#رویداد_هفته #حج_الوداع پس از اعلان عمومي، مهاجرين و انصار و قبايل اطراف مدينه و مكه و حتي بلاد يمن و غير آن به سوي مكه سرازير شدند تا جزئيات احكام حج را شخصاً از پيامبر شان بياموزند و در اولين سفر رسمي حضرت، به عنوان حج شركت داشته باشند. اضافه بر آن كه حضرت اشاراتي فرموده بودند كه امسال سال آخر عمر من است و اين مي توانست باعث شركت همه جانبه مردم باشد. جمعيتي حدود يك صد و بيست هزار نفر (گاهي بيشتر از آن را هم نقل كرده اند) در مراسم حج شركت كردند كه فقط هفتاد هزار نفر آنان از مدينه به همراه حضرت حركت كرده بودند، به طوري كه لبيك گويان از مدينه تا مكه متصل بودند. حضرت چند روز به ماه ذی الحجه مانده از مدينه خارج شدند و بعد از ده روز طي مسافت در روز سه شنبه پنجم ذي الحجة وارد مكه شدند.اميرالمومنين عليه السلام هم كه قبلاً از طرف حضرت به يمن و نجران براي دعوت به اسلام و جمع آوري خمس و زكات و جزيه رفته بودند به همراه عده اي در حدود دوازده هزار نفر از اهل يمن براي ايام حج به مكه رسيدند.با رسيدن ايام حج در روز نهم ذي الحجة حضرت به موقف عرفات رفتند و بعد از آن اعمال حج را يكي پس از ديگري انجام دادند، و در هر مورد واجبات و مستحبات آن را براي مردم بيان فرمودند. تنظیم: صدیقه اقاسی @tarikh_j

#رویداد_هفته #بنی_قریظه بامداد بیست و چهارم ذى القعده بود که رسول خدا -صلّى اللّه علیه و آله- و مسلمانان از پیرامون خندق به مدینه بازگشتند هنگام ظهر جبرئیل فرود آمد و به رسول خدا گفت: خداوند مى ‌فرماید که: بر سر «بنى قریظه» رهسپار شوى، و هم اکنون من بر سر ایشان مى ‌روم و در قلعه‌ هایشان زلزله مى ‌اندازم. رسول خدا بلال را فرمود تا در میان مردم اعلام کند که هر کس مطیع و شنواى امر خدا و رسول است باید نماز عصر را جز در «بنى قریظه» نخواند. رسول خدا (ص) با سه هزار نفر رهسپار شد و رایت را به دست على (ع). یهودیان با دیدن آنها به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم ناسزا مى‌ گفتند.(السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳، ص ۲۳۴) رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم در نزدیک چاه ابّى که از چاه هاى بنى قریظه و پائین حره بنى قریظه بود مستقر شد. آن حضرت، ابتدا یهودیان را به اسلام دعوت کرد اما آنان نپذیرفتند(المصنف، عبد الرزاق، ج ۵، ص ۳۷۰) بنابراین محاصره ادامه یافت.در مدت محاصره تیراندازى از دو سوى در جریان بود، و یهودیان امید آن داشتند تا با مقاومت، مسلمانان دست از محاصره آنان بردارند. تنظیم :صدیقه آقاسی @tarikh_j

#رویداد_هفته #بنی_قریظه باشدت گرفتن تیراندازی مسلمانان یهودیان نماینده‌اى فرستادند تا بگوید حاضرند با شرایطى که بنى النضیر از مدینه رفتند، از شهر خارج شوند، اما رسول خدا (ص) راضى نشد. نوبت بعد گفتند حتى به اندازه یک شتر نیز نخواهند برد، رسول خدا (ص) فرمود که بدون هیچ شرطى باید تسلیم شوند.( المغازى، ج ۲، ص ۵۰۱)سران یهودی با سه پیشنهاد رو به رو شدند:پذیرش اسلام،یا اینکه زنان و کودکان خویش را خود بکشند و پس از آن به مسلمانان حمله کنند.پیشنهاد دیگرحمله ناگهانى به سپاه مسلمانان بود که هیچ کدام پذیرفته نشد و اختلاف‌ میان یهودیان بالا گرفت.(السیرة النبویه، ابن هشام، ج ۳ ص ۲۳۸) به هر روى بنى قریظه چاره‌اى جز تسلیم بر حکم پیامبر (ص) ندیدند و امید داشتند تا اوسیان براى آنان وساطتى بکنند. رسول خدا دستور داد تا تمامى اثاثیه و سلاح هاى آنان را جمع آورى کنند. قریظیان گفتند: اى محمد! حکمیت سعد بن معاذ را مى‌ پذیریم.(همان) رسول خدا (ص)پذیرفت تا هر آنچه سعدبن معاذ -از متنفذان اوس- در این باره حکم کرد بپذیرد. اوسیان از این اقدام خوشنود شدند. سعد ابتدا از یهودیان تعهد گرفت تا هرچه حکم کرد بپذیرند. پس از آن گفت: حکم من این است که مردان یهودى کشته شوند، کودکان و زنانشان به اسارت درآیند و اموالشان تقسیم شود. رسول خدا(ص) فرمود: «که حکم سعد مطابق حکم خداوند است.»(المغازى، ج ۲، ص ۵۱۲) تنظیم :صدیقه آقاسی @tarikh_j

قیام شهید فَخّ از قیام‌های علویان علیه عباسیان است که در ذی‌الحجه سال ۱۶۹ هجری به رهبری حسین بن علی از نوادگان امام حسن(ع) در مدینه شکل گرفت و به کشته شدن او انجامید. از آنجا که این قیام در منطقه فخ در نزدیکی مکه رخ داد به قیام فخ مشهور شده است. (ابی عنبه، عمدة الطالب، ۱۳۸۳ش، ص۱۶۴) وقتی هادی عباسی به حکومت رسید، فشار بر علویان را شدت داد. «او در تعقیب طالبیان اصرار ورزید و آنان را سخت ترسانید و مقرری‌ها و بخشش‌هایی را که پدرش مهدی عباسی به آنان داده بود، همه را قطع کرد و به اطراف و اکناف نوشت که آنان را تعقیب کرده، نزد وی بفرستند.»( یعقوبی،تاریخ یعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۴۰۴) هر روز علویان را به دارالاماره بیاورند و به شکل تحقیرآمیزی از آنان حضور و غیاب کنند. هریک از علویان می‌بایست کفالت حضور یک یا چند نفر از بستگان خود را قبول کند.(رضوی اردکانی، ماهیت قیام شهید فخ،1375ش،ص 116) #رویداد_هفته #شهید_فخ @tarikh_j

هنگام نماز صبح ۲۶ نفر از خاندان امام علی(ع)، ۱۰ نفر از حجاج و تعدادی از موالی با شعار «أحَد، أحَد» وارد مسجد شدند و مؤذن را واداشتند تا اذان شیعه بگوید. فرماندار مدینه وقتی صدای اذان را شنید وحشت کرد و از مدینه گریخت. مردم نماز را به امامت حسین خواندند. پس از نماز، حسین بن علی خطبه‌ای خواند و مردم را به پیروی از سنت رسول خدا دعوت کرد.(ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ۱۴۱۹ق، ص۳۷۵-۳۷۶) مکه را تصرف کرد وفردی را در انجا قرار داد وبا عده ای به سمت مکه حرکت کرد. عباسیان باعده ای زیادی به سمت مکه حرکت کردند ودر محلی به نام فخ باسپاه حسین روبرو شدند.نبردی سنگین در گرفت وحسین ویارانش به شهادت رسیدند(طبری، تاریخ، ۱۴۰۳ق، ج۸، ص۱۹۵ - ۲۰۰)سرهای شهدا به همراه اسیران به مدینه وسپس به بغداد نزد هادی عباسی فرستاده شد. #رویداد_هفته #شهید_فخ @tarikh_j

پس از قیام صاحب فخ، والی مدینه، خانه‌ها و نخلستان‌های حسین و جمعی از خاندان وی را به آتش کشید و بخشی دیگر از نخلستان‌ها و اموالشان را مصادره کرد. امام کاظم(ع) بر شهدای فخ می‌گریست و از خداوند برای قاتلانشان مرگ و عذاب شدید درخواست می‌کرد و کفالت ایتام و اطفال و بیوگانِ علویانی را که در فخ به شهادت رسیدند، به عهده گرفت.(مسعودی، مروج الذهب، بیروت، ج۴، ص۱۸۶) پس از شهادت حسین و یارانش، سرهای شهدای فخ را در مجلسی که گروهی از فرزندان امام علی(ع) به تماشا گذاردند. هیچ کس چیزی نگفت جز امام کاظم که وقتی سر حسین بن علی رهبر قیام فخ را دید، فرمود: «انا لله و انا الیه راجعون، سوگند به خدا که حسین، به شهادت رسید در حالی که مسلمان و درستکار بود و بسیار روزه می‌گرفت و بسیار شب زنده دار بود و امر به معروف و نهی از منکر می‌کرد. در خاندان وی، چون او وجود نداشت.»(الإربلی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج۳، صص۱۱۲-۱۱۷) #رویداد_هفته #شهید_فخ @tarikh_j

پس از قتل عثمان، اصلی ترین عامل رسیدن امام علی(ع) به قدرت، بیعت مردم با ایشان بود .در پاسخ به این سؤال که امام علی (ع) چگونه خلافت رسید؟ از دو منبع به توصیف آن روز می پردازیم. آن حضرت در خطبه‌ شقشقیه، درباره نحوه بیعت مردم مینویسند: «ناگهان دیدم، مردم از هر سو روی به من نهادند و چون یال کفتار پیش هم ایستادند، چندان که حسنان فشرده گشت و دو پهلویم آزرده، به گرد هم فراهم و چون گله گوسفند بر نهاده به هم و به کار برخاستم». و در ادامه این خطبه درباره علت پذیرش خلافت می‌فرماید: « اگر این بیعت کنندگان نبودند و خدا علما را نفرموده بود تا ستمکار شکمباره را برنتابند و به یاری گرسنگان بشتابند رشته این کار از دست می‌گذاشتم». در این خطبه علت پذیرفتن خلافت را سه عامل می‌دانند: حضور حاضران، تمام شدن حجت به سبب وجود یاری کنندگان و عهد خداوندی در گرفتن حق مظلوم از ظالم.امام علی ع درباره هجوم و اصرار مردم می‌فرماید: «چنان بر من فشار آوردند که شتران به آبشخور روی آرند و چراننده پای بند آنها را بردارد و یکدیگر را بفشارند، چندان که پنداشتم، خیال کشتن مرا در سر می‌پرورانند یا در محضر من بعضی خیال کشتن بعضی دیگر دارند». در خطبه‌ای دیگر علت عدم پذیرش خود را اوضاع نابسامان زمانه معرفی می‌کنند و از مردم می‌خواهد از او دست بردارند که اگر وی را به خلافت برسانند، آن گونه که خود تشخیص دهند، عمل می‌کند: «مرا بگذارید و دیگری را بدست آرید، و بدانید که اگر من درخواست شما را پذیرفتم، با شما چنان کار می‌کنم که خود می‌دانم و به گفته گوینده و ملامت سرزنش کننده گوش نمی کنم.. #رویداد_هفته #اصرار_مردم_در_بیعت @tarikh_j

از دیدگاه منقری، علی(ع) در حالی که از پذیرش قدرت اکراه داشت، با اصرار مردم که ایشان را شایستة این مقام می‌دانستند و برای جلوگیری از تفرقه، خلافت را پذیرفت. او به متمردان از بیعت و فشار شورشیان اشاره ای نکرده است؛ فقط ذکر می‌کند که طلحه و زبیر مدتی بعد، نقض بیعت کردند و معاویه هم گویا اصلاً بیعت نکرد. منقری به ذکر بیعت مردم با علی(ع) می‌پردازد و از قول آن حضرت در پاسخ به شرحبیل بن سمط کندی می‌نویسد: «مردم به سوی من سرازیر شدند، در حالی که من خود را از این غوغا برکنار ساخته بودم. گفتند: دست بیعت بگشای و من امتناع کردم، باز گفتند: مهیای بیعت شو که جز تو را سزاوار نمی‌بینیم، من بیم داشتم، اگر امتناع کنم، تفرقه ایجاد شود، پس با آنان بیعت کردم، لیکن مرا چیزی بیمناک نساخت، جز شقاق و دشمنی آن دو نفر که با من بیعت کردند، طلحه و زبیر و مخالفت معاویه که سابقه‌ای در اسلام نداشت». ابن سعد (د: 230ه) نیز معتقد است که همة صحابة رسول خدا (ص) در داخل و خارج مدینه و نیز همه مردم این شهر، در یک بیعت عمومی با رضایت و بدون هیچ گونه فشاری با علی(ع) پیمان بستند و هیچ کس از بیعت با آن حضرت امتناع نکرد. برخی مورخان بعد از ابن سعد، افرادی چون، محمد بن مسلمه، زید بن ثابت، سعد بن ابی وقاص، اسامه بن زید را جزء سرباز زنندگان از بیعت با علی (ع) بر شمردند .(پرتال جامع علوم انسانی/ مقاله چگونگی بیعت مردم با امام علی ع ) تنظیم: زهرا حسینی #رویداد_هفته #اصرار_مردم_در_بیعت @tarikh_j