eitaa logo
گذرگاه «انجمن علمی‌پژوهشی تاریخ‌جامعةالزهرا(س): قم»
979 دنبال‌کننده
3.1هزار عکس
136 ویدیو
305 فایل
گذرگاه «کانال‌انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌جامعةالزهرا(س)؛ قم» 📜پل ارتباطی @tarikh_jz مالکیت فکری و محتوایی کانال، متعلق به انجمن علمی تاریخ جامعةالزهرا(س) است. انتشار فایل‌های صوتی، تصویری، عکس نوشته‌ها و پست‌ها صرفا با ذکر منبع بلامانع است.
مشاهده در ایتا
دانلود
🌿« انساب الاشراف » بلاذری (279): ✅کتاب « انساب الاشراف» یک کتاب نسب شناسی است؛ امّا اطلاعات تاریخی آن به حدّی است که یکی از گونه های تاریخ نگاری به شمار می آید. در این کتاب انساب و اخبار با یکدیگر تلفیق شده است. ✅در چاپ 13 جلدی، در جلد سوم زندگی امام حسین(ع) را آورده است. حدود 15 صفحه مربوط به ولادت امام تا زمان مرگ معاویه و حدود 60 صفحه مربوط به حرکت امام از مدینه تا کربلا و قضایای شام می باشد. نویسنده در اکثر موارد سلسله اسناد را ذکر نمی کند و در ابتدای روایت ها عبارت «قالوا» را می آورد. در بعضی روایت ها سلسله سند را ذکر می کند.همچنین بلاذری روایت های مختلف را ترکیب کرده و خلاصه ی آن را آورده است. @tarikh_j
✅با مقایسه ی تاریخ طبری و انساب الاشراف به دست می آید که اکثر روایت های تاریخ طبری و انساب الاشراف مانند یکدیگر است. طبری 82% روایت های مربوط به قضایای عاشورا را مستقیماً از ابی مخنف نقل می کند؛ امّا در کتاب انساب الاشراف روایت هایی که از ابی مخنف ذکر شده تعداد معدودی می باشد. ✅بنابراین با مشابهت های که بین روایت های ابی مخنف در تاریخ طبری و روایت هایی که با عبارات « قالوا» درم انساب الاشراف وجود دارد، منبع هردو اخبار یکی بوده است. اگر نویسنده ی انساب الاشراف روایت های تاریخی را همراه با سلسله سند می آورد، این کتاب یکی از جامع ترین کتبی می باشد که قضایای عاشورا را ثبت کرده است؛ امّا عدم ذکر سلسله سند از ارزش و اعتبار آن می کاهد. پژوهشگر:سرکار خانم صغری فهیمی @tarikh_j
🌿کتاب « اخبارالطوال» احمد بن داوود دینوری(282ه): تاریخ عمومی و یک جلدی است. در این کتاب اخبار از زمان حضرت آدم شروع شده و تا زمان معتصم عبّاسی ادامه دارد. کتاب بر اساس موضوع تنظیم شده است. در این کتاب از سیره و مغازی پیامبر(ص) مطلبی به میان نیامده و اخبار مربوط به صدر اسلام را از فتح ایران آغاز کرده و به خلفا تا جایی پرداخته که به فتح ایران مربوط می شود. هدف نویسنده به دست دادن اخبار ایران می باشد. او به قیام ها و جنبش های شیعی بیشتر پرداخته؛ تا جایی که 34 صفحه از کتاب یک جلدی خود را به قضایای عاشورا اختصاص داده است. او روایت های تاریخی را به صورت ترکیبی و یکدست بیان می کند. مطالبی که در باره واقعه ی عاشورا ارائه می دهد ارزشمند می باشد. @tarikh_j
✅ابن قتیبه ی دینوری حنفی مذهب بوده و با رویکرد سیاسی و با دیدگاه متمایل به شیعه روایت های تاریخی را گزینش کرده است. دینوری در عاشورانگاری خود به تبعیت از بعضی از شیعیان سه پیشنهاد امام(ع) را که یکی از آنها خواستار بیعت با یزید بود، مطرح نکرده و در این مورد چنین آورده است:« امام(ع) به فرستاده ی عمرسعد گفت: مردم به من نامه نوشتند و از من درخواست کردند که به کوفه بیایم، بعد با من نیرنگ کردند. خواستم برگردم، حرمانع بازگشتم شد. عمرسعد تو خویشاوند نزدیک من هستی، مرا آزاد بگذار تا برگردم. عمرسعد این مطلب را برای عبیدالله نوشت، عبیدالله گفت اگر بیعت با یزید را قبول کرد به من بنویس تا نظرم را بگویم. عمرسعد خبر را به امام(ع) رساند. ایشان قبول نکرد و فرمود:« مگر چیزی جز مرگ وجود دارد. مرگ خوش باد( مرحبا الموت). @tarikh_j
✅این خبر مختص به این منبع می باشد و در منابع دیگر چنین نیامده است. بعضی از منابع شیعی سه پیشنهاد امام(ع) را ذکر نکردند.؛ امّا در این کتاب روایت مطرح شده با منابع دیگر هم خوانی ندارد. اگر چه عدم بیعت امام(ع) در مدینه و هجرت او به مکّه و حرکت او به سوی کوفه نشان می دهد که ایشان قصد بیعت نداشتند به همین علّت در نگاه اوّل این روایت به واقعیت نزدیک تر است.اگر بیشتر دقت کنیم در می یابیم که بعضی از نویسندگان با توجّه به شناختی که از شخصیت امام(ع) داشتند، تصور نمی کردند که ایشان بخواهد با یزید بیعت کنند، بر همین اساس سعی می کردند که روایت های تاریخی را به گونه ای گزینش کنند که با این موضوع هم خوانی داشته باشد. @tarikh_j
✅نویسنده ی اخبارالطوال بدون اشاره به سه پیشنهاد از سوی امام(ع) تنها به یک درخواست اشاره کرده است. به نظر می رسددرخواست بیعت با یزید از سوی حسین بن علی را نپذیرفته و به همین علّت نیازی نمی بیند که به آن اشاره کند. در روایت دیگری آورده است که امام(ع) به بزرگان بصره چنین نوشت: «من شما را به احیاء و زنده کردن معالم حق و میراندن بدعت ها دعوت می کنم اگر پاسخ دادید به راه های رشد و حق هدایت می.شوید.» اگر در جامعه ای آنچه حق است معلوم شود و مردم آن را بشناسند و با شناخت آن با بدعت ها مبارزه کنند، امام(ع) به هدف خود بسیار نزدیک می شد. سخن ایشان حاکی از این مطلب مهم و دردناک است که در جامعه ی آن روز بدعت ها به طور کامل جایگزین حق و حقیقت شده بودند و بعضی از مردم نشانه های حق بودن را فراموش کرده بودند. @tarikh_j
✅نویسنده با بیان این روایت تا حدودی ارزش های حاکم بر جامعه را به تصویر می کشد و بر همین اساس در ادامه بعد از کشته شدن حسین بن علی جمله ای می آورد و تعجب خود را از نوع رفتار مردم با خاندان پیامبر(ص) را نشان دهد. او در ادامه چنین می آورد: بین وفات پیامبر(ص) و کشتن فرزند او 50 سال فاصله بود. نویسنده با بیان این جمله کوتاه وارد تحلیل شده و خواسته است به نوعی حقیقت گریزی مردم را در این مدت کوتاه بیان کند. براساس آنچه بیان شد رویکرد نویسنده در ذکرجریان عاشورا، رویکرد سیاسی و اجتماعی است. وی در این زمینه برخلاف تاریخ نگاران زمان خود، به نوعی، روایت های تاریخی را تحلیلی کوتاه می کند. نویسنده در ادامه در باره¬ی شهادت طلبی امام(ع)، این روایت را آورده است: « زمانی که ابن سعد نامه ابن زیاد را برای امام(ع) فرستاد و از او خواست تا با یزید بیعت کند، امام(ع) چنین پاسخ داد: جواب این نامه ابن زیاد را تا ابد نمی دهم، مگر او جز مرگ مرا می خواهد، من به این مرگ خشنودم و به آن خوش آمد می گویم.» 🌿پژوهشگر:سرکار خانم صغری فهیمی @tarikh_j