🍀با سلام خدمت تاریخ پژوهان و علاقه مندان به تاریخ در ویژه نامه محرم و صفر انشاالله پست ها علمی کانال قبل از ظهر تقدیمتان خواهد شد. 🌷
🍀سوال: اولین منبع موجود که روایات عاشورا را به صورت مستند نقل کرده کدام است؟
#پرسش_تاریخی
#عاشورا_نگاری
@tarikh_j
✅پاسخ: یکی از معتبرترین و قدیمی¬ترین منابع عاشورانگاری، مقتل ابی¬مخنف می¬باشد. این کتاب در دسترس نیست؛ اما طبری بیشتر روایات ابی¬مخنف را در کتاب تاریخ خود نقلکردهاست. به جز مقتل ابیمخنف، طبری اخبار عاشورا را به منابع دیگر نیز ارجاع میدهد. او در عاشورانگاری، از دو نوع منابع شفاهی و مکتوب بهره برده است. اخبار عاشورا در این کتاب، هم از طریق راویان شیعه و هم اهلسنّت نقل شدهاست. بعضی از افراد در سپاه دشمن و از وابستگان به دستگاه حکومت بودند. افرادی که طبری روایات شفاهی خود را از قول آنها نقل کرده است؛ از جمله افراد اهل سنّت هستند که واقعه عاشورا را از افراد حاضر در دستگاه حکومتی شنیده و نقل کرده اند.
بیشترین روایات تاریخ طبری از کتاب «مقتل الحسین» ابی مخنف و هشام کلبی می باشد که گرایش شیعی داشتند.
#پرسش_ تاریخی
#عاشورا_نگاری
@tarikh_j
🍀طبری تعدادی از روایات خود را از افرادی نقل می¬کند که هم¬عصر او بودند. این افراد یا از خاندانی بودند که در دربار امویان حضور داشتند و یا روایاتی از راویان عاشورا شنیده¬بودند. همچنین بعضی از راویان، روایت را از افراد هم عصر خود نقل کردند. طبری در ابتدای تعدادی از روایات، از عبارات«حدثنی و حدثنا»، بهره برده¬است. این عبارت یکی از دلایل نقل شفاهی روایت است. همزمانی راویان با طبری، از دیگر شواهد شفاهی شنیدن روایت میباشد. راویان شفاهی او عبارتند از: حسین بن نصر بن مزاحم منقری، محمد بن عمار رازی و سعید بن سلیمان ، حارث بن کعب والبی، ابن سعد، احمد بن ثابت از اسحاق بن عیسی، زکریا بن یحیی ضریر.
#پرسش_تاریخی
#عاشورا_نگاری
@tarikh_j
طبری بیشتر روایات عاشورانگاری را از منابع مکتوب ذکر کرده است. این منابع عبارتند از:
مقتل «ابی مخنف یکی از منابع مهم طبری بوده که اکثر روایات از قول هشام کلبی به نقل از استادش ابی مخنف گزارش شده است(111روایت). هشام همه کتاب یا بیشتر روایات ابومخنف را با اضافاتی که از طرق دیگر به دست او رسیده بود، به صورت کتابی تدوین و تنظیم کرده، آنگاه طبری یک قرن بعد از آن بهره برده است. از طرفی طبری 24 روایت را مستقیم از هشام کلبی نقل می کند. او همچنین در بعضی از روایات عاشورا، به روایاتی از واقدی که توسط شاگردش ابن سعد گزارش شده(4 روایت)، استناد نموده است. از کتاب «مقتل «اصبغ بن نباته»» یک روایت نقل کردهاست.
براساس بررسی انجام شده، از بین حدود 160 گزارشی که در تاریخ¬طبری در باره واقعه عاشورا وجود دارد؛ منبع حدود 25 روایت شفاهی بودهاست. راویان 25 روایت شفاهی، به جز حسین بن نصر بن مزاحم، شیعه نیستند. از قول این افراد در کتب معتبر اهل سنت مثل مسند احمد حنبل، روایت نقل شده و یا در منابع رجالی توثیق شده اند. 135 روایت از منابع مکتوب نقل شده¬است. حدود 122 روایت از قول ابی¬مخنف و هشام کلبی است. این دو فرد در کتب رجالی شیعه مطرح هستند و در کتب رجالی اهل سنّت به عنوان رافضی یاد می شوند و یا به شیعه بودن آنان اذعان دارند. فزونی روایات عاشورا در این دو منبع, حاکی از متأثر بودن طبری در نقل اخبار عاشورا از مورخین شیعه است.
#پرسش_تاریخی
#عاشورا_نگاری
پژوهشگر :سرکار خانم صغری فهیمی
@tarikh_j
منابع عاشورانگاری طبری.docx
27.2K
فایل کامل پاسخ همراه با ذکر منابع
@tarikh_j
بازخوانی چند حدیثمشهور درباره عاشورا.pdf
727.9K
#مقاله بازخوانی چند حدیث مشهور درباره عاشورا_ مجله علوم حدیث
نویسنده: محمد صحتی سردرودی
مقتل نگاران و روضه خوانان، سخنان بسیاری را در قالب نثر و نظم به امام حسین(علیه السلام) نسبت داده اند که هرگز سند و مدرکی برای آنها نمی توان یافت. بعضی از آن سخنان با این که غیر مستند و جعلی اند، بسیار مشهور و متداول نیز هستند و از آنجا که مقبولیت عام یافته اند، برخی از پژوهشگران و نویسندگان بنام و معاصر نیز آنها را مسلّم الصدور پنداشته، بدون تأمل و تحقیق، در آثار خود به عنوان سخنی از سخنان امام حسین(علیه السلام) آورده اند. امروز هم بسیاری از کتابسازان و موءلفانِ مبلّغ و مبلّغانِ موءلف پیوسته آنها را در تألیفات و تبلیغات خویش از زبان امام حسین(علیه السلام) می نویسند و در شمارگان فراوانی منتشر می کنند ؛ غافل از آنکه امام حسین(علیه السلام) هرگز آن سخنان را نگفته و به زبان نیاورده است و آن سخنان، هر یک مصداق آشکاری است از آن ضرب المثل معروف که می گوید: «ربّ مشهورٍ لا اصل له.»
در میان مقتل نگارانِ روضه خوان و مجالس نویسان واعظ، از دیرباز چنین مرسوم بود که داستانها و سخنانی را نخست در مجالسِ روضه خوانی برای مردم (عوام الناس) می گفتند و سپس همانها را در کتابهای خود می نوشتند. آنان در آغاز این مجالس، خود نیز تردید داشتند و آن سخنان را تنها برای گریاندن مردم می گفتند، اما با دیدن تأثر شدید شنوندگان، از آن تردید دست شسته، باورشان می شد که امام حسین(علیه السلام) چنان سخنانی گفته و یا چنان حوادثی رخ داده است.
#مقالات
#عاشورا
@tarikh_j