🪐 #علم_النجوم (۱) 📕معرفی کتاب در علم نجوم (فرج المهموم فی معرفة نهج الحلال من علم النجوم) ⬅️نوشته مرحوم سید بن طاووس است که هدف دارد در این کتاب اثبات کند: ✅علم نجوم یکی از علوم الهی است که انبیاء و ائمه هدی علیهم السلام می دانستند ✅علم نجوم طریق حرام و حلال دارد و منجمین نیز ممدوح و مذموم دارند و هر منجمی مذموم و مردود نیست ✅آن منجمینی مردود هستند که قائل اند این ستارگان و افلاک در دنیا تأثیر دارند و قائل به قدم این ها بوده و خالق ستارگان و افلاک را نادیده می گیرد و حوادث دنیا را به ستارگان منسوب می کنند در حالی که تنها موثر خداوند است و تغییر و تحول در حال ستارگان تنها نشانه برای حوادث هستند باذن الهی ✅علمای بزرگی از شیعه منجم و عالم و عارف به علم نجوم بودند و در این علم کتبی تصنیف کردند ✅تعلیم و تعلم علم نجوم حرام نیست و هر منجمی کافر نیست @Talabeh_nevesht110

🪐 #علم_النجوم (۲) 🟢فخر الاسلام علامه محمد باقر مجلسی(ره) در بحارالانوار مجلد ۵۵ باب «علم النجوم و العمل به و حال المنجمین» ۸۴ روایت با دلالات مختلفه نقل می کند که بعضی از آن دلالت بر جواز عمل با علم نجوم و تعلیم و تعلم آن دارد و بعضی دیگر در مذمت آن و منجمین و کراهت یا حرمت نظر به علم نجوم دارد. ☑️علامه مجلسی (ره) در این باب از روایات فرج المهموم سید بن طاووس (ره) بسیار نقل کرده است. ✳️علامه در آخر بعد از نقل روایات در رابطه با تعلیم و تعلم علم نجوم قائل به تفصیل می شود و بیان می کند: 1⃣اگر استفاده از علم نجوم برای استخراج تقویم و آینده بینی و پیشگویی و خبر دادن از امور غیبی و طالع بینی و... باشد، اظهر حرمت تعلیم و تعلم آن است. 2⃣اگر استفاده از علم نجوم برای تشخیص ایام و ساعات منحوسه باشد، باز می گوییم بنابر احتمال بالا یا حرام است یا مکروه. 3⃣اگر برای بررسی و تأمل و تفکر در علم نجوم آن را یاد بگیرد باز احتمال حرمت یا کراهت است و کراهت اقوی است. 4⃣اگر برای هیئت و افلاک و حرکات آن ها از علم نجوم استفاده کند، جواز آن در اینصورت خالی از قوت نیست بشرطی که به چیزی قائل نشود که خلاف آیات و روایات اهل بیت علیهم السلام باشد یا بلا برهان و دلیل باشد. 5⃣اگر از علم نجوم برای کسوف و خسوف و اول هر ماه و محاق و... استفاده کند، ظاهرا در اینصورت جائز است هر چند باز اجتناب بهتر است. 6⃣بهتر است انسان متقی و متدین به آثار اهل بیت علیهم السلام اقتدا کند و به سخنان منجمین اعتماد نکند و به این علم روی نیاورد مگر برای یاد گرفتن چیز هایی که راجع به شناخت اوقات نماز و عبادات و سمت قبله و مانند آن‌ها است. 🔺چند اشکال دیگری که علامه(ره) می کند اینکه: ➖روایاتی که فرمودند تعلیم و تعلم و نظر در علم نجوم هیچ اشکالی ندارد محتمل تقیه است چرا که خلفاء و ملوک جور از این علم و منجمین بیشتر استفاده می کردند تا حوادث تهدید کننده به حکومت شان را از قبل بدانند. ➖اگر علم نجوم برای دین و آخرت ما فایده داشت و تعلیم و تعلم آن مصلحت بود هر آینه ائمه هدی علیهم السّلام ما را به آن تعلیم و تعلم آن امر و تشویق می کردند و قواعد علم نجوم را به شیعیان خود تعلیم می‌دادند. 📚بحارالانوار مجلد ۵۵ صفحه ۳٠۹ باب ۱٠ @Talabeh_nevesht110

🪐 #علم_النجوم (۳) 🔺اعاظمی از شیعه که عالم به علم نجوم بودند یا در آن علم کتاب تصنیف کردند: 🌟راوی ثقه و جلیل القدر و فقیه عظیم المنزلة محمد بن ابی عمیر از اصحاب حضرت امام موسی کاظم (صلوات الله علیه) 📚من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 175 🌟حسن بن موسی نوبختی مؤلف کتاب معروف فرق الشیعة از علمای قرن سوم و چهارم شیعه که کتاب آراء نجومی او در کتاب الآراء و الدیانات نجاشی ذکر کرده است و همچنین او کتب دیگری نیز در رد بر منجمین منحرف نوشته است و کتابی نیز در رد بر هیئت فلک بطلمیوسی دارد. 📚رجال النجاشي ص 63 📚فرج المهموم ص 122 🌟ابوالحسن موسی بن حسن بن محمد از خاندان نوبخت و از علمای شیعه که مشهور به ابن کبریا است و نجاشی در شرح حال گوید: متخصص در علم نجوم بود و در آن آراء خاص زیادی داشت و کتبی در علم نجوم تصنیف کرده بود با این حال بسیار متدین و اهل عبادت و خوش اعتقاد بود (از به تعبیر آخر از منجمین خوش اعتقاد ممدوح بود). 📚رجال النجاشي ص 407 🌟احمد بن محمد بن خالد برقی محدث جلیل القدر شیعه و صاحب کتاب المحاسن که در نجوم کتابی دارد. 📚رجال النجاشي ص77 🌟شیخ احمد بن عباس نجاشی صاحب کتاب فهرست و رجال النجاشي معروف که به گفته خود او کتابی در علم نجوم با عنوان «مختصر الأنوار و مواضع النجوم» دارد. 📚رجال النجاشي ص 101 🌟عبد العزيز بن يحيى جلودی ازدی از اصحاب امام باقر علیه السلام که کتابی در طب و نجوم دارد. 📚رجال النجاشي ص 242 🌟شیخ محمد بن مسعود عیاشی صاحب تفسیر العیاشی که برای او «كتاب النجوم» را ذکر کردند. 📚رجال النجاشي ص 351 📚فهرست شیخ طوسی ص 137 🌟شیخ ابوالفتح محمد بن علی کراجکی از تلامذه شیخ مفید و صاحب کتاب کنز الفوائد که دو کتاب در علم نجوم و اینکه ستارگان نشانه برای حوادث -باذن الهی- هستند تصنیف کرده است. 📚فرج المهموم ص 124 🌟ابوالقاسم علی بن حسن علوی معروف به ابن الاعلم از منجمین علمای شیعه که در علم نجوم کتبی تصنیف کرده است. 📚هدية العارفين ج 1 ص 682 🌟شیخ ابوالقاسم بن مانع از فقهاء و متکلمین و منجمین شیعه که دست در علم نجوم داشت و عالم در این علم بود. 📚طبقات أعلام الشیعة ج 3 ص 7 @Talabeh_nevesht110

🪐 #علم_النجوم (۴) 🟢سید بن طاووس در فرج المهموم با استناد به روایتی محمد بن ابی عمیر (ره) را از منجمین و عالم به نجوم معرفی کرده است: 🔸وَ رُوِیَ عَنْ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ أَنَّهُ قَالَ کُنْتُ أَنْظُرُ فِی النُّجُومِ وَ أَعْرِفُهَا وَ أَعْرِفُ الطَّالِعَ فَیَدْخُلُنِی مِنْ ذَلِکَ شَیْ ءٌ فَشَکَوْتُ ذَلِکَ إِلَی أَبِی الْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ علیهما السلام فَقَالَ إِذَا وَقَعَ فِی نَفْسِکَ شَیْ ءٌ فَتَصَدَّقْ عَلَی أَوَّلِ مِسْکِینٍ ثُمَّ امْضِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یَدْفَعُ عَنْکَ. 🔹و از ابن ابى عمير روايت شده است که من در نجوم نظر می کردم، و به آن عالم بودم، و نسبت به طالع بینی نیز عالم بودم، و از اين رهگذر نگرانى‌اى بخاطرم خطور ميكرد، پس از اين حالت به امام ابو الحسن موسى بن جعفر عليهما السّلام شكايت بردم، امام فرمود: هر زمان كه چيزى بخاطرت راه يافت، به نخستين مسكين صدقه‌اى بده، و از پى كار خود روان شو، زيرا خداى عزّ و جلّ‌ آن حالت را از تو دفع ميكند. 📚من لا يحضره الفقيه ج ۲، ص ۲۶۹ ✍سید بن طاووس با استناد به این روایت می نویسد: ولو لم يكن في الشيعة عارفا بالنجوم إلا محمد بن محمد أبي عمير لكان حجة في صحتها واباحتها لأنه من خواص الأئمة عليهم السلام؛ اگر بر فرض در شیعه بگوییم کسی بجزء محمد بن ابی عمیر عالم به نجوم نبود باز این کفایت می کند برای اثبات صحت علم نجوم و حلال بودن استفاده از آن علم! چرا که محمد بن ابی عمیر از خواص اهل بیت علیهم السلام است. 📚فرج المهموم ص 124 🔺البته در سند روایت چه بسا جای اشکال باشد چرا که در المحاسن برقی این روایت در سند آن «عَنِ اِبْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنِ اِبْنِ أُذَيْنَةَ عَنْ سُفْيَانَ بْنِ عُمَرَ» راوی اصلی که سائل از امام علیه السلام است سفیان بن عمر است و ابن ابی عمیر نیست. البته این اشکال را می توان با این توجیه دفع کرد که سهو و اشتباهی از شیخ صدوق (ره) صورت نگرفته است و دو روایت جداگانه هستند لذا می بینیم در المحاسن این روایت از امام صادق علیه السلام نقل شده است، در حالی که در الفقیه محمد بن ابی عمیر از امام کاظم علیه السلام نقل می کند. @Talabeh_nevesht110

🪐 #علم_النجوم (۵) 🟢سید بن طاووس در فرج المهموم شیخ صدوق (ره) را از قائلین به صحت و حلیت نظر در علم نجوم معرفی می کند و برای سخن خود به دو کتاب «من لا یحضره الفقیه» و «الخصال» صدوق ارجاع می دهد. ظاهرا منظور او از من لا یحضره الفقیه همان روایت محمد بن ابی عمیر و حکم و فتوای صدوق به صحت روایات کتابش است، و از الخصال منظورش سخن شیخ صدوق در ذیل روایت مذمت منجمین است که: 🔸عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ إِبْرَاهِيمَ عَنْ نَصْرِ بْنِ قَابُوسَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ يَقُولُ: اَلْمُنَجِّمُ مَلْعُونٌ وَ اَلْكَاهِنُ مَلْعُونٌ وَ اَلسَّاحِرُ مَلْعُونٌ وَ اَلْمُغَنِّيَةُ مَلْعُونَةٌ وَ مَنْ آوَاهَا وَ أَكَلَ كَسْبَهَا مَلْعُونٌ وَ قَالَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ اَلْمُنَجِّمُ كَالْكَاهِنِ وَ اَلْكَاهِنُ كَالسَّاحِرِ وَ اَلسَّاحِرُ كَالْكَافِرِ وَ اَلْكَافِرُ فِي اَلنَّار. 🔹نصر بن قابوس نقل مى‌كند كه از امام صادق(عليه السّلام) شنيدم كه مى‌فرمود:منجّم ملعون است و كاهن ملعون است و جادوگر ملعون است و زن آوازه خوان ملعون است و كسى كه به او پناه دهد و از كسب او بخورد ملعون است،و نيز فرمود:منجّم مانند كاهن و كاهن مانند جادوگر و جادوگر مانند كافر و كافر در دوزخ است. ✍شیخ صدوق (ره) در ذیل این روایت می نویسد: ▪️المنجم الملعون هو الذی یقول بقدم الفلک و لا یقول بمفلکه و خالقه عز و جل. 🔻منجم و ستاره شناس ملعون آن کسی است که معتقد به قدم فلک بوده و اعتقادی به پدید آورنده و آفریننده آن یعنی خداوند ندارد. 📚الخصال ج ۱، ص ۲۹۷ @Talabeh_nevesht110

🪐 #علم_النجوم (۶) 🟢سید مرتضی (ره) در رساله ای که در رد بر منجمین نوشته است حمله شدیدی به منجمان و کسانی که آنان را قبول دارند، می کند و می نویسد: 🔹و من أدل الدلیل علی بطلان أحکام النجوم، أنا قد علمنا أن من جملة معجزات الأنبیاء علیهم السلام الاخبار عن الغیوب، و عد ذلک خارقا للعادات، کإحیاء المیت و إبراء الأکمه و الأبرص. و لو کان العلم بما یحدث طریقا نجومیا، لم یکن ما ذکرناه معجزا و لا خارقا للعادة. و کیف یشتبه علی مسلم بطلان أحکام النجوم؟ و قد أجمع المسلمون قدیما و حدیثا علی تکذیب المنجمین، و الشهادة بفساد مذاهبهم و بطلان أحکامهم. و معلوم من دین الرسول صلی اللّه علیه و آله ضرورة التکذیب بما یدعیه المنجمون و الإزراء علیهم و التعجیز لهم. و فی الروایات عنه علیه السلام من ذلک ما لا یحصی کثرة. و کذا عن علماء أهل بیته علیهم السلام و خیار أصحابه، فما زالوا یبرؤن من مذاهب المنجمین، و یعدونها ضلالا و محالا. 🔻برهان خلف: بزرگ ترین دلیل در رد بر قواعد و احکام نجومی این است که ما بصورت قطعی و یقینی می دانیم «اخبار از غیب» از معجزات انبیاء علیهم السلام است و اگر قرار بود غیر انبیاء از منجمین هم از آینده و امور غیبی بتوانند خبر دهند دیگر مسأله اخبار از غیب به عنوان معجزه و خارق العادة نمی بود! در حالی که معجزه و خارق العادة است. 🔻دلیل اجماع: مسلمانان قدیما و جدیدا بر این اجماع داشتند که منجمین را باید تکذیب کرد و مذهب شان و احکام نجومی شان فاسد و باطل است. 🔻ضروری دین و مرام و کلام رسول خدا صلی الله علیه و آله: از ضروریات و واضحات دین رسول خدا صلی الله علیه و آله مسأله تکذیب ادعا های منجمین و رد بر آن ها است، روایات بسیاری که از جهت کثرت قابل شمارش نیستند از رسول خدا صلی الله علیه و آله در رد بر منجمین و تکذیب شان نقل شده است. 🔻مقابله اهل بیت علیهم السلام و سیره متشرعه در مرآی معصوم: امامان از اهل بیت علیهم السلام و اصحاب و شیعیان شان همیشه از مسلک و طریقت منجمین بیزاری می جستند و مذهب منجمین را ضلالت می دانستند. 📚رسائل الشریف المرتضی ج ۲، ص ۳۱٠ (فی الرد علی المنجمین) @Talabeh_nevesht110