eitaa logo
گذرگاه «انجمن علمی‌پژوهشی تاریخ‌جامعةالزهرا(س): قم»
956 دنبال‌کننده
3.2هزار عکس
154 ویدیو
330 فایل
گذرگاه «کانال‌انجمن‌علمی‌پژوهشی‌تاریخ‌جامعةالزهرا(س)؛ قم» 📜پل ارتباطی @tarikh_jz مالکیت فکری و محتوایی کانال، متعلق به انجمن علمی تاریخ جامعةالزهرا(س) است. انتشار فایل‌های صوتی، تصویری، عکس نوشته‌ها و پست‌ها صرفا با ذکر منبع بلامانع است.
مشاهده در ایتا
دانلود
🔅🔅🔅🔅🔅🔅🔅 «مجموعه مقالات اربعین» به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بسیج دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کاشان و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی اربعین، کتاب «مجموعه مقالات اربعین» تألیف جمعی از نویسندگان، در پژوهشکده حج و زیارت تهیه شده و از سوی  نشر مشعر منتشر شد. این کتاب شامل مجموعه مهمترین مقالات نوشته شده درباره اربعین حسینی به زبان فارسی در نشریات کشور است. این کتاب در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول: پژوهشی در بخش نخست هجده مقاله از مجلات آورده شده و در بخش دوم بیست و دو مقاله مرتبط با اربعین از روزنامه ها انتخاب و منتشر شده است. همچنین «کتابشناسی توصیفی اربعین حسینی» به صورت مستقل در این مجموعه منتشر شده است.  بخش اول  این کتاب شامل  مقالات پژوهشی است که عناوین این مقالات عبارت است از: ضرورت بحث اربعین، دلیل بزرگداشت اربعین چیست؟، فلسفه بزرگداشت اربعین حسینی چیست؟، نگاهی به زیارت اربعین سالارشهیدان، مطاف دلها (به مناسبت اربعین حسینی)، پژوهشی در اربعین حسینی، تحقیقی درباره اربعین حسینی، پیام اربعین در زیارت اربعین، ویژگی های امام حسین علیه السلام در زیارت اربعین، اربعین در فرهنگ اهل بیت علیه السلام، تحلیل مبنای تاریخی اربعین حسینی، کل یوم عاشورا، نگاهی به آموز ه های دعای اربعین، از عاشورا تا اربعین، بررسی دنباله قیام حسینی در شام و اربعین، اربعین های خونین، مأخذشناسی اربعین و کتاب شناسی توصیفی اربعین حسینی. 🔅🔅🔅🔅🔅🔅 http://eitaa.com/joinchat/2809069591C5d884e4f60
1591786978-10123-35-2(1).pdf
893.8K
بررسی مولفه های فکری و فرهنگی خوزستان از دوره بریدیان تا آل بویه نویسندگان: سید محمد احمدی مقدم منبع: آفاق علوم انسانی سال سوم اسفند 1398 شماره 35 چکیده خوزستان به دلیل اهمیت تاریخی و نقشی که در منطقه داشته، به عنوان انبار بصره، گلوگاه تنفسی بغداد، مرکز تجمع و انباشت ثروت، حفظ، محل نگهداری اموال خراج و انواع مالیات از سراسر ایران، به دارالخالفه بوده است. خوزستان به دلیل اهمیت سیاسی، فرهنگی و اقتصادی در طول تاریخ اسلام از ابتدا تا عصر عباسی به گونه ای مستمر با کانون های قدرت مرتبط بوده است. در اواخر عصر بنی عباس و به دلیل مشکلات داخلی یکی از خاندان های شیعی به نام آل بویه توانستند بر آنان مسلط شوند که در سخاوت و دلیری و حسن تدبیر شهره بودند. این مقاله براساس روش کتابخانه ای تهیه شده است و درصدد است نقش سرزمین خوزستان در توسعه علوم دینی و آموزشی را در زمان آل بویه بیان نماید. کلمات کلیدی: خوزستان، آغاز اسلام، آل بویه @tarikh_j
عنوان مقاله:منازعات جانشینی بویهیان و تاثیر آن بر افول فرهنگ و تمدن اسلامی با تاکید بر علوم عقلی   الهام آقاجری - دانشجوی دکتری گروه تاریخ دانشگاه لرستان   محسن رحمتی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه لرستان     جهانبخش ثواقب - استاد گروه تاریخ دانشگاه لرستان چکیده مقاله: در قرون چهارم و پنجم، حاکمیت بویهی با ماهیت خاندانی،بخش قابل توجهی از قلمرو اسلامی را زیر فرمان داشت. اگر چه در قرن چهارم، فرهنگ و تمدن اسلامی در اوج رونق و شکوفایی بود؛ ولی تحت تاثیر عوامل متعدد از قرن پنجم به بعد، روند افول و سیر نزولی به خود گرفت. تقارن زمانی این پدیده با دوران ضعف سیاسی ناشی از منازعات داخلی در حکومت بویهیان، موید این پندار است که بین دو پدیده، رابطه علی- معلولی برقرار بوده است. این پژوهش با روش توصیفی­ تحلیلی، ضمن تشریح این منازعات به بررسی و تبیین تاثیر آن ها در فرهنگ و تمدن اسلامی پرداخته، به این پرسش پاسخ می دهد که منازعات جانشینی بویهیان چگونه بر افول فرهنگ و تمدن اسلامی به ویژه علوم عقلی اثر گذاشت یافته های پژوهش نشان می دهد که منازعات جانشینی بویهیان به کاهش قدرت سیاسی امیران این سلسله منجر شد و این امر نیز به نوبه خود ضعف نهاد وزارت، قدرت­یابی رقیبان سیاسی سلطان، تضعیف رونق اقتصادی، تشدید ناامنی های اجتماعی، گسترش منازعات فرقه ای و شیوع جریان های فکری عقل ستیز را در پی داشت که این عوامل موجبات رکود علوم عقلی و در نتیجه افول و انحطاط فرهنگ و تمدن اسلامی را فراهم ساختند.   کلیدواژه‌ها: آل بویه, منازعات جانشینی, فرهنگ و تمدن اسلامی, علوم عقلی @tarikh_j
سستی و مسئولیت پذیری چالشی در عصر غیبت نویسنده: جعفری، محمدصابر؛ بهار 1398 - شماره 49 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه) (34 صفحه - از 313 تا 346) یکی از چالش‌های دوران غیبت، سستی و مسئولیت‌گریزی است. واژه‌های متعددی مبین این مفهومند. در روایت به گونه‌های متعدد مورد مذمت قرار گرفته است. در ادعیه و زیارات مختص به حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف حذر از این چالش مورد تاکید قرار گرفته است. اموری نظیر شک و تردید و عدم ایمان به غیب، عدم توجه به سنت‌های الهی و نقش‌آفرینی انسان، طول غیبت و دور دیدن ظهور، تغییر انگیزه‌ها، بی‌انگیزگی، عدم آمادگی و محاسبه نکردن مشکلات (نداشتن آگاهی به راه و مشکلات آن)، یاس و نومیدی، راحت‌طلبی و لذت‌گرایی؛ برخی از عوامل سستی بوده که پیامد این سستی ادا نکردن و تباه‌سازی حقوق امام، جامعه منتظر و بشریت، تضییع کار و وظیفه، گناه، طولانی شدن غیبت و تاخیر ظهور، استبدال، نفاق و ندامت و پیشمانی است. برای پیشگیری و برون‌رفت از مسئولیت‌گریزی معرفت‌افزایی و اثبات و تعمیق باور به حضرت و ظهور، ایجاد محبت به امام و شوق نسبت به ظهور، نگاه فرانسلی، نوشتن برنامه، چشم‌انداز و استراتژی، پیمان و عهد و بیعت با امام و التزام به برنامه، مراقبه و مواخذه و توبیخ برخی از راهکارهایی است که براساس آیات و روایات پیشنهاد می‌شود. لینک کوتاه: http://noo.rs/93Prp تنظیم کننده :زهراسادات حسینی @tarikh_j
عنوان مقاله:دیدگاه و واکنش کلینی در خصوص رخداد غیبت با توجه به فضای گفتمانی عصر وی نویسنده: دادگر، سید هادی؛ نویسنده مسئول: احتشامی‌نیا، محسن؛ پاییز و زمستان 1398 - شماره 22 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (22 صفحه - از 177 تا 198) شیخ‌ کلینی که در دوران غیبت صغرا می‌زیسته است، به‌سبب نوع نگاهش به امامت و در مواجهه با رخداد غیبت، برخوردی عادی و همراه با آرامش از خود بروز می‌دهد که آن، هم در تالیف کتاب کافی بازتاب یافته است و هم در عدم مراجعۀ کلینی به نواب امام ‌زمان عجّل الله تعالی فرجه الشّریف. کلینی که در عقل‌گرایی و اعتقاد به همراهی امام با کتاب و سنت و عدم تجاوز امام از آن دو، با جریان هشام ‌بن ‌حکم قرابت دارد، عدم دسترسی تعلیمی به امام، برای او ایجاد بحران و اضطراب نمی‌کرده است. وی با تبیین مفهومی عام با نام حجت که جامع مفهوم پیامبر صلّی الله و آله و سلّم و امام علیّه السّلام بوده و همچنین با بیان جایگاه تکوینی حجت، این اعتقاد را بیان می‌کند که وجود امام(حجت) تکوینا ضرورت دارد و نه لزوما تعلیما و لازمۀ این ضرورت، دسترسی مستقیم به امام نیست که بدین وسیله، بحران عدم دسترسی به امام را که برای بسیاری از شیعیان آن دوران مطرح بوده، مدیریت کرده و پاسخ می‌دهد. لینک کوتاه:http://noo.rs/VzbOb تنظیم:زهراسادات حسینی @tarikh_j
عنوان مقاله: بررسی حلیت خمس در عصر غیبت با توجه به توقیع امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و تکیه بر دیدگاه احمد اسماعیل بصری نویسنده مسئول: سامانی، احسان؛ نویسنده: احمدی کچایی، مجید؛ زمستان 1398 - شماره 52 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه) (16 صفحه - از 53 تا 68) از آن جا که عده‌ای از فقهاء به استناد ادله‌ای از جمله توقیع شریف امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف قائل به حلال بودن خمس برای شیعیان در دوران غیبت کبری شده‌اند، دراین نوشتار به بررسی و ارزیابی توقیع مزبورو نیزدیدگاه احمد حسن می‌پردازیم. براساس تحقیق انجام گرفته و مراجعه به منابع معتبر روایی شیعه، توقیع شریف با توجه به سند، متن و نحوه بیان و نیز با توجه به روایات متواتر معارض, توانایی اثبات حلال بودن خمس برای شیعیان در عصرغیبت را ندارد، بلکه دراین دوران مثل عصر حضور معصوم علیهم السلام پرداخت خمس برشیعیان واجب است و وظیفه دریافت نیز برعهده نواب عام حضرت -فقهای جامع‌الشرایط و مراجع تقلید -می‌باشد که باید در مصارف مشخص شده، به کارگیری شود. افرادی هم چون احمد حسن (که مدعی مهدویت است) قائلند در دوران عدم حضورامام و یا نائب خاص ایشان» پرداخت خمس واجب نبوده و نواب عام حق دریافت خمس را ندارند چرا که آنان نمی دانند موارد مصرفی که مورد رضایت امام است کدامند. که باید گفت براساس مستندات فقهی موارد مصرف خمس، مشخص است. لینک کوتاه: http://noo.rs/9k3bc تنظیم :زهراسادات حسینی @tarikh_j
عنوان مقاله: بررسی علل تحیر در ابتدای عصر غیبت و تمهیدات امام دوازدهم عجل الله تعالی فرجه الشریف برای مقابله با آن نویسنده: رحیم پور ازغدی، طاهره؛ شریعتی، فهیمه؛ زمستان 1397 - شماره 48 علمی-پژوهشی (حوزه علمیه) (18 صفحه - از 129 تا 146) مسئله حیرت به عنوان یکی از موّلفه‌های عصرغیبت» به ویژه در ابتدای غیبت صغری درروایات طرح شده است . این واژه در روایات» دارای مشخصه هایی چون گرویدن به آرای باطلء عدم پیروی از امام» ناتوانی در پاسخ به پرسش‌ها و... می‌باشد. مطالعه اسناد روایی و تاریخی نشان می‌دهد عواملی چون انشعابات فرق» ضرورت مخفی بودن تولد امام از قدرت حاکم و ادعای کذب برخی امینان درایجاد تحیر در ابتدای عصرغیبت موّثر بوده است. اما در راستای رفع این تحیر افزون برتلاش‌ها و تمهیدات معصومین پیش از عصرغیبت» که بیشتر ناظر بر وجه اثبات حق از قبیل تبارشناسی» وصف شناسی» اعجاز و پیش‌گویی بوده است؛ درسنت امام دوازدهمء نیز به طور خاص تمهیدات و اقدامات بازدارنده‌ای مانند لعن» خلع از وکالت» معرفی معتمدین به عنوان علامت صدق سخن و توقیعات مشاهده می‌شود. این مقاله به صورت کتابخانه ای و با هدف توصیف و تحلیل به مسئله تحیر می‌پردازد لینک کوتاه: http://noo.rs/mhpHd تنظیم :زهراسادات حسینی @tarikh_j
نظام فرهنگی ،اجتماعی و سیاسی شیعه در آستانه غیبت تا پایان قرن پنجم نویسنده: معارف، مجید؛ زمستان 1387 - شماره 24 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (22 صفحه - از 53 تا 74) از اقدامات موثر امامان شیعه برنامه ریزی مناسب برای خودکفا کردن شیعیان از طریق سازماندهی های علمی، اجتماعی و سیاسی بوده است، تا شیعیان با سلامت وارد دوران غیبت شده، به حیات فکری و اجتماعی خود در مقابل مخالفان ادامه دهند. در این راستا، نظام مرجعیت دینی موجب خودکفایی علمی شیعیان گردید، نظام وکالت در تنظیم امور اجتماعی آنان کارساز شد، نظام وکالت به ساماندهی امور سیاسی اجتماعی پرداخت و سرانجام نظام نقابت، هویت بخشی و تا حدودی استقلال سیاسی را برای شیعیان به ارمغان آورد. لینک کوتاه:http://noo.rs/DRU4m @tarikh_j
نقش زنان یاری گر ولایت در عصر غیبت صغری نویسنده: میرافضلی، سیده مهین؛ پاییز 1396 - شماره 123 (28 صفحه - از 7 تا 34) زنان یاری گر ولایت در دوران های متفاوت با توجه به شرایط سیاسی اجتماعی نقش های مهمی را ایفا کرده اند. بررسی این نقش ها در روشن شدن گونه های یاریگری زنان موثر خواهد بود. این زنان ‌در زمان غیبت صغری از حیث رفتارهای یاری گرانه کمتر مورد کنکاش قرار گرفته¬اند و اثر مستقلی در این باره نگاشته نشده است. در این نوشتار به منظور رفع این کاستی و ارائه گونه های یاری گری زنان در زمان مورد نظر، با بررسی و تحلیل گزارش¬های تاریخی در منابع متقدم، به این موضوع پرداخته شده است. بصیرت و اطاعت پذیری از امام(ع)، اثبات میلاد و امامت امام عصر(عج) در مواجهه با فرقه های مختلف، حفاظت از جان ایشان با حفظ اطلاعات مربوط به ولادت حضرت و دور ساختن فضای ذهنی دستگاه عباسی از امام به وسیله نقشه¬های حساب شده، حفاظت از جان او، شناخت وکلای حقیقی و همکاری با سازمان وکالت، معرفی نواب حقیقی و رد مدعیان دروغین، گونه های یاری-گری زنان در عصر غیبت صغری هستند. این تحقیق نشان می دهد زنان در عصر غیبت صغری بیگانه از مسائل دینی و سیاسی پیرامون خود نبوده و حضور اجتماعی و سیاسی پررنگی در جامعه آن زمان داشته اند. لینک کوتاه:http://noo.rs/O6UmL تنظیم :زهراسادات حسینی @tarikh_j
غدیروحکومت اسلامی نویسنده: سیدکباری، سید علی رضا؛ فروردین 1378 - شماره 25 (3 صفحه - از 18 تا 20) «ایشان غدیر در عصر آل بویه را اینگونه‌توصیف می‌کند: «آل بویه در روز غدیر یعنی هجدهم ذی حجه‌روزی که رسول خدا(ص) علی(ع) را به عنوان امام و راهبر و مولی‌و سرور هر مرد و زن با ایمان منصوب نمود مراسمی را اجراءمی‌کردند که درهیچ عید دیگری این مراسم را اجراء نمی‌نمودند." همانگونه که غدیر روز «ولایت‌» است روز«ولایت فقیه‌» نیز هست و در این روز مبارک، خشم مقدس انقلابیان‌با فضای عطر آگین عید غدیر پیوند خورد وروزهای خدایی راپدیدار ساخت که زمینه تاسیس حکومت اسلامی و ظهور جلوه‌هایی ازعدل علی(ع) را فراهم آورد. مسجد امام موسی بن جعفر(ع) که از سوی آیه‌الله سعیدی به پایگاه‌انقلاب در مرکز ایران تبدیل شده بود، در طی برنامه‌های منظم‌خود، به پشتیبانی از نهضت امام خمینی پرداخت و16 ذیحجه سال(1385 ه ق) برابر با19 فروردین (1345 ه ش) روز آغازبرنامه‌های عید غدیر یکی از آن روزهای خدایی بود." لینک کوتاه:http://noo.rs/Nd87z @tarikh_j
FTK_Volume 1_Issue 3_Pages 89-110.pdf
409.8K
مناسبات امامیه و زیدیه (از آغاز غیبت صغری تا افول آل بویه) نویسنده:سیداکبر موسوی تنیانی فصلنامه تحقیقات کلامی، سال یکم شماره ۳ (زمستان ۱۳۹۲) چکیده: زیدیه و امامیه از دیرینه ترین گروه های اسلامی اند. آگاهی از روابط این دو نحله اثرگذار، برای شناخت بهتر تاریخ فکری تشیع ره گشاست. در این نوشتار سعی شده است، تعامل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و نیز تقابل این دو گروه در دوره غیبت صغرا تا افول آل بویه (دوره اقتدار تشیع در جهان اسلام) بررسی شود. واکاوی گزارش های تاریخی نشان گر این است که در این دوره، همکاری زیدیان و امامیان در عرصه های گوناگون، روند رو به رشدی داشته است؛ البته به دلیل اختلاف در برخی از مبانی فکری، هم چنان تمایزگذاری فرقه ای خویش را در قالب مناظره های علمی و ردیه نگاری دنبال کرده اند. @tarikh_j
اشکال گفتمانی علمای شیعه از صفویه تا مشروطه نویسنده: بشریه، حسین؛ جمالزاده، ناصر؛ پاییز 1377 - شماره 8 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (22 صفحه - از 178 تا 199) اگر مفهوم«پارادایم»را که عبارت است از«اصول مورد قبول علمای یک حوزه از دانش»از معرفت‌شناسی تامس.س.کوهن اتخاذ کنیم‌1و آن را به اندیشهء دینی شیعی تعمیم دهیم، پارادایمی به نام«پارادایم امامت»با اصول ثابت نصب،نص،و عصمت که در چارچوبی‌ نخبه‌گرایانه قرار دارد خواهیم داشت.در نتیجهء فعالیت علمای شیعه،این اصول همواره‌ ثابت باقی می‌ماند،اما برای پاسخ دادن به مقتضیات زمان و مکان«تحولات گفتمانی»در قالب‌ آن پارادایم ایجاد می‌شود2.یک تحول گفتمانی که در چارچوب پارادایم امامت محقق گردید، «گفتمان ولایت»است که در زمان غیبت توسط فقهای شیعه به وجود آمد و فقیه را به«نصب‌ عام»و نص امام معصوم(ع)جایگزین امام غایب می‌کرد و از آنجا که«اصل عصمت»خاص‌ امام معصوم غایب بود،حکومتهای دیگر به دلیل عدم صلاحیت ذاتی،غاصب مقام معصوم‌ (ع)قلمداد گردیدند.بنابراین اصل غصب حکومتها در زمان غیبت از درون اصل عصمت‌ پارادایم منتج شد.«گفتمان ولایت»در هزاره نخست بعد از غیبت تا ظهور صفویه شکل‌ مبهمی داشت،اما با تکامل فقه شیعی،با توجه به مقتضیات زمان در مورد حوزهء وظایف فقیه‌ در زمان غیبت معصوم(ع)بین علمای شیعه اشکال گفتمانی مختلفی پیدا شد آنها به دنبال‌ پاسخ این سؤال بودند که آیا در زمینهء حاکمیت دینی و سیاسی تمام وظایف امام معصوم(ع) (1).برای آگاهی بیشتر از مفهوم پارادایم و نحو به‌کارگیری آن توسط کوهن رجوع کنید به:تامس.س.کوهن:ساختار انقلابهای علمی،ز ترجمه‌ احمد آرام،تهران،سروش 1369.و نیکلاس آبرکراسی.فرهنگ جامعه‌شناسی،ترجمه حسن پویان،تهران،انتشارت چاپخش،1367،ص. 271. (2).برای آگاهی بیشتر از مفهوم گفتمان و کاربرد آن در معرفت‌شناسی رجوع کنید به:اریک‌7برنز،زمیشل فوکو،ترجمه بابک احمدی،تهران، نسل قم،1373،و حمید،عضدانلو،«درآمدی بر گفتمان یا گفتمانی درباره گفتمان»،اطلاعات سیاسی،سال دهم،شماره هفتم و هشتم ص. 48 به فقیه منتقل می‌شود یا فقط قسمتی از آنها این مقاله عهده‌دار نشان دادن این اشکال گفتمانی‌ بین علمای شیعه از صفویه تا ظهور انقلاب مشروطیت است که در قالب چهار گروه بررسی‌ می‌شود. لینک کوتاه: http://noo.rs/s0527 @tarikh_j
واکاوی و عوامل و پیامدهای فاصله بین مردم و عالمان دینی به عنوان چالش مهم عصر غیبت نویسنده: حائری‌پور، محمدمهدی؛ بهار 1398 - شماره 28 علمی-ترویجی (حوزه علمیه)/ISCصفحه 22- از 55 تا 76 از مهم‌ترین و اساسی‌ترین وظائف دوران غیبت امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف رجوع به عالمان دین و پیروی از ایشان است زیرا اینان در غیبت امام، جانشینان او در میان امت هستند که امام خود به تقلید و فرمان‌پذیری ایشان دستور داده است و علما را مرجع دینی مردم، قرار داده است. از آسیب‌های دوره غیبت، فاصله بین عالمان و مردم است؛ به این معنا که مردم در امر دین و فراگیری معارف دینی به عالم ربانی رجوع نکنند که موجب فساد و تباهی در دین و دنیای آنها می‌گردد. وحدت و انسجام ایشان را به تفرق و تشتت می‌کشاند و راه را برای نفوذ و سلطه بیگانگان باز می‌گذارد و فرهنگ و اخلاق و عقاید مردم و به ویژه جوانان در خطر قرار می‌گیرد. هم عالمان و هم نهادهای اجتماعی فرهنگی و هم خود مردم وظیفه دارند از فاصله افتادن بین مردم و علمای ربانی جلوگیری کنند و فاصله‌ی ایجادشده را برطرف کنند. لینک کوتاه: http://noo.rs/sh78F @tarikh_j
بازخوانی چند حدیثمشهور درباره عاشورا.pdf
727.9K
بازخوانی چند حدیث مشهور درباره عاشورا_ مجله علوم حدیث نویسنده: محمد صحتی سردرودی مقتل نگاران و روضه خوانان، سخنان بسیاری را در قالب نثر و نظم به امام حسین(علیه السلام) نسبت داده اند که هرگز سند و مدرکی برای آنها نمی توان یافت. بعضی از آن سخنان با این که غیر مستند و جعلی اند، بسیار مشهور و متداول نیز هستند و از آنجا که مقبولیت عام یافته اند، برخی از پژوهشگران و نویسندگان بنام و معاصر نیز آنها را مسلّم الصدور پنداشته، بدون تأمل و تحقیق، در آثار خود به عنوان سخنی از سخنان امام حسین(علیه السلام) آورده اند. امروز هم بسیاری از کتابسازان و موءلفانِ مبلّغ و مبلّغانِ موءلف پیوسته آنها را در تألیفات و تبلیغات خویش از زبان امام حسین(علیه السلام) می نویسند و در شمارگان فراوانی منتشر می کنند ؛ غافل از آنکه امام حسین(علیه السلام) هرگز آن سخنان را نگفته و به زبان نیاورده است و آن سخنان، هر یک مصداق آشکاری است از آن ضرب المثل معروف که می گوید: «ربّ مشهورٍ لا اصل له.» در میان مقتل نگارانِ روضه خوان و مجالس نویسان واعظ، از دیرباز چنین مرسوم بود که داستانها و سخنانی را نخست در مجالسِ روضه خوانی برای مردم (عوام الناس) می گفتند و سپس همانها را در کتابهای خود می نوشتند. آنان در آغاز این مجالس، خود نیز تردید داشتند و آن سخنان را تنها برای گریاندن مردم می گفتند، اما با دیدن تأثر شدید شنوندگان، از آن تردید دست شسته، باورشان می شد که امام حسین(علیه السلام) چنان سخنانی گفته و یا چنان حوادثی رخ داده است. @tarikh_j
کاوشی در نخستین محل سکونت‌ مسلم ‌بن عقیل در کوفه.pdf
1.08M
کاوشی در نخستین محل سکونت‌ مسلم ‌بن عقیل در کوفه نویسنده حسسین قاضی خانی، مجله تاریخ اسلام/بهار 1399/شماره 81. چکیده آگاهی از رویدادهای بازه زمانی حضور مسلم ­بن عقیل در کوفه به عنوان سفیر امام حسین(ع)، نقشی مهم در فهم چرایی عدم همراهی کوفیان با امام حسین(ع) دارد. موضوع سکونت مسلم در منزل مختار ثقفی با وجود شهرتی که دارد و در آثار گوناگون بازتاب یافته است با ابهام‌ روبه‌رو است. مقاله پیش‌رو با روش استقرا و خوانش دوباره داده‌های تاریخی منابع کهن­، چهار گزارش سکونت مسلم در منزل مختار، منزل هانی ­بن عروة، منزل شریک­ بن اعور و منزل مسلم­ بن عوسجة را شناسایی کرده است و سپس بر اساس ارزیابی میزان هم­‌راستایی آنها با دیگر اطلاعات تاریخی و سازگاری با فضای کالبدی شهر کوفه به اعتبارسنجی آنها پرداخته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که برخلاف رأی مشهور، اقامت مسلم بن عقیل در منزل مسلم بن عوسجة پذیرفتنی‌تر است. تنظیم :نجمه صالحی @tarikh_j
20140922141729-9619-53.pdf
649.8K
بررسی تطور گزارش‌های تاریخی شهادت کودک امام حسین (ع)؛ از آغاز تا پایان قرن پنجم مجله علمی ترویجی سخن تاریخ، سال ۱۳۹۳ نویسندگان:محمدرضا بارانی  ،علمدارحسین شاه چکیده واقعه عاشورا، از رویدادهای مهم تاریخ مسلمانان است. شهادت فرزند خردسال امام حسین(ع)، از حوادث بزرگ آن روز به شمار می‌آید. در گزارش‌های تاریخی در مورد نام، سن و چگونگی شهادت آن، اختلاف زیادی وجود دارد؛ موضوعی که در گستره زمانی آغاز تا پایان قرن پنجم بررسی نشده است بنابراین، پرسشی که مطرح می‌شود آن است که گزارش‌های تاریخی پنج قرن نخست قمری درباره شهادت کودک امام حسین(ع) چگونه نقل شده است؟ (سؤال) علت اختلاف در نقل این حادثه، بی‌دقتی برخی تاریخ‌نویسان، اغراق‌گویی برخی دیگر و روایت آنان از یک‌دیگر بوده است.(فرضیه) عرضه تصویری روشن و واقعی از این موضوع، نگارندگان را به کاوش واداشته تا پس از بررسی سیر دگرگونی گزارش‌ها، بتوان گزارش‌ درست را شناسایی کرد.(هدف) این نوشتار، با روش توصیفی - تحلیلی به مطالعه گزارش تاریخی شهادت کودک امام حسین(ع) و تطور آن پرداخته است.(روش) شهادت کودک و نام قاتل وی در منابع روشن است، در عوض، منابع راهی برای شفاف ساختن سن و نام او نمی‌گشایند. البته تولد کودک در روز عاشورا و درخواست آب برای کودک از سوی امام(ع)، تنها برای عاطفی کردن داستان، بدان افزوده شده است. ع @tarikh_j