eitaa logo
گذرگاه «انجمن علمی‌پژوهشی تاریخ‌جامعةالزهرا(س): قم»
1هزار دنبال‌کننده
3.1هزار عکس
139 ویدیو
310 فایل
گذرگاه «کانال‌انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌جامعةالزهرا(س)؛ قم» 📜پل ارتباطی @tarikh_jz مالکیت فکری و محتوایی کانال، متعلق به انجمن علمی تاریخ جامعةالزهرا(س) است. انتشار فایل‌های صوتی، تصویری، عکس نوشته‌ها و پست‌ها صرفا با ذکر منبع بلامانع است.
مشاهده در ایتا
دانلود
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
می‌رفت که با آب حیات آمده باشد می‌خواست به احیای فرات آمده باشد احساس من این است که با پر شدن مشک از خیمه خروش صلوات آمده باشد بشتاب! که در مشک تو این سهم امام است بشتاب! اگر فصل زکات آمده باشد... برگشت که شیطان به حرم چشم ندوزد می‌خواست به رمی جمرات آمده باشد... جایی ننوشته‌ست که در علقمه... زهرا... اما نکند آن لحظات آمده باشد نقل است که توفان شد و پیداست که باید چه بر سر کشتی نجات آمده باشد طفلی به عقب خیره شده از روی ناقه شاید عمو از راه فرات آمده باشد... 📝 -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
با سلام خدمت دوستان و همراهان همیشگی فایل دهم و آخرین بخش ادبیات شیعی و عاشورایی استاد محترم مهدی مستقیمی بی شک بازخورد این عرض ارادت و فعالیت می تواند در تصحيح و ارتقاء کیفیت آن مؤثر باشد. منتظر نظرات و پیشنهادات بزرگواران هستیم -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
عزاداری در قاجاریه تکیه دولت ▪️▪️▪️▪️▪️▪️ عزاداری در محرم یکی از آئین‌های مورد توجه شاهان قاجار به شمار می‌رفت و آنها از این فرصت برای نشان داد پایبندی خود به شرع و ارادتشان به اهل بیت(ع) استفاده می‌کردند. در عصر قاجار با شروع ماه محرم خیابان‌ها و کوچه و شهر به پرچم‌های سیاه مزین می‌شد و در تهران در نزدیک به دویست هیأت مراسم عزاداری برقرار بود؛ در این میان شاهان نیز همراه با مردمی که رسوم و آداب عزاداری محرم را به جا می‌آوردند مراسم سوگواری برگزار می‌کردند. ناصرالدین شاه قاجار که سخت خود را شیفته معصومین و بویژه امام حسین(ع) نشان می‌داد شاید بیش از دیگر شاهان قاجار خود را پایبند به عزاداری عاشورا می‌دانست. او در طول دوران سلطنت خود با ساخت تکیه دولت که گفته می‌شود بر اساس ساختمان "رویال البرت هال" در لندن طراحی شده بود هر شب مراسم روضه‌خوانی و سوگواری برگزار می‌کرد. در این میان مورخان علاقه زیاد شاه به اجرای نمایش تعزیه را دلیلی بر بنای تکیه دولت در دوره او می‌دانند. گفته می‌شود مراسم ویژه عزاداری در تکیه دولت از روز اول محرم و با حضور ده‌ها روضه‌خوان که برای گرم کردن مجلس یکی پس از دیگری به منبر می‌رفتند آغاز می‌شد و آنان اشعاری در رثای سیدالشهدا(ع) با صدایی خوش قرائت می‌کردند؛ در ادامه با حضور ناصرالدین شاه مراسم تعزیه‌خوانی آغاز می‌شد و تعزیه‌خوان‌ها در سکوی مرکزی تکیه به نقل و اجرای مصیبت عاشورا می‌پرداختند. در کنار مراسم رسمی که شاه هر ساله برگزار می‌کرد، آئین‌ها و سنت‌های ویژه دیگری نیز وجود داشت که مردم پایبند به انجام آن بودند که نذر کردن از مهمترین آنها بود. نقل است در آن روزها کسانی که توانایی اطعام نداشتند هم با ریختن مشتی برنج در پلوی نذری یا تکه گوشتی در خورش، در نذر شریک می‌شدند. حتی پخش لباس سیاه بین فقرایی که توانایی تهیه لباس عزا را نداشتند نیز یکی دیگر نذرهای رایج در تهران قدیم بود که بین فقرا تقسیم می‌شد. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
عصر حکومت سلسله قاجار در ایران، عصر رونق و رواج عزادارى براى امام حسین(علیه السلام)بوده است. در این دوران، علاوه بر رشد و توسعه عزادارى و شرکت همه قشرها و گروه ها در مراسم عزادارى، شیوه هاى نوینى در عزادارى پدید آمد که در عصر صفویه وجود نداشت. ویژگى هاى عزادارى در عصر قاجار در عصر قاجاریه مراسم عزادارى و سوگوارى امام حسین(علیه السلام) وارد مرحله جدیدى شود و از لحاظ شکلى و توسعه و نیز از لحاظ محتوا دگرگونى هایى یافت که آن ها را بررسى مى کنیم. 1. مردمى بودن 2.حضور گسترده زنان 3.محدود نبودن عزا داری به دهه محرم 4.گسترش کمی و کیفی عزا داری -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
روضه خوانی 1. مردمى بودن پس از واقعه عاشورا دوست داران امام حسین(علیه السلام) و شیعیان براى امام حسین(علیه السلام) و شهداى کربلا عزادارى کردند. رواج و گسترش عزادارى، مرهون تشویق هاى ائمه اطهار(علیهم السلام) بود، و در دوره هایى که تشیع قدرت مى یافت با تشویق ها و حمایت هاى حکومت هاى شیعى، بیش از پیش رواج و گسترش پیدا مى کرد، چنان که در دوره هاى آل بویه و صفویه از برپایى عزادارى بسیار حمایت شد. اما با فرارسیدن عصر قاجار، عزادارى براى امام حسین(علیه السلام) کاملاً نهادینه شد و به صورت امرى کاملاً عمومى و مردمى درآمد، به طورى که نوشته اند در دوران قاجاریه در تهران و شهرهاى بزرگ در تمام ماه هاى محرم و صفر در اغلب محله ها مردم با برپا کردن چادر و گستردن فرش و نصب علم و کتل، عزادارى مى کردند. و هر کس و هر صنف و دسته طبق نذر خود به طور نسبى به این کار دست مى زدند و آن را نوعى فریضه مذهبى مى دانستند. اوژن فلاندن که در زمان قاجاریه به ایران آمده بود در آرامگاه شاهزاده حسین قزوین با سینه زنى پرهیجان مردم روبه رو مى شود، به توصیف آن پرداخته و از برپایى مراسم تعزیه در معابر عمومى و تکیه ها، حیاط مساجد یا درون قصرهاى بزرگ تهران، خبر مى دهد. و اضافه مى کند: عده اى با مشت سخت به سینه کوبیده و در نتیجه، سایرین را برانگیخته، شورش در جمعیت و بازیگران برپا مى نمودند، ...در مدت عزادارى عده اى از مقدسین در شهر به راه افتاده از اعماق وجود منقبت حسین علیه السلام و على علیه السلام را مى نمایند. بعضى زنجیرهاى آهنى را بر روى سینه لخت مى زنند و خود را مجروح مى سازند. برخى پا برهنه و خون آلود با چهره سیاه شده در کوچه ها دم از حسین علیه السلام مى زنند و ادعا مى کنند که تشنگى و گرما را بر خود هموار خواهند ساخت. کنت دوسرسى، سفیر فوق العاده فرانسه که در 1255 ق به ایران آمده بود نیز در خصوص مراسم محرم مى گوید: مردم ایران ایام عزادارى ماه محرم را با تشریفات رسمى و زیاد انجام مى دهند. بر اساس گفته سفیر فرانسه هر کس در حد توان خود سعى مى کرد در عزادارى نقشى درخور توجه ایفا کند; افراد عادى با شرکت خود، و افراد متموّل و صاحب منصب به منظور اظهار عقیده و نشان دادن مراتب ارادت خود به خاندان رسالت و ائمه، بساط مفصلى در خانه هاى بزرگ یا هیئت ها و تکیه هاى عمده شهر برپا مى کرده، عزادارى مفصلى را اقامه مى نمودند. افرادى که از جثه قوى برخوردار بودند عَلَم هایى را که کمتر کسى قادر به حرکت درآوردن آن ها بود جلوى دسته بر سینه و شکم خود به طور عمودى قرار مى دادند و با شال مخصوصى بسته و حمل مى کردند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
۲.حضور گسترده زنان از ویژگى هاى عزادارى در دوره قاجاریه حضور گسترده زنان در این عزادارى هاست. حسن اعظام قدسى شرکت زن ها در مجالس عزادارى را چنین توصیف مى کند: فعّال ترین بُعد حضور اجتماعى زنان در دوره قاجار شرکت در مراسم عزادارى ماه محرم، روضه خوانى و نمایش هاى تعزیه بود. بهترین و مفصل ترین مجالس روضه خوانى ماه محرم در تهران در مسجد حاج شیخ عبدالحسین برگزار مى گردید که گاه جمعیت شرکت کننده در آن، متجاوز از ده هزار زن و مرد مى شد. مهدى قلى خان هدایت درباره شرکت زنان در عزادارى چنین گزارش مى دهد: در تکیه دولت، اطراف سکو از زن ها پُر مى شد; قریب شش هزار نفر، مردها به علت کثرت جمعیت زنان، بدان راه نمى یافتند. هم چنین گرترود بل که در بهار 1311ق در زمان ناصرالدین شاه به ایران سفر کرده در سفرنامه اش در توصیف عزادارى زنان مى نویسد: روى سکو، نوحه خوانى با لباس بلند و عمامه سفید نشسته بود و شرح شهادت را با آهنگ کشیده و حزن انگیزى مى خواند. زیر پاى او، زمین پوشیده از زنانى بود که چادرهاى سیاه شان را به طور مرتبى به دور خود جمع کرده و با سرهاى پوشیده نشسته بودند، و روبند کتان سفید جلو صورتشان تا پایین روى دامنشان آویزان بود... نوحه خوان به ذکر مصیبت ادامه مى داد، و زن ها در تقلاى رنج آلودى خود را به پس و پیش تکان مى دادند. به گفته برخى پژوهشگران، کسب اجر اخروى، نیت براى توبه از معاصى، افزودن بر اطلاعات دینى، دیدن رجال سیاسى، روحانیون، مراجع بزرگ و شنیدن مواعظ آنها در کنار محظوظ شدن از لذت در جمع واقع شدن، مشارکت در طبخ غذا و تناول آن، از انگیزه هاى کوچک و بزرگى بودند که به حضور زنان در این مراسم خانگى قوت مى بخشید. دارد تنظیم: سرکار خانم آمنه خالقی -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
زیدان، جرجی نویسنده مسیحی لبنانی پس از رحلت پیامبر . . . حب جاه و مال بر فضایل اخلاقی، فایق آمد و افکار و آرای آل علی (ع) در میان چنان مردمی بی اثر ماند . چنانکه مردم کوفه به خاطر جاه و مال بیعتی را که با حسین بن علی (ع) کرده بودند، در هم شکستند و به این نیز اکتفا نکرده، او را کشتند .  -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
نیکلسونرینولد آلین نیکلسون رینولد آلین نیکلسون (۱۹۴۵ـ۱۸۶۸م.) (REYNOLD ALLEYNE NICHOLSON) انگلیسی می‌گوید: «(امام) حسین (علیه‌السّلام) به خود تردید راه نداد و با گروه معدودی که تعدادی زن و بچه نیز جزو آنها بودند و روی هم دویست نفر نمی‌شدند، به سوی شمال برگشت و در کنار فرات، در کربلا خیمه زد. در این وضع ناامید کننده او شرایطی را پیشنهاد کرد، اگر شمر ذی الجوشن که برای همیشه به رسوا و ملعون معروف شد، عبیدالله را ترغیب به این محاصره بلاشرط نمی‌کرد، شاید این امکان بود که پیشنهاد او مورد قبول واقع شود. و امام حسین (علیه‌السّلام) یارانش را (تنی چند از مردان و پسران) علیه سپاه محاصره کننده برانگیخت. ذکر همه جزئیات این حادثه دلخراش توام با غم و رنج هم، به سختی می‌تواند صحنه‌های آن فاجعه را بازگو کند.... . بنی امیه، سرکش و مستبد بودند، قوانین اسلامی را نادیده انگاشتند و مسلمین را خوار نمودند.... . و چون تاریخ را بررسی کنیم، گوید: «دین بر ضد فرمان فرمایی تشریفاتی قیام کرد و حکومت دینی در مقابل امپراتوری ایستادگی نمود. بنابر این، تاریخ از روی انصاف حکم می‌کند که خون امام حسین (علیه‌السّلام) به گردن بنی امیه است.»  -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
ایروینگ، واشنگتن مورخ آمریکایی در زیر آفتاب سوزان سرزمین خشک و در روی ریگ های تفدیده عراق، روح حسین فناناپذیر است ; ای پهلوان، و ای نمونه شجاعت وای شهسوار من، ای حسین!  -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
نمایش در ایتا
عزاداری در دوره قاجاریه ▪️▪️▪️▪️▪️ 3. محدود نبودن عزادارى به دهه محرم یکى از ویژگى هاى عزادارى در دوره قاجاریه توسعه ایام عزادارى است. در دوره صفویه معمولاً عزادارى از ماه محرم تجاوز نمى کرد، امّا در این دوره، مراسم عزادارى مدت زمان بیشترى را دربر مى گرفت و تنها به دهه محرم و صفر محدود نبود. در خود ماه هاى محرم و صفر نیز حداقل به مدت 60 روز مردم در بسیارى از محلات تهران مراسم روضه خوانى برپا مى کردند. یکى دیگر از مواردى که در غیر ایام دهه محرم عزادارى مى شد، عزادارى براى رفع وبا، طاعون و حتّى گرانى بوده است. به عنوان نمونه در سال 1310 ق وبا در ایران و تهران شایع شد و مردم براى نجات از وبا به امام حسین(علیه السلام) متوسل شده و جلسات مفصل عزادارى برپا نمودند. عین السلطنه در این زمینه مى نویسد: وبا در اغلب بلاد ایران به شدت مشغول قتل است.... روزى شش صد نفر و پانصد نفر کمتر نمى کشد. ... همهمه و اضطراب مردم طهران طورى شده که به نوشتن برنمى آید. دو، سه مرتبه خلق طهران با علما و سادات به امام زاده حسن و امامزاده على مصلى رفته و دفعه متجاوز از بیست هزار نفر بودند. صدقه و روضه خوانى و بذل و بخشش به شدت زیاد شده است... روضه خوانى و خیرات به حدى در تهران و شمیرانات زیاد شده که چه نویسم. آش امام زین العابدین(علیه السلام)در تمام کوچه ها و گذرها طبخ مى شود. دسته جات سینه زن متصل در گردش است تمام مردم زاهد و عابد شده اند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
4. گسترش کمى و کیفى عزادارى در دوره قاجاریه عناصرى از عزادارى که در دوره هاى قبل (صفویه و زندیه) بهوجود آمده بود به اوج شکوفایى خود رسید. فتواى میرزاى قمى و قبل از ایشان فتواى آیت اللّه محمدعلى کرمانشاهى در خصوص تجویز تعزیه در ترویج عزادارى بسیار مؤثر بود. به دنبال چنین فتواهایى تاریخ معاصر از زمان قاجاریه شاهد رشد بیش از پیش انواع عزادارى هاست. این امر با شروع جنگ هاى ایران و روس رونق بیشترى یافت. در دوره محمدشاه نیز به علت تشویق هاى صدراعظم روحانى مسلک او، حاج میرزا آقاسى مراسم عزادارى رونق بیشترى گرفت. علاوه بر رواج هیئت ها و دسته هاى معمولى که در دوره صفویه مرسوم بود در این دوره، دسته هاى متشکل از مردان و کودکان بسیار توسعه یافتند به طورى که در عهد ناصرى دسته به دوهزار نفر مى رسید. عزادارى در دوره ناصرى از رونق و جلوه خاصى برخوردار شد. با نگاهى به منابع عصر ناصرى همانند خاطرات اعتمادالسلطنه و سفرنامه هاى اروپاییان، شکوه و عظمت این مراسم بیشتر دانسته مى شود. اهتمام مردم به برگزارى عزادارى و مجالس روضه، همانند برگزارى مجالس روضه در مدرسه خان مروى به سرپرستى آیت الله ملاعلى کنى، شرکت شخص شاه در مراسم روضه و تعزیه، برنامه هاى خاص تکیه دولت و... مطالبى است که در خلال این کتاب ها گزارش هاى متعددى از آن ها ذکر شده است. تنظیم:سرکارخانم آمنه خالقی -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
دسته جات عزاداری ماه محرم -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
عزاداری روز عاشورا در میدان توپخانه -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j