♨️ طرائف الکتب ❇️ مجموعه مطالب 1️⃣ هل یدلّ ترحم الشیخ الصدوق علی الوثاقة؟ 2️⃣ روش و سیره اصحاب و محدثین در تدوین احادیث / شیخ بحرانی 3️⃣ روش و سیره اصحاب و محدثین در تدوین احادیث / شیخ بهایی 4️⃣ کتاب محور بودن شیخ صدوق 5️⃣ در دسترس بودن منابع و اصول معتبر حدیثی در نزد قدما 6️⃣ اهمیت تدوین احادیث نزد اصحاب اصول #️⃣ #طرائف_الکتب #طرفه_کتاب 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ دقت و حساسیت در تلقی و تحمل حدیث 📌مطالعه موردی "احمد بن محمد بن عیسی قمی" ✍️ اصحاب و راویان حدیث دقت و حساسیت ویژه ای در دریافت و انتقال روایات داشتند. با استفاده از گزارش رجال‌شناس برجسته شیعه، جناب نجاشی، به عنوان یک مطالعه موردی، نحوه مواجهه احمد بن محمد بن عیسی قمی با روایات و تأکید او بر اهمیت اجازه روایت قابل بررسی است. ✅ اعتبار و اصالت روایات در علوم حدیثی، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. اصحاب حدیث، برای اطمینان از صحت روایات، معیارهای دقیقی را مد نظر قرار می‌دادند. از جمله این معیارها، می‌توان به اهمیت سند، وثاقت روات ، محتوا، دریافت اجازه از استاد و ... اشاره کرد. 📜 گزارش نجاشی: نجاشی در کتاب رجال خود، در مدخل الحسن بن علي بن زياد الوشاء گزارشی را در خصوص احمد بن محمد بن عیسی قمی، نقل می‌کند که به خوبی نشان‌دهنده حساسیت او در مواجهه با روایات است: 🖊 مدخل 80 - الحسن بن علي بن زياد الوشاء بجلي كوفي ... «أخبرني ابن شاذان قال: حدثنا أحمد بن محمد بن يحيى عن سعد عن أحمد بن محمد بن عيسى قال خرجت إلى الكوفة في طلب الحديث فلقيت بها الحسن بن علي الوشاء فسألته أن يخرج لي (إلي) كتاب العلاء بن رزين القلاء و أبان بن عثمان الأحمر فأخرجهما إلي فقلت له: أحب أن تجيزهما لي فقال لي: يا رحمك الله و ما عجلتك اذهب فاكتبهما و اسمع من بعد فقلت: لا آمن الحدثان‏ فقال لو علمت أن هذا الحديث يكون له هذا الطلب لاستكثرت منه فإني أدركت في هذا المسجد تسعمائة شيخ كل يقول حدثني جعفر بن محمد.» 🔍 تحلیل و بررسی: این گزارش، نکات مهمی را در خصوص نحوه تلقی و تحمل حدیث توسط احمد بن محمد بن عیسی قمی آشکار می‌سازد: 1️⃣ سفر در طلب حدیث: سفر او به کوفه، نشان‌دهنده اهمیت این شهر به عنوان یکی از مراکز اصلی حدیث در آن دوران است. 2️⃣ اهمیت اجازه روایت: درخواست او از حسن بن علی الوشاء برای دریافت اجازه روایت (تجیزهما لی)، نشان‌دهنده اهمیت "اجازه" در نزد محدثین است. اجازه، نوعی گواهی بر صحت روایت و اتصال سند به منبع اصلی تلقی می‌شد. 3️⃣ نگرانی از فوت فرصت: اصرار احمد بن محمد بن عیسی بر دریافت فوری اجازه روایت ("لا آمن الحدثان")، بیانگر نگرانی او از فوت فرصت و از دست دادن امکان روایت صحیح است. 4️⃣ تأکید بر روایت از امام صادق (ع): اشاره الوشاء به کثرت مشایخی که از امام جعفر صادق (ع) روایت نقل می‌کردند، بر اهمیت و اعتبار روایات منقول از ایشان تأکید دارد. ❇️ نتیجه‌گیری: گزارش نجاشی درباره احمد بن محمد بن عیسی قمی، به عنوان یک مطالعه موردی، نشان می‌دهد که اصحاب حدیث در دوران جمع‌آوری و تدوین حدیث، تلاش می‌کردند تا با دقت و وسواس فراوان، روایات صحیح را از روایات غیرمعتبر تشخیص دهند. دریافت اجازه از استاد، یکی از راه‌های اطمینان از صحت روایت بوده و نشان‌دهنده اهمیت سند و زنجیره روات در اعتبار حدیث است. #️⃣ #حدیث #رجال #اجازه #سند #کوفه #امام_صادق 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

♨️ حضرت خدیجه (س): اولین بانوی راوی حدیث در تاریخ اسلام! ✅ شاید کمتر به این جنبه‌ی مهم از شخصیت حضرت خدیجه (س) پرداخته شده باشد که ایشان از محدثات شیعه و نخستین بانوی راوی حدیث در قرن اول هجری بوده و از رسول خدا (ص) روایت نقل نموده‌اند. 📜 جایگاه حضرت خدیجه (س) در نقل حدیث «ابن حزم اندلسی»، «مرحوم استرآبادی نائینی»، «مرحوم محمد حائری» و «مرحوم اردبیلی» حضرت خدیجه (س) را به عنوان راوی حدیث و یکی از نخستین کسانی که از پیامبر اکرم (ص) حدیث نقل کردند، معرفی کرده‌اند. «بیهقی» نیز اشاره می کند که احادیث رسیده از حضرت خدیجه (س) در کتب اهل سنت موجود است و نام او در کتاب «رجال صحیح بخاری» در بین زنان ناقل حدیث ذکر شده است. 📚 نمونه‌هایی از روایات نقل شده از حضرت خدیجه (س): 1️⃣ دعای طواف: 💬 «بیهقی» نقل می کند که حضرت خدیجه (س) از پیامبر (ص) در مورد دعایی که باید در حین طواف خوانده شود سؤال کرد و پیامبر (ص) دعایی را به او آموخت. : «قالَتْ خَدِیجَهُ: یا رَسولَ الله! ما أقُولُ وَ اَنَا اَطُوفُ بِالْبَیْتِ؟... قال : قُل اللّهمَّ اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَ خَطایَ وَ عَمْدِی وَ اِسْرافِی فِی أمْرِی...». (الأنوار السّاطعه من الغرّاء الطّاهره، غالب سیلاوی، ص ۳۳۰) 2️⃣ پرسش از جایگاه فرزندان در آخرت: 💬 روایتی از حضرت خدیجه (س) در خصوص جایگاه فرزندانش در آخرت در کتاب «المعجم الکبیر» طبرانی آمده است. در این روایت، حضرت خدیجه (س) از پیامبر (ص) در مورد موقعیت فرزندانش در آخرت می پرسند و پیامبر (ص) پاسخ می دهند که آنان در بهشت هستند. «... عن الأزرق بن قیس عن عبد الله بن الحارث عن خدیجه قالت: قلت یا رسول الله أین أطفالی، قال فی الجنه، قلتُ بلا عمل قال الله أعلم بما کانوا عاملین». (المعجم الکبیر، ابوالقاسم سلیمان بن احمد طبرانی، ج ۲۳، ص ۱۶) 3️⃣ آزمایش وحی (تشخیص جبرئیل): 💬 «ابن اثیر»، «ابن عبد البرّ» و «علّامه مجلسی» روایتی را نقل کرده‌اند که در آن حضرت خدیجه (س) از پیامبر (ص) می خواهند که هنگام نزول جبرئیل به ایشان اطلاع دهند تا بتوانند حضور فرشته را تشخیص دهند. در این روایت، حضرت خدیجه (س) با تغییر مکان نشستن پیامبر (ص) و سوال درباره دیدن جبرئیل، اطمینان حاصل می کنند که آنچه بر پیامبر (ص) نازل می شود، وحی الهی است و نه وسوسه شیطانی. «... خدیجه أنها قالت لرسول الله ای ابن عم أتستطیع أن تخبرنی بصاحبک هذا الذی یأتیک إذا جاءک قال نعم قالت فإذا جاءک فأخبرنی فجاء جبرئیل فقال رسول الله لخدیجه یا خدیجه هذا جبرئیل قد جاءنی. قالت: قم یا ابن عم فاجلس علی فخذی الیسری. فقام رسول الله فجلس علیها. قالت: هل تراه قال نعم. قالت فتحول فاقعد علی فخذی الیمنی فتحول فقالت هل تراه قال نعم قالت فاجلس فی حجری ففعل قالت هل تراه قال لا قالت یا ابن عم اثبت و أبشر فو الله إنه لملک و ما هو بشیطان». (اسدالغابه فی معرفه الصحابه، ابن اثیر، ج۶، ص۸۲: الإستیعاب فی معرفه الأصحاب، ابوعمریوسف ابن عبدالبر ج ۴، ص ۱۸۲۰؛ بحارالأنوار، محمّدباقر مجلسی، ج۱۶، ص ۱۱) 4️⃣ روایت در خصوص فضائل امام علی (ع): 💬 «علامه مجلسی» به نقل از «دارقطنی» روایتی از حضرت خدیجه (س) در خصوص 9 فضیلت امام علی (ع) نقل می کند. در این روایت پیامبر (ص) 9 فضیلتی را که خداوند به امام علی (ع) عطا کرده است بیان می کند: سه فضیلت در دنیا، سه فضیلت در آخرت و سه فضیلت دیگر که پیامبر (ص) نسبت به دو فضیلت آن آسوده خاطر و نسبت به یکی نگران است. «روی الدّارقطنیّ عن محمّد بن سعد... عن ابن عبّاس عن خدیجه رضی الله عنها قال سمعت رسول الله [صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آله وَ سَلَّم] یقول إنّ الله أعطانی فی علیّ خصالا تسعا ثلاثا فی الدّنیا و ثلاثا فی الآخره و ثلاثا اثنتان أنا منهما آمن وواحده أنا منها و جل قالت خدیجه بأبی أنت وأمّی أخبرنی بهذه التسعه ما هی قال لها النّبیّ [صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آله وَ سَلَّم] أما الثّلاث الّتی فی الدنیا یقضی دینی وینجز موعدی و یستر عورتی وأما الثّلاث الّتی فی الآخره فمتّکئی یوم تحلّ شفاعتی والقائم علی حوضی وقائد أمّتی إلی الجنّه وأما الاثنتان الّتی أنا منهما آمن فلا یرجع ضالّا بعد هدی ولا یموت حتّی یعطینی ربّی فیه الّذی وعدنی وأمّا الواحده الّتی أنا منها و جل فما یصنع به قریش بعدی». (بحارالأنوار، محمّدباقر مجلسی، ج ۲۸، ص ۸۴) ⚠️تحریف و حذف احادیث حضرت خدیجه (س) متاسفانه به نظر میرسد به دلیل تعصب و دشمنی با اهل بیت، برخی از احادیث حضرت خدیجه (س) حذف شده یا به نام «عایشه» جعل شده است. هدف از این تحریف، کمرنگ کردن نقش و جایگاه حضرت خدیجه (س) و ترویج جایگاه «عایشه» بوده است. (الأنوار السّاطعه من الغرّاء الطّاهره، غالب سیلاوی، ص ۳۳۱) 📚 برگرفته از کتاب خصائص ام المومنین خدیجه الکبری / حسین انصاری 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

💐💐💐 میلاد کریم اهل بیت امام حسن مجتبی علیه السلام مبارک باد. 💐💐💐 🆔 @taraef_ir

📕مقاله 〽️ «تحلیل انتقادی روش سید محمدجواد شبیری در بازیابی منابع آثار روایی» 👤 آمنه حدادی 👤 نصرت نیل ساز 👤 نهله غروی نائینی 👤 محمدکاظم رحمتی 🖇 مطالعات فهم حدیث، دوره: 8، شماره: 1 📝 چکیده: 🔸«بازیابی منابع» آثار روایی به مفهوم شناسایی منابع آثار روایی موجود، از حدود دو دهه پیش در ایران، مورد توجه پژوهش گران حوزه حدیث قرار گرفته است. سید محمدجواد شبیری اولین گام های مطالعه روش مند در این موضوع را با ارائه مقالاتی برداشت. وی روشی سندی - متنی شامل پنج مولفه در بازیابی منابع آثار روایی معرفی کرد و آن را در شناسایی منابع «الغیبه» نعمانی به کار گرفت. در این مقاله، پژوهش های شبیری در حوزه بازیابی منابع آثار روایی مورد مطالعه، تحلیل و نقد قرار گرفته تا چیستی، نحوه به کارگیری و میزان کارآمدی آن بررسی شود. حاصل این بررسی، استخراح ده مولفه در روش وی در بازیابی منابع آثار روایی است. اشکال هایی در اصل و نحوه اجرای برخی از این مولفه ها وجود دارد که در صورت برطرف شدن، این روش می تواند روشی کارآ و موثر در بازیابی منابع آثار روایی باشد. 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث