eitaa logo
گذرگاه «انجمن علمی‌پژوهشی تاریخ‌جامعةالزهرا(س): قم»
1هزار دنبال‌کننده
3.1هزار عکس
138 ویدیو
307 فایل
گذرگاه «کانال‌انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌جامعةالزهرا(س)؛ قم» 📜پل ارتباطی @tarikh_jz مالکیت فکری و محتوایی کانال، متعلق به انجمن علمی تاریخ جامعةالزهرا(س) است. انتشار فایل‌های صوتی، تصویری، عکس نوشته‌ها و پست‌ها صرفا با ذکر منبع بلامانع است.
مشاهده در ایتا
دانلود
⚠️کنش ها و واکنش ها مورخان در نقل گزارش های تاریخی 🔆 1.پشیمانی ابوبکر 🔆2.هجوم به خانه ی حضرت زهرا سلام الله علیها گام دیگر در جهت راستی آزمایی گزارش های تاریخی کشف سیر تغییرات در گذر زمان است(نشانه شناسی متنی ) در ادامه ی پست هفته های گذشته پس از بررسی سندی روایت پشیمانی ابوبکر از منظر محققین اهل تسنن، به دو حاشیه ی دیگر می پردازیم. 📚 از آن جهتی که علاوه بر اسکن های ارائه شده به طور کلی بزرگانی از غیر شیعه مانند ابن زنجویه ، طبری ، ابن عبد ربّه ، طبرانی ، ابن عساکر ، ضیاء مقدسی و ... این خبر را نقل کرده اند و برخی مانند ضیاء مقدسی این خبر را معتبر دانسته‌اند،پس انکار کلی آن از سمت مورخی بعید به نظر می رسد(گرچه اخیراً یکی از مجریان شبکه های ماهواره ای نظر" ضیاء مقدسی"را به گونه ای دیگر بیان کرده که به جهت واضح بودن خطا در استدلال غیر حرفه ایش از آن صرف نظر می کنیم.) اما ❕❔"ابو عبید" از عبارت "نمی‌خواهم آن را نقل کنم!" ، استفاده می کند و ماجرای پشیمانی از هجوم را ذکر نمی‌کند! (تصویر ۷) ❕❔ "دكتر عبد الملك دهيش" محقق کتاب "الأحاديث المختارة" کلمه‌ی "أغلق" را "أعلق" ضبط کرده‌ است!! (تصویر ۶) در حالی که: ۱. "أعلق" معنای مشخصی افاده نمی‌کند. ۲. "مقدسی" همچون "ابن عساکر" این خبر را از "طبرانی" نقل کرده که طبعا سندش نیز با او مشترک است. در حالی که هم "طبرانی" و هم "ابن عساکر" آن را "أغلق" نگاشته‌اند. (تصاویر ۴،۵) ۳. ابن زنجویه، طبری و ابن عبد ربه نیز آن را از ریشه‌ی "غلق" ثبت کرده‌اند نه "علق" ! (تصاویر ۲،۳) ۴. در نسخه‌‌ی کتاب "تاریخ الإسلام" که به خطّ خود نویسنده یعنی "شمس الدین ذهبی" دانشمند نام‌آشنا در کتابخانه‌ی (ایاصوفیا - ترکیه به شماره ۳۰۰۵) نگهداری می‌گردد، "أغلق" نگاشته شده است.(تصویر ۸) ۵. در تنها نسخه از کتاب "ضیاء مقدسی" نیز که پسر برادرش کتابت نموده است ، این کلمه به گونه‌ای است که گویی نقطه "غ" کمی کشیده شده است.(تصویر ۹) 6. همانطور که گفته شد "ضیاء مقدسی" همچون "ابن عساکر" این روایت را از "طبرانی" نقل کرده و به نظر می‌رسد در اینجا "دكتر دهيش" محقق کتاب "الأحاديث المختارة" برای انحراف ذهن مخاطب کلمه‌ی "أغلق" را "أعلق" درج کرده است. علاوه بر اینکه "أعلق" در این عبارت فاقد معنا است، اگر "دهیش" به این دو کتاب و کتابهای دیگری که این خبر را نقل کرده‌اند، رجوع می‌کرد عبارت صحیح را درج می‌نمود. البته نباید فراموش کرد که در نسخه‌ی خطی نیز کلمه به گونه‌ای است که گویی نقطه "غ" کمی کشیده شده است. (تصویر ۹) ✂️ اما در حافظه ی تاریخی مخاطبان "دکتر دهیش" سابقه ی یک چالش این چنینی دیگری را نیز دارد؛ او کتاب «المستوعب» تألیف «نصیرالدین حنبلی» از فقهای حنبلی مذهب قرن ۶ و ۷ هـ ق را تصحیح نموده است. «نصیرالدین حنبلی» در ذیل بیان احکام و مناسک حج، در بابی با عنوان «باب زیارة قبر الرسول صلّی الله علیه و آله و سلم» به پیامبر استغاثه می‌نماید و چنین می‌گوید: «خداوندا ! من با حالت پشیمانی و استغفار به سوی "پیامبرت" آمده‌ام، پس از تو تقاضا دارم که مرا مورد مغفرت خود قرار دهی، همانگونه که کسانی را که در زمان حیات پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم» خدمت ایشان می‌رسیدند و تقاضای استغفار می کردند را می‌بخشیدی. «...وإنّي قد أتَـیتُ "نَـبِـيَّـكَ" تائباً مستغفراً ، فَأسألُكَ أن توجِبَ لي المَغفِرَةَ كما أوجَبـتَها لمَن أتاه في حَيـاته.» 😳 اما آقای "دهیش" ، با وجود اینکه از نسخه‌ی خطی کتابخانه‌ی ظاهریه استفاده نموده، ولی عبارت «اللهمّ... إنّي أتیت "نـبـیّـک" تائباً مستغفراً» را به «الّلهمّ...إنّي قد أتیتُکَ تائباً مستغفراً» تحریف نموده است تا واسطه شدن رسول خدا «صلی الله علیه و آله و سلّم» را کتمان کند ! (تصویر ۱۰) که به نوبه ی خود حس اعتماد خواننده ی تاریخی را به طور عمیق خدشه دار می سازد تا جایی که با وجود پردازش در منابع دیگر جایی برای اعتنا نمی گذارد. در گزارشات تاریخی "هجوم به خانه ی حضرت زهرا سلام الله علیها"در کتب اهل سنت نیز همین سیر اتفاق می افتد ؛به این شکل که باتوجه به یقینی بودن این واقعه و افراد شرکت کننده در آن ،رخ داد مرکزی آتش زدن در و ضربه به دختر پیامبر اعظم صل الله علیه و آله و سلم که در نهایت منجر به شهادت ایشان می شود دچار همین تغییرات شده است. ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ @tarikh_j
در پست گذشته در 🔶کشف رویداد تاریخی هجوم به خانه حضرت زهرا سلام الله علیها در 📚کتب صاحب اثران اهل سنت ،سه نوع روایت و گزارش تاریخی با سه نوع دلالت ذکر کردیم که به صورت شبکه ای ،رخداد مهم و موثر تاریخی را صحنه سازی می کند. 📘یک گروه روایات تاریخی مربوط به پیش گویی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مورد وقایع پس از رحلتشان و نحوه ی از دنیا رفتن تنها دخترشان. 📕یک گروه روایت های همراه با جزئیات یک رویداد هجوم را بازگویی می کند که تنها به یک روایت از ابن شیبه از این رخداد و یک روایت پشیمانی خلیفه اول بسنده کردیم. 📗دسته دیگر از گزارش های تاریخی حاکی از 5 فرزندبرای امام علی علیه السلام و حضرت زهرا سلام الله علیها است که به دلیل ارتباط مستقیم با روایات گروه دوم این گروه اخبار هم بسیار حائز اهمیت است و حتی کمی هم مورد بحث و تشکیک قرار گرفته شده است. ♦در شمای کلی روایات تاریخی اهل سنت در مورد فرزند پنجم امام علی علیه السلام 🔺وجود شخصیتی به نام" محسن" از فرزندان حضرت زهرا سلام الله علیها که در کودکی از دنیا رفته است 🔺تعدادی از گزارش هااز" محسن بن علی علیه السلام" گزارش می کنند که به سقط شدن آن اکتفا می کنند. 🔺 دسته ی سوم نحوه ی شهادت و سرنوشت این شخصیت را بازگو می کنند. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
🎗بزرگی گفت : دل ماهم می خواست "افسانه" باشد اما... از دوماه گذشته در نگاه موردی و موضوع محور به⚠️ کنش ها و واکنش های مورخان در نقل گزارش های تاریخی به دو مبحث 📌1.پشیمانی ابوبکر و📌2.هجوم به خانه ی حضرت زهرا سلام الله علیها به سراغ کتب بزرگان اهل سنت رفتیم و سیر تحول و تغییرات آن را دنبال کردیم ، تادر نهایت با چینش قطعه هایی متفرق از این پازل به چشم اندازی کلی دست یابیم. در ذیل موضوع دوم در انبوه داده ها و روایات موجود در مصادر ایشان ،به سه دسته اشاره کردیم:📌 1.روایاتی که از پیامبر صل الله علیه و آله و سلم و در زمان حیات ایشان و به شکل پیش گویی نقل شده است 📌2.داده های تاریخی که به طور مستقیم از شاهدان عینی واقعه گزارش می شد. اما به ناچار و به دلیل مقارنت این فاجعه با شهادت حضرت محسن بن علی علیهماالسلام به بررسی گزارش هایی پیرامون این شخصیت تاریخی در کتب اهل سنت پرداختیم. مصادیقی از روات و راویان همان کتاب ذکر کردیم که محال بودن انکار چنین شخصیتی را منتج شد و در نهایت به ذکر چند از گزارش هایی پرداختیم که به صرف" سقط شدن"اکتفا کرده بودند. اما در آخرین بخش از این غور باید گفت با وجود تمام محدودیت ها و سوگیری های موجود در تاریخ نویسی اهل سنت تا آن جاکه ابن هشام در مقدمه ی سیره خود که به نقل از ابن اسحاق است می نویسد"...در این میان بعضی از مطالبی را که ابن اسحاق ذکر کرده است ولی در آن هاذکری از رسول خدا نیست و یا ...و یا .... و یا اخباری را ذکر نموده که سخن گفتن در باره ی آن ها زشت است!و یا بعضی مردم آن را نمی پسندند! ....." اما هنوز گزارش ها و داده های تاریخی موجود است که نمی توان آن ها را نادیده گرفت و پرسش مخاطب تاریخی را درباره ی کوچک ترین نوه ی رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم بی پاسخ گذاشت. سیر تغییر و تحول در این دسته به شکل های مختلف از حذف و سانسور یا تحریف و یا مصادره به مطلوب به چشم می خورد که خارج از این فرصت است. برای مثال در نقل ابن شهر آشوب و گنجی شافعی از کتاب المعارف ابن قتیبه دینوری (قرن 3) مطلبی از عاملان این شهادت است در حالی که در قرن های بعد در خود کتاب "المعارف" این مطلب در کمال تعجب یافت نمی شود. 🖇پی نوشت: 📌شهادت حضرت محسن بن علی علیهماالسلام بنابر نقل علمای اهل سنت از مشهورات و موضوعات متفق علیه شیعیان در طول تاریخ است تا جایی که در همین کتاب ها نام شهرهایی که به عزاداری در ایام شهادت ایشان می پرداختند ،ذکر شده است.(ر.ک تثبیت دلائل النبوه،ج2،ص 594و 595،ط دارالعربیه)/1️⃣ 🎗...دل ماهم می خواست افسانه باشد اما حتی کتاب هایتان نگذاشت.) -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j
🏴 🏴🏴🏴🏴 ناگهان دیدند صدایی از مسجد بلند است: تهدمت والله ارکان الهدی ... 🏴🏴🏴 با آرزوی مقبول واقع شدن عزاداری ها علیه السلام در سری چهارم به ذکر یک روایت از دومنبع بسنده می کند ودر انتهاء با توجه به نقطه ی سوال انگیز و قابل بررسی موجود در این گزارش تاریخی ،در شماره ی بعدی سعی در کاوش و افزایش آگاهی حول همین محور می نماید. -----------❀❀✿❀❀--------- @tarikh_j