🔴 لهجهپرداز: قمي بياموزيم
لاگابام/ سيدمحمدرضا شرافت
كلِ صُبي قرار بو بريم درْ خونِ حسنِ حاج تقيِ بلكِ اين كفترْشُ نشونْمون بده. مام رفتيم ولي هرچي زنگْ درْ خونَشون زديم، مگِ كسي درْ وا ميكِه. منُم زنگ زدِم به گوشيش، بعد سه ربع جواب دادِ بِش میگم «هوی حسنِ کجی رفتی تو؟» میگه «من الان لاگابام. پاش بی اینجی.» من که میدونِسّم آقا اقصّکی گُذُشته بو رفتَه بو، منِم رفتِم گفتم اَ لَجش هرجور شده میرِم و کفترَرو ازش میگیرم. رفتم ماشین از درْ خونه برداشتم راهی شم سمت روستاشون گفتم از جاده قدیم برم، رفتم دیدم آآآ چِنقِه شلوغه، دیدم را نی. دور زدم از جاده جدید برم ییهو دیدم آآآ ماشین خاموش شد، هرچیُم استارت زدم مگه روشن میشه لامصب. دیدم اینتَکی نَمیشه. به هر جوری بو یه مکانیک پیدی کردم، بعد دو ساعت که به ماشین کُییده، میگه «اشَمشِ.» بش میگم «خب خیر سرت از همو اول نَمتونسی بگی؟» دیگه هیچی دیگه، تا بعد ازظُر اسیر ماشین بودم، بعدشم که دیگه دیر بو، آخرشُم نشد برم این کفترَرو بیبینم.
🔻نكات كليدي
آواشناسي: يكي از نكات كليدي و مهم در لهجه قمي چگونگي استفاده از آواي كلام يا زير و بمي صدا (intonation) است. شما هر قدر هم كه با كلمات و ساختار قمي آشنا باشيد، اگر آواشناسي قمي را ندانيد، يك غيرقمي خواهيد ماند و یک غيرقمي خواهيد مرد. به عنوان مثال در فارسي و در يك جمله سوالي آواي كلام از صداي پايين آغاز و به سمت بالا ميل پيدا ميكند. ولي در لهجه قمي و خصوصا در جملات سوالي، آوا از صداي بالا آغاز و به بالاتر ميل پيدا ميكند. به عبارت ديگر با داد شروع و به فرياد ختم ميشود. «من که میدونسّم آقا اقصّکی گُذُشته بو رفتَه بو» نمونهای از فریاد خاموش در این متن میباشد.
نكته: اگر دو نفر غيرقمي براي اولينبار دو نفر قمي را در حال صحبت ببينند، ممكن است گمان كنند كه اين دو در حال دعوا ميباشند و براي جداكردن قميها دست به كار شوند و آنها را در حالي كه مشغول به يك گفتوگوي روزمره ميباشند با سلام و صلوات به اطراف پراكنده كنند.
🔻مخففسازي
بزرگي فرموده است «قمي يكي از مخففترين زبانهاست.» مخففسازي يكي ديگر از نكات كليدي در لهجه مقدس قمي است. مخففسازي گاه در يك كلمه اتفاق ميافتد و گاه يك جمله را به يك كلمه تبديل ميكند. مخففسازي هم مانند آواشناسي قمي سماعي بوده و جز با شنيدن نميشود آن را آموخت.
نكته1: مخففسازي در بيان قمي آنقدر شديد است كه حد ندارد.
نکته2: حذف، سکون، ادغام از موارد مورد استفاده جهت کوتاهسازی در بیان قمی میباشد.
🔻 کلمهها و ترکیبهای تازه
لاگابام: در ميان گاوها هستم
اقَصّکی: مخصوصا، از روی قصد
چِن قِه: چقدر، چرا انقدر
رانی: راه نیست
اینتکی: به این صورت
کُییدن: ور رفتن
[مجله سهنقطه ـ شماره صفر]
#لهجه_قمی
#طنز
@SeNoghteMag
@tanzac