"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَ قالُوا يا صالِحُ ائْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ «77»
پس (مستكبران) ناقه را پى كرده (و كشتند) و از فرمان پروردگارشان سرپيچى كردند وگفتند: اى صالح! اگر از فرستادگان خدايى، پس عذابى را كه وعده مى‌دهى براى ما بياور.
جلد 3 - صفحه 104
نکته ها
«عقر»، به معناى پى كردن است، يعنى قطع كردن عصب و رگ محكم و مخصوص پشت پاى اسب و شتر كه عامل عمده‌ى حركت آنهاست و با قطع آن، حيوان به زمين مى‌افتد و از راه رفتن باز مى‌ماند.
در سوره‌ى قمر، كلمه‌ى «عقر» مفرد آمده كه بيانگر اين است كه قاتل ناقه يك نفر بوده است؛ امّا در اينجا (و سوره‌هاى شمس و شعراء و هود،) به صورت جمع آمده است، «عقروا» كه نسبت پى كردن به تمام قوم داده شده است. اين به خاطر سكوت و رضايت آنان بود و شريك جرم محسوب شده‌اند. چنانكه حضرت على عليه السلام نيز مى‌فرمايد: سرنوشت مردم در گرو رضايت و دشمنى آنان است، همان گونه كه ناقه‌ى صالح را يك نفر پى‌كرد؛ امّا چون بقيه‌ى مردم نيز به آن عمل راضى بودند، در گناه او شريك شدند و همگى عذاب ديدند. «1»
پیام ها
1- كفر، زمينه‌ى تجاوز است. كافِرُونَ فَعَقَرُوا ...
2- سكوت و رضايت بر گناه، شركت در گناه محسوب مى‌شود. «عقروا» با اينكه قاتل يك نفر بود.
3- نافرمانى و تجاوز از دستور، مهم‌تر از كشتن شتر است. «وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ»
4- دستورات الهى برخاسته از ربوبيّت اوست. «أَمْرِ رَبِّهِمْ»
5- تكبّر، زمينه‌ساز جسارت و گستاخى است. «ائْتِنا بِما تَعِدُنا»
«1». نهج‌البلاغه، خطبه 201.
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه_۷۷_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دارِهِمْ جاثِمِينَ «78»
ناگاه زمين‌لرزه شديد آنان را فراگرفت، پس شب را به صبح آوردند، در حالى كه در خانه‌هايشان به رو افتادند (و مردند).
جلد 3 - صفحه 105
نکته ها
اين آيه، هلاكت قوم ثمود را توسط رجفه و زمين‌لرزه بيان كرده؛ امّا سوره‌ى فصّلت آيه 17 و سوره‌ى ذاريات آيه‌ى 44، آن را توسط صاعقه دانسته است. «فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَ هُمْ يَنْظُرُونَ» بنابراين شايد دو كيفر صاعقه و زلزله در يك لحظه و توأم بوده است. و شايد مراد از رجفه، لرزش بر اندام باشد كه برخاسته از ترس و وحشت است، نه زمين لرزه.
«جاثم» از «جَثم» بر وزن خَشم، به معناى نشستن روى زانو و يا فروافتادن بر سينه است.
گويا در شب و هنگام استراحتشان كه عذاب آمد، بيدار شدند ولى فرصتى و قدرتى براى فرار نيافتند و در همان حالت نيم‌خيز هلاك شدند. «1»
پیام ها
1- قهر خدا ناگهانى است، به هوش باشيم. «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ»
2- چه بسا زمين لرزه‌ها و حوادث طبيعى كه عذاب الهى است. «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ»
3- وعده‌هاى انبيا، عملى مى‌شود، پس هشدارهايشان را جدّى بگيريم. (در آيات قبل تهديد بود: «لا تَمَسُّوها بِسُوءٍ فَيَأْخُذَكُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ» و اين رجفه، همان تحقّق وعيد و عذاب اليم است). «فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ»
«1». تفسيرنمونه.
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۷۸_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَتَوَلَّى عَنْهُمْ وَ قالَ يا قَوْمِ لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ رِسالَةَ رَبِّي وَ نَصَحْتُ لَكُمْ وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ «79»
پس (صالح) از آنان روى برگرداند و گفت: اى قوم من! همانا پيام پروردگارم را به شما رساندم و براى شما خيرخواهى كردم، ولى شما دلسوزان و خيرخواهان را دوست نداريد.
نکته ها
احتمال دارد، سخن حضرت صالح، قبل از نزول عذاب و به عنوان اتمام حجّت باشد، و
جلد 3 - صفحه 106
ممكن است پس از هلاكتشان باشد، آنگونه كه رسول‌خدا صلى الله عليه و آله نيز بر سر چاه بدر با اجساد كفّار سخن گفت. از آن حضرت پرسيدند: مگر آنان مى‌شنوند، فرمودند: «آرى، شما از آنها شنواتر نيستيد». «1»
پیام ها
1- گاهى قهر و ترك رابطه، در تربيت و تبليغ لازم است. «فَتَوَلَّى عَنْهُمْ»
2- كيفرهاى الهى، پس از اتمام حجّت است. «لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ»
3- برنامه‌ى پيامبران، ابلاغ پيام همراه با دلسوزى و خيرخواهى است، نه ابلاغ خشك و بى‌روح مقرّرات و بخشنامه‌هاى ادارى. لَقَدْ أَبْلَغْتُكُمْ ... وَ نَصَحْتُ لَكُمْ
4- ناصحان را دوست بداريم كه بى‌اعتنايى به سخن دلسوزان جامعه، زمينه‌ى قهر خدا را فراهم مى‌كند. «وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ»
5- دوست داشتن، كليد پيروى كردن است. «وَ لكِنْ لا تُحِبُّونَ النَّاصِحِينَ»
«1». بحار، ج 6، ص 207 و 254."
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۷۹_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لُوطاً إِذْ قالَ لِقَوْمِهِ أَ تَأْتُونَ الْفاحِشَةَ ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمِينَ «80»
و (به خاطر آور) لوط را (كه براى هدايت مردم فرستاديم) آنگاه كه به قوم خود گفت: آيا آن كار زشت را انجام مى‌دهيد كه هيچ يك از جهانيان در آن بر شما پيشى نگرفته است؟
إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجالَ شَهْوَةً مِنْ دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ «81»
همانا شما به جاى زنان، براى شهوت سراغ مردان مى‌رويد، بلكه شما قومى اسراف‌كاريد.
جلد 3 - صفحه 107
نکته ها
حضرت لوط، فاميل حضرت ابراهيم و تنها مردى بود كه به او ايمان آورد و با او هجرت كرد. «فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ» «1» حضرت ابراهيم او را به منطقه‌اى كه در آن گناه و فحشا رواج داشت فرستاد. لذا بخش مهم كار حضرت لوط، مبارزه با فحشا و منكرات جنسى بود، كه بيشترين مشكل جامعه بود.
قوم حضرت لوط، با مهمانان خود عمل زشت لواط را انجام مى‌دادند تا مردم از مهمان شدن بترسند. به گفته‌ى قرآن، حضرت لوط عليه السلام ازدواج با دختران خود را به آنان پيشنهاد كرد؛ امّا آنان نپذيرفتند.
ازدواج، داراى خصوصيّات و آثارى است كه در لواط و زنا وجود ندارد، از جمله:
1. مودّت و رحمت و انس. 2. تشكيل نظام خانواده. 3. فرزند و بقاى نسل. 4. همخوانى با فطرت و انسانيّت.
متأسفانه امروزه نيز دنياى غرب، عمل زشت همجنس‌بازى را رسمى و در بعضى كشورها به آن جنبه‌ى قانونى داده است.
قوم لوط، علاوه بر لواط، اهل قمار، هرزه‌گويى، توهين، مزاحمت براى عابرين و كشف عورت در انظار عمومى بودند. «2»
امام صادق عليه السلام در فلسفه‌ى تحريم لواط فرمودند: لواط، علاقه‌ى خانوادگى ميان زن و شوهر را كم، نسل و فرزند را منقطع و آميزش جنسى طبيعى را از بين مى‌برد و فسادهاى بسيار زيادى را بدنبال دارد. «3»
در اسلام، كيفر همجنس‌بازى و لواط (چه فاعل چه مفعول)، اعدام است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمودند: لعنت خدا بر مردانى كه خود را مانند زنان ساخته و در معرض مردان هوسباز قرار مى‌دهند. «4»
امام صادق عليه السلام نيز فرمودند: هنگام همجنس‌گرايى، عرش خدا به لرزه مى‌آيد و عامل اين
«1». عنكبوت، 26.
«2». سفينةالبحار.
«3». وسائل، ج 14، ص 252.
«4». تفسير نمونه؛ وسائل، ج 14، ص 255.
جلد 3 - صفحه 108
كار در قيامت به صورت ناپاك محشور مى‌شود و مورد غضب خداوند قرار گرفته و جايگاهش دوزخ است. «1»
پیام ها
1- همجنس‌بازى و لواط، از گناهان كبيره و عملى بسيار زشت است. «الْفاحِشَةَ»
2- بت‌پرستان، اگر بهانه‌ى بت‌پرستى نياكان را داشتند، پيروان فحشا، اين بهانه را هم نداشته و ابتكار جنايت و گناه از خودشان بود. «ما سَبَقَكُمْ بِها»
3- ابداع‌كنندگان اعمال زشت، مرتكب گناهى بزرگتر و مستحقّ ملامتى بيشتر مى‌باشند. «ما سَبَقَكُمْ بِها مِنْ أَحَدٍ مِنَ الْعالَمِينَ»
4- كسى كه راه طبيعى و فطرى را كنار بگذارد، مسرف است. «مسرفون» ارضاى شهوت از غير راه طبيعى، اسراف است.
5- لواط، تجاوز به حقوق زنان در جامعه است. «دُونِ النِّساءِ بَلْ أَنْتُمْ قَوْمٌ مُسْرِفُونَ»
«1». تفسير نمونه؛ وسائل، ج 14، ص 249.
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۸۰_۸۱_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ ما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قالُوا أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُناسٌ يَتَطَهَّرُونَ «82»
و جواب قوم لوط، جز اين نبود كه گفتند: آنان را از آبادى خود بيرون كنيد، زيرا آنان مردمى هستند كه پاكدامنى را مى‌طلبند (و با ما نيستند).
نکته ها
در مورد بعضى از انبيا، تعبير به «أَخاهُمْ» شده است، امّا درباره‌ى حضرت لوط چنين تعبيرى نيامده است، شايد به اين دليل كه آن حضرت، اهل آن منطقه نبود، چنانكه كفّار نيز با جمله‌ى «قَرْيَتِكُمْ» به مردم القا مى‌كردند كه او مهاجر است و از اين منطقه نيست، و يا اينكه چون آئين شما را قبول ندارد خارجى است، پس او را از سرزمين خودتان بيرون كنيد.
جلد 3 - صفحه 109
پیام ها
1- يكى از زشى‌هاى، برخورد بى‌دليل و غير منطقى با ناصحان است. ما كانَ جَوابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قالُوا أَخْرِجُوهُمْ ...
2- در نهى از منكر، بايد آماده‌ى تبعيد و پذيرش مشكلات بود. «أَخْرِجُوهُمْ»
3- مجرمان، براى پاكان حقّى در اجتماع قائل نيستند. «أَخْرِجُوهُمْ مِنْ قَرْيَتِكُمْ»
4- هرگاه در جامعه‌اى فساد زياد شد، پاكان را منزوى مى‌كنند و نهى از منكر و پاك بودن، جرم محسوب مى‌شود. أَخْرِجُوهُمْ ... إِنَّهُمْ أُناسٌ يَتَطَهَّرُونَ
5- مهم‌تر از پاكى، پاك ماندن و مأيوس كردن نااهلان از اعمال نفوذ است. «يَتَطَهَّرُونَ» (فعل مضارع نشانه‌ى استمرار است)
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۸۲_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَأَنْجَيْناهُ وَ أَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ كانَتْ مِنَ الْغابِرِينَ «83»
پس ما لوط و خاندان او را به جز همسرش، كه از بازماندگان (در عذاب) بود، نجات داديم.
نکته ها
«غابِر»، به معناى بازمانده است. كسى كه همراهانش بروند و او باقى بماند. بنابراين لوط و يارانش از شهر خارج شدند و زمينه‌ى عذاب فراهم شد.
«اهل»، هم به خويشاوندان نزديك گفته مى‌شود و هم به پيروان راستين، ولى با توجّه به آيه‌ى 36 سوره ذاريات، به جز خويشاوندان نزديك، هيچ‌كس به آن حضرت ايمان نياورد.
پیام ها
1- انسان آزاد است و خودش راه خود را انتخاب مى‌كند. (همسر پيامبر با آنكه در خانه‌ى وحى تغذيه مى‌شود، ممكن است راه كفر را برگزيند، چنانكه همسر فرعون راه توحيد را برگزيد). «إِلَّا امْرَأَتَهُ» بنابراين همه جا تفكّر و اخلاق و تصميم، وابسته به اقتصاد و تحت پوشش بودن اين و آن نيست.
2- در اسلام، عامل نجات انسان رابطه‌ى مكتبى است، نه خويشاوندى. «إِلَّا
جلد 3 - صفحه 110
امْرَأَتَهُ» پس سرنوشت هركس در گرو عمل خود اوست.
3- حسابِ بستگانِ رهبران الهى را از حساب خودشان جدا كنيم. «إِلَّا امْرَأَتَهُ»
4- در اسلام، زن همانند مرد موجودى مستقلّ است. «إِلَّا امْرَأَتَهُ» و از طرفى نبايد موقعيّت و قداست كسى موجب توجيه خلافكارى‌هاى بستگان او شود.
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_آیه۸۳_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً فَانْظُرْ كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ «84»
و ما بارانى (از سنگ) بر آنان بارانديم. پس بنگر كه سرانجام گنهكاران چه شد؟
نکته ها
هلاكت قوم لوط، با بارش سنگ‌هاى آسمانى بر سرشان بود، سنگ‌هايى از گِل همانند كلوخ چنانكه در سوره‌ى هود مى‌فرمايد: «وَ أَمْطَرْنا عَلَيْها حِجارَةً مِنْ سِجِّيلٍ مَنْضُودٍ مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ» «1»
پیام ها
1- تغيير راه فطرت، (ارضاى جنسى از طريق مردان و همجنس‌بازى،) تغيير نعمت را به دنبال دارد. به جاى باران، پاره سنگ مى‌بارد. «وَ أَمْطَرْنا عَلَيْهِمْ مَطَراً» در دعاى كميل مى‌خوانيم: «اللّهم اغفر لى الذّنوب الّتى تغيّر النعم»
2- قهر الهى مخصوص آخرت نيست، گاهى نيز در همين دنياست. «أَمْطَرْنا»
3- از تاريخ وسرنوشت ديگران عبرت بگيريم. فَانْظُرْ ... عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ
4- قهر خداوند مخصوص يك دسته از مجرمان نيست، همه‌ى مجرمان به هوش باشند كه سنّت الهى استثنا بردار نيست. «عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ»
«1». هود، 82- 83.
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 111
پانویس
پرش به بالا↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی"
#تفسیر_سوره_اعراف_۸۴_جز۸
@tafsir_qheraati ایتا