#نکتهها:
كلمه «#برّ» به معناى نيكى است، ولى به هركس كه خيلى نيكوكار باشد، مىگويند او «برّ» است. يعنى وجودش يكپارچه نيكى است.
🔸«#بأساء» از «بؤس» به معناى فقر و سختى است كه از خارج به انسان تحميل مىشود.
🔸«#ضرّاء»، درد وبيمارى است كه از درون به انسان فشار مىآورد. و «حِينَ الْبَأْسِ» زمان جنگ و جهاد است.
🍀بعد از ماجراى تغيير قبله كه در آيهى 144 خوانديم، سخنِ روز، پيرامون قبله و تغيير آنبود كه اين آيه مىفرمايد: چرا به جاى محتواى دين كه ايمان به خدا و قيامت وانجام كارهاى نيك است، به سراغ بحثهاى جدلى رفتهايد.
💠اين آيه #جامع_ترين آيه قرآن است. زيرا اصول مهم اعتقادى، عملى و اخلاقى در آن مطرح گرديده است.
🍁در تفسير الميزان از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است كه فرمودند: هر كس به اين آيه عمل كند، ايمانش كامل است.
💫اين آيه #پانزده صفت نيك را در سه بخشِ #ايمان، #عمل و #اخلاق بيان نموده است.
🔅در بخش #ايمان، به مسئله ايمان به خدا، فرشتگان، انبيا، قيامت و كتب آسمانى اشاره شده
🔅 و در بخش #عمل، به مسائل عبادى مانند نماز و اقتصادى مانند زكات و اجتماعى مانند آزاد نمودن بردگان و نظامى مانند صبر در جبهه و جنگ، و روحى وروانى مثل صبر در برابر مشكلات، اشاره گرديده است.
🔅و در بخش #اخلاقى به وفاى به عهد و دل كندن از مادّيات و ترحّم به فقرا اشاره شده است.
♻️ايمان به خدا، سبب #خضوع انسان در برابر حقّ و عدم تسليم در برابر طاغوتهاست. ايمان به قيامت، موجب وسعت ديد و بلندى همّت مىگردد. ايمان به وجود ملائكه، نشانهى ايمان به تشكيلات ماوراى طبيعت است. ايمان به انبيا، ايمان به وحى و جريان هدايت در طول تاريخ است و دليل بر اينكه انسان در اين جهان رها و بىبرنامه نبوده است.
🔶#انفاق، بيانگر روح تعاون و نوع دوستى، و نماز، پيوند مستقيم با خدا، و زكات برنامهريزى و اقدام براى حل مشكل محرومان، و وفاى به عهد، موجب تحكيم ارتباطات، و صبر، عامل آبديده شدن انسانهاست.
💠جمله «آتَى الْمالَ عَلى حُبِّهِ» را سه نوع معنا نمودهاند:
✅الف: پرداخت مال به ديگران با وجود علاقهاى كه به آن هست.
✅ب: پرداخت مال بر اساس حبّ خداوند.
✅ج: پرداخت مال بر اساس علاقهاى كه به فقير است.
🔶#صبر، مادر همه كمالات است وقرآن راه رسيدن به بهشت را صبر مىداند؛ «أُوْلئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا» به آنان جايگاه بلند داده مىشود، به پاس بردبارى كه كردند.
🍀چنانكه فرشتگان به بهشتيان مىگويند: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ بِما صَبَرْتُمْ» درود بر شما كه پايدارى كرديد.
🍀همچنين درباره رهبران الهى مىفرمايد: «جَعَلْنا مِنْهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنا لَمَّا صَبَرُوا» آنان را بخاطر صبرشان، پيشوايانى قرار داديم كه به امر ما هدايت مىنمودند.
🍀مشابه اين آيه، در روايات نيز براى معرفى معارف دينى چنين آمده است:
💫«ليس العاقل من يعرف الخير من الشرّ و لكن العاقل من يعرف خير الشّرين» عاقل آن نيست كه خير را از شرّ بشناسد، عاقل آن است كه ميان دو شرّ، خيرش را برگزيند.
💫«ليس العلم بكثرة التعلّم انّما هو نور يقذفه اللّه فى قلب من يريد» دانش، به آموختن بسيار حاصل نمىشود. دانش واقعى، نورى الهى است كه به دلها مىتابد.
💫«ليس البرّ فى حُسن الزّى و لكن فى السكينة و الوقار» بزرگى، در ظاهرِ آراسته نيست، بلكه در آرامش و وقار است.
💫«ليس السخى ... الذى ينفق ماله فى غير حقّه و لكنه الّذى يؤدّى الى اللّه ما فرض عليه» سخاوتمند كسى نيست كه در هرجا و لو بىجا انفاق كند، بلكه كسى است كه در هرجا خشنودى خداست، انفاق كند.
💫«ليس العبادة كثرة الصيام و الصلاة و انّما العبادة كثرة التفكّر فى امر اللّه» عبادت به نماز و روزه بسيار نيست، به تفكّر درباره خدا و آثار اوست.
💫«اشدّ من يَتم اليتيم يتيمٌ انقطع عن امامه» آنكه از سرپرستى پيشواى حقّ محروم گشته، يتيمتر از كسى است كه پدر و مادرش را از دست داده است.
براى رسيدن به كمالِ تقوا، انفاقِ واجب و غير واجب، هر دو لازم است.
💠بعضى از مردم به مستمندان كمك مىكنند، ولى حقوق واجب خود را نمىپردازند و برخى ديگر به پرداخت خمس و زكات اكتفا مىكنند و نسبت به فقرا و محرومان در بخششهاى مستحبّى بىتفاوت مىشوند. اين آيه، مؤمن واقعى را كسى مىداند كه هم حقوق واجب را بپردازد و هم انفاق مستحبّ را انجام دهد.
🍁به همين دليل در روايات مىخوانيم: در اموال ثروتمندان، غير از زكات نيز حقّى براى محرومان است و كسى كه سير بخوابد در حالى كه همسايه او گرسنه باشد، ايمان كامل به خدا و قيامت ندارد.
╭━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╮
@TafsirQuranKarim1
╰━═━🍃❀🌺❀🍃━═━╯