🕊 تفسیر آیه ۴ سوره ممتحنه 🕊 🍃 قَدْ كَانَتْ لَكُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فِي إِبْرَاهِيمَ وَالَّذِينَ مَعَهُ إِذْ قَالُوا لِقَوْمِهِمْ إِنَّا بُرَاء مِنكُمْ وَمِمَّا تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ كَفَرْنَا بِكُمْ وَبَدَا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةُ وَالْبَغْضَاء أَبَداً حَتَّي تُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَحْدَهُ إِلَّا قَوْلَ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ لَأَسْتَغْفِرَنَّ لَكَ وَمَا أَمْلِكُ لَكَ مِنَ اللَّهِ مِن شَيْءٍ رَّبَّنَا عَلَيْكَ تَوَكَّلْنَا وَإِلَيْكَ أَنَبْنَا وَإِلَيْكَ الْمَصِيرُ🍃 ترجمه : 🍃 همانا براى شما در (روش) ابراهيم و كسانى كه با او بودند، سرمشق و الگوى خوبى است، زيرا به قوم (مشرك) خود گفتند: همانا ما از شما و از آنچه جز خدا مى پرستيد، بيزاريم. ما به (آيين) شما كفر ورزيديم و ميان ما و شما كينه و دشمنى ابدى است، مگر آنكه به خداى يگانه ايمان بياوريد. جز سخن ابراهيم به پدرش كه قطعاً براى تو استغفار خواهم كرد و من براى تو (جز دعا و درخواست) مالك چيزى نيستم. پروردگارا بر تو توكّل كرديم و به سوى تو انابه نموديم و بازگشت ما به سوى تو است.🍃 «اسوة» از «تأسّى» به معناى پيروى كردن الگو و سرمشق قرار دادن است. با توجّه به آيات قبل كه بعضى از مسلمانان به خاطر دريافت حفظ بستگان خود، مخفيانه يا آشكارا با كفّار دوستى و مودّت داشتند، اين آيه مى فرمايد: برائت از كفّار و مشركان را از حضرت ابراهيم و يارانش بياموزيد. هنگامى كه حضرت ابراهيم (عليه السلام)، پايدارى پدر را به كفر و شرك ديد و از هدايت او مأيوس شد، از او برائت جست و استغفار براى او، وعده اى بود كه به پدر داد تا زمينه بازگشت او را فراهم سازد. چنانكه در سوره توبه آيه ۱۱۴ مى فرمايد: «و ما كان استغفار ابراهيم لابيه الا عن موعدة وعدها ايّاه فلما تبيّن له انّه عدوّ للّه تبرّأ منه» در قرآن دو مرد و دو زن، به عنوان الگوى مؤمنان معرّفى شده اند: از مردان، يكى حضرت ابراهيم (عليه السلام)، «قد كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهيم» و ديگرى پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) است. «لكم فى رسول اللّه أسوة حسنة» و از زنان، يكى همسر فرعون و ديگرى حضرت مريم است(گرچه پيروان حضرت ابراهيم نيز الگو معرفى شده اند «قد كانت لكم اسوة فى ابراهيم و الذين معه» كه قرآن در آيات ۱۱ و ۱۲ سوره تحريم، آنان را در برابر همسران حضرت نوح و لوط، به عنوان زنانِ الگو معرّفى مى كند و مى فرمايد: «ضرب اللّه مثلاً للذين آمنوا امرئة فرعون... و مريم ابنت عمران» البتّه در روايات افراد ديگرى همچون امام حسين (عليه السلام) «فلكم فىّ اسوة» و حضرت زهرا(عليها السلام) نيز به عنوان الگو معرفى شده اند. چنانكه حضرت مهدى عليه السلام مى فرمايد: «و فى ابنة رسول اللّه لى اسوة حسنة» دختر رسول خدا، الگوى نيكوى من است. ويژگى هاى حضرت ابراهيم عليه السلام در قرآن: ۱. موفّقيّت كامل در امتحان هاى سخت الهى. «فاتمّهنّ» ۲. خدمت به مسجد. «طهرّا بيتى» ۳. تسليم خدا بودن. «حنيفاً مسلماً» ۴. انابه به درگاه خدا و صبور و حليم بودن. «انّ ابراهيم لاوّاه حليم» ۵. به منزله يك امت بود. «انّ ابراهيم كان امّة» ۶. وفادار بود. «ابراهيم الّذى وفّى » ۷. دلير و قهرمان بود. «تاللّه لاكيدنّ أصنامكم» به خدا سوگند! براى بت هاى شما نقشه مى كشم. ۸. هجرت و مهاجرت. «انّى مهاجر الى ربّى» ۹. گذشت و ايثار داشتن. «فلمّا أسلما و تلّه للجبين» 📌 پیام ها 🌿 در تربيت و تبليغ، ارائه نمونه ى عينى و عملى و الگو لازم است. «قد كانت لكم أسوة حسنة» 🌿 هم انبيا الگو هستند و هم پيروان و تربيت شدگان آن بزرگواران. «أسوة حسنة فى ابراهيم و الّذين معه» 🌿 گذشت زمان، نقش الگوهاى دينى و معنوى را كم رنگ نمى كند. حضرت ابراهيم مى تواند براى امروز ما الگو باشد. «كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهيم» 🌿 بستگانِ منحرفِ الگوها، دليلى بر ترك آنها نيست. (در قرآن، كلمه «اُسوة» براى پيامبر اسلام و حضرت ابراهيم به كار رفته است در حالى كه عموى هر دو نفر، ناخلف بوده اند). 🌿 بعضى الگوها نيكو و بعضى زشت هستند. «أسوة حسنة» 🌿 همگامى، همراهى و هماهنگى فكرى و عملى با رهبران الهى لازم است. «و الّذين معه» 🌿 صلابت و صراحت در اظهار برائت از مشركان، يك ارزش است. «اذ قالوا لقومهم انّا بُرءآؤا منكم» 🌿 پرونده هاى قومى و روابط اجتماعى نبايد مانع اظهار حق شود. «قالوا لقومهم...» 🌿 محور برائت، شرك و اسباب شرك و دورى از خداست. «برءآؤا منكم و ممّا تعبدون من دون اللّه» 🌿 برائت بايد مكتبى و هدفدار باشد نه انتقامى. «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء ابداً حتّى تؤمنوا» 🌿 برائت تنها با لفظ نيست، «انّا بُرءآؤا» بلكه داراى مرحله لفظى، «كفرنا» مرحله قلبى و مرحله عملى است، «بدا بيننا و بينكم العداوة والبغضاء» 🌿 ايمان، بايد از هرگونه شرك، خالص باشد. «تؤمنوا باللّه وحده»

🌿 جبهه گيرى و قاطعيّت در برابر كفر و شرك، به توكّل، نيايش و توجّه به معاد نياز دارد. «انّا برءآؤا... عليك توكّلنا» 🌿 معناى توكّل گوشه گيرى و انفعال نيست، بلكه در كنار اعلام برائت صريح و موضع گيرى شديد نسبت به مشركان، توكّل معنا دارد. «انّا برءآؤا... كفرنا... توكّلنا» 🌿 توكّل داروى رفع نگرانى هاست. چون اعلام برائت آن هم با قاطعيّت و صراحت ممكن است آثار سويى را در پى داشته باشد، توكّل لازم است. «انّا برءآؤا منكم... عليك توكّلنا» 🌿 هر كجا سخنى مى گوييد و تصميمى از خود نشان مى دهيد، نفس خود را با ياد خدا مهار كنيد. «انّا برءآؤا... كفرنا بكم، بدا بيننا و بينكم... ربّنا عليك توكّلنا، و اليك انبنا، و اليك المصير» 🌿 توكّل و انابه بايد تنها به درگاه خدا باشد. «عليك توكّلنا و اليك انبنا» (كلمه «عليك» و «اليك» مقدّم بر «توكّلنا» و «انبنا» نشانه انحصار است). 🌿 اولياى خدا، خود را مالك چيزى نمى دانند و به خود اجازه نمى دهند قانون الهى را عوض كنند. «لا ستغفرّن لك و ما أملك لك من اللّه من شى ء» 🌿 مسير تمام هستى و مسير ما به سوى اوست. «اليك انبنا و اليك المصير» 🕊️🍃🕊️🍃🕊️ https://eitaa.com/tafsir_audio_Quran_1402 https://ble.ir/tafsir_audio_quran_1402