در این تعطیلات دو فیلم در رابطه با روحانیت دیدم. فیلم کوتاه «هی هو» و فیلم «حق سکوت». سایر فیلمها و سریالها را هم قبلا دیده بودم. مارمولک هم که به تازگی در تلویزیون پخش شد. 📽️🎬📽️🎬📽️🎬📽️🎬📽️🎬📽️🎬📽️🎬📽️🎬 اول یک جوالدوز به غیر بزنم! نکتهای در رابطه با فیلمهای مرتبط با روحانیت هست و آن اینکه عمده این فیلمها تصویری واقعی از روحانیت نشان نمیدهد. مشکل اصلی هم در فیلمنامهها است. نویسنده فیلم (اگر نگوییم عمدا قرار هست جایی را بزند) از زاویه ذهنی خود و خارج از گود حوزه، با شناخت سطحی که از قشر روحانی کسب کرده، فیلمنامه را مینویسد، بیآنکه بداند آیا همه واقعیت روحانیت همین است یا نه. همین نگاه ناقص و بعضا نادرست را هم به جامعه القا میکند. از جمله این نادرستیها: ارایه تصویری نادرست از زندگی خانوادگی و همسران طلاب، سیاهنمایی و یا تصویر غیرواقعی نسبت به معیشت طلاب، رویکرد اشتباه نسبت به اشتغال طلاب، سیاهنمایی نسبت به جایگاه روحانیت در میان مردم، ارائه تصویر نادرست از سوءاستفادهگری روحانیت نسبت به امکانات، تصویری غیرواقعی و گاه نادرست نسبت به فضای طلبگی و مدارس علمیه و مانند آن 🎭 شاید بهترین فیلمها و سریالهایی که درباره زندگی طلبگی تولید شده، آثار آقای #بهروز_شعیبی و از نظر من با محوریت #سریال_پرده_نشین باشد. چیزی که تصویر واقعیتری از روحانیت را نشان داد. او در #روز_بلوا هم کوشید زندگی یک روحانی را از زاویهای دیگر نشان دهد که به نظرم در آن هم نسبتا موفق بود، گرچه بخش بسیار کوچکی از روحانیت چنین تصویری دارند، اما شعیبی همان عده اندک را به خوبی تصویر کرد. 🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷🧷 فارغ از اینها، حالا یک سوزن هم به خودمان بزنم! اینکه بعضی از فیلمهای مرتبط با روحانیت تصویر غیرواقعی و نادرستی از این قشر را به جامعه القا میکند و مردم هم میپذیرند و سبب فاصله میان مردم و روحانیت میشود، همهاش تقصیر فیلمها نیست، بلکه تقصیر خود روحانیت امروز هم است! این نتیجه فاصله گرفتن بخشی از روحانیت از مردم است که مردم واقعیت زندگی آنها را نمیبینند و نمیدانند و آنچه را فیلم روایت میکند، واقعیت میانگارند. جمع کثیری از مردم افرادی هستند که از نزدیک با روحانیت آشنایی ندارند و زندگی آنها را لمس نکردهاند. من مقصر ناآشنایی این طیف گسترده را روحانیتی میدانم که از مردم فاصله گرفته و روابط اجتماعی او منحصر به روابط سازمانی، و نهایتا داخل یک مسجد شده و بیرون از محیط مسجد هیچ ارتباطی میان مردم و آن شخص نیست. فیلمهایی که برای روحانیت ساخته میشود و بار منفی ایجاد میکند، عمدتا این طیف را هدف میگیرد و البته آسیب و شکافی را که روحانیت خودش ایجاد کرده بیشتر میکند. 💡💡حالا یک بررسی تاریخی که در تخصص نگارنده است: در گذشته، ارتباط مردم با علما و از جمله علمای طهران، منحصر به مسجد نبود. بلکه مردم برای دیدار با علما به خانه آنها میرفتند. از اینروست که در نقشه تهران قدیم میبینیم که در نقشه محل خانه برخی از علما کاملا مشخص شده! فرض کنید در نقشه فعلی تهران، نام و نشان خانه تعدادی از علمای بزرگ را ببینیم! الان برای ما خنده‌دار شده اما در دویست سال گذشته این امر کاملا عادی بوده است. در دویست سال گذشته وضعیت مدارس علمیه هم طوری بود که مردم می‌توانستند به آن رفت و آمد کنند. دو روز قبل در تهرانگردی به یکی از مدارس علمیه کهن‌سال رسیدم. جمعی گردشگر از زن و مرد پشت درب بسته مدرسه ایستاده بودند و راهنمای گروه که احتمالا خودش هم داخل مدرسه را ندیده بود، وضعیت بنای مدرسه و طلبگی و ... را شرح میداد. مدرسه‌ای که داخلش را فیلم مارمولک روایت میکند و مردم از نزدیک فقط در و دیوارش را می‌بینند. طبیعی است که این دوری و گسست، روایت‌های دروغ می‌آفریند و در #جنگ_روایتها ، فیلم را پیروز میدان می‌کند. [به عقیده من یکی از عرصه‌های #جهاد_تبیین هم همین است.] 🕌 @tarikh_hawzah_tehran

✍ روز گذشته بازدیدی از #حسینیه_ارشاد داشتم. کتابخانه آن در زیرزمین بسیار زنده و فعال بود. اما وقتی به تالار تاریخی حسینیه که مرکز اصلی همایشها و سخنرانی‌ها بود رفتم، گرچه با بنای باشکوهی مواجه میشدم، اما حسینیه غرق در سکوت بود؛ سرد و خاموش. حسینیه ارشاد در سالهای اوج فعالیت خود در قبل از انقلاب، یکی از نقاط پر اختلاف و چالش برانگیز در میان علمای تهران بود. برخی از روحانیون پرشور و انقلابی، فرصت حسینیه ارشاد را غنیمت می‌شمردند و برای تبلیغ اسلام ناب و مقابله با کج‌روی‌ها و تعلیم و تربیت نسل جوان به آنجا می‌رفتند. اما فضای روشنفکری حسینیه ارشاد با محوریت #دکتر_شریعتی و مکتوبات و سخنرانیهایی که از وی به گوش علما می‌رسید، موضعی منفی نسبت به حسینیه و حتی روحانیونی که به آنجا رفت و آمد داشتند به وجود آورده بود. ✨شهید مطهری برخی از روحانیون فاضل تهران از شاگردان خود را جهت آموزش معارف اسلام ناب به مخاطب جوان حسینیه به آنجا می‌برد اما حتی گاهی انتقاداتی از سوی برخی علمای تهران نسبت به استاد مطهری به خاطر ارتباطش با حسینیه ارشاد به گوش می‌رسید. این فضای انتقادی علیه استاد مطهری به اندازه‌ای بود که بعد از درگذشت پدر استاد، در مجلس ختمی که برای وی در یکی از مدارس تهران برگزار شد، تعداد بسیار کمی شرکت کرده بودند. البته دلایل دیگری همچون گرایش فلسفی استاد و برخی جوسازی‌ها از جمله در مسأله #حجاب هم باعث این مهجوریت شده بود. به نظر می‌رسد حسینیه ارشاد همچنان میتواند به یک کانون گفتگوی دینی اثرگذار تبدیل شود؛ آن هم در فضای کنونی که به شدت محتاج #جهاد_تبیین هستیم. 🕌@tarikh_hawzah_tehran