#نهج_البلاغه 🔅وأَمْسِکْ مِنَ الْمَالِ بِقَدْرِ ضَرُورَتِکَ وَ قَدِّمِ الْفَضْلَ لِيَوْمِ حَاجَتِکَ 💠«و از اموال دنيا به مقدار ضرورت براى خود نگاه دار و اضافه بر آن را براى روز نيازت از پيش بفرست» 📚 #نامه ۲۱

#شرح_حکمت هشتادو نهم#نهج_البلاغه 💠راه اصلاح و به سامان رسيدن امور حضرت امام امیرالمومنین عليه السلام در حکمت هشتادونهم كه در واقع مركّب از سه جمله است به سه امر مهم اشاره مى‏كند و مى‏فرمايد: مَنْ أَصْلَحَ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ اللَّهِ أَصْلَحَ اللَّهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّاسِ، وَمَنْ أَصْلَحَ أَمْرَ آخِرَتِهِ أَصْلَحَ اللَّهُ لَهُ أَمْرَ دُنْيَاهُ، وَمَنْ كَانَ لَهُ مِنْ نَفْسِهِ وَاعِظٌ كَانَ عَلَيْهِ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ ▫️«كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند خداوند ميان او و مردم را اصلاح مى‏كند ▫️و كسى كه امر آخرتش را اصلاح كند خداوند امر دنيايش را اصلاح خواهد كرد ▫️و كسى كه در درون وجودش واعظى داشته باشد خداوند حافظى براى او قرار خواهد داد»؛ 🔹از بعضى از روايات استفاده مى‏شود كه بزرگان علما در گذشته هنگامى كه نامه‏اى به يكديگر مى‏نوشتند غالباً از اين سه جمله حكيمانه، در نامه خود بهره مى‏گرفتند و به راستى سزاوار است كه با آب طلا نوشته شود و همه روز انسان بر آن نظر بيفكند. 🔷در اينكه رابطه ميان نتيجه‏هاى سه‏گانه‏اى كه در اين كلمات حكمت‏آميز آمده و مقدمات آن، رابطه‏اى طبيعى و منطقى است يا روحانى و معنوى شارحان نهج‏البلاغه راه‏هاى مختلفى را پيموده‏اند؛ ولى مى‏توان گفت: هم رابطه الهى و معنوى است و هم رابطه منطقى. 🔵زيرا كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند؛ يعنى در برابر هر امرى قرار مى‏گيرد نخست نگاه كند كه رضاى خدا در چيست و آن را برگزيند، چنين كسى به يقين مشمول عنايات الهى قرار مى‏گيرد و خداوند رابطه او را با مردم سامان مى‏بخشد. 🔹اضافه بر اين اصلاح رابطه با خدا مسلتزم صدق و امانت و راستى است. كسى كه صدق و امانت و راستى پيشه كند به يقين مردم به او علاقه‏مند مى‏شوند و امين مردم خواهد بود و به او اعتماد مى‏كنند و مشكلى با او نخواهند داشت. 🔵همچنين كسى كه امر آخرت خويش را اصلاح كند؛ يعنى اوامر الهى را اطاعت و نواهى او را ترك گويد مشمول لطف خداوند خواهد شد؛ خداوند كار دنياى او را نيز سامان مى‏دهد. 🔹افزون بر اين، اصلاح امر آخرت به تقوا و پرهيزگارى است و به يقين انسان‏هاى با تقوا در زندگى مادى خود نيز موفق خواهند بود، زيرا راه خلاف در پيش نمى‏گيرند؛ به كسى ظلم و ستم نمى‏كنند، همه با او مهربان هستند و او نيز با همه مهربان. 🔵نيز كسى كه واعظ نفسانى؛ يعنى وجدان بيدار و تقواى درونى داشته باشد كه در برابر گناهان به او هشدار دهد، لطف پروردگار بر او سايه خواهد افكند و او را از گزند حوادث محفوظ مى‏دارد. 🔹اضافه بر اين شخصى كه چنين واعظى درونى دارد از امور خطرناك مى‏پرهيزد و چنين كسى از گزند حوادث محفوظ خواهد بود. 🔶بنابراين رابطه اين سه امر با آن سه نتيجه هم رابطه معنوى است و هم رابطه منطقى و طبيعى. ⭐️اين سخن را با حديثى از امام باقر عليه السلام كه مرحوم كلينى در اصول كافى‏ آورده پايان مى‏دهيم. مطابق اين حديث امام باقر عليه السلام فرمود: خداوند عزّوجلّ چنين فرموده است: «وَعِزَّتِي وَجَلَالِي وَعَظَمَتِي وَعُلُوِّي وَارْتِفَاعِ مَكَانِي لَايُؤْثِرُ عَبْدٌ هَوَايَ عَلَى هَوَى نَفْسِهِ إِلَّا كَفَفْتُ عَلَيْهِ ضَيْعَتَهُ وَضَمَّنْتُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ رِزْقَهُ‏ وَكُنْتُ لَهُ مِنْ وَرَاءِ تِجَارَةِ كُلِّ تَاجِرٍ؛ ▪️به عزت و جلال و عظمت و نورانيت و علو مقامت سوگند ياد مى‏كنم كه هيچ بنده مؤمنى خواسته مرا بر خواسته خود در چيزى از امور دنيا مقدم نمى‏شمرد مگر اين‏كه من بى‏نيازى او را در دل او و همّت او را در آخرتش و آسمان‏ها و زمين را ضامن روزى او قرار مى‏دهم و براى او از تجارت هر تاجرى بهتر خواهم بود».

🔴دو عامل تباهى دين و دنيا #نهج_البلاغه 🔅ان البغى و الزور يوتغان المرء فى دينه و دنياه، و يُبديان خلله عند من يَعیبُه. 💠همانا ستمگرى و دروغگويى دين و دنياى آدمى را تباه مى كنند و معايب او را در نظر عيب جويانش آشكار مى سازند.  📚 #نامه_48

💢بر طرف كننده تاريكى #نهج_البلاغه 🌸لا تُكشف الظلمات الا به. 💠تاريكى هاى نادانى و جهل جز به وسيله آن (قرآن) رفع نشود. 📚 #خطبه_18

💠 #شرح_حکمت نودویک #نهج_البلاغه ✅راه رفع خستگى روح‏ 🔹حضرت امام امیر المومنین علیه السلام در اين سخن حكمت‏آميز نود ویک به نكته مهم روانى كه در زندگى انسان تأثير شايان توجهى دارد اشاره كرده مى‏فرمايد: إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ كَمَا تَمَلُّ الْأَبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِكَمِ ▫️«اين قلب‏ها همچون بدن‏ها ملول و افسرده مى‏شوند، بنابراين براى رفع ملالت آنها لطائف حكمت‏آميز را انتخاب كنيد»؛ 🔹بى‏شك، انسان بعد از انجام كارى سنگين، بدنش خسته مى‏شود و نياز به استراحت و تفريح براى رفع خستگى دارد كه آن استراحت اهميتش كمتر از آن كار نيست، زيرا بدن وى را آماده براى شروع به كار ديگر مى‏كند. 🔷روح انسان نيز چنين است؛ مسائل پيچيده علمى و حل مشكلات اجتماعى و سياسى و فرهنگى او را خسته مى‏سازد. بايد به او آرامش داد؛ آرامش آن از طرق مختلفى تأمين مى‏شود. ▫️گاه رفتن به دامان طبيعت و ديدن مناظر زيبا، باغ‏ها و گلستان‏ها، آبشارها و سبزه‏ها و شنيدن صداى مرغان چمن و مشاهده پرندگان زيبا ▫️و گاه به وسيله شنيدن طنزهاى پرمعنا ▫️و گاه گفت و گوهاى دوستانه با رفقاى مورد علاقه ▫️و گاه مطالعه تاريخ پيشينيان. همه اينها مى‏تواند به روح خسته انسان آرامش دهد؛ 🔹ولى از همه مهم‏تر همان سخنان زيباى حكمت‏آميز است كه گاه در قالب شعر و گاه در قالب نثر ادا مى‏شود كه هم چيزى بر دانش انسان مى‏افزايد و هم براى انسان شادى مى‏آفريند. 🔹شايد به همين دليل است كه جمعى از بزرگان علماى دين كتاب‏هاى مشتمل بر قصه‏هاى زيبا، شعرهاى جالب و لطيفه‏هاى خوب نوشته‏اند تا طالبان علم به هنگام خستگى آنها را بخوانند و رفع خستگى كنند. 🔷به كار بستن اين دستور مبارك امام عليه السلام مى‏تواند به صورت شخصى باشد يا به صورت جمعى و عام به اين معنا كه هر انسانى لازم است براى خود جهت موارد خستگى از كارهاى علمى يا اجتماعى برنامه‏ريزى داشته باشد تا بتواند با نشاط بيشتر به كارهاى مثبت خود ادامه دهد و نيز براى مراكز علمى و جمعيت‏هاى مختلف بايد برنامه‏ريزى‏هايى شود كه آنها را به هنگام خستگى از كار و ملالت، نشاط و آرامش بخشد. 🔶بى‏ترديد ساعات يا دقايقى كه انسان به طرائف الحكم مى‏پردازد ( «طرائف» جمع «طريفه» به هر چيز تازه و جالب و شگفت‏انگيز گفته مى‏شود) از ساعات مفيد عمر اوست، زيرا هم آموزندگى دارد و هم نشاط و هم سبب مى‏شود بازدهى كار او بيشتر گردد. ✅همان‏گونه كه در حكمت 390 نيز آمده كه امام عليه السلام مى‏فرمايد: «لِلْمُؤْمِنِ ثَلَاثُ سَاعَاتٍ فَسَاعَةٌ يُنَاجِي فِيهَا رَبَّهُ وَسَاعَةٌ يَرُمُّ مَعَاشَهُ وَسَاعَةٌ يُخَلِّي بَيْنَ نَفْسِهِ وَبَيْنَ لَذَّتِهَا فِيمَا يَحِلُّ وَيَجْمُلُ وَلَيْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ يَكُونَ شَاخِصاً إِلَّا فِي ثَلَاثٍ مَرَمَّةٍ لِمَعَاشٍ أَوْ خُطْوَةٍ فِي مَعَادٍ أَوْ لَذَّةٍ فِي غَيْرِ مُحَرَّمٍ؛ ▪️انسان با ايمان ساعات زندگى خود را به سه بخش تقسيم مى‏كند: ▫️بخشى را صرف عبادت و مناجات با پروردگارش مى‏نمايد ▫️بخش ديگرى را در طريق اصلاح معاش و زندگى به كار مى‏گيرد ▫️و بخش سوم را در راه بهره‏گيرى از لذت‏هاى حلال و دلپسند صرف مى‏كند». 🔹شبيه اين مضمون در بحارالانوار از پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله به عنوان يكى از مطالبى كه در صحف ابراهيم از سوى خدا نازل شد، آمده است.

#نهج_البلاغه ✨واحْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ يَفِيلُ رَأْيُهُ وَيُنْکَرُ عَمَلُهُ فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ 🔹با دوستی با بیخردان و خلافکاران بپرهیز ، زیرا هرکس را از آن که دوست اوست می شناسند 📚#نامه_69

#شرح_حکمت نودو دوم #نهج_البلاغه 👈بهترين و بدترين نوع علم‏ حضرت امام امیرالمومنین عليه السلام در گفتار حكيمانه نودو دوم نهج البلاغه به علوم بى‏ارزش و باارزش اشاره كرده نشانه‏هاى آن را بازگو مى‏كند ومى‏فرمايد: أَوْضَعُ الْعِلْمِ مَا وُقِفَ عَلَى اللِّسَانِ، وَأَرْفَعُهُ مَا ظَهَرَ فِي الْجَوَارِحِ وَالْأَرْكَانِ. ▪️«بى‏ارزش‏ترين دانش‏ها آن است كه تنها بر زبان متوقف شود (و هرگز در عمل ظاهر نگردد) 🔹و پرارزش‏ترين دانش‏ها آن است كه در اعضا واركان بدن آشكار گردد (و دارنده‏اش آن را در زندگى خود به كار بندد)»؛ ⭕️تعبير به «ما وُقِفَ عَلَى اللِّسانِ» اشاره به علمى است که خالى از هر گونه عمل و به تعبير معروف تنها لقلقه زبان است و به يقين چنين علمى بى‏ارزش‏ترين علم و دانش است، زيرا ➖از يك سو براى صاحبش مسئوليت‏آفرين است چون طبق روايات و حكم عقل، خداوند جاهل بى‏عمل را زودتر از عالم بى‏عمل مى‏بخشد ➖و از سوى ديگر چنين عالمى گرفتار خسارت فراوان شده چون اسباب نجات را در اختيار داشته و از آن استفاده نكرده و در واقع شكر اين نعمت را بجا نياورده بلكه كفران نموده است ➖و از سوى سوم چنين عالمى منافق است، زيرا به زبان علومى را بازگو مى‏كند كه در عمل به آنها پشت كرده است ➖و از سوى چهارم چنين كسى در ميان مردم منفور است، زيرا همه مى‏گويند: اگر اين عالم راست مى‏گويد چرا خودش عمل نمى‏كند و به همين سبب هيچ كس به او اعتماد نخواهد كرد. ⚪️به عكس، عالم با عمل كه آثار علم در جوارح او (جوارح جمع جارحه به معناى اعضاى بدن) و اركان بدنش (اشاره به اعضاى مهم و رئيسى مانند چشم و زبان و دست) ظاهر شده در نظر همه مردم محترم و مورد اعتماد و در پيشگاه خدا نيز رو سفيد است. اضافه بر اين علم آميخته با عملش مردم را به سوى خدا و فضايل اخلاقى جذب مى‏كند و پاداش‏ها و بركاتِ هدايت ناس را براى خود فراهم مى‏سازد. 🌸قرآن مجيد، عالم بى‏عمل را به چهارپايى كه كتاب‏هايى بر او حمل كرده‏اند تشبيه نموده مى‏فرمايد: «كَمَثَلِ الْحِمارِ يَحْمِلُ أَسْفاراً». 🍀در حديثى از رسول خدا صلى الله عليه و آله مى‏خوانيم كه پيوسته عرضه مى‏داشت: «أللَّهُمَّ إنّى أعُوذُ بِكَ مِنْ عِلْمٍ لا يَنْفَعُ وَمِنْ قَلُبٍ لا يَخْشَعُ وَمِنْ نَفْسٌ لا تَشْبَعُ وَمِنْ دَعْوَةٍ لايُسْتَجابُ لَها؛ خدايا به تو پناه مى‏برم از علمى كه سودى نمى‏بخشد و قلبى كه خشوع در آن نيست و نفسى كه هرگز سير نمى‏شود و دعايى كه هرگز مستجاب نمى‏گردد». 🔷در خطبه 110 از خطبه‏هاى نهج‏البلاغه خوانديم كه امام عليه السلام مى‏فرمايد: «وَإِنَّ الْعَالِمَ الْعَامِلَ بِغَيْرِ عِلْمِهِ كَالْجَاهِلِ الْحَائِرِ الَّذِي لَا يَسْتَفِيقُ مِنْ جَهْلِهِ؛ بَلِ الْحُجَّةُ عَلَيْهِ أعْظَمُ، وَالحَسْرَةُ لَهُ أَلْزَمُ، وَهُوَ عِنْدَ اللَّهِ أَلْوَمُ؛ ▫️به يقين، عالمى كه به غير علمش عمل مى‏كند همچون جاهل سرگردانى است كه هرگز از جهل خويش به خود نمى‏آيد! بلكه حجّت بر او عظيم‏تر و حسرتش پايدارتر و سرزنش او در پيشگاه خدا سزاوارتر است!». ⭕️بلكه از بعضى از روايات استفاده مى‏شود كه اگر انسان به علمش عمل نكند، علم از او گرفته مى‏شود و در ظلمت جهل قرار مى‏گيرد. امام صادق عليه السلام‏ مى‏فرمايد: «الْعِلْمُ يَهْتِفُ بِالْعَمَلِ فَإِنْ أَجَابَهُ وَإِلَّا ارْتَحَلَ عَنْهُ؛ علم، عمل را فرا مى‏خواند اگر اجابت كرد باقى مى‏ماند وگرنه از آن كوچ مى‏كند». 🔹همان‏طور كه در بالا اشاره شد، مهم‏ترين فايده وجود يك عالم در ميان مردم آن است كه مايه هدايت گردد و با سخنانش در دل‏ها اثر بگذارد. در حالى كه عالم بى‏عمل هرگز چنين آثارى ندارد. 🍀همان‏گونه كه در حديثى از امام صادق عليه السلام مى‏خوانيم كه فرمود: «إِنَّ الْعَالِمَ إِذَا لَمْ يَعْمَلْ بِعِلْمِهِ زَلَّتْ مَوْعِظَتُهُ عَنِ الْقُلُوبِ كَمَا يَزِلُّ الْمَطَرُ عَنِ الصَّفَا؛ ▫️هنگامى كه عالم به علمش عمل نكند پند و اندرز او از دل‏ها فرو مى‏ريزد همان‏گونه كه باران از سنگ سخت فرو مى‏ريزد».

#نهج_البلاغه 🔅و حَسُنَتْ خَلِیقَتُهُ 🔹و خوشا به حال کسى که اخلاق او نیکو است» 📚#حکمت_123

🔴بردبارى هنگام خشم #نهج_البلاغه 🔅و اكظم الغيظ و تجاوز عند المقدُره، و احلم عند الغضب، 💠خشم را فرو خور و به هنگام توانايى، گذشت كن و در هنگام عصبانيت، بردبار باش 📚 #نامه ۶9

#نهج_البلاغه 🔅أمَّا بَعْدُ فَإِنَّ الدُّنْیَا مَشْغَلَةٌ عَنْ غَیْرِهَا وَ لَمْ یُصِبْ صَاحِبُهَا مِنْهَا شَیْئاً إِلَّا فَتَحَتْ لَهُ حِرْصاً عَلَیْهَا وَ لَهَجاً بِهَا وَ لَنْ یَسْتَغْنِیَ صَاحِبُهَا بِمَا نَالَ فِیهَا عَمَّا لَمْ یَبْلُغْهُ مِنْهَا وَ مِنْ وَرَاءِ ذَلِکَ فِرَاقُ مَا جَمَعَ وَ نَقْضُ مَا أَبْرَمَ وَ لَوِ اعْتَبَرْتَ بِمَا مَضَی حَفِظْتَ مَا بَقِیَ وَ السَّلَامُ. 💠همانا دنیا انسان را به خود سرگرم و از دیگر چیزها باز می دارد. دنیا پرستان چیزی از دنیا به دست نمی آوردند جز آن که دری از حرص به رویشان گشوده، و آتش عشق آنان تندتر می گردد. کسی که به دنیای حرام برسد از آنچه به دست آورده راضی و بی نیاز نمی شود، و در فکر آن است که به دست نیاورده، امّا سر انجام آن، جدا شدن از فراهم آورده ها، و به هم ریختن بافته شده‌هاست. 📚 #نامه_49

حقوق متقابل پدر و فرزند 🍀🍀🍀🍀 حضرت علی علیه السلام : همانا فرزند را به پدر، و پدر را به فرزند حقی است، پس حق پدر بر فرزند این است که فرزند در همه چیز جز نافرمانی خدا، از پدر اطاعت کند، و حق فرزند بر پدر آنکه نام نیکو بر فرزند نهد، خوب تربیتش کند، و او را قرآن بیاموزد. #نهج_البلاغه #حکمت_399

#نهج_البلاغه 🔆و إِیَّاکَ وَمُصَادَقَةَ الْفَاجِرِ، فَإِنَّهُ یَبِیعُکَ بِالتَّافِهِ 💠«و از دوستى‏ با بدکار بپرهیز که با اندک بهایى تو را مى‏ فروشد.» 📚#حکمت_38