🔰تبلیغ برای حمایت از تولید ایرانی و مشاغل خانگی...
🔺دوخت انواع سرویس اشپزخانه .سرویس نوزاد .کاور .نظم دهنده و...
فقط کافیه دوروز بیای تو کانال
https://eitaa.com/joinchat/1198326086C616a80d8ec
https://eitaa.com/mahak73
✴️تسری قدرت میدان به انتفاع اقتصادی
📝 علی محمدی
🔰در دو سال اخیر مقامات عالی رتبه اجرایی در ایران، از جمله رئیس قوه مقننه به سوریه سفر کردهاند. در هفتهای که گذشته نیز شاهد سفر راهبردی رئیسجمهور ایران به سوریه بودیم. رایزنیهای دو کشور در دمشق از حیث همزمانی با برخی تحولات منطقهای و جهانی، دارای جنبههای راهبردی متعدد از جمله اقتصادی میباشد.
1⃣ـ جمهوری اسلامی ایران در یک دهه اخیر قدرت سخت خود را در زمینه سیاسیـ امنیتی در منطقه به میدان آورد و از این طریق مانع از تحقق نقشههای شوم دشمنان در ایجاد ناامنی و تغیییر مرزها گردید. از این جهت همانگونه که سهم مردم ایران در ایجاد ثبات و آرامش کشورهای غرب آسیا در عصر پساتروریسم بسیار زیاد میباشد، به همین ترتیب نیز باید سهم بیشتری را در منافع اقتصادی داشته باشد. اما متأسفانه ایران به دلایل مختلف نتوانسته است قدرت سخت خود در میدان را به قدرت اقتصادی تسری بخشد و از این طریق منافع اقتصادی لازم را کسب نماید. عدم استفاده از ظرفیت دیپلماسی اقتصادی نه تنها در کشور سوریه، بلکه در عراق، قطر و دیگر کشورها که فرصتهای طلایی برای توسعه تجارت خارجی حاصل میگردید، نمایان است و ایران در حال از دست دادن بازارهای منطقه و واگذاری آن به کشورهای رقیب است.
2⃣_ باید به این نکته توجه داشت که ایجاد ثبات پایدار در روابط امنیتی سیاسی در کشور سوریه و تثبیت همیشگی آن در سطح راهبردی به میزان حضور اقتصادی و فرهنگی در این کشور، در دوره بازسازی بستگی دارد. به نظر میرسد اکنون که سوریه کمکم وارد دوران سازندگی میشود، کشورهای منطقه از جمله ترکیه و امارات در حال ربودن گوی سبقت از ایران هستند. و این موضوع علاوه بر اینکه، انتفاع اقتصادی ایران را در آینده کاهش خواهد داد، احتمالا میتواند نفوذ رقبای منطقهای ایران را در کشور سوریه افزایش دهد. از این حیث سفر رئیسجمهور یک سفر راهبردی محسوب میگردد.
🔚بسیاری از کشورهای پیشرفته عمده تجارت خود را با دولتهای منطقهای و همسایگان خود، برنامهریزی و عملیاتی میکنند. در واقع نقش کشورهای همسایه و بازارهای نزدیک در توسعه تراز تجاری بسیار مهم است. ایران با ۱۵ کشور همسایه، ظرفیت بالایی در استفاده از این مهم دارد. ولکن در دهه نود به دلایل متعدد، از جمله عدم اعتقاد به تجارت منطقهای و تمرکز بر تجارت با غرب، ضعف در دیپلماسی اقتصادی، بنگاههای تولیدی محدود و... نتوانسته است از این فرصت به درستی استفاده نماید و به همین دلیل بسیاری از ظرفیتهای منطقهای ما مغفول مانده است. از این منظر لازم است تا کارگروهی ویژه برای پیگیری و عملیاتیسازی تفاهمنامهها تشکیل شود.
@tahlilrahbordi
🔵کانال وفاق، مرجع خبری و تحلیلی
فِرَق و قومیت ها را به دوستان خود معرفی کنید.
💢 لینک عضویت در کانال وفاق
https://eitaa.com/joinchat/1519059281C95c42cb4d4
📌تاریخی ترین انتخابات ترکیه
انتخابات ترکیه بزرگ ترین حادثه سیاسی این روزها است که توجه محافل رسانه ای و مطالعاتی در کشورهای مختلف را به خود جلب کرده است
اردوغان یا کمال ؟کدامیک می تواند زمام امور ترکیه را در دست بگیرد؟
این انتخابات رقابتی ترین انتخابات تاریخ ترکیه بعد از فروپاشی عثمانی است و اردوغان می داند غرب برای زمین زدن او همه امکانات را به خط کرده است.
کاری که آمریکایی ها در کودتای فتح الله گلن برای کنار زدن رجب طیب اردوغان موفق به انجام نشدند به شکل آرام و با شیوه دموکراتیک بدنبال انجام آن در انتخابات هستند.
تاسیس اولین سازمان انرژی اتمی در ترکیه آن هم توسط روس ها که ضریب نفوذ آن ها در حوزه انرژی ترکیه را افزایش داده است شوک بزرگی به اروپا و آمریکا وارد کرد،افزایش روابط استراتژیک ترکیه_روسیه که متقارن با جنگ بزرگ اوکراین و روسیه هست مساله ای نیست که اروپایی ها از یک عضو رسمی ناتو ببپذیرند و به راحتی آن را قبول کنند
غربی سازی ترکیه راهبرد بلند مدت غرب و اروپا برای کاهش نفوذ روسیه در این کشور بود،ممکن است این راهبرد با کنار رفتن اردوغان و واگذاری قدرت به کمال قلیچدار اوغلو غرب گرا محقق شود.
نکنه مهم این است که تغییر قدرت به چه اندازه می تواند سیاست های منطقه ای و بین المللی ترکیه را با دگرگونی روبه رو کند؟
درهم تنیدگی روابط اقتصادی و تجاری ترکیه و روسیه که با تاسیس نیروگاه اتمی نیز تشدید شد و همچنین نزدیکی جغرافیایی و تاریخی و فرهنگی با ایران و روسیه واقعیت هایی نیست که بتوان به راحتی آن را در کوتاه مدت نادیده گرفت حتی اگر کمال قلیچداراوغلو رئیس جمهور ترکیه شود
مبادلات تجاری کشور روسیه با ترکیه در سال 2022 به بیش از 62 میلیارد دلار رسید.
علاوه بر آن ترکیه در حوزه انرژی به روسیه وابستگی قابل توجهی دارد و برخلاف کشورهای اروپایی که وابستگی خود به روسیه را کاهش دادند این روابط را افزایش دادند.
با وجود این در سال 2022 مبادلات تجاری ترکیه با اتحادیه اروپا حدود 219 میلیارد دلار و با امریکا 33.8 میلیارد دلار بوده است.
بنابراین هرچند احتمال دارد در دور دوم کمال قلیچداراوغلو رئیس جمهور ترکیه شود و هرچند روابط با غرب در اولویت دولت وی قرار داشته باشد اما پشت کردن به روابط با روسیه و همسایگان هرگز برای آن ها امکان پذیر نیست و حتی به حفظ آن خواهند کوشید.
کانال غرب آسیا
@tahlilrahbordi
🔰پیدا و پنهان نقدینگی کشور
📝علی محمدی
🔺نقدینگی بی کیفیت ( نقدینگی خارج از بخش مولد در اقتصاد) یکی از عوامل تورم در کشورمون هست.
🔸دولت سیزدهم سیاستهای کنترل نقدینگی رو دنبال کرد و در مهار نقدینگی به عنوان یکی از موتورهای محرک تورم، موفق بوده؛ به نحوی که نرخ رشد نقدینگی از نیمه دوم سال 1400 سیر نزولی یافته.
🔺آمارها میگه رشد نقدینگی از ۴۰.۵ درصد در ۱۲ ماه منتهی به شهریور ۱۴۰۰ به ۳۲ درصد در ۱۲ ماه منتهی به بهمن ماه ۱۴۰۱ کاهش یافته و بر اساس برآورد اولیه بانک مرکزی، در پایان سال گذشته به محدوده 30 درصد رسید. ضمنا دولت میگه که نرخ رشد نقدینگی رو در سال جاری به 25 درصد میرسونه.
⚠️ اما بررسی اجزای نقدینگی، حکایت از موضوعی نگران کننده داره؛... رشد فزاینده نسبت پول به نقدینگی و نسبت پول به شبهپول در وضعیت مناسبی نیست.
🔺شبهپول سپردههای بلندمدت( یا اوراق قرضه ) ولی پول شامل سکه و اسکناس در دست مردم هست . پول قدرت نقدشوندگی بالایی رو داره.
🔺وقتی پول در مقایسه با شبهپول زیاد میشه، نشون میده که انتظارات تورمی در اقتصاد شدت گرفته و تقاضای معاملاتی پول زیاد میشه و مردم دیگه روی سود بانکی حساب باز نمیکنن و به همین دلیل بسیاری از مردم برای حفظ ارزش پولشون اقدام به خروج پول از بانک می کنند و در نتیجه سبب افزایش تقاضا در بازار میشه.
🔸یکی از دلایل تورم همین انتظارات تورمی و رشد پول در مقایسه با شبهپول هست.
@tahlilrahbordi
اردوغان یا قلیچدار اوغلو؟ کدام یک ترجیح ایران است ؟
پیروزی هر کدام از دو نامزد اصلی رقیب در انتخابات ترکیه واجد فرصت ها و چالش های خاص خود برای ایران خواهد بود.
در این انتخابات ریاست جمهوری ترکیه دو نامزد به عنوان رقبای اصلی و شانس نخست پیروزی مطرح هستند: "رجب طیب اردوغان" رهبر بلامنازع ترکیه در بیش از 2 دهه گذشته و "کمال قلیچدار اوغلو" رهبر حزب مخالف "جمهوریخواه خلق" و نامزد مورد توافق ائتلاف سیاسی مخالفان اردوغان موسوم به "میز شش تایی".
نظرسنجی های انتخاباتی حاکی است که هیچ یک از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شانس پیروزی در مرحله نخست انتخابات را ندارند و به احتمال زیاد اردوغان به همراه قلیچدار اوغلو به مرحله دوم انتخابات که 2 هفته پس از انتخابات 24 اردیبهشت 1402 برگزار خواهد شد، خواهند رفت، مگر اینکه رای دهندگان مردد و در روز انتخابات تصمیمات شان نتیجه انتخابات را در همان مرحله نخست رقم بزند و نامزدی را با کسب چند ده یا چند صد هزار رای بالاتر از 50 درصد آرا، به کاخ ریاست جمهوری بفرستند.
چنانچه اردوغان پیروز شود وی بیش از 20 سال است که در مسند نخست وزیری و ریاست جمهوری ترکیه تکیه زده است و در طی این مدت 20 ساله روابط کشورش با ایران را هدایت و رهبری کرده است.
اردوغان در طی بیش از 2 دهه سابقه کار با خاتمی، احمدی نژاد ، روحانی و رییسی را داشته است.
با وجودی که در صورت پیروزی اردوغان در انتخابات آتی پیش بینی می شود چالش های دالان تورانی برای ایران ادامه یافته و حتی بیشتر شود اما در سوی دیگر قضیه اردوغان و حلقه یاران و دولتمردان متصل به او در طی بیش از یک دهه اخیر نشان داده اند با ایستادگی در برابر تحریم های یکجانبه غرب و با تلاش برای شرق گرایی، گزینه ای مطلوب از منظر دور زدن تحریم های آمریکا و غرب برای ایران هستند.
ترکیه در دوره تحریم های پیش از توافق برجام (1389 تا 1392) یکی از مهم ترین شرکای تجاری ایران در زمینه دور زدن تحریم ها و همکاری با ایران در این زمینه بود و لجاجت شخصیتی اردوغان با کشورهای غربی در زمینه اعمال تحریم های یکجانبه از سویی و نیز منتفع شدن تکنوکرات های نزدیک به اردوغان از مزایای اقتصادی دور زدن تحریم های ایران، یک منفذ جدی و مهم دور زدن تحریم ها برای ایران بوده است و از این منظر ادامه ریاست اردوغان بر ترکیه، به نفع منافع ایران خواهد بود.
در صورت پیروزی رقیب اصلی اردوغان قلیچدار اوغلو در انتخابات، احتمال می رود چالش دالان تورانی و تاکید گسترده دولتمردان آنکارا به اجرای این دالان از اولویت سیاست های آنکارا خارج شود و همان طور که این شخصیت سیاسی اخیرا در ویدئویی تشریح کرده اتفاقا برنامه قلیچدار اوغلو احیای جاده زمینی و ریلی ابریشم و اتصال ترکیه به چین از طریق مسیر ایران خواهد بود و دولت باکو و دالان تورانی جایی در برنامه های این نامزد انتخاباتی ندارد و از این منظر پیروزی قلیچدار اوغلو می تواند به نفع منافع راهبردی ایران در قفقاز باشد.
اما از سوی دیگر ماجرا این است که قلیچدار اوغلو بر خلاف اردوغان خواهان ایجاد و گسترش پیوندهای نزدیک تر با غرب است و همین مساله احتمالا باعث خواهد شد دولت او در برابر فشارهای کشورهای غربی ( آمریکا و برخی دولت های اروپایی) در زمینه رعایت چارچوب های تحریمی علیه ایران به منظور تشدید فشار اقتصادی بر تهران، مانند اردوغان مقاومت و لجاجت به خرج ندهد و تسلیم خواست های غرب شود.
بنابراین از این منظر پیروزی قلیچدار اوغلو می تواند به ضرر منافع ایران باشد.
جمع بندی:
موضوع می توان روی این مساله تاکید داشت که پیروزی اردوغان و یا قلیچدار اوغلو در انتخابات آتی واجد فرصت ها و چالش های خاص خود برای ایران خواهد بود و از این منظر دولتمردان و تصمیم سازان و تصمیم گیران سیاست خارجی کشورمان باید با لحاظ کردن این تفاوت ها، سیاست خارجی کشورمان را در برابر تغییرات احتمالی در کشور همسایه آماده کنند.
📝کانال پرسمان سیاسی
@tahlilrahbordi
تحلیل راهبردی
✴️برخی چالش های اقتصادی ایران از نگاه رهبری در اول فروردین سال۱۴۰۲: 🔰چالشهایی که دولت مسئول آن است
🔰"مهار تورم"، دستوری یا بنیادین...
📝علی محمدی
✴️برخی در تحلیل فرمایشات رهبری گمان می برند که چون رهبر انقلاب شعار سال را مهار تورم در نظر گرفتند، پس می بایست دولت با اقتدار و به حالت دستوری وارد شود و از افزایش هر گونه قیمت در بازار جلوگیری نماید.
✅اساسا آنچه در مهار تورم مد نظر قرار دارد، دخالت دستوری و خارج از ضابطه دولت در جهت ایجاد سقف قیمتی بر کالا نیست.
⚠️نمی شود که دولت، از یک سو سازوکار لازم را در تثبیت نرخ نهاده های اولیه ی تولید، عملیاتی نسازد و از سوی دیگر بنگاه را در یک سقف قیمتی فریز کند. نرخ نهاده های اولیه، مالیات، بیمه ها، دستمزد، حقوق گمرکی، نرخ بهره،... همگی از مواردی هستند که در هزینه نهایی بنگاه تاثیر دارند و چنانچه یکی از این موارد افزایش یابد و همزمان بازار جدیدی برای توسعه تولید بنگاه یافت نشود، در این صورت نمی توان شاهد ثبات قیمت نهایی باشیم.
🔸لذا تغییرات محسوس در نرخ نهاده های اولیه، بدون توسعه بازار یا افزایش قیمت نهایی، یا منجر به ورشکستگی بنگاه و در نتیجه ایجاد رکود می شود و یا اینکه دولت مجبور می شود از بودجه سالانه، به بنگاه، یارانه تخصیص دهد و تخصیص یارانه در شرایط کسری بودجه، فشار بيشتري بر اقتصاد تحمیل می کند.
🔸مهار تورم به منزله کنترل قیمت ها در حلقه آخر اقتصاد نیست بلکه منظور ایجاد شرایط، تامین لوازم و توسعه تکنولوژی برای کاهش بنیادین هزینه نهایی بنگاه است. چنانچه در گام اول چنین اقتضائاتی از سوی دولت و مردم فراهم شد، آنگاه دولت در گام دوم می تواند از اهرم نظارت و هدایت خود برای کنترل بر بازار و جلوگیری از سوء استفاده بخشهای توزیعی در اقتصاد استفاده نماید.
بخشی از این اقتضائات را رهبری در اول فروردین امسال بیان فرمودند.
@tahlilrahbordi
🔹ماجراجویی اقلیم کردستان علیه جمهوری اسلامی ایران
🔹سخنگوی وزارت خارجه اعلام کرده است که درپی دعوت اعضای گروهکهای تجزیهطلب در یک مراسم رسمی اقلیم کردستانِ عراق و تداوم تحرکات این گروهکها در اقلیم، شنبه ۲۲ اردیبهشت ، سفیر عراق در تهران را به وزارت خارجه فراخواندیم و اعتراض ایران به او ابلاغ شد.
🔹از سال ۱۳۷۶ و پس از عملیات های سپاه به فرماندهی شهید احمد کاظمی، تروریست ها به اقلیم کردستان عراق فرار کردند . اقلیم در همان زمان به جمهوری اسلامی ایران تعهد داد که گروهک ها را خلع سلاح نماید اما متاسفانه چند اتفاق دیگر رخ داد :
۱- ساخت دهها پایگاه نظامی در اطراف مرز ایران
۲- برگزاری دوره های آموزش نظامی توسط گروهک ها
۳- اقدامات تروریستی کور طی سالیان گذشته
۴- قاچاق سلاح
۵- تبلیغ علیه جمهوری اسلامی ایران و....
🔹در طی این سالها تذکرات رسمی به اقلیم کردستان عراق هم ثمری نداشت...
🔹تا اینکه طی عملیات ربیع در سال گذشته توسط سپاه ، پایگاههای تروریست ها نابود شد و تلفات زیادی به گروهک ها وارد شد . و پس از آن جمهوری اسلامی ایران روی سخن خود را به دولت مرکزی عراق برای تامین امنیت مرزها نموده، که حاصل آن توافق دوجانبه مثبتی است.
🔹حالا اقلیم از این رویکرد دقیق جمهوری اسلامی ایران عصبانی است و سعی دارد این پیام را به ایران مخابره کند که اگر توافق را با عراق ادامه دهد ، دولت اقلیم نیز حمایت های خود را از گروهک ها شدید تر خواهد کرد!
🔹نکته آنجاست که دولت کوچک اقلیم باید بداند که جمهوری اسلامی ایران بر سر منافع ملی و خط قرمز امنیت کوتاه نمی آید . خوب است موشک باران عین الاسد را دوباره مرور کند./ کانال نقشه راه
@tahlilrahbordi
✴️ نکاتی پیرامون دلار زدایی در کشور...
📝علی محمدی
🔸اساسا تحریم ها علیه مردم ایران باعث شده است تا شبکه تسویه دولت دچار اختلال شود. در این بین، تا هنگامی که تجارت خارجی کشورمان از یک شبکه پرداخت رسمی محروم باشد، از یک سو مردم ما متحمل هزینه های زیاد هستند و از سوی دیگر، دولت عملا نمیتواند نظارت صددرصدی بر جریان منابع و مصارف ارزی کشور اعمال نماید.
همین دلیل سبب می گردد، در برهههای زمانی مختلف ،به دلیل افزایش تقاضای ارز برای تامین مالی واردات یا رشد تقاضای سفته بازی، افزایش نرخ ارز و در نتیجه نزول ارزش پول ملی حاصل شود.
🔸 لذا دولت باید از دو مسیر خارجی ( دلارزدایی) و داخلی( ممانعت از دلاریزه شدن اقتصاد) ، تغییرات اساسی در سیاست های ارزی خود اعمال نماید.
🔸اجرای قانون پیمان سپاری ارزی می تواند بخش زیادی از این معضل را مرتفع سازد. اما این قانون یک درمان است و باید از همان مقصد تجارت، پیشگیری از نشتی ارز در کشور حاصل شود.
🔸این به معنای ورود به مختصات دلار زدایی از اقتصاد است. دلارزدایی از اقتصاد، تنها به معنای کاهش وابستگی به دلار نیست بلکه باید، وابسته سازی اقتصاد به ارزهای دیگر مثل درهم و یورو نیز در دستور کار باشد. در واقع هیچ ارزی نباید درصد بسیار زیادی از سبد ارزی کشور را به خود اختصاص دهد.
🔻راهبرد اساسی در این خصوص تنوع در تجارت خارجه و گسترش شبکه تسویه کشور است. از این منظر ضروری است تا یک سبد ارزی متشکل از ارزهای ملی مهمترین شرکای اقتصادی کشور تشکیل شود. در این سبد ارزی، وزن ارز هر کشور باید مطابق با میزان تجارت آن کشور با ایران تعیین شود.
🔸زیرساختهای فنی لازم برای نیل به این هدف در اقدامات زیر خلاصه می شود:
1⃣پرهیز از وابسته سازی تجارت کشور و مبادله کالاهای راهبردی از مبدا چند کشور خاص یا افزایش درجه باز تجاری.
2⃣گسترش همکاری های بانکی با بانکهای فعال در کشورهای هدف از طریق انعقاد قرارداد کارگزاری و افتتاح حساب به ارزهای ملی؛
3⃣ توسعه پیمان های پولی دو و چند جانبه.
4⃣ اتصال شبکه شتاب ایران به شبکه پرداخت کارتی کشورها یا استفاده از کیف پولهای الکترونیک برای گسترش معاملات خرد.
🔸نکته مهم اینکه، هم عرض با دلار زدایی باید یک گام اساسی نیز در کشور برداشته شود ، و آن چیزی نیست جز ممانعت از دلاریزه شدن اقتصاد در کشور. کلیات این موضع که در نظریات برخی اساتید عنوان می شود و نحوه نرخ گذاری نهاده های اولیه تولید را به چالش می کشد، پذیرفتی است ولکن در نحوه اجرای آن نیازمند کار کارشناسی و برآوردهای دقیق می باشد. در هر صورت باید از مبنا قرار گرفتن دلار در نرخ گذاری ها در بازار پرهیز شود.
@tahlilrahbordi
✅ حقابه ایران از هیرمند، حق مسلمی که مصالحهبردار نیست
🔹این روزها موضوع حقابه ایران از رود هیرمند که پیشتر در عرصه دیپلماسی پنهان و غیر رسمی پیگیری میشد، وارد فاز آشکارتر و جدیتری در حوزه سیاست خارجی کشورمان شده است.
🔻در این خصوص ثوابت و اصولی وجود دارد که باید به آن توجه داشت :
🔸نخست؛ به لحاظ حقوقی، طالبان اذعان کرده است که وفق توافقنامه سال ۱۳۵۱، هیچگونه شبههای در اصل لزوم دریافت حقابه رود هیرمند از سوی ایران وجود ندارد، لذا بدیهی است که پس از ایجاد یک «حق» و «تکلیف» میان دو کشور یا بازیگر بینالمللی، تثبیت و عملیاتیسازی آن باید در دستور کار قرار گیرد.
🔸دوم؛ طالبان مدعی کمآبی سد کمالخان و خشک بودن مجرای انتقال آب به ایران است، اما شواهد و مستندات موجود از جمله تصاویر ماهوارهای نشان میدهد که ادعای مقامات طالبان در خصوص کمبود آب در سد کمالخان صادق نبوده و قابل پذیرش نیست.
🔸سوم؛ باید میان «مطالبه حقابه» و «اصالت حقابه» تفاوت قائل شد، زیرا حتی اگر اثبات شود که هیرمند کم آب شده یا سد کمالخان دارای آب کافی برای انتقال به ایران نباشد، نمیتوان از «اصل حقابه ایران» صرف نظر کرد.
🔸چهارم؛ در موضوع «حقابه ایران» از رود هیرمند «متن» ماجرا اصالت داشته و هیچ فرامتنی وجود ندارد. به عبارت بهتر، ملاحظات سیاسی، منطقهای، همسایهگی و... هیچیک نمیتواند ایران را وادار به سکوت در برابر حق مسلم خود از رود هیرمند کند.
🔸پنجم؛ در قبال مطالبه حقابه ایران از رود هیرمند شاهد بازی هدفمند رسانههای ضدانقلاب و حتی برخی رسانههای غربی هستیم که اهدافی از جمله اختلافافکنی میان دو ملت یا القاء مماشات تهران در قبال این مسئله را دنبال میکند.
🔹بر این اساس بهتر است طالبان تحت تاثیر این دست فضاسازیها قرار نگرفته و صرفا بر روی تعهدی متمرکز شود که اول یا آخر، ملزم به عینیتبخشی و اجراییسازی آن خواهد بود. /نور نیوز
#tahlilrahbordi
📋نکاتی در مورد مناظره علیزاده و غنی نژاد
در خصوص مناظره دیشب عرض کنم که از یک جهت منحصر به فرد بود که در بخش های زیادی از آن، بحث ها در مورد مکاتب اقتصادی جنبه فلسفی و نظری داشت و نه ماهیت روزنامه ای. با قاطعیت می توان گفت که امروزه در ایران ما، بحث های علمی و منطقی پیرامون نظریه های اقتصاد سیاسی چندان موضوعیت ندارد و از این حیث که مناظره دیشب به صورت مبنایی و ریشه ای به نظریات اقتصادی می پرداخت، سنت شکنی بود.
در سال های اخیر در ایران، عده ای معتقدند که علت ناکامی اقتصادی، حضور گروه های چپ گرا و سوسیالیست در اقتصاد می باشد که در اجرای برنامه های تعدیل و اصلاحات با جهت گیری بازار، موافق نیستند( غنی نژادی ها). در نقطه مقابل گروهی دیگر هستند که علت شکست های اقتصادی را برنامه ی تعدیل و بازار آزاد بیان ( علیزاده ها )می کنند. در واقع عده ای معتقدند که دولت عقل کامل است و گروهی اعتقاد دارند که بازار به تنهایی توان علامت دهی قیمت ها را دارد.
نکته ی اساسی اینجاست که گرفتاری های اقتصادی امروز ما تنها از عملکرد بازار نیست( آنچه علیزاده می گفت)، همچنانکه همین مشکلات تنها از حضور دستوری و خشن دولت نمی باشد(آنچه غنی نژاد می گفت).
ذات این مناظرات خوب است، اما در زمانی که هر دو نحله فکری مسئولیت پذیر باشند. در غیر این صورت، این نوع تحلیل ها و "مطلق گرایی ها" هیچ نتیجه و عایدی برای کشور ندارد. و چه بسا گروه های مستقر و برنامه ریز از هر دو نحله فکری، با فرافکنی و نپذیرفتن مسئولیت و تصمیمات خود، طرف مقابلشان را متهم می سازند. هزینه جانبی این نوع مطلق گرایی در نظریات، این است که ما را از پرداختن به اصلاحات ساختاری و نهادی غافل می سازد. و در گرماگرم این بحث های مجادله ای "مطلق گرا"، فقط سرمایه های مردم به تاراج می رود.
حدود دخالت دولت در اقتصاد اگر چه همچنان محل مناقشه نحله های فکری است ولکن کیفیت رابطه دولت و بازار و ارتباط دولت و مردم تا اندازه ی بسیار زیادی حل و فصل شده است.
موضوع اساسی اینجاست که طبقه بندی دولت کلاسیک و کینزی در ایران، موضوعیت ندارد. در شرایط فعلی، ما از حیث تکنولوژی و کیفیت، در یک رابطه نابرابر تجاری با کشورهای پیشرفته قرار گرفته ایم. اینجا سازوکارهای قیمتی و بازاری به تنهایی نمی تواند این رابطه نابرابر را به یک رابطه متوازن تغییر دهد، همچنان که حضور دولت نیز به تنهایی نمی تواند.
لذا سازماندهی ، مدیریت و هدایت دولت توسعه گرا همراه با گسترش بازار و تشویق بخش خصوصي برای همراهی و مشارکت و عهده دار شدن امور اساسی برای توازن تجارت و بازار، ضروری است.
✍علی محمدی
@tahlilrahbordi