لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🕊 تفسیر آیه ۵ و ۶ سوره الرحمن 🕊
🍃 الشَّمْسُ وَالْقَمَرُ بِحُسْبَانٍ (۵)🍃
🍃وَالنَّجْمُ وَالشَّجَرُ يَسْجُدَانِ (۶)🍃
ترجمه :
🍃 خورشيد و ماه، حساب معيّنى دارند.🍃
🍃و گياه و درخت (براى او) سجده مى كنند.🍃
«حُسبان» بر وزن «غُفران»، مصدر به معناى «حساب» است. خورشيد و ماه حساب دارند. حجم آنها، وزن و جرم آنها، حركات گوناگون، مدار حركت، فاصله آنها نسبت به يكديگر و نسبت به ديگر كرات، مقدار حركت و مقدار تأثير آنها برروى يكديگر، همه و همه حساب دارد و حساب آنها به قدرى دقيق است كه دانشمندان، زمان دقيق ماه گرفتگى، خورشيد گرفتگى و تحويل سال نو را از مدّت ها پيش اندازه گيرى و پيش بينى مى كنند.
«نجم» هر روئيدنى است كه ساقه ندارد و «شجر» روئيدنى است كه ساقه دارد. مراد از «نجم» در اين آيه به قرينه «شجر»، گياه است، نه ستاره آسمان.
بر اساس آيات قرآن، خورشيد و ماه و ستارگان، مدار دارند و همه به سويى در تكاپو و شناورند، «كلّ فى فلك يسبحون» و عمر تعيين شده دارند. «كلّ يجرى لاجل مسمّى»
گردش شب و روز و پيدايش فصل ها، يك زمان بندى ساده و در عين حال دقيق، براى همه ى مردم در همه ى مكان ها و زمان هاست. برنامه هاى عبادى اسلام همچون نماز و روزه، بر اساس طلوع و غروب خورشيد و گردش ماه در ايام سال تنظيم شده است. چنانكه در قرآن مى خوانيم:
«أقم الصّلاة لدلوك الشّمس الى غسق الّيل و قرآن الفجر» از هنگام زوال آفتاب تا اول تاريكى شب و به هنگام صبح، نماز را به پا دار.
«و سبّح بحمد ربّك قبل طلوع الشّمس و قبل غروبها» پيش از طلوع خورشيد و پس از غروب آن، خداوند را تسبيح و ستايش كن.
«ثم اتمّوا الصّيام الى الّيل» و روزه را تا شب هنگام تمام كنيد.
و در روايات آمده است: «صم للرّؤية و افطر للرّؤية» روزه را با ديدن ماه رمضان آغاز و با ديدن ماه شوّال تمام كن.
شايد منظور از سجده گياه ودرخت در آيه، خضوع تكوينى آنها در برابر فرامين الهى است كه مسيرى راكه خدا براى آنها تعيين كرده، بى كم وكاست پيموده وتسليم قوانين آفرينش اند.
📌 پیام ها
🌿 زمين و آسمان، تحت يك نظام اداره مى شوند. «الشّمس والقمر... النّجم والشّجر»
🌿 گياهان زمينى، حيات و رويش خود را مرهون خورشيد و ماه آسمانى اند. «الشّمس و القمر... النّجم و الشّجر»
🌿 هستى، تسليم نظامى است كه از پيش از سوى خداوند تعيين شده است. «بحُسبان... يسجدان»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🕊 تفسیر آیه ۷ تا ۹ سوره الرحمن 🕊
🍃 وَالسَّمَاء رَفَعَهَا وَوَضَعَ الْمِيزَانَ (۷)🍃
🍃أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ (۸)🍃
🍃وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ (۹)🍃
ترجمه :
🍃 و آسمان را بالا برد🍃
🍃و قانون و ميزان را مقرّر كرد تا در سنجش و ميزان تجاوز نكنيد.🍃
🍃و وزن را بر اساس عدل بر پا داريد و در ترازو كم نگذاريد.🍃
بعد از بيانِ رحمت الهى و نعمت تعليم و بيان و حساب خورشيد و ماه و سجده موجودات كه نوعى توجّه به رابطه خدا با انسان و طبيعت است، اين آيات نحوه ى رابطه انسان با جامعه را مطرح مى كند.
قسط در ميزان، آن است كه نه زياده خواهى شود نه خسارت و زيان.
كتاب و ميزان متلازم اند. خداوند در سوره حديد مى فرمايد: «و أنزلنا معهم الكتاب و الميزان ليقومَ النّاس بالقسط» در اين آيات نيز، هم به قرآن اشاره شده، هم به ميزان: «علّم القرآن... ألاّ تطغوا فى الميزان»
تكرار، نشانه ى اهميّت است. در آيات پى درپى، سه بار كلمه ميزان تكرار شده است كه نشان دهنده ضرورت توجّه به معيار و وسيله سنجش درست و مطمئن در امور مختلف است. «وضع الميزان...»، «الاّ تطغوا فى الميزان...» و «لاتخسروا الميزان»
بى توجّهى به ميزان و عدم رعايت انصاف و عدالت در حقوق مردم، انسان را به فسق و فجور مى كشاند و فسق و فجور انسان را به تكذيب وامى دارد. در سوره مطفّفين مى خوانيم: «ويل للمطفّفين» واى بر كم فروشان! سپس مى فرمايد: «اِنّ كتاب الفجّار...» وآنگاه: «ويل يومئذ للمكذّبين» گويا لقمه ى حرام، مقدّمه فجور، و فجور مقدّمه كفر و تكذيب مى شود.
براى برقرارى عدل و ميزان، اسلام دستورات دقيق و مهمى دارد تا آنجا كه در روايات آمده است: اگر كفش قاضى تنگ است، نبايد در آن هنگام قضاوت كند تا مبادا فشارى كه به پاى او وارد مى شود در قضاوتش اثر بگذارد و او را به عجله و بدخلقى وادارد و از قضاوت بر حق منحرف كند!
آداب تجارت
در حديث مى خوانيم: تجارتى ارزشمند است كه برپايه حقّ و راستى باشد. «التاجر فاجر و الفاجر فى النّار الاّ مَن أخذ الحق و اعطى الحق»
حضرت على (عليه السلام) دستور داد دينارهاى غير خالص را در چاه بريزند تا به وسيله آن معامله اى صورت نگيرد. «القه فى البالوعه حتّى لايباع شى ءٌ فيه غشٌ»
آن حضرت همه روزه در بازار كوفه قدم مى زد و گاهى در وسط بازار مى ايستاد و مى فرمود: اى گروه تجّار!
«قدّموا الاستخارة»، از خدا خير بخواهيد.
«تبرّكوا بالسّهولة»، بركت را در سايه آسان گرفتن بر مردم بخواهيد.
«جانبوا الكذب»، از دروغ در معامله دورى كنيد.
«و تجانبوا عن الظلم»، از ظلم و بى عدالتى پرهيز كنيد.
«و لاتقربوا الربا» و به ربا نزديك نشويد.
📌 پیام ها
🌿 جايگاه آسمان و زمين تصادفى نيست. برافراشتگى آسمان و حجم و اندازه و فاصله ستارگان، حكيمانه و جلوه اى از رحمت الهى است «الرّحمن... و السماء رفعها و وضع الميزان»
🌿 عدالت مثل نماز است و بايد آن را در جامعه به پاداشت. «و اقيموا الوزن»
🌿 ميزان و وسيله سنجش بايد عادلانه باشد، مورد وزن هرچه مى خواهد باشد. «و اقيموا الوزن بالقسط»
🌿 نظام هستى برپايه ميزان است. زندگى ما نيز بايد بر مدار ميزان باشد. «وضع الميزان ألاّ تطغوا فى الميزان»
🌿 عدل و ميزان، هم در آسمان عامل ثبات و پايدارى است، هم در زمين و هم در جامعه. «وضع الميزان ألاّ تطغوا فى الميزان»
🌿 جامعه براى رسيدن به رستگارى دو بال مى خواهد: علم و عدالت. (در دنياى امروز علم هست ولى عدالت نيست.) «علّم القرآن... ألاّ تطغوا فى الميزان»
🌿 راه رسيدن به عدالت، عمل به قرآن است. «علّم القرآن... ألاّ تطغوا فى الميزان»
🌿 در كارها، نه افراط «ألاّ تطغوا» و نه تفريط. «لاتخسروا»
🌿 كم كارى در خدمات از جانب كارمندان و كارگران و فرهنگيان و مسئولان و مبلّغان دينى نيز كم فروشى است. «لاتخسروا الميزان»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🕊 تفسیر آیه ۱۰ تا ۱۳ سوره الرحمن 🕊
🍃 وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ (۱۰)🍃
🍃فِيهَا فَاكِهَةٌ وَالنَّخْلُ ذَاتُ الْأَكْمَامِ (۱۱)🍃
🍃وَالْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ وَالرَّيْحَانُ (۱۲)🍃
🍃فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (۱۳)🍃
ترجمه :
🍃 و زمين را براى زمينيان قرار داد كه در آن هر گونه ميوه و خرماى غلافدار و دانه پوست دار و گياه خوش بو است.🍃
🍃پس (اى جنّ و انس)، كدام نعمت پروردگارتان را انكار مى كنيد؟🍃
«أنام» به معناى آفريده ها، اعمّ از جنّ و انس و همه موجودات روى زمين است. «فاكهة» به هر نوع ميوه و «ريحان» به هر گياه خوش بو گفته مى شود.
«اكمام» جمع «كِمّ» به معناى پوششى است كه ميوه را در برمى گيرد، همان گونه كه «كُمّ» به معناى آستين است كه دست را مى پوشاند و «كُمّه» بر وزن قُبّه به كلاهى گفته مى شود كه سر را مى پوشاند. شايد مراد از «اكمام» در آيه، اليافى باشد كه همچون الياف روى نارگيل، دور درخت خرما را فرامى گيرد.
«حَبّ» به معناى دانه و «عَصف» به معناى برگ ها و اجزايى است كه از گياه جدا مى شود و لذا به كاه نيز «عصف» گفته مى شود.
«آلاء» جمع «اِلَى» به معناى نعمت است.
تكرار سؤال هاى پى در پى همراه با انتقاد، دليل آن است كه هر نعمتى براى خود تصديق و تكذيبى دارد.
در حديث مى خوانيم: كسى كه سوره مباركه الرّحمن را مى خواند، هر بار كه به آيه «فباىّ آلاءِ ربّكما تكذّبان» مى رسد، بگويد: «لابشى ءٍ من آلائك ربّ اُكذّب» يعنى اى پروردگار من! هيچ يك از نعمت هاى تو را تكذيب نمى كنم.
بحث تكرار
در اينجا به مناسبت اولين مورد از موارد تكرار آيه «فباىّ آلاءِ ربّكما تكذّبان» در اين سوره، بحثى پيرامون تكرار ارائه مى گردد.
تكرار مثبت:
براى ايجاد يك فرهنگ، تكرار مسايل، مهم و ضرورى است.
رسول خدا(صلى الله عليه وآله) بارها فرمود: «انّى تارك فيكم الثّقلين كتاب اللّه و عترتى» تا رابطه قرآن و عترت را در ميان مردم محكم سازد. پس از نزول آيه «و امر اهلك بالصّلاة» تا چند ماه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) هنگام صبح در خانه فاطمه زهرا(عليها السلام) مى آمد و مى فرمود: «الصّلاة الصّلاة» تا به مردم اعلام كند اهل بيت من همان كسانى هستند كه در خانه على و فاطمه هستند.
در حديث مى خوانيم: دليل چهار مرتبه تكرار «اللّه اكبر» در آغاز اذان، آن است كه مردم از غفلت درآيند ولى هنگامى كه متوجّه شدند، باقى جملات به دو بار تقليل مى يابد.
گاهى حضرت على (عليه السلام) به خاطر ايجاد حساسيّت در مردم، الفاظى را تكرار مى كردند. چنانكه به فرزندانش وصيّت مى كند: «اللّه اللّه فى الايتام...»، «اللّه اللّه فى جيرانكم»، «اللّه اللّه فى الصلاة»، «اللّه اللّه فى القرآن...» كه لفظ جلاله «اللّه» تكرار شده است.
تكرار نماز در هر شبانه روز، براى آن است كه هر روز گامى به خداوند نزديك شويم. كسى كه از پله هاى نردبان بالا مى رود، در ظاهر، پاى او كارى تكرارى انجام مى دهد ولى در واقع در هر حركت گامى به جلو و رو به بالا مى گذارد. كسى كه براى حفر چاه كلنگ مى زند، در ظاهر كارى تكرارى مى كند، ولى در واقع با هر حركت، عمق چاه بيشتر مى شود. انسان با هر بار نماز و ذكر و تلاوت آيه اى گامى به خدا نزديك مى شود تا آنجا كه درباره پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله مى خوانيم: «دنى فتدلّى فكان قاب قوسين او ادنى» چنان به خدا نزديك شد كه به قدر دو كمان يا نزديك تر شد.
تكرار سفارش به تقوا در هر يك از خطبه هاى نماز جمعه در هر هفته، بيانگر نقش تكرار در تربيت دينى مردم است.
اصولا بقاى زندگى با تنفس مكرر است و كمالات، در صورت تكرار حاصل مى شود. با يك بار انفاق و رشادت، ملكه سخاوت و شجاعت در انسان پيدا نمى شود، همان گونه كه رذائل و خبائث در صورت تكرار، در روح انسان ماندگار مى شوند.
دلايل تكرار در قرآن
تكرار، گاهى براى تذكّر و يادآورى نعمت هاى گوناگون است. نظير تكرار آيه «فباىّ آلاء ربّكما تكذبان»
گاهى براى هشدار و تهديد خلافكاران است. نظير تكرار آيه «ويل يومئذٍ للمكذّبين»
گاهى براى فرهنگ سازى است. نظير تكرار «بسم اللّه الرّحمن الرّحيم» در آغاز هر سوره.
گاهى براى اتمام حجّت است. نظير تكرار آيه «و لقد يسّرنا القرآن للذكر فهل من مدّكر»
گاهى براى انس بيشتر و نهادينه شدن است. نظير تكرار آيه «اذكروا اللّه ذكرا كثيراً»
گاهى براى بيان دستورات جديد است. نظير تكرار «يا ايها الّذين آمنوا..»
گاهى به منزله قطعنامه براى هر فراز از مطلب يا سخنى است. چنانكه در سوره شعراء پس از پايان گزارش كار هر پيامبرى، مى فرمايد: «انّ ربّك لهو العزيز الرحيم»
گاهى تكرار، نشان دهنده وحدت هدف و شيوه است. در سوره شعراء بارها جمله «فاتقوا اللّه و اطيعون» از زبان پيامبران متعدد تكرار شده كه بيانگر آن است كه شعار و هدف همه آنان يكى بوده است.
📌 پیام ها
🌿 تمام هستى يك مدبّر دارد، نه آن گونه كه بعضى مشركان براى هر يك از آسمان و زمين يك مدبّر خاص مى پنداشتند. «السّماء رفعها... و الارض وضعها»
🌿 زمين براى كاميابى و بهره بردارى همه موجودات زمينى و از جمله انسان است. «وضعها للانام»
🌿 قرآن، ابتدا نعمت هاى معنوى و سپس نعمت هاى مادّى را شمارش مى كند. «علّم القرآن... علّمه البيان... فيها فاكهة و النّخل»
🌿 ميوه، نقش مهمى در تغذيه انسان دارد. بعد از آفرينش زمين، نام ميوه آمده است. «والارض... فيها فاكهة»
🌿 در ميان ميوه ها، ارزش خرما از بقيه جداست. «فيها فاكهة... والنّخل»
🌿 پوسته و حتّى غلاف دور نباتات، نعمت است. «والحبّ ذو العصف»
🌿 بوى خوشِ گياهان، يكى از نعمت هاى الهى است. «و الريحان»
🌿 تكذيب آيات الهى، سرزنش را به دنبال دارد. «فباىّ آلاء ربّكما تكذبان»
🌿 جن نيز مثل انسان، مسئول، مكلّف و بهره مند از نعمت هاى زمين است. «فباىّ آلاء ربّكما تكذّبان»
🌿 خداوند نعمت ها را براى رشد و تربيت همه جانبه انسان و جن آفريده است. «آلاءِ ربّكما»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🕊 تفسیر آیه ۱۴ تا ۱۶ سوره الرحمن 🕊
🍃 خَلَقَ الْإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ (۱۴)🍃
🍃وَخَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ (۱۵)🍃
🍃فَبِأَيِّ آلَاء رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ (۱۶)🍃
ترجمه :
🍃 انسان را از گل خشكيده اى همچون سفال آفريد🍃
🍃و جن را از شعله ى آتشى بى دود آفريد،🍃
🍃پس كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را انكار مى كنيد؟🍃
«صلصال» به معناى گِل خشكيده، «فخّار» به معناى سفال (گل پخته شده) و «مارج» به معناى شعله است.
قرآن در مورد منشأ آفرينش انسان تعبيرات گوناگونى دارد كه ممكن است اين تعبيرات به مراحل مختلف آن اشاره داشته باشد:
۱. خاك. «انّا خلقناكم من تراب»
۲. خاك آميخته با آب. «خلقكم من طين»
۳. گِل بدبو. «من حماءٍ مسنون»
۴. گِل خشكيده. «من صلصال كالفخّار»
جنّ، موجودى ناپيدا است و در قرآن، برخى ويژگى هاى آن بيان شده است، از جمله اين كه
مبدأ آفرينش او، باد و آتش است، «خلق الجانّ من مارج من نار» در حالى كه مبدأ آفرينش انسان آب و خاك است. «خلق الانسان من صلصال كالفخّار»
خلقت او پيش از خلقت انسان بوده است، «و الجانّ خلقناه من قبل» و همچون انسان؛ مؤمن و كافر، مذكّر و مؤنث، توالد و تناسل، علم و شعور و قدرت تشخيص حق از باطل را دارند و قادر به انجام كارهايى هستند كه از عهده بشر خارج است و همچنين مرگ و رستاخيز و كيفر و پاداش دارند.
📌 پیام ها
🌿 نگاه به گذشته، سبب شكوفايى ايمان و تواضع بشر مى گردد. «خلق الانسان من صلصال...»
🌿 خداوند از مادّه سرد بى روح «صلصال» و مادّه گرم بى روح «مارج»، موجودات زنده مى سازد. «خلق الانسان... خلق الجان...»
🌿 سرچشمه ى به وجود آمدن انسان، مادّه اى ناچيز و بى ارزش است. «صلصالٍ» (نكره آمدن مى تواند نشانه ناچيز بودن باشد.)
🌿 جنّ، موجودى واقعى است، نه خرافى، گرچه ما به آن دسترسى نداشته باشيم. «خلق الجانّ من مارج من نار»
🌿 جنّ و انس، هر دو موجودى زمينى اند و از عناصر مادّى آفريده شده اند. «خلق الانسان من صلصال... خلق الجان من مارج من نار»
🌿 تكذيبِ نعمت، سبب سرزنش است، از هر كه باشد. «فباىّ آلاء ربّكما تكذّبان»
🕊️🍃🕊️🍃🕊️
https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402
https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا