"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ أَوْحَيْنا إِلى مُوسى وَ أَخِيهِ أَنْ تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ «87»
و به موسى و برادرش وحى كرديم كه در مصر، براى قوم خودتان خانه‌هايى آماده كنيد و خانه‌هايتان را مقابل هم (يا رو به قبله) بسازيد و نماز به پا داريد و به مؤمنان بشارت بده (كه سرانجام‌پيروزى با آنهاست).
نکته ها
«قِبْلَةً»، هم به معناى مقابل و رو بروى هم است و هم به معناى جهت كعبه، يعنى خانه‌سازى رو به قبله. شايد معناى اين آيه چنين باشد كه تا قدرت فرعون باقى است و تصميم بر نابودى شما دارد، شما مراسم عبادى را در خانه‌هايتان برقرار سازيد. مثل سه سال اوّل بعثت پيامبر اسلام.
بهترين بشارت به مؤمنانِ در بند، بشارت به استجابت دعايشان است كه از تحت ستم
جلد 3 - صفحه 613
فرعونيان و فتنه‌گرى‌هايشان نجات يابند.
پیام ها
1- مسكن، يكى از نعمت‌هاى الهى است. أَوْحَيْنا ... أَنْ تَبُوءَ
2- رهبران دينى بايد به مسائل مادّى ورفاهى امّت هم توجّه كنند. «تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما»
3- منطقه‌ى مسكونى افراد مؤمن بايد از كفّار جدا باشد، تا زمينه‌ساز عزّت، قدرت و استقلال گروه با ايمان گردد. «تَبَوَّءا لِقَوْمِكُما بِمِصْرَ بُيُوتاً»
4- تاريخ شهرسازى تا زمان حضرت موسى عليه السلام قطعى است. تَبَوَّءا ... بُيُوتاً
5- معمارى و شهرسازى اسلامى بايد با اهداف مكتبى سازگار باشد و جهت قبله فراموش نشود. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
6- به گونه‌اى خانه بسازيم كه انجام مراسم مذهبى و اقامه‌ى نماز در آن عملى باشد. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
7- خانه‌ى افراد مكتبى بايد نمازخانه باشد. «بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
8- خانه‌هاى مقابل يكديگر، از نظر تمركز، حفاظت، نظارت و انس با هم مناسب‌تر است. «وَ اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
9- نگذاريم بيگانگان در محلّه وجامعه‌ى ما رخنه كنند. «اجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً»
10- نماز در رأس برنامه همه‌ى پيامبران وزمينه رهايى بوده است. «أَقِيمُوا الصَّلاةَ»"
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۸۷جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ قالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً وَ أَمْوالًا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ الْأَلِيمَ «88»
و موسى گفت: پروردگارا! تو به فرعون و بزرگان قومش در زندگى دنيا زينت و اموال بسيار داده‌اى، پروردگارا تا (به وسيله‌ى آنها،) مردم را از راه تو گمراه سازند. پروردگارا! اموالشان را نابود كن و دلهايشان را سخت، زيرا كه آنان تا عذاب دردناك را نبينند، ايمان نخواهند آورد.
جلد 3 - صفحه 614
نکته ها
قطع شيرهاى نفت، بستن راههاى تجارتى ونظامى و آتش‌زدن انبار مهمات دشمن، از مصاديقِ «رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ» مى‌باشد.
پیام ها
1- كلمه‌ى «رَبَّنا» در دعا نقش مهمى دارد. «رَبَّنا» (سه بار در آيه تكرار شده)
2- هر كس هر چه دارد، از خداست. «آتَيْتَ فِرْعَوْنَ»
3- مال ودارايى، نشانه‌ى محبوبيّت نزد خدا نيست. آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَ مَلَأَهُ زِينَةً ...
4- كفر، مانع كاميابى نيست. آتَيْتَ فِرْعَوْنَ ... زِينَةً وَ أَمْوالًا فِي الْحَياةِ الدُّنْيا
5- جلوه‌هاى مادّى مستكبرين، تنها در چند روزه‌ى دنياست. «فِي الْحَياةِ الدُّنْيا»
6- طاغوت‌ها هم خود گمراهند، هم ديگران را به گمراهى مى‌كشند. «لِيُضِلُّوا»
7- نفرين انبيا، نه بر اساس كينه‌ى شخصى، بلكه به خاطر حفظ مكتب و امّت است. «لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ»
8- سرمايه ومال نزد افراد ناصالح، سبب انحراف واغفال، وفقر نيز زمينه‌ى كفر مى‌شود. أَمْوالًا ... لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ
9- در دعاها، دعاى سياسى و نفرين بر دشمنان را فراموش نكنيم. رَبَّنَا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَ اشْدُدْ ...
10- آنجا كه استدلال و معجزه كارساز نباشد، نوبت نفرين است. رَبَّنَا اطْمِسْ ...
11- سنگدلان تا اجبار وقهر الهى را نبينند، حقّ را باور نمى‌كنند. «فَلا يُؤْمِنُوا حَتَّى يَرَوُا الْعَذابَ»"
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۸۸جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ «89»
(خداوند) فرمود: دعاى شما دو تن مستجاب شد، پس ايستادگى كنيد و از شيوه‌ى نادانان پيروى نكنيد.
جلد 3 - صفحه 615
نکته ها
در آيه‌ى قبل، نفرين موسى عليه السلام مطرح بود و در اين آيه اجابت دعاى موسى وهارون عليهما السلام است. در روايات آمده است: موسى دعا مى‌كرد، هارون آمين مى‌گفت. شاهد آن كلمه‌ى «رَبَّنا» است. «1»
امام صادق عليه السلام فرمود: فاصله‌ى بين نفرين موسى وغرق فرعون، چهل سال بود. «2»
پیام ها
1- دعاى انبيا مستجاب است. «قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما»
2- استجابت دعاى موسى، نشانه‌ى صحّت و درستى درخواست‌هاى او در هلاكت فرعونيان است. «أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُما»
3- حتى پس از قبولى دعا هم صبر و پشتكار لازم است. «فَاسْتَقِيما»
4- رهبران الهى بايد در برابر افكار جاهلانه، با صلابت و قاطع باشند، زيرا سستى نشانه‌ى جهل است. «فَاسْتَقِيما وَ لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ»
5- پيروى از اهل علم جايز است. «لا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير نورالثقلين."
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۸۹جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ جاوَزْنا بِبَنِي إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ بَغْياً وَ عَدْواً حَتَّى إِذا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُوا إِسْرائِيلَ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ «90»
وما بنى‌اسرائيل را از دريا عبور داديم. در حالى كه فرعون ولشكريانش از روى ستم و تجاوز آنان را دنبال مى‌كردند تا چون غرقاب فرعون را فراگرفت گفت: ايمان آوردم كه معبودى نيست جز همان كه بنى‌اسرائيل به او ايمان آورده‌اند و من ازتسليم‌شده‌گانم.
جلد 3 - صفحه 616
نکته ها
مراد از «بحر»، در اين آيه، همان رودخانه‌ى درياگونه نيل است. عبور از آن، به فرمان الهى بود كه به موسى عليه السلام فرمان داد عصايش را به رود نيل بزند، آب شكافته و كف دريا خشك شد و موسى و همراهانش از آن عبور كردند.
توبه كردن و ايمان آوردن هنگام مرگ، بى‌اثر است. چنانكه مى‌فرمايد: «وَ لَيْسَتِ التَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السَّيِّئاتِ حَتَّى إِذا حَضَرَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ إِنِّي تُبْتُ الْآنَ» «1» توبه‌ى خلافكارانى كه در آستانه‌ى مرگ توبه و اظهار پشيمانى مى‌كنند، پذيرفته نيست.
پیام ها
1- در مبارزه با طاغوت‌ها، به خدا توكل كنيم كه ما را تنها نمى‌گذارد. جاوَزْنا ...
2- در نظام هستى، همه‌ى امور با اراده‌ى خداست. «جاوَزْنا، أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ»
3- دعاى پيامبران سرانجام مستجاب مى‌شود. «أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ»
4- فرعون كه مى‌خواست موسى را براندازد، «2» خودش نابود شد. «أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ» چراغى را كه ايزد برفروزد هرآنكس پف كند ريشش بسوزد
5- مستكبران، روزى به عجز و لابه خواهند افتاد. «قالَ آمَنْتُ»
6- مستكبرانى چون فرعون، لحظه‌ى مرگ، مؤمن و مسلمان مى‌شوند، ولى ديگر چه سود! «آمَنْتُ»
7- ضربه‌ها و حوادث تلخ، پرده‌هاى غفلت را كنار مى‌زند. «آمَنْتُ»
8- قدرت‌هاى غيرالهى، تار عنكبوتى بيش نيستند و روزى تسليم مى‌شوند. قالَ ... أَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ
«1». نساء، 18.
«2». فَأَرادَ أَنْ يَسْتَفِزَّهُمْ مِنَ الْأَرْضِ فَأَغْرَقْناهُ وَ مَنْ مَعَهُ جَمِيعاً اسراء، 102.
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 617
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۹۰_جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
آلْآنَ وَ قَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَ كُنْتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ «91»
آيا اكنون؟! (در آستانه‌ى مرگ توبه مى‌كنى؟) در حالى كه پيشتر نافرمانى مى‌كردى و از تبهكاران بودى؟
فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً وَ إِنَّ كَثِيراً مِنَ النَّاسِ عَنْ آياتِنا لَغافِلُونَ «92»
پس امروز جسد تو را (از متلاشى شدن وكام حيوانات دريايى) نجات مى‌دهيم تا عبرتى براى آيندگانت باشى. يقيناً بسيارى از مردم از نشانه‌هاى ما غافلند.!
نکته ها
روايتى از امام رضا عليه السلام در تفسير صافى نقل شده است كه فرمود: سر تا پاى فرعون غرق در زره وسلاح بود وطبق قاعده مى‌بايست پس از غرق شدن به قعر دريا برود، ولى امواج، آن بدن سنگين را به ساحل بلندى افكند. كه اين خود يك معجزه بود.
پیام ها
1- قرآن از آينده و غيب خبر مى‌دهد. (هنوز هم پس از دهها قرن، بدن موميايى شده‌ى فرعون را در موزه‌ى قاهره تماشا مى‌كنند) «نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ»
2- از مرگ و محو طاغوت‌ها بايد درسِ عبرت گرفت. «آيَةً»
3- بايد در حفظ آثار و نشانه‌هاى قدرت و امداد الهى كوشيد. «لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً»
4- بيشتر مردم ازتاريخ و حوادث گذشته، عبرت نمى‌گيرند. كَثِيراً مِنَ النَّاسِ ... لَغافِلُونَ
تفسير نور(10جلدى)، ج3، ص: 618"
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۹۱_۹۲جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَقَدْ بَوَّأْنا بَنِي إِسْرائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَ رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّى جاءَهُمُ الْعِلْمُ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ «93»
و ما بنى‌اسرائيل را در جايگاه شايسته‌اى جا داديم و از چيزهاى پاكيزه به آنان روزى بخشيديم، ولى آنان (با ديدن آن همه معجزات) اختلاف نكردند، مگر پس از علم و آگاهى (به حقّانيّت موسى). همانا پروردگارت، روز قيامت در آنچه كه در آن اختلاف مى‌كردند، ميان آنان داورى مى‌كند.
نکته ها
كلمه‌ى «صدق» در فرهنگ قرآن، گاه در پى كلماتى مى‌آيد و مفهومِ شايسته، خوب و مناسب را مى‌رساند، مانند: «قَدَمَ صِدْقٍ» «1»، «مُدْخَلَ صِدْقٍ»، «مُخْرَجَ صِدْقٍ» «2»، «لِسانَ صِدْقٍ» «3»، «وَعْدَ الصِّدْقِ» «4»، «مَقْعَدِ صِدْقٍ» «5» و «مُبَوَّأَ صِدْقٍ». يعنى صدق و مطابق با واقع بودن، براى همه چيز ارزش است.
در اينجا هم گويا مطلوب بودن محلّ زيست بنى‌اسرائيل از نظر آب و هوا و نعمت‌ها، يعنى شام و فلسطين منظور است. مكان صدق يعنى آنچه واقعاً جايگاهِ درست است، آنگونه كه بايد باشد. مسكن بنى‌اسرائيل هم داراى تمام شرايط زندگى بود و هم بسيار حاصلخيز كه جمله‌ى «رَزَقْناهُمْ مِنَ الطَّيِّباتِ» بيانگر آن است.
پیام ها
1- برخوردارى از مسكن مناسب، يكى از نعمت‌هاى الهى و مورد پسند اديان الهى است. «مُبَوَّأَ صِدْقٍ»
2- در نهضت‌هاى انبيا، علاوه بر معنويّت، ابعاد مادّى زندگى مردم نيز مورد توجّه است. «بَوَّأْنا، رَزَقْناهُمْ»
«1». يونس، 2.
«2». اسراء، 80.
«3». مريم، 50.
«4». احقاف، 16.
«5». قمر، 55.
جلد 3 - صفحه 619
3- باآنكه اغلب پس از انقلاب‌ها و تحوّلات، توازن اقتصادى جامعه به هم مى‌خورد و گرانى يا قحطى پيش مى‌آيد، ولى خداوند با سرنگونى رژيم فرعونى، بنى‌اسرائيل را از كمبودها نجات بخشيد. «رَزَقْناهُمْ»
4- تفرقه، همه‌ى نعمت‌هاى الهى را خنثى مى‌كند. «بَوَّأْنا، رَزَقْناهُمْ، اخْتَلَفُوا»
5- ريشه‌ى اختلاف‌ها، هميشه مسائل مادّى و رفاهى نيست، گاهى هم هوس‌ها است. «بَوَّأْنا، رَزَقْناهُمْ، اخْتَلَفُوا»
6- علم به تنهايى نجات بخش نيست. «اخْتَلَفُوا، جاءَهُمُ الْعِلْمُ»
7- قرآن بيشترين انتقاد را از اختلاف‌هاى آگاهانه دارد. «جاءَهُمُ الْعِلْمُ»"
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۹۳جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام
"تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ «94»
پس اگر در آنچه بر تو نازل كرديم شك دارى، از آن كسانى كه كتاب آسمانى پيش از تو را مى‌خوانند بپرس. يقيناً حقّ از سوى پروردگارت به سوى تو آمده است، پس از شك آوران مباش.
نکته ها
در روايتى از امام هادى عليه السلام مى‌خوانيم: افراد جاهل مى‌پرسيدند: چرا به جاى پيامبر، فرشته‌اى بر ما نازل نمى‌شود؟ خداوند با نزول اين آيه و اينكه همه‌ى انبيا داراى زندگى مردمى بوده‌اند، پاسخشان داد. «1»
سؤال: با آنكه كتب آسمانى گذشته تحريف شده است، چرا علماى اهل كتاب، در اين آيه مرجع و داور قرار داده شده‌اند؟
پاسخ: زيرا با آنكه بخشهايى از كتب آسمانى گذشته تحريف شده، امّا ميان دانشمندان اهل كتاب، اشخاص و حرف‌هاى قابل استنادى يافت مى‌شود. «2»
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير كبيرفخررازى.
جلد 3 - صفحه 620
پرسش و پاسخ قرآنى:
سؤال: چگونه قرآن مى‌فرمايد: «فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ» اى پيامبر! اگر در حقّانيّت قرآن شك‌دارى، از اهل كتاب سؤال كن. با آنكه پيامبر صلى الله عليه و آله هرگز در شك نبوده است؟ و عقل نمى‌پذيرد كه پيامبرى، در وحى شك كند؟
پاسخ: 1. كلمه‌ى «إِنَّ» (اگر) فرض است و نشانه‌ى حتميّت و وقوع نيست. مثل «إِنْ كانَ لِلرَّحْمنِ وَلَدٌ» «1» اگر خداوند فرزندى داشت. با آنكه آيه‌ى «لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ»، فرزند داشتن را صريحاً نفى مى‌كند.
2. در آيه‌ى 104 اين سوره از قول پيامبر خطاب به مردم آمده است: اگر در دين من شكّ داريد. «إِنْ كُنْتُمْ فِي شَكٍّ مِنْ دِينِي»، پس خود آن حضرت شكّ نداشت، وگرنه تحدّى نمى‌كرد. همچنين قرآن مى‌فرمايد: «آمَنَ الرَّسُولُ بِما أُنْزِلَ إِلَيْهِ» «2» پيامبر به آنچه به او وحى مى‌شد ايمان داشت.
3. گاهى خطاب قرآن به پيامبر است، ولى مخاطبِ مورد نظر ديگرانند. مثل اين آيه: إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما ... «3» اگر پدر و مادرت در نزد تو به سنّ پيرى رسيدند.
در حالى كه پدر حضرت رسول قبل از تولّدش و مادر او در سنّ كودكى آن حضرت از دنيا رفتند و در هنگام نزول اين آيه، پيامبر پدر و مادرى نداشت تا پير باشند. آيه از بابِ «به در بگو تا ديوار بشنود» است، كه در زبان عربى مى‌گويند: «ايّاك اعنى و اسمعى يا جاره». در مسائل تربيتى هم گاهى خطاب به بزرگان و شخصيّت‌ها مى‌كنند، تا ديگران حساب كار خودشان را بكنند.
پیام ها
1- از بين بردن شكّ در عقايد، ضرورى است. «فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ»
2- هنگام شك بايد به عالمان رجوع كرد. «فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ» (پس سخن عالم حجّت است)
«1». مريم، 91.
«2». بقره، 285.
«3». اسراء، 23.
جلد 3 - صفحه 621
3- كتاب‌هاى آسمانى مؤيّد يكديگرند. «يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ»
4- بعضى اهل كتاب، حقّ را مى‌گويند. «فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ»
5- رهبر بايد قاطع باشد وهيچ‌ترديدى به خود راه ندهد. «فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ»
6- فضل آن است كه دشمنان به آن گواهى دهند، آيا با اعتراف مخالفان به حقّانيّت آن، باز هم شك داريد؟! «فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ»"
#تفسیر_سوره_یونس_آیه۹۴جز۱۱
#سوره_مبارکه_یونس
@tafsir_qheraati ایتا
https://t.me/md6Asتلگرام