eitaa logo
تفسیر کاربردی قرآن کریم
359 دنبال‌کننده
3 عکس
2 ویدیو
0 فایل
مشاهده در ایتا
دانلود
بسم الله الرحمن الرحیم.
هدف از راه اندازی این کانال ترویج معارف و آموزه های قرآن کریم به صورت کاربردی در زندگی است. به دیگر سخن، نهادینه سازی سبک زندگی قرآنی است.
درس ۱: ۱۴۰۲/۰۱/۰۲ در آغاز هر کاری اعم از خوردن، خوابیدن، مطالعه، وارد منزل یا هر مکانی شدن، سوار ماشین یا هر وسیله ای شدن، خرید و فروش، عقد قرارداد، نوشتن، آغاز فعالیت های شخصی و خصوصی، جلسه، صحبت کردن، مسافرت، دعا، آغاز فعالیت روزانه و شغل، قصد انجام هر کار جدید و غیره حتما از عبارت «بسم الله الرحمن الرحیم» استفاده شود. برکات فوق العاده آن را در فاصله کوتاهی خواهید دید.
درس۲: ۱۴۰۲/۰۱/۰۳ الحمدلله رب العالمین. سعی کنید در هر روز از خداوند به بهانه های گوناگون تشکر کنید. بابت سلامتی، عقل، عمر، سرمایه، فرزندان، والدین، دوستان، شغل، هوا، آب، غذا، مسکن، امنیت، بهار، فضای سبز، درخت ها، کوه ها، پرندگان، حیوانات، خواندن، نوشتن، بینایی، شنوایی، راه رفتن، خوابیدن، نفس کشیدن، خوردن، فکر کردن، باران، همسر، وسایل نقلیه، دین، قرآن، امامان معصوم علیهم السلام، ولایت، رهبر. نه تنها از خداوند بلکه از خودتان، همسرتان، مدیرتان، همسایه تان، معلم تان، فرزندتان، والدین تان، راننده، نانوا، رفتگر، فروشنده، آرایشگر، طبیب، بازیگر، دوست، کفاش، تعمیرکار و همه کسانی که در طول روز با آنها ارتباط دارید، تشکر کنید. بعد از چند روز اتفاقات جالبی برایتان می افتد. https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۳: ۱۴۰۲/۰۱/۰۴ ایاک نعبد و ایاک نستعین. اغلب افراد سعی می کنند همه مشکلات و مسائل خود را، خودشان حل کنند. برنامه ریزی می کنند. مشورت می کنند. از این و آن کمک می گیرند، دست آخر هم موفق نمی شوند. چون از خداوند یاری نخواسته اند. اما برخی از افراد از همان اول می روند سراغ حضرت حق. با خداوند خلوت می کنند و از او می خواهند که مسأله آنان را حل کند. خداوند هم مسأله آنان را به صورتی که فکرش را هم نمی کنند حل می کند. اگر بنده ای به این نکته برسد که خودش را هیچ بداند و همه چیز را خداوند بداند و از همان ابتدا خودش کنار برود و اذعان کند که خدایا من توانایی حل این مسأله را ندارم و تنها تو هستی که می توانی این مسأله را حل کنی، مسائل راحت تر حل می شود. بنده باید بندگی کند و خداوند خدایی. لطفا اگر توانایی ندارید که ندارید، به خداوند واگذارش کنید. بعد بایستید کنار، ببینید خداوند چه کار می کند. غوغا می کند. حتما درخواست تان از ته قلب باشد. از سر امتحان خداوند نباشد. کمی هم صبر داشته باشید. https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۴: ۱۴۰۱/۰۱/۰۶ وَعَاشِرُوهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ (نساء:۱۹) و با همسران تان به بهترین شکل برخورد کنید. زنان در برخی از ویژگی ها با مردان تفاوتی ندارند، اما در اغلب خصوصیات با مردان متفاوتند. زیرا زنان از بخش چپ مغز خود بیش از بخش راست آن استفاده می کنند و مردان بر عکس، از بخش راست مغز خود بیش از بخش چپ بهره می برند. در این آیه، خداوند به شوهران دستور داده است برای معاشرت با همسران تان به بهترین شیوه برخورد کنید. از این رو بر مردان است که شیوه های درست گفت و گو و ارتباط با همسران خود را بشناسند و بر اساس آن عمل کنند. لازم است درباره تفاوت سمت چپ مغر با سمت راست مغر مطالعه شود. به عنوان نمونه، وقتی همسرتان نسبت به مسأله ای با شما سخن می گوید، شما سریع نروید سراغ پیشنهاد برای حل مسأله. بلکه با او همدردی و همدلی کنید. اگر همسرتان از شما راه حل خواست، به راه حل مختصری در حد اشاره بسنده کنید. بر اساس این آیه لازم است مردان برای کسب این گونه مهارت ها، وقت بگذارند و هزینه کنند تا کانون خانواده به گرمی بگراید. https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۵: ۱۴۰۲/۰۱/۱۰ وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ ۖ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَىٰ أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ ۗ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا (نساء:۸۳). منافق بدون بررسی و بدون پرسیدن اصل مسأله از متخصصان و مسئولین امر، هر چیزی را که می شنود، بی درنگ شایعه می سازد و در فضای جامعه و در میان مسلمانان منتشر می سازد. این در حالی است که مومن مقداری به خود زحمت می دهد و بررسی می کند و از اهل فن که به ظاهر و باطن قضیه اشراف دارند، سوال می کند تا چند و چون و سمت و سوی آن مسأله را نیک دریابد و پس از یقین به اصل خبر حسب صلاحدید نسبت به انتشار آن اقدام می کند یا از آن خودداری می کند. این آیه تکلیف ما را در فضای مجازی روشن و شفاف می سازد که هر خبری را در صورتی که از متخصصین آن جویا شدیم و نسبت به اصل خبر مطمئن شدیم در این حالت با توجه به همه جوانب خیر و شر آن می توانیم آن را برای دیگری بفرستیم یا این که نفرستیم و یا اینکه دیگران را با استناد به سخنان متخصصان و منابع متقن و معتبر خبری نسبت به درستی یا نادرستی آن آگاه کنیم. بکوشیم زین پس در فضای مجازی این گونه رفتار کنیم و به دیگران نیز آموزش دهیم تا فرهنگ سبک زندگی قرآنی در فضای مجازی بیش از پیش نهادینه شود. https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۶: ۱۴۰۲/۰۱/۱۱ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ ... (مائده:۱۰۱). خداوند در این بخش از آیه به مومنان دستور می دهد هرگز از چیزهایی مپرسید که اگر فاش گردد شما را زشت و بد می‌آید و غمناک می‌کند. در زندگی روزمره حس کنجکاوی انسان به ویژه در جلسات دید و بازدید برانگیخته می شود و از هر مطلبی در هر زمان و مکانی سوال می کند و در اغلب موارد طرف مقابل، علاقه ای ندارد که بدان پاسخ دهد و در رودربایستی قرار می گیرد. برخی از مخاطبان نیز به راحتی دست رد بر سینه پرسش گر می زنند و به اصطلاح در جمع، او را خراب می کنند. بر اساس سبک زندگی قرآنی، بهتر است هر سوال و پرسشی به ذهن آمد، بلافاصله از دیگری سوال نشود. بلکه قدری تأمل شود که لازم است بنده، نسبت به پاسخ این پرسش آگاهی پیدا کنم؟ آیا پاسخ آن برای من ضروری و مهم است؟ اگر پاسخ مطابق طبع و میل من نبود، آیا شرمنده نمی شوم؟ چرا خودم را به دست خودم با یک سوال نابجا خراب کنم؟ آیا احتمال ندارد اگر صبر کنم، خودش پاسخش را بگوید. به دیگر سخن، در گفت و گو سعی شود عاقلانه و مدبرانه همراه با هوشمندی و تیزحسی اقدام شود. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۷: ۱۴۰۲/۰۱/۱۸ أَرْسِلْهُ مَعَنَا غَدًا يَرْتَعْ وَيَلْعَبْ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ (یوسف:۱۲). برادران یوسف علیه السلام از پدرشان یعقوب علیه السلام درخواست کردند که اجازه دهد یوسف علیه السلام با آنان به صحرا برود و همراه گوسفندان در صحرا جست و خیز کند و بازی کند و قول دادند که ما مواظب یوسف هستیم. و افتاد آن که افتاد. یکی از درس هایی که از این آیه می گیریم این است که نسبت به محیط هایی که فرزندانمان را برای هر نوع فعالیتی اعم از ورزش، درس خواندن، تربیت، تفریح، فوق برنامه، کار، آموختن هنر و ... می فرستیم، بررسی های لازم را از ابعاد گوناگون داشته باشیم. فرزندانمان را به واسطه گفته این و آن به مراکز آموزشی و تفریحی بدون بررسی نفرستیم. بسیار مهم است که فرزندان ما در چه محیطی رشد می کنند؟ با چه افرادی دوست می شوند؟ چه افرادی با چه گرایش ها و باورهایی به فرزندان ما درس می دهند؟ فرزندان ما از چه کسانی الگو می گیرند؟ این مساله به مدرسه و دوران کودکی و نوجوانی و جوانی نیز محدود نمی شود. حتی اگر فرزندی بخواهد در خارج کشور تحصیل کند نیز باید محیط آن جا و قوانین و ضوابط آن و افرادی که در آن محیط رفت و آمد می کنند، مورد بررسی عمیق و دقیق قرار گیرد. بعد از اطمینان خاطر، اجازه داده شود که این فرزند به آن محیط سفر کند. چه بسا فرزندان بسیار خوب که در محیط های ناسالم قرار گرفته اند و مسیر دیگری را طی کرده اند و موجبات شرمساری والدین و خانواده و جامعه شده اند. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۸: ۱۴۰۲/۰۱/۲۱ ... وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ وَكَانُوا مُسْتَبْصِرِينَ (عنکبوت:۳۸). در این آیه خداوند علت عذاب قوم عاد و ثمود را پیروی از شیطان برشمرده است. مفسران درباره تزیین شیطان گفته اند که کار شیطان این است که زشت را زیبا جلوه می دهد و با وسوسه، زمینه گمراهی پیروانش را فراهم می کند. اما شاید بتوان گفت تزیین معنای دیگری هم دارد. این که شیطان تلاش می کند مرز حق و باطل را به هم نزدیک کند تا انسان نتواند حق را از باطل بازشناسد. زیرا در آخر آیه دارد که این ها عقل داشتند، اما از عقلشان استفاده نکردند. به عنوان نمونه موردی تقدیم می شود. روشن است که لباس داخل خانه برای زنان و مردان با لباس بیرون از خانه متفاوت است و لباس خواب نیز مخصوص اتاق خواب است و نه برای خانه. تقریبا در همه فرهنگ ها و ملل، این تفاوت به عنوان یک اصل اجتماعی پذیرفته شده است. شیطان با وسوسه سعی می کند این مرز را رقیق کند تا حق و باطل از یکدیگر تشخیص داده نشود. بعد انسان فکر می کند دارد در مسیر حق می رود، اما مسیرش باطل قطعی است. لباس داخل خانه را به میدان جامعه می آورد و لباس اتاق خواب را به داخل خانه می آورد. طبیعی است که لباس جامعه نیز کم کم به کنار می رود. اگر زن در خانه لباس راحت تر، کوتاه تر و ازادی می پوشد، ان را آرام ارام به جامعه می آورد. به طوری که امروزه برخی از خواهران وبرادران معتقدند که حجاب لازم نیست و نمی دانند که شیطان از زبان آنان سخن می گوید و خودشان این را نمی دانند. سیاست گذاران، فروشندگان، تولید کنندگان، طراحان و سرمایه گذاران این صنعت به هوش باشندکه اب به اسیاب دشمن قسم خورده یعنی شیطان نریزند. اگر فضای جامعه به سویی برود که لباس خانه به جامعه سرایت کند، چندی نگذرد که لباس اتاق خواب هم به خانه و بعد از آن به جامعه نیز سرایت کند. چون شیطان هنگامی که سوار شود، پیاده نخواهد شد. نتیجه این که باید عزیزان میان این دو طیف لباس در خانه و جامعه مرزکشی دقیقی داشته باشند تا در دام تزیین شیطان نیفتند و دیگران را نیز از این دام بر حذر دارند. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۹: ۱۴۰۲/۰۱/۲۴ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ (قدر:۳). شب قدر از هزار ماه هم بهتر است. حال سوال این است که در این شب چه کاری از همه کارهای دیگر بهتر است؟ در ابتدای سوره قدر، به پاسخ این سوال، اشاره شده است و آن نزول قرآن است. قرآن برای چه نازل شده است؟ انَّا أَنْزَلْنَاهُ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ (یوسف:۲). ما قرآن را نازل کردیم که موجب رشد عقل شما بشود. تا این جا روشن می شود که محور اصلی برتری این شب نسبت به هزار ماه، عقل است. یعنی برتری عقل، نسبت به هر چیز دیگر، قابل قیاس نیست. زیرا این عقل است که توحید، ایمان، معنویت، محبت، معرفت و هر چیز دیگر انسان را می سازد. سوال دوباره مطرح می شود که عقل را چگونه شکوفا کنیم؟ باز به این پرسش نیز در این آیات و آیات دیگر پاسخ داده شده است: مهم ترین راه افزایش عقل، تفکر در آیات قرآن کریم است. به دیگر سخن، قرائت قرآن کریم و تدبر در آن به صورت روشمند، با افزایش عقل همراه است. اساساْ مأنوس بودن با قرآن کریم، رشد عقلی را به دنبال خواهد داشت. شب قدر هم از خداوند رشد عقلی در طول سال آینده را بخواهیم. در طول سال هم تلاش کنیم که زمینه های گوناگون شکوفایی عقلی را در خود فراهم سازیم. خواستن مصرانه از حضرت حق، عدم یا کاهش گناه، نشست و برخواست با دانشمندان و اهل عقل، یادگیری و یاددهی پیوسته، دانش اندوزی، عبرت گیری از روزگار، افزایش تجربه، تیزحسی نسبت به محیط، وقایع، افراد، تغییرات و ... از مواردی است که باعث می شود عقل انسان زیاد شود. از این رو، در این شب، مباحثه علمی که بر عقل و معرفت انسان بیفزاید، بهترین اعمال است. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس10: 1402/01/30 لَا يُؤَاخِذُكُمُ اللَّهُ بِاللَّغْوِ فِي أَيْمَانِكُمْ وَلَٰكِنْ يُؤَاخِذُكُمْ بِمَا عَقَّدْتُمُ الْأَيْمَانَ ۖ فَكَفَّارَتُهُ إِطْعَامُ عَشَرَةِ مَسَاكِينَ مِنْ أَوْسَطِ مَا تُطْعِمُونَ أَهْلِيكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِيرُ رَقَبَةٍ ۖ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيَامُ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ ۚ ذَٰلِكَ كَفَّارَةُ أَيْمَانِكُمْ إِذَا حَلَفْتُمْ ۚ ... (مائده: 89) در این آیه، خداوند سه راه کار برای شخصی که سوگند خود را شکسته است، پیشنهاد می دهد: طعام دادن به ده نفر بینوا، پوشاندن ده فقیر یا آزاد کردن یک برده. بعد در ادامه می فرماید: اگر كسى غذا و لباس براى ده فقير نداشت و برده‌اى هم نيافت، سه روز روزه بگيرد. درسی که این آیه و آیات دیگری مانند آن (مجادله: 4) به ما می دهند این است که درباره مجازات دیگران تنها به یک راه و روش بسنده نکنیم. اصطلاحا یک دنده نباشیم. به ویژه در ابعاد تربیتی، سعی کنیم برای مجازات افراد، راه های گوناگون پیشنهاد کنیم و راه را با تقید بر یک مورد بر مخاطب نبندیم. در حقیقت قرآن کریم خواسته با این سبک، کرامت انسانی را ارج نهد و به انسان این اختیار و ازادی را بدهد که راه جریمه خودش را، خودش آزادانه انتخاب کند. زیرا انسان ها به لحاظ موقعیت، سطح تحصلات، جنسیت، اخلاق، تجربه و غیره با یکدیگر متفاوتند. یکی احساسی و عاطفی است، یک منطقی است، یکی نرم خوست و دیگری درشتخو. برای هر یک باید نسخه مورد علاقه اش را پیچید. بنابراین در خانواده با فرزندان و همسر و در مدرسه با شاگردان و مدیر و در سازمان با رئیس و کارمند و در جامعه با کارآفرین و کارگر و در فضای سیاسی در سیاست داخلی و خارجی و در اقتصاد و جرایم اقتصادی و دادگستری ها و قانون گذاری ها به گونه ای جریمه و مجازات کنیم که تنوع داشته باشد تا کرامت و حق انتخاب طرف مقابل نیز حفظ شود. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس۱۱: 01/02/1402 «اختصاص ۱۰٪ از درآمد به نیازمندان» وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (ذاریات:۱۹) وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ*لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ (معارج:۲۴ و ۲۵). قرآن کریم در آیات گوناگون بر انفاق تاکید کرده است. منظور از انفاق، تنها مسائل مالی نیست، بلکه هر گونه کمکی به نیازمندی در حٌکم انفاق است. انفاق افزون بر ابعاد اقتصادی و اجتماعی، نوعی سازوکار تربیتی برای تربیت فرد انفاق کننده است. چه بسا تأثیر این تربیت بیشتر از ابعاد اقتصادی و اجتماعی آن باشد. در آیات بالا، قرآن کریم یک شاخص برای پرهیزگاران و نمازگذاران واقعی برشمرده است: اینان در اموالشان، حقی برای گدا و نیازمند در نظر گرفته اند. برخی معتقدند باید هر فردی چند حساب داشته باشد و هر حسابی را برای مورد خاصی در نظر بگیرد. یکی از این حساب ها، حساب کمک به نیازمندان است. در این میان، فرد متقی کسی است که در یک حساب جداگانه، ۱۰٪ از درآمدش را برای کمک به گدا و نیازمندان اختصاص می دهد. البته روشن است که باید حساب نیازمندنما از نیازمند واقعی را جدا کرد. یا خود فرد این تحقیق را انجام داده است و نیازمند واقعی را شناسایی کرده است و به او کمک می کند و یا به سازمانی که این بررسی را کرده است، اطمینان می کند و از طریق آن سازمان، ماهانه این انفاق را انجام می دهد. به نظر بنده به دلایل گوناگون کمیته امداد امام خمینی که متکفل این امور است بر هر خیریه و مجموعه ای برتری دارد. آدرس اینترنتی آن در زیر آمده است: https://ekram.emdad.ir به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس 12: 1402/02/06 «نقش من در عدالت؟» ... اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ ... (مائده:8) عدالت پیشه کنید که به تقوا نزدیکتر است. در این آیه، خداوند سه بار دستور به عدالت داده است. اگر عدالت را به «دادن حقوق افراد بر اساس شایستگی ها » تعریف کنیم، دست کم سه ضلع برای بی عدالتی متصور می شود: فردی که حقی دارد و از آن محروم شده است، فردی که حقی ندارد و با پایمالی حقوق دیگران و ستم و ظلم به آنان، آن را به دست آورده است و فرد یا گروهی که زمینه این بی عدالتی و تغییر حق را از مستحق به ظالم فراهم کرده اند. به نظر شما در این بی عدالتی، سهم چه کسی بیشتر است: محروم، ظالم یا واسطه. شاید بتوان گفت محروم بیشترین سهم را دارد. چرا؟ زیرا در انتخاب واسطه، به عدالت رفتار نکرده است. این بی عدالتی زمینه را برای بی عدالتی بعدی فراهم ساخته است. در حقیقت، اگر بی عدالتی در سطح جامعه وجود دارد، بخش قابل توجهی از آن به شخص محروم از عدالت برمی گردد. اساسا شخص محروم خود به دست خود زمینه را برای این بی عدالتی میسر ساخته است. هنگامی که انتخاباتی شکل می گیرد، انتخابش بر محور عدالت نیست؛ در صورتی که قرآن کریم می فرماید در همه جا باید عدالت داشته باشید حتی در انتخاب فرد. چرا برخی از مردم در انتخاب رئیس جمهور، تقلیدی عمل می کنند و عدالت را رعایت نمی کنند؟ چرا برخی در انتخابات نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا شوراهای شهر یا هر انتخاباتی، ناعادلانه، به فرد یا افراد یا لیستی رای می دهند؟ آیا قرآن کریم نگفته است در همه امور عدالت داشته باشید. هنگامی که شخصی که شایستگی مقامی را ندارد، انتخاب آن، خود نوعی بی عدالتی است. یعنی فرد رای دهنده به اوحقی می دهد که شایستگی آن را ندارد و از همین جاست که بنای بی عدالتی در شهر و کشور چیده می شود. بعد، چند روز بعد، همین فردِ محروم شده ادعا می کند که چرا در فلان مورد یا بهمان قضیه، فلانی یا فلان گروه جانب عدالت را رعایت نمی کنند؟ عزیز برادر، خود کرده را تدبیر نیست. اگر نیک بنگرید بخش قابل توجهی از این بی عدالتی را خود جناب عالی رقم زده اید که بدون تحقیق و تفحص اقدام به انتخاب فرد یا افرادی کرده اید که خود واسطه شده اند و الان به راحتی حق شما را می گیرند و به دیگری که مستحق نیست می دهند. آیا غیر از این است؟ قرآن می فرماید در همه امور عدالت بورزید و عدالت شما هوشمندانه و خردورزانه باشد. این چنین عدالتی بی شک به تقوا نزدیکتر است نه آن گونه که خود نوعی بی عدالتی است. زین پس در انتخابات مواظب باشیم در میدان ظالم و ظالم پروری و ناشایسته گماری بازی نکنیم. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس 13: 1402/03/08 «انعطاف یا عقب نشینی؟» يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَقُولُوا رَاعِنَا وَقُولُوا انْظُرْنَا وَاسْمَعُوا ۗ وَلِلْكَافِرِينَ عَذَابٌ أَلِيمٌ (بقره:104). در این آیه خداوند به مسلمانان می گوید خطاب به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به جای استفاده از کلمه «راعنا» که در میان یهود معنای نامناسبی دارد، از کلمه «انظرنا» بهره بگیرید. پس روشن می شود هر واژه ای بار معنایی خاصی دارد. از این بالاتر هر واژه ای گفتمان ویژه خود را دارد. واژه ها برای خود ادبیات تولید می کنند و بر پایه آن ادبیات، جریان سازی، گفتمان سازی و نظریه سازی شکل می گیرد و فرهنگ جامعه ساخته می شود. پس واژه سازی ها در فرهنگ اسلامی بسیار مهم و حیاتی هستند، زیرا سنگ زیرین بنای فرهنگ اسلامی اند. تغییر واژه ها منجر به تغییر رویکردها، گفتمان ها و فرهنگ می شود. برای همین هم قرآن به این نکته توجه داده است. نگاهی مختصر نشان می دهد که ما واژه های انقلاب را تغییر دادیم و چوب آن را هم خوردیم. «کمیته انقلاب اسلامی» را به «نیروی انتظامی» تغییر دادیم. «جهاد سازندگی» شد «جهاد کشاورزی». «امام» شد «مقام معظم رهبری». «ریش سفید خانواده و محله» شد «شورای حل اختلاف». بعد واژه های مخرب هم وضع شد: «مهد کودک» به جای «دامن پر مهر مادر»، «مدرسه غیر انتفاعی» اما کاملا انتفاعی، «فوق برنامه» به جای «تربیت و پرورش»، و واژه های دیگری مانند: فارغ التحصیل، که نگاه جامعه به علم آموزی را تغییر می دهد. اما این قصه سر دراز دارد و گونه های متنوع. امروز هم این روند نرم و زیرپوستی ادامه دارد. به راحتی «بی حجابی» می شود «خلاف» و نه «جرم». این در حالی است که تبدیل یک واژه ساده مانند «جرم» به «خلاف»، کل گفتمان جامعه را نسبت به بی حجابی تغییر می دهد. تغییر گفتمان یعنی عقب نشینی از عناصر بیّن و روشن و اصلی دین. این با انعطاف در دین کاملا متفاوت است. نباید مسئولین از گفتمان اسلام و انقلاب حتی یک گام عقب نشینی کنند. به جای عقب نشینی باید منعطف بود. انعطاف یعنی در عین پایبندی به اصول و مبانی، از تساهل و تسامح در کنار تغافل استفاده شود. اگر این روند ادامه یابد. چند روز دیگر «بی حجابی» جای «برهنگی» می نشیند و ... . به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس ۱۴: ۱۴۰۲/۰۴/۰۴ «سگ گردانی، پایمالی حقوق شهروندان» وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ (کهف:۱۸). در این آیه خداوند از سگ اصحاب کهف یاد کرده که دو دستش را بر در غار دراز کرده بود. البته آیات دیگری هم در مورد سگ و سگ شکاری در قرآن آمده است، اما آنچه در این جا محل بحث است، مساله ای به نام سگ گردانی در شهر است. درست است که قرآن کریم در این آیه از سگ یاد کرده و آن را به نوعی نگهبان اصحاب کهف برشمرده است، اما مساله سگ به همین جا ختم نمی شود. سگ نگهبان و سگ گله و سگ شکاری فوایدی دارند و احکام خاص خود را دارند. اما سگ هایی که امروزه در گوشه و کنار شهر با اندازه های گوناگون در حد گربه تا نزدیک به خرس می بینیم، از داستان غمباری حکایت دارد که بررسی آن به روانشناسان و جامعه شناسان و متخصصان رسانه برمی گردد. بنده در این جا می خواهم از نگاه قرآن کریم به این مساله بنگرم. قرآن کریم در آیات متعددی نسبت به عدالت ورزی و دوری از ستم و ظلم تذکر داده و خداوند فرموده است که ستمکاران را دوست ندارد. عدالت یعنی هر صاحب حقی به حقش برسد و در برابر آن ستم و ظلم، یعنی صاحب حقی از حقش محروم شود. حال سوال بنده از سگ بازان و سگ گردانان در شهر این است که آیا آوردن سگ در محل زندگی و محله یا درون پارک ها و معابر و فروشگاه ها و یا فضای کوه ها و تپه های درون شهر موجب پایمالی حقوق شهروندان نمی شود؟ آیا ندیده اید که سگ های رام شده و اهلی نیز به انسان ها و به ویژه کودکان حمله می کنند؟ آیا سگ های شما تا به حال موجب ترساندن دیگران نشده اند؟ آیا همسایه های شما از صدای بی وقت سگان شما آزار و آسیب نمی بینند؟ آیا والدین به فرزندان خود اجازه می دهند که در محل رفت و آمد سگ های شما بازی کنند؟ آیا این سگ گردانی شما کودکان را از حق بازی خود محروم نمی سازد؟ ایا سگ های تربیت شده شما، فضولات بیماری زای خود را در محیط زیست شهروندان رها نمی کنند؟ آیا سگ گردانی به افزایش بیماری های میان سگ و انسان کمک نمی کند؟ و ده ها سوال دیگر که ارتباط مستقیمی با ضایع کردن حقوق شهروندی دارد. دوستانی که سگ دارند و با سگ گردانی در فضای شهری رفت و آمد می کنند، بدانند که بخش قابل توجهی از حقوق همسایگان و شهروندان را زیر پا می گذارند و این دقیقا همان چیزی است که خداوند به تک تک انسان ها دستور داده است که در همه امورات خود، عدالت را پیشه سازند. اینان در حقیقت به دیگران ظلم می کنند. آیا این فرهنگ سگ پروری و سگ گردانی در معابر عمومی، ظلم آشکار نیست؟ پیشنهاد می کنم خود این عزیزان به این مساله بیندیشند و اگر توانستند به سوالات بالا پاسخ دهند که به سگ گردانی خود ادامه دهند، اما اگر نتوانستند میان مساله حقوق شهروندی با سگ گردانی جمع کنند، خود نسبت به دوری از سگ و سگ گردانی در معابر شهری اقدام کنند. باشد که فرهنگ عدالت ورزی و عدالت گستری در همه رفتار، کردار، گفتار، نوشتار و افکار ما بیش از پیش گسترش یابد و آگاهانه زیستن و عادلانه زیستن را با یکدیگر تجربه کنیم. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس 15: 1402/12/22 «دشنام به هر کسی از اخلاق قرآنی به دور است» وَلَا تَسُبُّوا الَّذِينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ ... ﴿۱۰۸﴾ (انعام: 108): و بت پرستان را دشنام مدهيد كه آنان از روى دشمنى [و] به نادانى خدا را دشنام خواهند داد ... . برخی از افراد برای دفاع از انقلاب و نظام و اسلام در شبکه های مجازی به مخالفین حرف های نامناسب می زنند و در برخی موارد هم جنبه فحش و ناسزا به خود می گیرد. هنگامی که به این عزیزان تذکر داده می شود که نباید به کسی دشنام دهند، آنان بر آشفته می شوند و حق به جانب گرفته و دلیل ناسزاگویی خود را، هتاکی و فحش مخالفین اعلام می کنند. آیا اگر کسی به نظام و اسلام وانقلاب و مدافعان انقلاب ناسزا بگوید، دلیل می شود که ما هم به او فحش و دشنام بدهیم؟ در منطق قرآن کریم که منطبق بر منطق فطرت وعقل است، دشنام دادن به شخصی حتی کفار و بت پرستان ممنوع است. یکی از دلایل آن این است که آنان در برابر این عمل، مقابله به مثل می کنند و به حضرت حق دشنام می دهند. قرآن کریم در این آیه به چند نکته باریک تر از مو اشاره کرده است. نخست این که دشنام در هر صورت و هر زمان و هر مکان و هر شخص و گروهی و در هر شرایطی ممنوع است. دوم این که اثر دشنام، تولید دشنام و ناسزای دیگر است که این خود به بی اخلاقی در جامعه دامن می زند. به دیگر سخن، ناسزاگویی، محرکی است برای تولید ناسزا و این چرخه اگر خدای ناکرده در جامعه به فرهنگ تبدیل شود، آن گاه هزاران فساد دیگر را با خود خواهد آورد که بی احترامی و هتک آبرو و نزاع و خشونت و پرده دری و دروغ و خودبینی و ... از مهم ترین آفات آن است. نکته دیگر، در صورتی که فردی دشنام دهد، اکر ما هم در مقابل به آن فرد دشنام دهیم، رتبه خودمان را در حد رتبه پایین آن فرد تنزل داده ایم. نکته بعدی، این که اگر ما به آن فرد دشنام ندهیم و بر اساس روایت عنوان بصری بگوییم اگر تو ده ناسزا به من بگویی، اما از من حتی یک ناسزا نخواهید شنید؛ این خود موجی در برابر بی اخلاقی در جامعه خواهد بود و دقیقا عکس حرف فحاش عمل خواهد کرد و حتی باعث می شود او در درون خود بیندیشد که این فرد مخالف من، چه آدم با اخلاقی است که در برابر این همه دشنام من، حتی یک حرف ناسزا نمی زند و همین اخلاق قرآنی، زمینه را برای جذب مخالفین فراهم می سازد. در صورتی که اگر بر مبنای قرآن کریم عمل نکنیم، روز به روز بر تعداد مخالفین خواهیم افزود. رعایت همین نکته، موفقیت هایی را برای جبهه حق فراهم خواهد کرد که در یک بازه کوتاه می تواند بخش قابل توجهی از مخالفین نظام را به موافقین نظام و انقلاب و اسلام تبدیل کند. زیرا جذب انسان ها بر اساس فطرت سریع تر و ماندگارتر است. بنابراین، بر اساس آموزه های قرآنی در هیچ سخن و نوشته ای به دیگران فحش و ناسزا نگوییم تا خداوند به همه ما رحم کند و برکات خودش را نصیب همه ما بفرماید. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس16: 1402/12/23 «من مصلحم و تو مفسد؟ ... یا برعکس ... » وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ (بقره: 11): و چون آنان را گویند که فساد در زمین نکنید، گویند: تنها ما کار به صلاح کنیم.. قرآن کریم خطاب به کافران می گوید: آنها فکر می کنند که کارهایشان طوری است که به اصلاح جامعه ختم می شود؛ اما در حقیقت، دارند فساد می کنند. امروز در جامعه ما هم، هر کسی با هر فکر و عقیده ای، خود را مصلح می خواند و دیگری را مفسد. یکی می گوید این کار خود فسادانگیز است و یکی می گوید اگر این کار انجام نشود، خود زمینه را برای فساد فراهم می کند. یکی می گوید فلانی فاسد است و دیگری می گوید خود این فردی که دارد فلانی را فاسد می خواند، خودش فاسد است. یکی فلان عمل خود را خدمت به انقلاب و اسلام می داند و دیگری دقیقا بر خلاف نظر آن فرد، عمل آن فرد را بر ضد نظام و انقلاب بر می شمارد. حتی این مسئله به مسئولین و مدیران ارشد نیز کشیده شده است. برخی از آن طرف آب، می نالند که فلانی، در ابتدا مصلح بود؛ اما امروز فاسد است. در این آشوب بازار، حق با چه کسی است و باطل چه کسی است؟ مصلح چه خصوصیاتی دارد و مفسد چه ویژگی هایی دارد؟ قران کریم، چند شاخص داده است تا مرز مصلح و فاسد را مشخص سازد و راه را برای ما باز کند. شاخص های مفسد عبارت است از: 1. ایمان دارند، اما ایمان شان زبانی و لقلقه زبان شان است و به قلب و عمل شان رسوخ نکرده است. در حقیقت به خدا و قیامت ایمان ندارند. 2. کار اصلی شان، گول زدن خدا و مومنان است. یعنی با فیلم بازی کردن، می خواهند کار خودشان را راه بیندازند. 3. آدمهای کم عقلی هستند. عقل شان عمق ندارد. 4. قلب های شان مریض است و روز به روز بر این مرض افزوده می شود. 5. دیگران را که به خداوند ایمان دارند، احمق فرض می کنند و خودشان را عاقل می دانند، در حالی که بی شعورند و عمق این نکات را درک نمی کنند. 6. در میان مومنان، می گویند ما مومن هستیم و در میان منافقان، می گویند ما با شما هستیم. مومنان را دست می اندازند. دو زیست و منافقند و ظاهر و باطن شان با هم یکی نیست. 7. گمراهی را خریده اند و هدایت را از دست داده اند. 8. کر و لال و کورند. یعنی از دستگاه های کسب معرفت و آگاهی خود، بهره نمی برند. بر اساس این شاخص ها می توان تا حد اطمینان آوری به مرز حق و باطل و مصلح و مفسد نزدیک شد و مصلح را از مفسد بازشناخت. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس 17: 1402/12/25 «داوری بدون دانش: طلبه، درمانگاه، بی حجابی» وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ ۚ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَٰئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا (اسراء:17) : و (ای انسان) هرگز آنچه را که بدان علم و اطمینان نداری دنبال مکن که چشم و گوش و دل همه مسئولند. چندی پیش اتفاقی در یک درمانگاه افتاد و هر کسی از ظن خود شد یار آن اتفاق. یکی فرد الف را محکوم کرد و یکی فرد ب و دیگری فرد ج و به همین نحو قضیه تا محکوم کردن مسئولین و سازمان ها و نهادها نیز کشیده شد. این نخستین بار نیست که در کشور تنها و تنها بر اساس یک فیلم کوتاه، انواع و اقسام احکام له یا علیه افراد صادر می شود. بدون این که قبل و بعد از آن بررسی شود و بدون آگاهی از اتفاقات افتاده و سخن های رد و بدل شده و نیز بدون دانش نسبت به احکام اسلامی و قوانین کشوری، هر کسی یک سخن و حکمی را منتشر می کند. قرآن کریم می فرماید اگر نسبت به قضیه ای دانش کافی ندارید و یا اطلاعات شما کامل نیست، چرا درباره آن اظهار نظر می کنید؟ آن را به اهلش بسپارید. بگذارید قضیه در یک دادگاه صالح بررسی شود و همه جوانب آن طرح گردد، بعد بر اساس آن دانش و آگاهی و اطلاعات، نظر خودتان را بفرمایید. تازه اگر شما وظیفه خود دانستید، اظهار نظر کنید. در غیر این صورت لازم نیست هر کسی نسبت به هر اتفاقی نظر بدهد و موضع خود را منتشر کند. چرا که وقتی شما از همه جوانب اطلاع نداشته باشید، نمی توانید بر اساس اطلاعات ناقص و غیر معتبر، حکم درستی ارائه کنید. در نتیجه هم خود را به چاه انداخته اید و هم دیگران را. این برای همه مردم است، اما اظهار نظر متخصصان و علما و حقوقدانان تنها با یک فیلم یک دقیقه ای، گناه نابخشودنی است. زیرا دیگران را به اشتباه می افکنند و از آن بدتر، شقاق میان مردم جامعه را رقم می زنند و به دو دستگی در جامعه دامن می زنند و وحدت جامعه اسلامی را به خطر می اندازند. آیا این گناه بزرگ تری نیست؟ آیا بهتر نیست بگذاریم از سوی یک سازمان معتبر، همه سویه های قضیه شفاف مطرح شود و بعد بر اساس آن گزارش جامع اظهار نظر کنیم، تازه اگر متخصص هستیم و وظیفه داریم جامعه را نسبت به مسائل پیرامونی آن آگاه سازیم. اما اگر فرد غیر متخصص هستیم که اصلا نباید اظهار نظر بکنیم. چون در جامعه اسلامی، آبرو افراد خط قرمز است. بیاییم از خداوند بخواهیم در این ماه مبارک، به ما توفیق دهد تا می توانیم نسبت به اتفاقات اطرافمان، اظهار نظر نکنیم، مگر آن که به ریز جزئیات آگاه باشیم و در دانش قضاوت و داوری و یا هر دانشی که بر اساس آن می خواهیم داوری کنیم، متخصص باشیم. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran
درس18: 1402/01/04 «اختلاف افکنان، یاران دشمن» وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا إِنْ يُرِيدَا إِصْلَاحًا يُوَفِّقِ اللَّهُ بَيْنَهُمَا ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا خَبِيرًا (نساء:35) : و چنانچه بیم آن دارید که نزاع سخت بین آنها (زن و شوهر) پدید آید، از طرف کسان مرد و کسان زن داوری برگزینید، که اگر مقصود اصلاح داشته باشند خدا میان ایشان موافقت و سازگاری برقرار کند، که خدا دانا و آگاه است. پیام اصلی آیه این است که اگر زن و شوهری با یکدیگر اختلاف داشتند، تلاش کنند اختلافات را در درون خانه و خانواده حل کنند. در گام بعدی اگر این اختلافات حل نشد، بلافاصله آن را در میان اقوام و خویشان علنی نکنند تا برخی مغرضان سوء استفاده کنند، بلکه یک ریش سفید از خانواده مرد و یک ریش سفید از خانواده زن، وظیفه دارند این اختلاف را اصلاح کنند. این پیام آیه می تواند از زن و شوهر به کل خانواده و در گام بعدی به یک سازمان یا مجموعه و در گام بعدی به یک نهاد و در گام بعدی به یک جامعه و حتی امت اسلامی تسری پیدا کند. یعنی اگر در سازمانی، اختلافی شد، نخست در درون همان سازمان این اختلاف حل شود، اگر نشد، دو طرف اختلاف از دو مشاور و صاحب نظر استفاده کنند تا مسئله در درون سازمان حل شود. معنا ندارد در جامعه اسلامی، رسانه ها و شبکه ها به هر دلیلی به دنبال رصد و برجسته سازیِ اختلافات دیگران باشند! قطعا رسانه هایی که از اختلاف پراکنی سود می برند و حیات خویش را در این راه می بینند، رسانه قرآنی نیستند. معنا ندارد در جامعه اسلامی، دو نماینده یا دو گروه از نمایندگان در بیرون فضای مجلس شورای اسلامی، علیه یکدیگر جار و جنجال راه بیندازند! در درون مجلس شورای اسلامی، اختلافات خود را حل کنند و فضای جامعه را ملتهب نسازند. معنا ندارد در درون یک سازمان اسلامی، اختلافاتی باشد و به بیرون سازمان درز پیدا کند. این اختلافات به دو قطبی سازی جامعه منتهی می¬شود. نباید اختلافات از هر سطحی به سطح بالاتر راه پیدا کنند. زیرا انتشار اختلاف، خود اختلاف افزاست و به هر مقداری که دامنه اختلاف انتشار پیدا کند، ضریب برگشت و اصلاح آنان نیز کاهش پیدا می کند. تا جایی که اختلاف کوچکی که به راحتی قابل حل بوده است به اختلاف بزرگی تبدیل می شود که نه تنها دیگر قابل حل نخواهد بود؛ بلکه دامنه اختلاف را از زن و شوهر به خانواده ها و از خانواده ها به گروه ها و از گروه ها به همه جامعه تسری می دهد. مانند سنگی که در درون آب بیفتد، موج های با گستره بیشتر یکی پس از دیگری ایجاد می کند تا حدی که همه سطح آب را در بربگیرد. از این رو، اختلاف زایی چه از دشمن آگاه و چه از دوست ناآگاه، هر دو افتادن در دام بزرگ شیطان است و به شدت باید از آن برحذر بود. از این رو، بر همگان است که به اختلاف دامن نزند و یکدیگر را نسبت به گناه بزرگ اختلاف افکنی و اختلاف پراکنی برحذر دارند که این دام، از جمله برنده ترین سلاح های شیطان برای نابود سازی جامعه مسلمانان است. امید که خداوند نیز رحمت خویش را بر آنان بیفزاید و آنان را ثابت قدم بدارد. به کانال تفسیر کاربردی قرآن کریم بپیوندید https://eitaa.com/tafsirkarbordiquran