🕊 تفسیر آیه ۱ تا ۱۰ سوره عبس 🕊
🍃 عَبَسَ وَتَوَلَّي (۱)🍃
🍃أَن جَاءهُ الْأَعْمَي (۲)🍃
🍃وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّي (۳)🍃
🍃أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَي (۴)🍃
🍃أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَي (۵)🍃
🍃فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّي (۶)🍃
🍃وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّي (۷)🍃
🍃وَأَمَّا مَن جَاءكَ يَسْعَي (۸)🍃
🍃وَهُوَ يَخْشَي (۹)🍃
🍃فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّي (۱۰)🍃
ترجمه :
🍃 چهره درهم كشيد و روى بر تافت.🍃
از اينكه نابينايى به سراغ او آمد.🍃
🍃و تو چه دانى، شايد او در پى پاكى و پارسايى باشد.🍃
🍃يا پند گيرد و آن پند سودش بخشد.🍃
🍃امّا كسى كه خود را بى نياز مى بيند.🍃
🍃پس تو به او مى پردازى.🍃
🍃با آنكه اگر پاك نگردد، بر تو چيزى نيست.🍃
🍃و امّا كسى كه شتابان نزد تو آمد،🍃
🍃در حالى كه از خدا مى ترسد،🍃
🍃تو از او تغافل مى كنى و به ديگرى مى پردازى.🍃
بر اساس روايات اهل سنّت، شخصى به نام عبداللّه بن امّ مكتوم كه فردى نابينا بود، به مجلس پيامبر وارد شد، در حالى كه آن حضرت با بزرگان قريش همچون ابوجهل و عُتبه جلسه داشت و آنان را به اسلام دعوت مى كرد. او كه نابينا بود و حاضران را نمى ديد، مكرّر از پيامبر مى خواست كه قرآن بخواند تا او حفظ كند.
لذا نوعى كراهت و ناراحتى در چهره آن حضرت ظاهر شد. در اينجا بود كه آيات اوليه سوره عبس نازل شد و آن حضرت را مورد عتاب و سرزنش قرار داد.
البتّه در آيات مورد بحث، دلالت روشنى بر اينكه شخص عبوس كننده، پيامبر بوده است وجود ندارد و روايات اهل سنّت، آن را مطرح كرده است. امّا در روايتى كه از امام صادق عليه السلام رسيده، اين آيات در شأن مردى از بنى اميّه نازل شده كه در محضر پيامبر بوده و به هنگام ورود ابن مكتوم، چهره درهم كشيد و روى بگرداند.
مرحوم سيّد مرتضى در كتاب متشابه القرآن، روايات اهل سنّت را مردود دانسته و با استناد به ديگر آيات قرآن مى فرمايد:
خداوند اخلاق پيامبر را ستوده و درباره او فرموده است: «انّك لعلى خلق عظيم» تو داراى خلق نيكو و بزرگوارانه هستى ودر دو مورد آن حضرت را به تواضع در برابر مؤمنان سفارش نموده است: «واخفض جناحك للمؤمنين» ، «واخفض جناحك لمن اتّبعك من المؤمنين»
علاوه بر آنكه اگر پيامبر چنين اخلاقى داشت، بر اساس آيات ديگر قرآن، اصولاً در تبليغ توفيقى نداشت. چنانكه خداوند خطاب به پيامبرش مى فرمايد: «لو كنت فظّاً غليظ القلب لانفضّوا من حولك» اگر تندخو و خشن بودى، مردم از اطراف تو پراكنده مى شدند.
ده آيه انتقاد به خاطر چهره درهم كشيدن و عبوس كردن در برابر نابينايى كه براى او خنده و ترشرويى فرقى ندارد، نشان دهنده حساسيت اسلام در برخورد با طبقه محروم است.
مراد از «مَن إستغنى» يا بى نيازى مالى است كه باعث مى شود شخص خود را برتر از ديگران بداند و يا بى نيازى از ارشاد و هدايت است كه شخص، ديگران را گمراه و منحرف ببيند. البتّه جمع ميان هردو نيز ممكن است، يعنى شخص در اثر ثروت زياد، گرفتار غرور شده و به سخن حق ديگران گوش فراندهد.
📌 پیام ها
🌿 نقص عضو نشانه نقص شخصيّت نيست. (احترام نابينايان و معلولين و افراد ناقص الخلقه لازم است.) «عبس و تولّى أن جائه الاعمى»
🌿 ارزش اخلاق به خاطر كمال ذاتى آن است، نه خوشايند ديگران. (نابينا كه عبوس كننده را نمى بيند تا شاد يا ناراحت شود.) «عبس و تولّى أن جائه الاعمى»
🌿 اسلام با روحيه استكبار و تحقير ديگران مخالف است. «ما يدريك لعلّه يزّكى»
🌿 به ظاهر افراد نمى توان قضاوت كرد. (گاهى نابينا، از افرا بينا طالب تر است) «الاعمى... لعلّه يزكّى »
🌿 ميزان پذيرش افراد جامعه متفاوت است. در برابر ارشاد و دعوت پيامبر، گروهى تزكيه مى شوند و گروهى در حدّ تذكّر سود مى برند. «يزّكّى او يذكّر»
🌿 تذكّر دادن، بى نتيجه نيست و اثر خود را مى گذارد. «يذّكر فتنفعه الذكرى »
🌿 اصل، ايمان انسان هاست نه ثروت و سرمايه آنها. «امّا من استغنى امّا من... يخشى»
🌿 پيامبر مسئول ارشاد مردم است نه اجبار آنان. «و ما عليك ألاّ يزكّى »
🌿 احساس بى نيازى محكوم است. جمله «امّا من استغنى» در مقام انتقاد است.
🌿 احساس بى نيازى و خود را كامل و بى نياز دانستن، سبب محروم شدن از تزكيه است. «من استغنى ... اَلاّ يزكّى »
🌿 طبقه محروم با سرعت به سراغ اسلام مى آيند. «جاءك يسعى »
🌿 خشيت درونى با تلاش و حركت بيرونى بايد توأم باشد. «يسعى و هو يخشى »
🌿 راه خودسازى، درك محضر پيامبر و يا استاد ربّانى است. «جاءك يسعى »
🌿 در شيوه تبليغ برخورد دوگانه با فقير و غنى جايز نيست. «فانت له تصدّى - فانت عنه تلهّى »
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۱ تا ۱۶ سوره عبس 🕊
🍃 كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ (۱۱)🍃
🍃فَمَن شَاء ذَكَرَهُ (۱۲)🍃
🍃فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ (۱۳)🍃
🍃مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ (۱۴)🍃
🍃بِأَيْدِي سَفَرَةٍ (۱۵)🍃
🍃كِرَامٍ بَرَرَةٍ (۱۶)🍃
ترجمه :
🍃 چنين نيست (كه آنها مى پندارند)، همانا قرآن وسيله تذكّر است.🍃
🍃پس هر كس بخواهد، آن را ياد كند و از آن پند گيرد.🍃
🍃در ميان صحيفه هايى ارجمند است.🍃
🍃كه بلند مرتبه و پاكيزه است.🍃
🍃به دست سفيرانى بزرگوار و نيكوكار.🍃
«صُحف» جمع «صحيفة» به معناى مكتوب است. «سفرة» جمع «سافر» به معناى كاتب است، چنانكه «اسفار» جمع «سِفر» به معناى كتاب است. «بررة» جمع «بارّ» به معناى نيكو كار است.
مراد از «سفرة»، سفيران و رسولان وحى، يعنى فرشتگانى هستند كه وحى الهى را به پيامبران مى رسانند و اين فرشتگان، ياران جبرئيل و تحت امر او هستند كه قرآن درباره او مى فرمايد: «انّه لقول رسول كريم... مطاع ثمّ امين» راه خدا هم آسان است و هم زمينه فطرى و فكرى و فقهى دارد.
📌 پیام ها
🌿 آيات قرآن مايه تذكّر و عامل بيدارى فطرت بشرى است. «انَّها تذكرة»
🌿 مقام و مرتبه قرآن برتر از دسترسى نااهلان و تحريف و تغيير آنان است. «مرفوعة مطهّرة»
🌿 قرآن را بايد در جايگاه بلند قرار داد. «مرفوعة»
🌿 قرآن بايد از هر آلودگى حفظ شود. «مطهّرة»
🌿 در دعوت قرآن، اكراه و اجبارى نيست و هركس بخواهد با اختيار خودش آن را مى پذيرد. «فمن شاء ذكره»
🌿 آنچه را خداوند تكريم كرده ما نيز بايد تكريم كنيم. «صحف مكرّمة»
🌿 قرآن كريم را، فرشتگان كرام به پيامبر مى رسانند. «صحف مكرّمة... بايدى سفرة كرام» (هم سرچشمه قرآن خداوند كريم است و هم خود قرآن و هم آورندگان آن و هم بر كسى كه نازل شده است.)
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۱۷ تا ۲۳ سوره عبس 🕊
🍃 قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ (۱۷)🍃
🍃مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ (۱۸)🍃
🍃مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ (۱۹)🍃
🍃ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ (۲۰)🍃
🍃ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ (۲۱)🍃
🍃ثُمَّ إِذَا شَاء أَنشَرَهُ (۲۲)🍃
🍃كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ (۲۳)🍃
ترجمه :
🍃 مرگ بر اين انسان (سركش) كه چه ناسپاس است.🍃
🍃(مگر خداوند) او را از چه چيز آفريده است.🍃
🍃از نطفه اى ناچيز آفريدش و سامانش بخشيد.🍃
🍃سپس راه (سعادت) را براى او آسان و فراهم نمود.🍃
🍃آنگاه او را ميراند و در گورش نهاد.🍃
🍃پس هر زمان كه بخواهد او را برانگيزد.🍃
🍃هرگز (چنين نيست)كه هنوز آنچه را كه خدا به او فرمان داده، انجام نداده است.🍃
در ميان انواع برخوردهايى كه با مردگان مى شود، دفن آنها در گور، شيوه اى است كه خداوند به انسان آموخته است. در آيه ۳۱ سوره مائده مى خوانيم: «فبعث الله غراباً يبحث فى الارض ليريه كيف يوارى سوءة اخيه» آنگاه كه قابيل در فكر چاره جويى و پنهان كردن جسد بى جان برادرش هابيل بود، خداوند با فرستادن كلاغى، دفن در خاك را به او آموخت.
📌 پیام ها
🌿 انسانِ كافر و ناسپاس مورد لعن خداست. «قتل الانسان ما اَكفره»
🌿 در شيوه تبليغ گاهى بايد براى گروهى تند سخن گفت. «قتل الانسان»
🌿 به آفرينش خود از نطفه ناچيز بنگريد تا از كفر و غرور دست برداريد. «من نطفة خلقه»
🌿 آفرينش انسان تصادفى نيست، بلكه از روى حساب و كتاب و تقدير و اندازه گيرى است. «فقدّره»
🌿 آفريدن، دليل قدرت و اندازه گيرى، دليل حكمت است. «خلقه فقدّره»
🌿 با آسان بودن راه شناخت حق و پيمودن آن، چرا گروهى بى راهه مى روند؟ «قتل الانسان ما اكفره... ثم السّبيل يَسّره»
🌿 خداوند با آسان كردن راه تكامل، اتمام حجت كرده است. «ثم السبيل يَسّره»
🌿 انسان داراى استعدادهاى زيادى است كه با پيمودن راه حق به تكامل مى رسد. «ثم السّبيل يَسّره»
🌿 انسان كه مرگ و قبر را مى بيند، چرا سرسختى مى كند؟ «قتل الانسان ما اكفره... ثم اماته فَاقبره»
🌿 تمام كارها در حقيقت منسوب به اوست. «اماته فاقبره»
🌿 معاد، جسمانى است. «اقبره... انشره» يعنى همان را كه در قبر برد، بيرون آورد.
🌿 با اينكه راه باز و حركت آسان است، امّا گروهى وامانده اند. «ثم السّبيل يسّره... لمّا يقض ما امره»
🌿 توحيد و نبوت و معاد در كنار يكديگر مطرحند. «خلقه - السّبيل يسّره - انشره»
🌿 زمان وقوع قيامت تنها در اختيار خداست. «اذا شاء انشره»
🌿 انسان از ابتدا تا انتها تحت تدبير و در دست اوست. «خلقه - اماته - انشره»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۲۴ تا ۳۲ سوره عبس 🕊
🍃 فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَي طَعَامِهِ (۲۴)🍃
🍃أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاء صَبّاً (۲۵)🍃
🍃ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقّاً (۲۶)🍃
🍃فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبّاً (۲۷)🍃
🍃وَعِنَباً وَقَضْباً (۲۸)🍃
🍃وَزَيْتُوناً وَنَخْلاً (۲۹)🍃
🍃وَحَدَائِقَ غُلْباً (۳۰)🍃
🍃وَفَاكِهَةً وَأَبّاً (۳۱)🍃
🍃مَّتَاعاً لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ (۳۲)🍃
ترجمه :
🍃 پس بايد انسان به غذاى خود بنگرد.🍃
🍃ما آب را آن گونه كه بايد، (از آسمان) فرو ريختيم.🍃
🍃سپس زمين را به خوبى شكافتيم.🍃
🍃و در آن، دانه رويانديم.🍃
🍃و نيز انگور و سبزيجات،🍃
🍃و زيتون و نخل خرما،🍃
🍃و باغهاى پردرخت، و ميوه و چراگاه،🍃
🍃براى برخوردارى شما و چهارپايانتان.🍃
«صبّ» به معناى فرو ريختن آب از بلندى است كه شامل نزول باران از آسمان و ريزش آب از آبشارها نيز مى شود.
«قضب» به سبزيجاتى گفته مى شود كه تر و تازه چيده و خورده شود و شامل علف و يونجه حيوانات نيز مى گردد.
مراد از «شققنا الارض»، شكافتن زمين به وسيله جوانه گياهان است كه براى سربرآوردن از خاك، آن را مى شكافند و به رشد خود ادامه مى دهند.
مراد از «حبّاً» حبوباتى است كه به مصرف غذاى انسان مى رسد، مانند گندم و جو و نخود و عدس و امثال اينها.
«حدائق» جمع «حديقه» به معناى بوستانى است كه اطراف آن ديوار كشيده باشند و «غُلب» جمع «غَلباء» به معناى درخت بزرگ و تنومند است.
انسان بايد به غذاى خود بنگرد كه آيا از حلال است يا حرام، ديگران دارند يا ندارند، نيروى بدست آمده از آن در كجا صرف مى شود و اين غذا چگونه بدست آمده است؟ امام باقرعليه السلام در ذيل آيه «فلينظر الانسان الى طعامه» فرمودند: انسان بنگرد كه علم خود را از چه كسى مى گيرد و طعام را شامل طعام معنوى دانستند.
📌 پیام ها
🌿 انسان، مأمور به تفكر در غذا، به عنوان يكى از نعمت هاى خداست، خوردن بى فكر كار حيوان است. «فلينظر الانسان الى طعامه»
🌿 اگر ملاكهاى معنوى نباشد، انسان و حيوان در كاميابى از غذا و طبيعت، در يك رديفند. «متاعاً لكم و لانعامكم»
🌿 دقّت در پيدايش نعمت ها، وسيله اى براى كفر زدائى است. «قتل الانسان ما اكفره... فلينظر الانسان الى طعامه»
🌿 هستى، مدرسه خداشناسى است، چه سير تكاملى درون انسان و چه بيرون انسان. «من نطفة خلقه فقدّره - اماته - انشره صببنا الماء صبّا شققنا الارض شقّا...»
🌿 ريزش باران و رويش انواع گياهان و درختان، هدفمند است و فراهم شدن غذا براى انسان و حيوانات، يكى از حكمت هاى آن است. «انّا صببنا الماء... شققنا الارض... فانبتنا فيها حبّاً... متاعاً لكم و لانعامكم»
🌿 انگور، زيتون و خرما، از ميوه هاى مورد سفارش قرآن است. «عنباً... زيتوناً و نخلاً»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳۳ تا ۳۷ سوره عبس 🕊
🍃 فَإِذَا جَاءتِ الصَّاخَّةُ (۳۳)🍃
🍃يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ (۳۴)🍃
🍃وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ (۳۵)🍃
🍃وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ (۳۶)🍃
🍃لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ (۳۷)🍃
ترجمه :
🍃 پس زمانى كه آن صداى هولناك در آيد.🍃
🍃روزى كه انسان از برادرش بگريزد🍃
🍃و از مادر و پدرش🍃
🍃و همسر و فرزندانش🍃
🍃در آن روز براى هر يك از آنان كار و گرفتارى است كه او را (از پرداختن به كار ديگران) بازدارد.🍃
«صاخّه» به معناى صداى وحشتناكى است كه نزديك است گوش را كر كند. مراد از آن، يا صيحه ى برپا شدن قيامت است و يا ناله و فرياد گوش خراش مردم در آن روز.
در آيات قبل، از معاش بحث شد و در اين آيات از معاد گفتگو مى شود.
در باره انگيزه فرار انسان از برادر و مادر و پدر و همسر و فرزندان، مطالبى مى توان گفت، از جمله اينكه مى گريزد تا مبادا برادرش از حقوق خود مطالبه كند و او را گرفتار سازد.
مى گريزد تا مورد تقاضاى ديگران قرار نگيرد. مى گريزد تا رسوايى او را ديگران نفهمند. مى گريزد تا به كار خود برسد و تكليفش زودتر روشن شود. «لكلّ امرى ء منهم يومئذ شأن يغنيه»
📌 پیام ها
🌿 قيامت، روز فرار است. فرار برادر از برادر، فرزند از پدر و مادر، مرد از همسر، پدر از پسر. «فاذا جاءت الصاخة يوم يفرّ...»
🌿 روابط خويشاوندى، در قيامت گسسته مى شود.«يفرّ المرء من اخيه و...»
🌿 در قيامت، هركس به فكر نجات خويش است. «لكلّ امرى ء... شأن يُغنيه»
🌿 در قيامت، فرصت براى پرداختن به كار ديگران نيست. «لكل امرى ء منهم يومئذ شأن يغنيه»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
🕊 تفسیر آیه ۳۸ تا ۴۲ سوره عبس 🕊
🍃 وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ (۳۸)🍃
🍃ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ (۳۹)🍃
🍃وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ (۴۰)🍃
🍃تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ (۴۱)🍃
🍃أُوْلَئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ (۴۲)🍃
ترجمه :
🍃 چهره هايى در آن روز درخشانند🍃
🍃خندان و شادمانند🍃
🍃و چهره هايى در آن روز، غبار (غم) بر آنها نشسته.🍃
🍃و تيرگى و سياهى، چهره آنان را پوشانده است.🍃
🍃اينان همان كافران بدكردارند.🍃
«مستبشرة» با خبر شدن از مطلب شادى كه از آن بشره و پوست صورت شكفته شود. «غَبرة» و غُبار به معناى گرد خاك فرونشسته برچيزى است. «قَترة»، دود سياهى است كه برمى خيزد و «رهق» به معناى فراگرفتن و پوشاندن است.
اين آيات، مردم را در قيامت به دو دسته تقسيم مى كند: اهل سعادت و اهل شقاوت، كه هر دو گروه با سيما و چهره شان شناخته مى شوند. چون صورت انسان، آئينه سيرت اوست و شادى و غم درونى او در چهره اش ظاهر مى گردد.
اين سوره با چهره درهم كشيدن در دنيا آغاز و با چهره دود آلوده شدن در قيامت پايان مى يابد. «عَبَس....تَرهقُها قتره»
«كَفرة» جمع كافر و «فَجرة» جمع فاجر است. اولى اشاره به فساد عقيده دارد و دومى اشاره به فساد عمل.
📌 پیام ها
🌿 معاد جسمانى است. «وجوه يومئذ...»
🌿 چهره باز و خندان يك ارزش است. «مسفرة، ضاحكة»
🌿 خنده هاى قيامت، بر اساس بشارت به آينده اى روشن است. «ضاحكة مستبشرة»
🌿 آلودگى به گناه در دنيا، سبب آلودگى چهره در قيامت مى شود. «ترهقها قَتره اولئك هم الكَفَرةُ الفجرة»
🌿 كفر، سبب ارتكاب گناه و فسق و فجور است. «الكفرة الفجرة»
🌿 صورتِ اهل ايمان و تقوا، شاد و خندان است. (به قرينه اينكه صورتِ اهل كفر و فجور، دود آلود است) «وجوه يومئذ مسفرة... وجوه يومئذ عليها غبرة»
🌿 از بهترين شيوه هاى تبليغ، مقايسه است. «وجوهٌ... وجوهٌ»
🌿 گناه، باعث مى شود كه چهره پاك الهى انسان، با نقابى زشت و سياه پوشيده شود. «عليها غَبرة ترهقها قترة»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402