🌹 #کلمات_قصار_نهج_البلاغه 🌴 #شماره_47 وقال عليه السلام : قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَصِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ، وَشَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ،عِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ. اندازه هر كس به اندازه همت او است. و صداقت هر كس به اندازه شخصيت او است. و شجاعت هر كس به اندازه زهد و بى اعتنائى او(به ارزشهاى مادى) است. و عفت هر كس به اندازه غيرت او است. امام(عليه السلام) در اين چند جمله حکيمانه به رابطه چهار موضوع مهم با چهار موضوع ديگر از صفات انسانى اشاره فرموده است. نخست مى فرمايد: «ارزش هر کس به اندازه همت اوست»; (قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ). منظور از همت تصميماتى است که انسان براى انجام کارهاى مهم مى گيرد و به دنبال آن تلاش مى کند. هر اندازه اين تصميمات والاتر و اين تلاش ها گسترده باشد همت انسان بلندتر است و اين که امام مى فرمايد در دومين جمله پرمعناى خود مى فرمايد: «راستگويى و صداقتِ هر کس به اندازه شخصيت اوست»; (وَصِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ). زيرا انسان با شخصيت اين کار را براى خود ننگ مى داند که به ديگران دروغ بگويد. اضافه بر اين، غالبا ديده شده است که دروغ ها بعد از مدتى فاش مى گردد; انسان با شخصيت حاضر نمى شود کارى انجام دهد که در آينده آبروى او را ببرد. سپس در سومين سخن حکمت آميز خود مى فرمايد: «شجاعت هر کس به اندازه بى اعتنايى او (به ارزش هاى مادى) است»; (وَشَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ). روشن است وابستگى هاى انسان به مقام و مال و شهوات دنيا از شجاعت او مى کاهد و او را به اسارت مى کشاند; اما هنگامى که خود را از اين امور آزاد سازد، با شجاعت حرف خود را مى زند و راه خود را مى پيمايد و در برابر کسى ذليلانه سر تعظيم فرو نمى آورد و با توکل بر خدا در برابر حوادث سخت مى ايستد. آن گاه امام(عليه السلام) در چهارمين و آخرين سخن حکيمانه اش مى فرمايد: «عفت هر کس به اندازه غيرت اوست»; (وَعِفَّتُهُ عَلَى قَدْرِ غَيْرَتِهِ). گرچه عفت و غيرت هر دو غالباً در عرفامروز ما بيشتر در مسائل ناموسى به کار مى رود; ولى از نظر ارباب لغت و علماى اخلاق، هر دو معنايى وسيع دارند: «عفت» به معناى خوددارى و حالت انزجار از ملاحظه صحنه هاى زشت و «غيرت» هرگونه اهتمام و دفاع از حقوق الهى و انسانى خويش است و بعيد نيست که منظور از امام(عليه السلام)از جمله بالا همان معناى وسيع کلمه در هر دو مورد باشد