
🌿 پرونده هاى قومى و روابط اجتماعى نبايد مانع اظهار حق شود. «قالوا لقومهم...»
🌿 محور برائت، شرك و اسباب شرك و دورى از خداست. «برءآؤا منكم و ممّا تعبدون من دون اللّه»
🌿 برائت بايد مكتبى و هدفدار باشد نه انتقامى. «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء ابداً حتّى تؤمنوا»
🌿 برائت تنها با لفظ نيست، «انّا بُرءآؤا» بلكه داراى مرحله لفظى، «كفرنا» مرحله قلبى و مرحله عملى است، «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء»
🌿 ايمان، بايد از هرگونه شرك، خالص باشد. «تؤمنوا باللّه وحده»
🌿 جبهه گيرى و قاطعيّت در برابر كفر و شرك، به توكّل، نيايش و توجّه به معاد نياز دارد. «انّا برءآؤا... عليك توكّلنا»
🌿 معناى توكّل گوشه گيرى و انفعال نيست، بلكه در كنار اعلام برائت صريح و موضع گيرى شديد نسبت به مشركان، توكّل معنا دارد. «انّا برءآؤا... كفرنا... توكّلنا»
🌿 توكّل داروى رفع نگرانى هاست. چون اعلام برائت آن هم با قاطعيّت و صراحت ممكن است آثار سويى را در پى داشته باشد، توكّل لازم است. «انّا برءآؤا منكم... عليك توكّلنا»
🌿 هر كجا سخنى مى گوييد و تصميمى از خود نشان مى دهيد، نفس خود را با ياد خدا مهار كنيد. «انّا برءآؤا... كفرنا بكم، بدا بيننا و بينكم... ربّنا عليك توكّلنا، و اليك انبنا، و اليك المصير»
🌿 توكّل و انابه بايد تنها به درگاه خدا باشد. «عليك توكّلنا و اليك انبنا» (كلمه «عليك» و «اليك» مقدّم بر «توكّلنا» و «انبنا» نشانه انحصار است).
🌿 اولياى خدا، خود را مالك چيزى نمى دانند و به خود اجازه نمى دهند قانون الهى را عوض كنند. «لا ستغفرّن لك و ما أملك لك من اللّه من شى ء»
🌿 مسير تمام هستى و مسير ما به سوى اوست. «اليك انبنا و اليك المصير»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۵ سوره ممتحنه 🕊
🍃 رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلَّذِينَ كَفَرُوا وَاغْفِرْ لَنَا رَبَّنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ🍃
ترجمه :
🍃 پروردگارا! ما را محنت كش كافران قرار مده و ما را بيامرز، پروردگارا! تو خود عزيز و حكيمى.🍃
«فتنة» در لغت به معناى آشوب، امتحان، عذاب، بلا و آزار آمده است.
آزار مسلمانان، آزمايشى براى كفّار است تا خباثت و عناد خود را اظهار كنند، به سلطه خود مغرور شوند و قدرت خود را نشانه حقانيّت خود بدانند.
در آيات قبل سخن از برائت و قاطعيّت و پرهيز از دوستى با كفّار بود، اين آيه در قالب دعا مطالب آيات قبل را تأكيد مى كند كه پروردگارا ما ابزار دست مخالفان نشويم.
📌 پیام ها
🌿 از آداب دعا، خطاب «يا ربّ» است. معمولاً دعاهاى قرآن با كلمه «ربّنا» آغاز مى شود.
🌿 مسلمانان در تمام موارد حتى در قراردادهاى اقتصادى، نظامى و فرهنگى نبايد به شيوه اى عمل كنند كه مورد سوء استفاده كفّار قرار گيرند و راه فشار و سلطه كفّار را به روى خود بُگشايند. «لاتجعلنا فتنة للذين كفروا»
🌿 دين و سياست در كنار هم هستند، برائت از كفّار، در كنار طلب مغفرت از خدا. يك دعا رنگ سياسى دارد و دعاى ديگر رنگ معنوى. «ربّنا لاتجعلنا... و اغفرلنا»
🌿 به درگاه كسى رو كنيم كه هم توانمند است و هم حكيم. «ربّنا... انّك أنت العزيز الحكيم»
🌿 ابزار دست كفّار قرار نگرفتن، رمز عزّت است. «لاتجعلنا فتنةً... أنت العزيز»
🌿 رفتار بسيارى از قدرتمندان حكيمانه نيست، ولى خداوند هم قدرتمند شكست ناپذير است و هم حكيم. «أنت العزيز الحكيم»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۶ سوره ممتحنه 🕊
🍃 لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِيهِمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ🍃
ترجمه :
🍃 همانا براى شما در (روش) آنان، (ابراهيم و يارانش) سرمشق خوبى است براى كسى كه به خدا و روز واپسين اميد دارد و هر كس روى برتابد، خداوند بى نياز و ستوده است.🍃
در اين آيه و در آيه ۲۱ سوره احزاب كه سخن از الگو بودن حضرت ابراهيم و حضرت محمّد(صلى الله عليه وآله) است، داشتن اميد به خدا و روز قيامت، شرط الگو پذيرى معرّفى شده است. «لمن كان يرجوا...»
بعد از سه بار تكرار كلمه ى «ربّنا» در آيات ۴ و ۵، باز هم مى فرمايد: آنان اسوه هستند، يعنى نه تنها در برائت، بلكه در دعا و مناجات هم اسوه هستند.
📌 پیام ها
🌿 الگوهاى الهى تاريخ مصرف ندارند. «لقد كان لكم فيهم أسوة حسنة»
🌿 نه فقط پيامبران، بلكه ياران صادق آنها نيز براى ما الگو هستند. «فيهم»
🌿 عقايد صحيح، زير بناى الگوپذيرى در رفتار و اخلاق است. «أسوة لمن كان يرجوا اللّه و اليوم الآخر» (آرى كسانى از الگوهاى صحيح بهره مند مى شوند كه نور اميد در دلشان روشن باشد. «يرجوا» و كسانى پشت مى كنند كه افراد مأيوس و به اصطلاح بريده هستند. «يتولّ»)
🌿 ايمانى ارزش دارد كه ثابت باشد. «كان يرجوا اللّه...» (تركيب «كان» با فعل مضارع، نشان استمرار و ثبات است).
🌿 اعراض مردم از الگوهاى الهى، به خداوند و اوليايش ضربه اى نمى زند.
«و من يتولّ فان اللّه هو الغنى الحميد»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402