نَخْل‌ْگَردانی، مراسمی است که شیعیان برخی مناطق به عنوان تشییع نمادین پیکر امام حسین (ع) در عزاداری روز عاشورا برگزار می‌کنند. در این مراسم اتاقکی شبیه تابوت با پوشش سیاه و آراسته با انواع شال‎های رنگارنگ و آیینه در حسینیه‌ها، تکایا و محل‎هایی که در آن عزاداری محرم برگزار می‌شود، توسط مردم حمل می‌گردد و این تابوت نمادی از مراسم سوگواری محرم در ایران خوانده می شود و مابقی روز‌های سال در مقابل یا داخل حسینیه‌ها و مساجد نگهداری می‌شود. نخل‌گردانی بیشتر در شهر‌ها و آبادی‌های اطراف کویر مرکز‌ی ایران رواج دارد؛ از جمله جنوب خراسان، سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان و نائین. بیشترین و شاخص‌ترین نخل‌های ایران در استان یزد دیده می‌شود. #قاب_تصویر #نخل_گردانی #آیین_های_تاریخی_محرم @tarikh_j

استفاده از واژه نخل و اطلاق این عنوان بر رسم تابوت‎گردانی امام سوم شیعیان، به دوره صفوی بازمی‎گردد. این مراسم با تشریفاتی کم و بیش شبیه به امروز در دوره صفویه در مناطق مرکزی و کویری ایران، رواج داشته است.برخی از پژوهشگران، آیین نخل‌گردانی را از بدعت‌های حکومت صفویه می‌دانند.(خاکی، «ریخت‌شناسی آیین نخل‌گردانی»، ص۱۰،آیتی، تاریخ یزد، ص۲۴۴) #قاب_تصویر #نخل_گردانی #آیین_های_تاریخی_محرم @tarikh_j

حضور سرو به عنوان عنصری نمادین و منظرین در مراسم نخل ­گردانی به عنوان مراسمی پرمحتوا، اصیل و باشکوه، از اهمیت ویژه ­ای برخوردار است. #قاب_تصویر #نخل_گردانی #آیین_های_تاریخی_محرم @tarikh_j

نخل در واقع به معنای درخت خرما‌ است و علت نام‌گذاری نخل عزا به نام این درخت چندان مشخص نیست، شاید مهم‌ترین علت رواج این نام و رسم، این باشد که در روایات و باورهای مردم‌، پیکر‌ امام حسین(ع)، بر روی شاخه‌های درخت خرما به سمت محل دفن حمل شده‌ است‌. دلیل دیگر این که اشکال قدیمی نخل را از چوب و برگ درخت خرما می‎ساختند.  همچنین احتمال دارد نخل عزا به سبب تقدس و حرمت درخت خرما در فرهنگ ایران نخل نامیده شده است. #قاب_تصویر #نخل_گردانی #آیین_های_تاریخی_محرم @tarikh_j

چوب نخل: نماد پیکر امام حسین (ع). سیاه‌پوش کردن: نماد اعلام سوگواری و ماتم. شمشیر و نیزه: نماد تیر و نیز‌های وارد شده بر بدن امام حسین (ع). سرو نخل: نماد قد و قامت علی اکبر (ع). آینه: نماد نور وجود امام حسین (ع). علم‌هایی که بر نخل بسته می‌شود: نشانه‎هایی که به ابوالفضل العباس (ع) اشاره دارد. پارچه‌های زینتی: نماد حجله قاسم بن حسن. زنگ‌هایی که قدیم می‌بستند: نماد زنگ کاروان امام حسین (ع). عزادارانی که نخل را بر می‌دارند: به عنوان تشیع کنندگان. سر طوق بالای نخل: به عنوان کاکل علی اکبر (ع).(قاسمی ندوشن، محرم ندوشن، ص۳۹-۴۰) 🌿تنظیم:فاطمه میری #قاب_تصویر #نخل_گردانی #آیین_های_تاریخی_محرم @tarikh_j

مثل سرو علیرضا میررکنی تهیه کننده : حمیدرضا صالحی تهیه شده : سازمان هنری رسانه‌ای اوج مستند «مثل سرو»، روایتی است از آیین نخل‌گردانی در استان یزد با همه آداب و رسومی‌ که مردم این شهر و دیار به آن‌ها اعتقاد دارند که ریشه در دل تاریخ داشته و نمادهای برخی از آن‌ها به چند صد سال قبل باز می‌گردد. آیین نخل گردانی یزدی‌ها یکی از همین رسم هاست، مراسمی‌که در سطح بین المللی شناخته شده و نخل معروف آن‌ها هم سابقه‌ای چند صد ساله دارد. در این فیلم علاوه بر نمایش تصاویر و فیلم هایی از این آیین کهن، با پژوهشگران و محققان تاریخی و مذهبی درباره ریشه‌های نخل گردانی در آیین‌های عزاداری یزدی‌ها گفت وگو شده است. #معرفی_فیلم #نخل_گردانی #مثل_سرو @tarikh_j