در تاریخ فن آوری و علوم باستان در راستای رشد تمدن‌های باستان، پیشرفت‌های فن آوری ملموسی در زمینه مهندسی تولید شده‌است. این پیشرفت‌ها سایر جوامع را به اتخاذ شیوه‌های جدید زندگی و اداره ملزم می‌کرد. گاهی اوقات نیز توسعه فناوری توسط دولت حمایت می‌شد. ویژگی‌های فن آوری مصر باستان با مجموعه ای از آثار و آداب و رسوم نشان داده می‌شود که برای هزاران سال ادامه داشته‌است. مصریان بسیاری از ماشین آلات اساسی مانند رمپ (سطح شیب دار) و اهرم را برای کمک به فرایندهای ساخت اختراع و استفاده کردند. مصریان همچنین نقش مهمی در توسعه فناوری دریایی مدیترانه از جمله کشتی‌ها و فانوس دریایی داشتند. (وصف این فانوس را در کتاب کنیز ملکه مصر از ذبیح‌الله منصوری بخوانید . البته این کتاب ، رفرنس نیست ولی خیلی زیباست😄) قنات‌های مدیریت آب که احتمالاً در اوایل هزاره اول قبل از میلاد در فلات ایران و احتمالاً در شبه جزیره عربستان پدید آمده‌اند، از آنجا به آرامی به سمت غرب و شرق گسترش یافتند. تاریخ علم و فناوری در هند به دوران باستان برمی گردد. تمدن دره سند شواهدی از هیدروگرافی، و جمع‌آوری و دفع فاضلاب توسط ساکنان آن ارائه می‌دهد. از جمله زمینه‌های علم و فناوری که در هند دنبال می‌شود، متالورژی، نجوم، ریاضیات و فلسفه بوده است. برخی از اختراعات باستانی شامل جراحی پلاستیک، جراحی آب مروارید، سیستم اعداد هندو-عربی و روشهای استخراج آهن و فولاد است. تاریخ علم و فناوری در چین پیشرفتهای چشمگیری در علم، فناوری، ریاضیات و نجوم نشان می‌دهد. یک نکته خیلی جالب در ارتباط با نجوم و گاهشماری آن استکه سال‌های متمادی ، نصف‌النهار مبدا برای کل دنیا ، نصف‌النهاری بوده که از سیستان می‌گذشته و به نصف‌النهار سیستان معروف بوده. ایرانیها و مخصوصا هندیها ، لحظه تحویل سال را به روز و ساعت و دقیقه و ثانیه و میلی‌ثانیه حساب میکرده‌اند😳😳😳 اعتقاد به گرد بودن زمین و اینکه زمین به دور خورشید می‌گردد از قدیم در مردم باستانی بوده است و اعتقاد به تخت بودن زمین فقط در قرون وسطی وجود داشته😳 اولین مشاهدات ثبت شده از ستاره‌های دنباله دار و ابرنواختر در چین انجام شده. طب سنتی چینی، طب سوزنی و داروهای گیاهی نیز برای اولین بار در تاریخ باستان استفاده می‌شد. فن آوری یونان باستان در طی قرن ۵ قبل از میلاد با سرعت بی‌سابقه ای گسترش یافت و تا دوره روم و حتی بعد از آن ادامه یافت. اختراعاتی که به یونانیان باستان نسبت می‌دهند عبارتند از : چرخ دنده، پیچ، تکنیک‌های ریخته‌گری برنز، ساعت آبی، آسیاب آبی، منجنیق پیچشی و استفاده از بخار برای کارکردن برخی از ماشین آلات و اسباب بازی‌های تجربی و علمی. بسیاری از این اختراعات در اواخر دوره یونان رخ داده‌است، که اغلب از نیاز به بهبود سلاح‌ها و تاکتیک‌ها در جنگ الهام گرفته شده‌است. فناوری رومی عملی مهندسی است که از تمدن روم پشتیبانی می‌کرد و گسترش تجارت رومی و نظامیان رومی را طی تقریباً هزار سال امکان‌پذیر ساخت. امپراتوری روم پیشرفته‌ترین مجموعه فن آوری زمان خود را در اختیار داشت که ممکن است برخی از آنها در دوران آشفته اواخر دوران باستان و اوایل قرون وسطی از بین رفته باشند. شاهکارهای فن آوری رومی در مناطق مختلف، مانند مهندسی عمران، مصالح ساختمانی، فناوری حمل و نقل و برخی اختراعات مانند ماشین مکانیکی تا قرن نوزدهم بی نظیر بود. نظام سیاسی که به اصطلاح خودشان ، دموکراسی بود ، در روم خیلی روشنفکرانه به نظر می‌رسید. نظام اداری و سیاسی ایران هم خیلی پیشرفته بود اما هیچگاه ، دموکراسی نشد و لذا دوام و انسجام آن بیشتر بود . یکی از علل فروپاشی امپراطوری روم باستان ، همین نظام دموکراسی بود که توضیح خواهیم داد انشالله. @tarikhbekhanim

بقایای معبد آمون در مصر. این معبد در یک کوه از جنس سنگ خارا تراشیده شده. یعنی یک تکه تراشیده شده است و به قول معروف ، بنا نشده بلکه تراشیده شده😳😳 ساخت آن در زمان رامسس دوم بود و حدود ۶۰ سال طول کشید و خود رامسس حدود ۷۰ سال سلطنت کرد. این رامسس دوم همان فرعون زمان حضرت موسی ع است. در یک تفسیر خواندم سلطنت او خیلی طول کشید چرا که آدم مردم‌دار و دست و دل بازی بود. والله اعلم. @tarikhbekhanim

اهرام مصر ، از عجایب هفتگانه قدیم. برخی معتقدند ساخت این اهرام توسط آدمهای فضایی بوده. چون هرچه حساب می‌کنند از عهده بشر خارج است. البته اغلب دانشمندان این نظریه را رد کرده‌اند. کتاب ارابه خدایان در همین زمینه نوشته شده. @tarikhbekhanim

نمای یکی دیگر از معابد مصر. اوج تمدن در این بنا ، مشاهده می‌شود. @tarikhbekhanim

بخش دیگری از اهرام مصر @tarikhbekhanim

اولین بار ، داریوش بزرگ ، که مصر را فتح کرده بود ، فکر ساخت کانال سوئز را کرد و آن را حفر کرد و دریای مدیترانه را به دریای سرخ متصل نمود ولی بعدها این طرح مورد غفلت قرار گرفت و کانال دوباره بسته شد. تااینکه در دهه‌های اخیر توسط اروپایی‌ها مجددا احداث شد. ساخت این کانال در آن روزگار ، بیانگر اوج پیشرفت دانش جغرافیا بوده است @tarikhbekhanim

کاخهای قوم عاد در شهر باستانی پترا @tarikhbekhanim

ایضا همان قبلی @tarikhbekhanim

سرزمین سیستان را نیمروز می‌نامیدند چرا که نصف‌النهار مبدا کره زمین بود. این آثار رصدخانه سیستان است که بسیاری از وقایع نجومی و تقویمی را محاسبه میکرده است. @tarikhbekhanim

یکی از آثار مصری کشف شده در نزدیک فانوس دریایی اسکندریه @tarikhbekhanim

شمایی از فانوس دریایی اسکندریه در مصر که دیگر چیزی از بقایای آن نمانده است. نور این فانوس به قدری بوده که شب و روز شهر اسکندریه باهم تفاوت نداشته است. گویند برای روشن نگه‌داشتن آن از آتش یونانی استفاده می‌شده که ترکیبی از نفت و فسفر و... بوده است @tarikhbekhanim

این نقشه ایرانی، مادر همه نقشه های جهان و نمای اروپایی، عثمانی و چینی است که توسط حمدالله مستوفى در قرن ٨ ترسیم شده است. در این نقشه قاره آمریکا دیده میشود اما حدود 100 سال قبل از کشف آن توسط كريستف كلمب!! حتی کشف آمریکا را هم به خودشان نسبت می‌دهند در حالیکه در سرزمین پرو سکه‌های عربی و ایرانی کشف شده که بیانگر مراودات تجاری تجار مسلمان با تمدن پیشرفتهء پرو بوده است. ابوریحان بیرونی از وجود قاره آمریکا مطلع بوده است. @tarikhbekhanim

محاسبه شعاع کره زمین توسط ابوریحان بیرونی. شعاع متعلق به چیست؟ دایره و یا کره. خب در دورانی که اروپایی‌ها فکر می‌کردند که زمین ، تخت است ، مسلمانان شعاع زمین و به واسطه آن محیط و مساحت و حجم و جرم حجمی و وزن کره زمین را محاسبه کرده بودند. انشالله اگر فرصتی شد در یک لایو داخل کانال روش بیرونی را برای شما توضیح میدهم.

یکی از کتاب‌های بسیار مهم و کاربردی رشته تاریخ

باسلام خب انشالله پس از طی یک دوره بیماری که بخیر گذشت 😊بحث تاریخ جهان و اروپا را به شرح ذیل خدمت شما عرض میکنم. عرض کردم که از عمر کره زمین در حدود ۴ میلیارد سال می‌گذرد. اینکه این دوره را چگونه محاسبه کرده‌اند ، روش‌های مختلفی دارد که موضوع علم زمین شناسی است. علم زمین شناسی به طور کلی در بعضی قسمتها ، اشتراکاتی با علم تاریخ و مخصوصا باستان‌شناسی دارد که انشالله ما هم اشاراتی به آن خواهیم کرد. به طورکلی در ابتدا باکتری‌ها و تک‌سلولی‌ها بوجود آمدند. اینها از ترکیب چند مولکول پروتئین و هیدرات کربن بوده و نمی‌توان آنها را به معنای واقعی ذی‌الروح و به اصطلاح جاندار حساب کرد. اینها به مرور زمان پرسلولی شدند و کم‌کم طی میلیونها سال هر گروه از سلول‌ها ، شکل تخصصی پیدا کردند و مسئول کاری شدند و اندام سازی و به اصطلاح اورگانیزاسیون صورت گرفت. مثلا سلول‌های عصبی و سلول‌های تولید مثلی و سلول‌های گوارشی و... اینها هنوز آغازگر حیات و به آغازیان معروف بودند. همین‌ها بعد از مدتی دو دسته شدند. دسته ای حیوانات را تشکیل دادند و آغازیان جانوری نامیده شدند و دسته‌ای دارای کلروفیل شده و گیاهان را تشکیل دادند که آغازیان گیاهی نامیده شدند. با گیاهان کاری نداریم. دسته جانوری به مرور تخصصی‌تر شده و از ماهی‌ها به دوزیستان و سپس خزندگان و بعد پرندگان و بعد پستانداران تغییر یافته و رسید به تنوعی که الان مشاهده می‌کنیم. این یک بحث بسیار کوتاه از تاریخ زمین بود که خدمت شما عرض کردم ولی البته این بحث ، بسیار بسیار مفصل است و باید توجه داشت که هرکدام از این تغییرات به دلایل مختلف و طی میلیونها سال اتفاق افتاده و اینطور نبوده که یک خزنده ، امشب بخوابد و صبح بیدار شود و ببیند که به پرنده تبدیل شده و قدرت پرواز دارد.😄 در ضمن ما، علت العلل این تغییرات را خواست خدای متعال می‌دانیم و تااو نخواسته باشد ، هیچ تغییری رخ نخواهد داد. بسیاری از این نظریات و تغییرات را اولین‌بار چارلز داروین انگلیسی ، مطرح کرد. این آقا مدتها مورد اتهام جوامع مذهبی اعم از مسیحی و مسلمان بود ولی بعدها نظریات او توسط خیلی از دانشمندان دیگر همچون واتسن و لامارک ، تعدیل و تصحیح شد و نظریه تکامل بوجود آمد که با متون دینی هم سازگار است و الان خیلی از مفسرین از جمله علامه طباطبائی به آن ارجاع می‌دهند چنانکه قبلا هم عرض کردیم که مرحوم علامه ، حضرت آدم را اولین انسان نمی‌دانند و بلکه اولین انسان از نوع خاص یا شاید اولین پیامبر می‌دانند. عرض کردم که این بحث خیلی مفصل و چالش‌برانگیز است و اگر خواهان مطالعه در این زمینه هستید استاد عزیزم جناب دکتر رضایی اصفهانی در این زمینه تحقیقات کاملی دارند که به طور خلاصه در این آدرس قابل دسترسی است. http://abp-zikra.com/fa/Question/Show.aspx?ID=2928 القصه گفتیم که پیدایش یا هبوط حضرت آدم در خاورمیانه بوده و تا آن موقع ، انسانهای قبلی به مراحلی از تکامل و پیشرفت رسیده بودند اما حضور یک پیامبر که با منبع وحی و علم و دانش در ارتباط باشد ، خیلی به این تکامل سرعت بخشید و علوم گوناگون بوجود آمد و تقسیم بندی شد و پیامبران بعدی اقدام به تدریس و اشاعه این علوم کردند که قبلا ذکر شد. حتی بعضی دانشمندان معتقدند در مقاطعی از زمان ، پیشرفت علمی بشر به حدی بیش از الان بوده اما آثار و کتابهای آنها از بین رفته و به دست ما نرسیده است که بدانیم چگونه به این حد از پیشرفت رسیده‌اند. مثلا ساخت اهرام مصر یا سایر عجایب هفتگانه ، هنوز هم از عهده بشر امروزی بااین همه پیشرفت ، خارج است و لذا برخی افراد سطحی‌نگر بلافاصله متوسل به دخالت جن و پری و یا آدمهای فضایی میشوند که البته قابل پذیرش نیست مگر مواردی که مستقیما در قرآن ذکر شده باشد که آن هم تفسیر خودش را دارد. خب . گفتیم که هبوط حضرت آدم در خاورمیانه و اختصاصا در بین‌النهرین بوده است و لذا طبیعی است که شروع تمدن و ارسال سایر رُسل و گسترش علم و دین و فرهنگ هم از همینجا باشد. توجه به این نکته لازم است که منظور مااز تمدن ، تمدن دوره تاریخی است و نه تمدن دوره ماقبل تاریخ. مثلا تمدن عصر مفرغ ، چون در دوره ماقبل تاریخ یعنی دوره قبل از پیدایش خط بوده شامل بحث ما نمی‌شود. معمولا تمدن بین‌النهرین را قدیمی ترین تمدن جهان در نظر می‌گیرند، زیرا مدرکی پیدا نشده است که بر اساس آن، تمدنی قدیمی‌تر وجود داشته باشد. «بین‌النهرین» واژه‌ای عربی به‌معنی «میان دو رود» است، زیرا سومریان این تمدن را بین ۲ رود دجله و فرات شکل دادند. سومریان اولین مردمانی بودند که شروع به دادوستد کردند و صنایعی مانند بافندگی، چرم‌کاری، فلزکاری و سفالگری را ایجاد کردند. اختراع چرخ نیز مهم‌ترین دستاورد این تمدن محسوب می‌شود. کشورگشایی کوروش کبیر به این تمدن پایان داد و آن را بخشی از تمدن پارس کرد. انشالله در قسمت بعدی مفصل‌تر توضیح می‌دهیم. @tarikhbekhanim

گفت: سیزده حج کردم،چون نگاه کردم، همه بر هوای نفْس بود. پرسیدند: چون دانستی؟ گفت: از آنکه شبی مادرم گفت: «سبوئی آب آور» و بر من، گران آمد. تذکرة الاولیاء @tarikhbekhanim

باسلام خدمت شما عرض کردم که قریب به اتفاق مورخین معتقدند ، اولین تمدن‌ها در بین‌النهرین ایجاد شد و قدیمی‌ترین آنها ، تمدن سومریان بوده است. این به خاطر آن استکه هنوز آثاری قدیمی‌تر از آثار کشف شده از سومریان به دست نیامده است و اگر روزی آثاری قدیمی‌تر از قوم دیگری به دست آمد ، همان قوم ، شروع کننده تمدن بوده است. محل زندگی سومریان نیمهء جنوبی عراق امروزی بوده است . اینها از دوره ماقبل تاریخ هم بوده‌اند و در حقیقت همین‌ها شروع کنندهء تاریخ بوده‌اند . چرا که اینها برای اولین بار خط را اختراع کردند و تاریخ از همین اختراع خط آغاز شد. گفتیم که حضرت آدم ع هم خودش در دوره ماقبل تاریخ بوده است و لذا احتمال دارد آدم ع پیامبر همین قوم بوده است. این یک احتمال است. اما حضرت نوح ع که در حدود ۵۵۰۰ سال پیش متولد شده است قطعا پیامبر سومریان بوده و در همین منطقه رسالت کرده است. در بین آثار مختلفی که از سومریان بدست آمده ، یک داستان برروی چند لوح سنگی است که داستان گیلگمش نامیده می‌شود و اتفاقا داستان طوفان زمان حضرت نوح که بر روی یکی از این لوح‌های سنگی ، حک شده است، تقریبا به طور کامل سالم مانده و به این داستان اشاره کرده است. داستان گیلگمش ، قدیمی‌ترین داستانی است که از بشر کشف شده. حضرت نوح ع نسل نهم از فرزندان حضرت آدم و در حقیقت نواده حضرت ادریس بوده است و همه اینها در همین بین‌النهرین بوده‌اند. سومری‌ها کشاورزی و دامپروری پیشرفته‌ای داشتند و روشهای آبیاری را کشف کردند و حتی برای عبادت خودشان معابد زیبا ساختند و روحانیون سومری مسئول نگهداری از بت‌ها و معابد بودند. خط سومری‌ها، مجموعه‌ای از علامات و شکل‌ها بوده که خیلی به خط میخی شباهت داشته و در حقیقت منشا خط میخی همین خط سومری بوده است. سومریان خدایان مختلفی را میپرستیدند و تلاش پیامبران برای خداپرست کردن آنها چندان موثر نبود و این مسئله بیشتر به بدوی بودن تمدن آنها ارتباط داشت. دو اختراع که توسط سومریان انجام شد خیلی مهم بود یکی چرخ ارابه و دیگری چرخ سفالگری. اختراع چرخ ارابه باعث تحول در سیستم حمل و نقل شد و اختراع چرخ سفالگری باعث تحول در سبک زندگی. سومریان معابدی به اسم زیگورات می‌ساختند که بعدها به تمدن‌های دیگر هم رواج پیدا کرد و در ایران هم ساخته شد.زیگوراتها تقریبا به شکل هرم بودند اما از جنس خشت و سنگ. سومری‌ها سه مرحله از حکومت‌داری را پشت سر گذاشتند که انشالله در قسمت بعدی به آن اشاره خواهیم کرد. @tarikhbekhanim

باسلام گفتیم که سومری‌ها ، سه مرحلهء حکومت‌داری را پشت سرگذاشتند. این دوره‌ها عبارتند از ۱. دوره کهن از ۵۳۸۰ سال پیش تا ۴۴۰۰ سال پیش. در این دوره حکومت‌های ملوک‌الطوایفی یا به قول معروف دولت‌شهر وجود داشت و یک حکومت مستقل نبود. این حکومت‌ها هم مرتبا باهم در حال جنگ بودند . ۲.دوره اکّدیان که از ۴۴۰۰ سال پیش تا ۴۲۰۰ سال پیش بودند. در این دوره یک پادشاه مقتدر به نام سایگون بر همه منطقه مسلط شد و یک دولت مستقل تشکیل داد که دولت اکدی نامیده می‌شد. ۳.دوره گاتها که دوره باشکوهی بود و به دوره سومریان جدید معروف بود و تا ۴۰۰۰ سال پیش دوام داشت و در این دوره قلمرو سومریان خیلی گسترش یافت و به لبنان فعلی هم رسید . مرکز دولت سومریان در تمام این مدت شهر اوور بود . در اطراف سومریان در طی این مدت دولت‌های مقتدری بوجود آمدند که عبارت بودند از عیلامی‌ها ، آشوری‌ها ، آموریها و هیتی‌ها. تمدن سومری‌ها توسط عیلامی‌ها برافتاد و همین‌ها در منطقه بین النهرین ،شهر بابل را بنا کردند که یکی از عجائب دنیای قدیم است. معروفترین سلاطین بابلی یکی حمورابی است که موسس قانون حمورابی بوده است. یکی هم نمرود و آخری هم ماری. برخی مورخین معتقدند این سه پادشاه ، همزمان بر سه منطقه کنار هم حکومت میکرده‌اند ولی اغلب مورخین معتقدند که پشت سر هم بودند. حضرت ابراهیم ع از همین ناحیه و در زمان نمرود به دنیا آمد و در همین منطقه رشد و نمو کرد و بعدها که با نمرود درافتاد به سمت فلسطین حرکت نمود. بابلی‌ها یکی از پیشرفته‌ترین حکومت‌های دوران باستان را تشکیل داده بودند و در زمان اینها علم و مخصوصا ریاضیات و نجوم خیلی پیشرفت کرد. کاخ ماری که در منطقه فرات علیا بوده است دارای سیستم فاضلاب قیراندود بوده است. یادتان باشد که قیر یک ماده طبیعی است و از قدیم که نفت خام به شکل چشمه از زمین میجوشیده، نفت سبک آن تبخیر می‌شده و قیر به جا می‌مانده که مردم آن را جمع‌آوری کرده و برای قیراندود کردن کشتیها و لوله‌های فاضلاب به کار می‌بردند. گویند حضرت نوح ع هم کشتی خود را با همین ماده ، عایق بندی کرده بود. خلاصه اینکه خیلی از قوانین علمی که مااکنون هم استفاده می‌کنیم در آن زمان و توسط بابلی‌ها کشف و اختراع شده. مثل تقسیم دایره به ۳۶۰ درجه و کشف عدد پی و تقسیم شبانه‌روز به ۲۴ ساعت و هرساعت به ۶۰ دقیقه و تعدادی قوانین مثلثاتی و خیلی از قوانین تقویمی. بابلی‌ها بتهای زیادی هم داشتند و معابد زیادی ساختند. خیلی از بتهای آنها تا زمان پیامبر اسلام هم وجود داشت و در کعبه نگهداری میشد. بت مردوک معروفترین بت بابل بود. بسیاری از پیامبران که تقریبا همه آنها از نسل حضرت ابراهیم ع هستند در همین دوره‌ها پا به عرصه وجود گذاشتند و در مناطق مختلف زمین که تمدنی به وجود آمده بود منتشر شدند. خود حضرت ابراهیم ع هم با هجرت به شامات باعث ظهور تمدنی بزرگ در آن منطقه شد. همزمان با دولت بابلی‌ها در مصر و ایران و هند و چین هم تمدن‌هایی ایجاد شد که به ذکر آنها خواهیم پرداخت. انشالله. @tarikhbekhanim

از آثار کشف شده از دوره سومریان

اگرچه دوره سومریان ، خیلی قدیمها بوده اما آثار زیادی از آنها بدست آمده است.

زیگورات چغازنبیل کهن ترین تصفیه خانه فیزیکی جهان تصفیه خانه چغازنبیل بعنوان اولین و کهن ترین تصفیه خانه آب دنیا شناخته شده که آب شرب شهر “دوراونتاش” را با استفاده از یک کانال ۴۵ کیلومتری از رودخانه “دز” به آنجا منتقل میکردند در حقیقت سازهء زیگورات که در ابتدا به عنوان معبد ساخته می‌شد در ایران ، کارکردهای دیگری هم پیدا کرد.

بخشی از داستان گیلگمش که الواح آن بدست آمده است.

این همان بخشی از داستان است که به طوفان و سیل فراگیر اشاره شده است. این متن به خط میخی است و ترجمهء آن که خیلی به داستان حضرت نوح و روایت قرآنی آن شباهت دارد را برای شما خواهم گذاشت

اختراع چرخ ارابه برخی مورخین ، کشف عدد پی را به سومری‌ها و برخی به مصریها نسبت می‌دهند. داستان از این قرار است که هر چرخی می‌ساختند ، محیط آن را اندازه می‌گرفتند و بر قطر آن تقسیم می‌کردند می‌دیدند یک عدد ثابت در حدود ۳/۱۴ به دست می‌آید 😳😳

چرخهای بدوی و بدقواره ، خیلی زود به چرخهای شکیل و زیبا و پرمصرف تبدیل شد.