"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ «71»
مردان وزنان با ايمان، يار وياور واولياى يكديگرند، به معروف (خوبى‌ها) فرمان مى‌دهند و از منكرات و بدى‌ها (منكرات) نهى مى‌كنند، نماز بر پاى داشته، زكات مى‌پردازند و از خداوند و پيامبرش پيروى مى‌كنند. بزودى خداوند آنان را مشمول رحمت خويش قرار خواهد داد. همانا خداوند، تواناى غالب و حكيم است.
جلد 3 - صفحه 463
نکته ها
آيه‌ى 67، درباره‌ى منافقان تعبيرِ «بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ» را آورده بود، امّا اين آيه درباره‌ى مؤمنان مى‌فرمايد: «بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ»، شايد اختلاف تعبير به خاطر آن است كه بر خلاف مؤمنان، وحدت عميق و پيوند ولايت در ميان منافقان نيست و هنگام بروز منافع شخصى، وفادار نيستند و وحدتشان ظاهرى و صورى است، به قول قرآن: «تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى» «1» آنان را متّحد مى‌پندارى در حالى كه دلهايشان پراكنده است.
چون امر به معروف ونهى از منكر، عامل برپايى واجبات ديگر است، از اين‌رو در آيه، قبل از نماز و زكات آمده است. «2»
پیام ها
1- زن و مرد هردو، در اصلاح جامعه تأثير گذارند. «الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ»
2- مؤمنان در جامعه‌ى اسلامى، نسبت به يكديگر از طرف خداوند، حقّ ولايت و نظارت همراه با محبّت دارند و بى‌تفاوت نيستند. «بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ»
3- امر به معروف ونهى از منكر كه بر همه‌ى مردان وزنان با ايمان واجب است، برخاسته از حقّ ولايت بر يكديگر است. بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ ... وَ يَنْهَوْنَ
4- امر ونهى، در سايه‌ى محبّت وولايت قابل اجراست. بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ، يَأْمُرُونَ ...
5- توجّه به زندگى محرومان و تأمين اجتماعى فقرا، در كنار مسائل عبادى ديگر است. يُقِيمُونَ، يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ ...
6- ايمان در اصلاح فرد و جامعه، نقش به سزايى دارد. الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ ... يَأْمُرُونَ، يَنْهَوْنَ، يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ اللَّهَ
7- امر به معروف ونهى از منكر، اقامه‌ى نماز، پرداخت زكات واطاعت از خدا و رسول، وظيفه و عملكرد دائمى مؤمنان است. «يَأْمُرُونَ، يَنْهَوْنَ، يُقِيمُونَ، يُؤْتُونَ، يُطِيعُونَ» (فعل مضارع رمز استمرار است)
«1». حشر، 14.
«2». تحف‌العقول، ص 237.
جلد 3 - صفحه 464
8- كسانى‌كه ديگران را به كارهاى خوب دعوت مى‌كنند، بايد خود نيز اهل عمل باشند. «يَأْمُرُونَ، يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ يُطِيعُونَ»
9- اطاعت از خدا و رسول بايد با ميل و رغبت باشد. «يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ» (اطاعت در لغت به معناى پيروى با ميل است)
10- هم اطاعت از خدا در برنامه‌هاى عبادى لازم است و هم اطاعت از رسول در برنامه‌هاى حكومتى. «يُطِيعُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»
11- اعمال انسان، زمينه‌ساز رحمت الهى است. «يَأْمُرُونَ، يَنْهَوْنَ، يُقِيمُونَ، يُؤْتُونَ، يُطِيعُونَ، سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ»
12- زن ومرد در دريافت رحمت الهى يكسان مى‌باشند. الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ ... سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۷۱_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها وَ مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ «72»
خداوند به مردان و زنان با ايمان، باغهايى (از بهشت) كه از پاى (درختان) آن، نهرها جارى ودر آن جاودانند و (نيز) مسكن‌هايى دلپسند در بهشت برين را وعده داده است، ولى رضايت و خرسندى خداوند، برتر و والاتر (از اينها) است. اين همان رستگارى‌بزرگ است.
نکته ها
اين آيه چگونگى تحقّق رحمتى را كه در آيه‌ى قبل بود، «سَيَرْحَمُهُمُ» بيان مى‌كند.
«جَنَّاتِ عَدْنٍ»، طبق روايات، بهترين و شريف‌ترين منطقه‌ى بهشت و جايگاه پيامبران و صدّيقان و شهداست، منطقه‌اى كه از نظر خوبى، به خيال كسى خطور نكرده است. «1»
«1». تفسير كنزالدقائق.
جلد 3 - صفحه 465
مقايسه‌ى اهل نفاق با اهل ايمان:
(آيات 67 و 68 با 71 و 72)
1. اهل نفاق، «بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ»، امّا اهل ايمان «بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ»
2. اهل نفاق، «يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ»، امّا اهل ايمان «يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ»
3. اهل نفاق، «نَسُوا اللَّهَ»، امّا اهل ايمان «يُقِيمُونَ الصَّلاةَ»
4. اهل نفاق، «يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ»، امّا اهل ايمان «يُؤْتُونَ الزَّكاةَ»
5. اهل نفاق، «فاسقون»، امّا اهل ايمان «يُطِيعُونَ اللَّهَ»
6. خداوند به اهل نفاق، «نارَ جَهَنَّمَ» وعده داده، امّا به اهل ايمان «جَنَّاتٍ، مَساكِنَ»
7. براى اهل نفاق، «لَعَنَهُمُ اللَّهُ»، امّا براى اهل ايمان «رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ»
8. براى اهل نفاق، «عَذابٌ مُقِيمٌ»، امّا براى اهل ايمان «فوز عظيم»
پیام ها
1- زن و مرد، در برخوردارى از پاداش الهى، برابرند «وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ»
2- بزرگ‌ترين امتياز بهشت، خلود در آن و جاودانگى نعمت‌هاى آن است. «خالِدِينَ فِيها»
3- زندگى آخرت تنها معنوى نيست، بلكه مادّى و جسمانى است. «جَنَّاتٍ، مَساكِنَ طَيِّبَةً»
4- مسكن خوب، وقتى ارزشمند است كه در منطقه‌ى خوب باشد. «مَساكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ»
5- از تمايلات طبيعى انسان به آب، سرسبزى، باغ، بوستان و منزل، در جهت گرايش به معنويت استفاده كنيم. وَعَدَ اللَّهُ ... جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ ...
6- لذّت‌هاى معنوى، بالاتر از لذّت‌هاى مادّىِ بهشت است. «رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ»
7- بهشت نيز درجات ومراتبى دارد. «جَنَّاتٍ تَجْرِي، جَنَّاتِ عَدْنٍ وَ رِضْوانٌ مِنَ اللَّهِ أَكْبَرُ»
8- رسيدن به پاداش اخروى ورضايت الهى، رستگارى بزرگ است. «الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 466"
#تفسیر_سوره_توبه_آیه_۷۲_جز۱٠
@tafsir_qheraati ایتا