♦️ کارکرد اطلاعاتی برجام برای غرب
#تحلیل_کوتاه
🔷 ترور دکتر محسن فخری‌زاده، رییس «سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع»، بار دیگر این فرضیه را تقویت کرد که کارکردهای اطلاعاتی نظارت‌های برجامی برای دولت‌های غربی به ابزاری برای اقدام‌های ضدامنیتی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه برنامه‌های هسته‌ای و موشکی ایران بدل شده است. در این خصوص می‌توان سه کارکرد مهم را برشمرد:
1️⃣ تمامی خریدهای تجهیزاتی که به ادعای کشورهای غربی دارای مصارف دوگانه باشد باید به تأیید سازمان ملل برسد که این مسأله بخشی از روندهای رشد برنامه دفاعی را برای سازمان‌های اطلاعاتی غربی آشکار ساخته و می‌تواند کشورهای غربی را برای مقابله با آن آماده سازد.
2️⃣ نظارت‌های دقیق در مراکز نطنز، بوشهر و فردو، روند پیشبرد برنامه هسته‌ای در فرایند گام‌های کاهش تعهدات برجامی را برای سازمان‌های اطلاعاتی دشمن آشکار ساخت که انفجار در مرکز مونتاژ سانتریفیوژها در مرکز نطنز که نقشی جدی در جایگزین‌سازی ماشین‌های غنی‌سازی جدید با موارد پیشین داشت، از نمودهای آن بود.
3️⃣ آشنایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با اسامی و نوع فعالیت مدیران، دانشمندان و پرسنل مراکز حساس برنامه هسته‌ای، تبعات جبران‌ناپذیری به همراه داشته و اسامی و مشخصات این افراد را در اختیار دولت‌های رقیب و متخاصم قرار داده است. چنان‌که در فروردین 1386 شهید فخری‌زاده در لیست تحریم شورای امنیت قرار گرفت و در آستانه انعقاد برجام، دبیر کل آژانس خواستار گفتگوی حضوری با ایشان شده بود. پس از برجام نیز نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی از آقای فخری‌زاده به صراحت و با تأکید نام برد.
🔶 به نظر می‌رسد به دلیل اهمیت نظارت‌های برجامی در کارکردهای فوق، آمریکا و اروپا علی‌رغم گام‌های کاهش تعهدات، همچنان بر حفظ برجام تأکید داشتند. زیرا برای آنها دست‌یابی به اطلاعات ارائه‌شده به آژانس و سازمان ملل بسیار مهم‌تر از میزان و سطح غنی‌سازی اورانیوم و دیگر موارد سخت‌افزاری بوده است. به همین دلیل به نظر می‌رسد پاسخ مناسب به این سوءاستفاده می‌تواند کاهش سطح نظارت‌ها و حتی تعلیق موقت آنها تا زمان اطمینان‌بخشی به جمهوری اسلامی باشد.
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿
@tahllilesiasi
♦️ نامه مقام‌های اسبق آمریکا به بایدن برای بازگشت به برجام
#تحلیل_کوتاه
🔹 هفته گذشته جمعی از مقام‌های سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی پیشین آمریکا در نامه‌ای به بایدن رییس‌جمهور منتخب آمریکا خواستار رفع تحریم‌های ایران و بازگشت کامل آمریکا به برجام شدند. نویسندگان سیاست‌های توسعه‌طلبانه دولت‌های عربی حاشیه خلیج فارس را موجب ناامن‌سازی غرب آسیا دانسته و خواستار کانال ارتباطی میان ایران و آمریکا برای جلوگیری از تنش شده‌اند.
🔸 در نامه آمده است:«احیای برجام توسط ایران و آمریکا، آغازی برای مذاکرات بر روی محدودیت‌های تسلیحاتی منطقه‌ای و حل و فصل اختلافات منطقه‌ای خواهد بود». با این توصیف به نظر می‌رسد دو رویکرد در میان حامیان بایدن نسبت به پرونده هسته‌ای و به طور کلی موضوعات اختلافی با ایران وجود دارد:
1️⃣ یک رویکرد معتقد است از منظر روشی باید تعلیق تحریم‌های هسته‌ای و تعهدات برجامی آمریکا به عنوان گروگانی برای وادارسازی ایران به مذاکرات منطقه‌ای و موشکی درآید و از منظر محتوایی نیز عمدتاً به مذاکرات با هدف محدودسازی هر دو حوزه موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران می‌اندیشد.
2️⃣ رویکرد دیگر از منظر روشی به بازگشت کامل آمریکا به برجام با هدف ترغیب ایران به مذاکرات معتقد است و استفاده از فشارهای اقتصادی حداکثری را سبب تحریک ایران به مقاومت بیشتر قلمداد می‌کند. از منظر محتوایی نیز با توجه به حساسیت ایران بر توان دفاعی، اولویت را به مسائل منطقه‌ای به‌ویژه عراق، سوریه و یمن می‌دهد و معتقد است تأکید بر محدودسازی توان موشکی، امکان مذاکره را سلب می‌کند.
🔸 به نظر می‌رسد با توجه به ایده جناح میانه حزب دموکرات مبنی بر ضرورت تعمیم محدودیت‌های برجام به توان موشکی ایران و همچنین فشارهای لابی‌های صهیونیستی، دولت بایدن به رویکرد اول تمایل بیشتری داشته باشد و این ضرورت رویکرد تهاجمی ایران برای جلوگیری از تحقق زیاده‌خواهی‌های غرب را بیش از پیش یادآور می‌شود.
اندیشکده راهبردی تبیین
@tahllilesiasi
♦️ انواع رویکردها در آمریکا به مذاکرات منطقه‌ای و موشکی با ایران
#تحلیل_کوتاه
🔹 طبق پیش‌نویس سیاست‌های حزب دموکرات و همچنین مواضع مشاوران بایدن و یادداشت او در سی‌ان‌ان، سیاست راهبردی دولت وی در قبال ایران، تلاش برای ایجاد محدودیت بر برنامه‌های منطقه‌ای و موشکی ایران، مانند برنامه هسته‌ای خواهد بود، اما نگاه‌ها و رویکردهای مختلفی در این رابطه در آمریکا وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود.
🔸 رویکرد نومحافظه‌کاران، تداوم سیاست «فشار حداکثری» است. آنها معتقدند با گروگان‌گیری برجام می‌توان علاوه بر تمدید غروب‌های برجام، ایران را مجبور کرد که از برنامه‌های موشک‌های بالستیک و حمایت از جبهه مقاومت، عقب‌نشینی نماید.
🔸 رویکرد دیگر این است که پس از اعلام بازگشت به برجام و اعطای برخی مشوق‌های اقتصادی موقت و محدود، این پیام به ایران مخابره شود که در ازای برخی امتیازها مانند تصویب برجام در کنگره و رفع مکانیسم ماشه، توافق‌های تکمیلی، ضروری است.
🔸 در این نگاه، کنگره، عربستان و رژیم صهیونیستی نقش مخالف‌خوانی با هر توافق را ایفا می‌کنند تا ایران به مذاکرات مطلوب غرب تن بدهد. بازگشت کامل آمریکا به برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای و همچنین تحریم‌های اضافی دوران ترامپ به آغاز مذاکرات منطقه‌ای و موشکی منوط خواهد شد.
🔸 رویکرد سوم این است که آمریکا ضمن اعلام رسمی بازگشت به برجام، به تعهداتش در این توافق نیز به طور کامل عمل کند، اما لغو تحریم‌های غیرهسته‌ای مانند کاتسا و همچنین رفع موانع سرمایه‌گذاری‌های خارجی، به مذاکره درباره فعالیت‌های منطقه‌ای و برنامه موشکی موکول شود.
🔸 در این حالت، با توجه به حساسیت ایران نسبت به برنامه دفاعی‌اش، به مذاکرات منطقه‌ای اولویت داده می‌شود. به‌ویژه از این جهت که مسائل عراق، جنگ یمن و سوریه با منافع بازیگران متعددی هم‌پوشانی دارد. بهبود روابط ایران با عربستان و متحدانش و همچنین کاهش تنش‌ها در خلیج فارس در این خط‌مشی دنبال می‌شود.
🔸 رویکرد اخیر به دلیل احتمال جلب همراهی چین و روسیه، امکان تحقق بیشتری دارد. بنابراین به نظر می‌رسد ایران علاوه بر تقویت اهرم‌های فشار در جهت توسعه برنامه هسته‌ای و موشکی و عدم عقب‌نشینی منطقه‌ای، بایستی به جلوگیری از اجماع آمریکا و این دو کشور در مسائل منطقه‌ای بپردازد.
اندیشکده راهبردی تبیین
@tahllilesiasi
♦️ حمله به کنسولگری ایران در کربلا و چند نکته درباره تحولات اخیر عراق
#تحلیل_کوتاه
🔹 شب گذشته گروهی از معترضان عراقی به کنسولگری ایران در کربلا تعرض و محوطه اطراف آن را آتش زدند. درباره این رویداد و تحولات اخیر عراق چند نکته وجود دارد:
🔸 صبح روز گذشته «ایهاب الوزنی» از فعالان اعتراضات کربلا و از منتقدان سیاست‌های ایران در عراق ترور شد. تشرینی‌ها اما ساعتی بعد، آنچه شبه نظامیان نزدیک به ایران می‌خوانند را متهم کرده و تظاهرات در شهرهای جنوبی افزایش یافت که نقطه اوج آن را می‌توان اعتراضات اطراف کنسولگری ایران در کربلا دانست.
🔸 شامگاه گذشته همچنین خبرنگار شبکه الفرات وابسته به عمار الحکیم در دیوانیه ترور و اخباری مبنی بر قتل یکی از فعالان مدنی در بصره منتشر شد. همچنین مقر حزب‌الدعوه در بابل مورد حمله معترضان قرار گرفت. گزارش یاهونیوز درباره سردار سلیمانی و اشاره به نقش برخی جریانات کردی در عراق نیز ازجمله رویدادهای مهم روزهای اخیر عراق بود.
🔸 در این چارچوب به نظر می‌رسد دو جریان به موازات یکدیگر پیش رفته است: نخست، ترور یا حداقل اخباری درباره سوء قصد به افراد منتسب به جریانات منتقد ایران و فعالان اعتراضات و دوم آغاز دور جدیدی از حملات به اماکن ایرانی یا دفاتر منتسب به جریانات نزدیک به ایران در عراق.
🔸 اگرچه برخی معتقدند رویدادهای اخیر عراق برای به حاشیه راندن اقدامات رژیم صهیونیستی در قدس است، اما به نظر می‌رسد حداقل بخشی از این حوادث، بی‌ارتباط با تحولات منطقه‌ای ازجمله مذاکرات تهران و ریاض و نقش آشکارشده بغداد در این میان نداشته باشد. ازسوی دیگر پس از نخست‌وزیری الکاظمی، چهره ایران در عراق نسبت به آغاز اعتراضات 2019 در حال ترمیم بود که با رویدادهای اخیر بار دیگر، تهران در کانون توجهات منفی قرار گرفت.
🔸 اگرچه رویدادهای اخیر و تحرکات ضد ایرانی برخی معترضان عراقی را نمی‌توان چندان خودجوش قلمداد کرد، اما این پرسش از آغاز اعتراضات اکتبر 2019 تاکنون همچنان باقی است که چرا با وجود حمایت ایران از عراق در مبارزه با تروریسم، اعتراضات داخلی این کشور چنین بی‌محابا رنگ و بوی ضد ایرانی می‌گیرد؟ آیا صرفا تحریکات خارجی است یا می‌توان به نوع کنشگری ایران در عراق نیز اشاره داشت؟
اندیشکده راهبردی تبیین
@tahllilesiasi
♦️ اهداف سفر بنت به آمریکا
#تحلیل_کوتاه
🔹 در سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به آمریکا که با حجم سنگینی از تبلیغات رسانه‌ای انجام شد از راهبرد پیشنهادی بنت علیه ایران موسوم به «مثله کردن» رونمایی شد. اما این سفر چه اهداف و ابعاد احتمالی داشته و رژیم صهیونیستی از انجام این سفر به دنبال چه موضوعی است؟
🔸 با توجه به اخبار منتشرشده، موضوع اصلی سفر، ایران است. با توجه به مذاکرات هسته‌ای و از سویی سیاست فعالانه ایران در حوزه هسته‌ای، طبیعی است که صهیونیست‌ها نگرانی‌های جدی در قبال ایران داشته باشند و بخواهند از طریق هماهنگی با آمریکا در جهت رفع آن اقدام نمایند. همچنین احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات هسته‌ای و خطر فعالیت‌های هسته‌ای ایران برای اسرائیل، مسئله‌ای است که صهیونیست‌ها به آسانی نمی‌توانند از کنار آن عبور کنند. لذا بر اساس آنچه در واشنگتن اعلام شده محتمل است طی یکی دو سال آینده راهبرد تهاجمی علیه ایران با محوریت اقدامات امنیتی پیگیری شود و دور از انتظار نیست که شاهد ترورها و یا حوادثی مشابه انفجار در نطنز با هدف ایجاد فرسایش در توان ایران باشیم.
🔸 بحث دوم مرتبط با موضوع خروج تدریجی آمریکا از منطقه است. خروج آمریکا به اذعان بسیاری از کارشناسان در نهایت موازنه امنیتی در منطقه را به ضرر رژیم صهیونیستی و به سود ایران تغییر خواهد داد. بی‌شک یکی از دلایل سفر بنت پیگیری این موضوع است تا بتواند تضمین‌هایی در جهت حفظ امنیت خود دریافت کند. از طرفی ظاهراً بناست هماهنگی‌هایی به منظور جایگزینی رژیم صهیونیستی به جای آمریکا با هدف پر‌کردن خلأ حضور این کشور در منطقه در حوزه‌های مختلف از جمله سیاسی، امنیتی و نظامی صورت گیرد.
🔸 بحث سوم نیز موضوع فلسطین است. از آنجایی که دولت بایدن تا این لحظه بر خلاف دولت‌های قبلی طرح و سیاست خود را در قبال مسئله فلسطین اعلام ننموده است ولی به گزارش برخی رسانه‌ها بنا دارد به زودی از طرح خود رونمایی کند، لذا محتمل است یکی از اهداف سفر بنت به آمریکا در جریان قرارگرفتن و انجام هماهنگی‌های نهایی به منظور رونمایی از این طرح است. طرحی که ظاهراً در آن محوریت به جای کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس با مصر خواهد بود.
اندیشکده راهبردی تبیین
آیا نوری مالکی در تدارک بازگشت به قدرت است؟
#تحلیل_کوتاه
در ماه‌های اخیر و همزمان با نزدیک شدن به انتخابات زودهنگام پارلمانی در عراق، تحرکات نوری مالکی در صحنه سیاسی این کشور افزایش داشته است. اما آیا مالکی در تدارک بازگشت به منصب نخست‌وزیری در عراق است؟
همچنان که نوامبر 2020 و در تحلیلی با عنوان: «پیروزی جو بایدن و بیم و امیدها در عراق» اشاره شد، نوری مالکی دوران ریاست‌جمهوری بایدن را فرصتی برای احیای نقش تضعیف‌شده خود در ساحت سیاسی عراق می‌داند. وی از گذشته رابطه خوبی با بایدن داشت و به همین دلیل با استقرار رئیس‌جمهور جدید آمریکا، تلاش‌های خود برای بازگشت به نخست‌وزیری را افزایش داد. به همین دلیل، وی یکی از مهم‌ترین حامیان عدم تعویق انتخابات پارلمانی آتی بوده و هست.
مالکی همچنین پس از اعلام کناره‌گیری مقتدی صدر از شرکت در انتخابات زودهنگام پارلمانی به اقلیم کردستان سفر و تلاش کرد تا جایگزین مقتدی در ائتلاف با حزب دموکرات شود. هرچند که به نظر می‌رسد با بازگشت مقتدی به صحنه انتخابات، شرایط برای مالکی پیچیده‌تر شده است.
برخی مواضع و جملات نوری مالکی در گفت‌وگوهای منتشرشده اخیر نیز می‌تواند پالس‌هایی برای آمادگی وی در راستای کسب منصب نخست‌وزیری تلقی شود. اینکه: «حشد باید در خدمت حاکمیت باشد نه احزاب» و اینکه: «عراق نیازمند نیروهای آمریکایی است» ازجمله این مواضع ارزیابی می‌شود. عدم شرکت در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید ایران را نیز می‌توان در همین چارچوب تحلیل کرد.
البته نوری مالکی برای بازگشت به قدرت با دو مانع داخلی و خارجی مواجه است. در عرصه داخلی، صدری‌ها به آسانی برابر نخست‌وزیری وی تسلیم نخواهند شد. زیرا مهم‌ترین شکاف در بیت شیعی تقریبا شکاف مالکی-صدر است. در عرصه خارجی نیز عربستان، امارات و ترکیه چندان نسبتی با نخست‌وزیری مالکی ندارند.
در مجموع به نظر می‌رسد با توجه به احتمال مخالفت ایران با تداوم نخست‌وزیری کاظمی و مختصات رویکرد آتی آمریکا در عراق، احتمال بازگشت وی به قدرت دور از ذهن نیست.
اندیشکده راهبردی تبیین