🔺️نام درست رودخانۀ قم ✏️سیدمحسن محسنی- قم‌پژوه 🔹️به رودخانۀ گذرنده از میانۀ قم که این شهر را به دو قسمت غربی - شرقی تقسیم می‌کند، در دهه‌های اخیر «قمرود» می‌گویند. حال آن‌که این رودخانه چند نام متداول از جمله «انار بار» و «لعل رود» و «قدیم رود» دارد. 🔸️آبراهۀ مذکور نامی تاریخی هم دارد که در قدیمی‌ترین سند مکتوب دربارۀ قم یعنی «کتاب قم» یا «تاریخ قم» نگاشته شده در سال 378 ق به صراحت مندرج است. با این عبارت: «و گویند که آب این وادی در ایام القدیم در موضعی جاری بوده است که آن را وادی عتیق گویند، نزدیک دروازه اصفهان، بالای قبۀ علی بن عیسی طَلحی و به زبان فارسی آن را «#رود_گلفشان» خوانده اند.» 🔸️وجه تسمیه: چون هنگام خروش رودخانه در فصل گل‌دهی درختان به ویژه درختان انار بوده است و گل‌های آنها به وقت خروش بر روی آب به وفور دیده می‌شدند، موسوم به «#گلفشان » یا «#گل_افشان » و «#انار_بار » شده است. حسب جست‌وجوی نگارنده در بررسی متون تاریخی تا پایان قاجار، از این رودخانۀ به نام #قمرود یاد نشده است. 🔹️ظاهرا از اواخر دوران پهلوی دوم به خطا «#قمرود » گفته شده است و نگارنده تا کنون به سندی حتی مربوط به زمان #پهلوی_اول که از این رودخانه با نام قمرود یاد کرده باشد، برخورد نکرده است. 🔸️گفتنی است قمرود به صفحۀ بعد از منطقۀ البرز قم و دشت مسیله و منتها‌الیه رودخانه گفته می‌شود و نباید با رودخانه گذرنده از داخل شهر خلط شود. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید. @tarikhqom

❓️چرا به قم می‌گویند: قم؟ 🔹️در آثار مختلف نام‌های متفاوتی مانند #کوم، #کومه و #کُمندان برای قم ذکر شده است. 🔸️احمد بن محمد خالد برقی مؤلف کتاب "محاسن" می‌گوید:"قم مجمع آب‌های #ثِیمَرِه و #اناربار بود. به واسطه وجود گیاه و علف صاحبان احشام و صحرا نشینان در آن‌جا نزول کردند و خیمه زدند. و خانه‌ها بنا کردند و آن خانه‌ها را کومه نام کردند و سپس مخفف آن #کُم نهادند و آن‌گاه این کلمه را به عربی برگردانیدند، #قُم نامیده شد. 🔹️در تعریف کومه آمده است: "خانه #کوچک که شکارچیان با شاخ و برگ درخت در #بیابان برای خود درست کنند."‏ به نظر می‌رسد که نام قُم به همین تلفظ نامی است که اعراب #مسلمان به این شهر داده‌اند. 🔸️شهر قم در دوران باستان و پیش از اسلام، به عنوان یکی از مراکز مهم مذهبی و فرهنگی ایران شناخته می‌شده و نام آن “#آرتاریت” به معنای “شهر پاک و مقدس” بوده است. 🔹️عده‌ای معتقدند: چشمه بسيار پر آبي مقابل "تبصره" به نام "#کُب" قرار داشت و از آن رودخانه اي جاري مي شده که به نام "کبرود" و پس از آمدن اعراب معرب گشته و "#قمرود" ناميده شد و سرزميني را که اين رود در آن جاري بود را "قم" ناميدند. 🔸️احمد بن محمد بن اسحاق همداني در کتاب "البلدان" خود ياد آور شده است؛ از آنجايي که شهر قم را #قمسارة بن لهراسب بنا کرده، بدين نام خوانده شده است. 🔹️در بعضي از روايات، بناي شهر قم را به #بهرام گور نسبت داده اند و مي گويند، هنگامي که #قباد ساساني پيش هياطله مي رفت، چون به شهر قم رسيد، آنجا را بسيار خراب ديد. علت را پرسيدند. گفتند: در اثر حمله اسکندر خراب شده است. پس از بازگشت، قباد دستور آباداني آنجا را داده و به نام "ويران آبادان کرد #کواد"، يعني خراب و ويران بود و قباد آن را آباد گردانيد، ناميده شد. 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

🌀بخش‌های ثبتیِ قم ✏️حسین مسرور سردفتر اسناد رسمی شماره ۲۵ قم: 🔸️اداره ثبت قم در ۲۵ تیر ماه ۱۳۱۴ راه‌اندازی و قم به ۱۰ بخش #ثبتی تقسیم شد. جالب این‌که طبق این #تقسیم‌بندی جاسب بخش ۶ و مشهد #اردهال بخش ۷ و شهر #محلات به عنوان بخش ۱۰ ثبتی قم محسوب شده‌اند. 🔹️جالب‌تر این‌که در تعریف استان قم بخش‌های مذکور خارج از محدوده و مرزهای سیاسی استان قرار گرفته‌اند. بخش‌های دهگانه مزبور: ۱. جنوب رودخانه ۲. شمال رودخانه و شهر نو ۳. جاده قدیم قم - تهران و دهستان #قمرود ۴. دهستان قنوات ۵. #کهک ۶. #جاسب ۷. مشهد اردهال ۸. رودخانه ۹. دهستان #طغرود ۱۰.#محلات (منبع: قم‌پژوهی) 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 پل تاریخی روستای #طایقان! 🗓دوران صفویه 🔸️در جنوب روستای طایقان در دو سوی #قمرود، بالاتر از همه صخره‌ها قرار گرفته است. ملات #ساروج در میان سنگ‌ها و آجرها راز استواری این پل در طول سال‌ها است. این پل با طول ۳۷.۵ متر و پهنای ۵.۵ متر؛ در بلندترین #نقطه از سطح رود دارای بلندای ۱۰ متر است. 🔹️پل طایقان دارای دو #چشمه طاق قوسی شکل است که تاکنون چند بار زیر آب رفته ولی با فروکش کردن #آب دوباره سر برآورده است. 🔸️این پل چهارصد ساله در گذشته، در مسیر کاروان به طرف سلطان آباد #اراک و سپس عراق و عتبات برای زیارت بوده است. 📍عکس از دکتر عباس احمدی، شاعر و استاد دانشگاه 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom

📸 سیل نوروزی رودخانه #قمرود 🗓 سال ۱۳۸۸ 🔸️در روز ۵ فروردین سال ۱۳۸۸ بارش بی‌سابقه #باران و ورود حجم زیادی از آب به داخل رودخانه #قمرود باعث طغیان رودخانه در شهر قم شد. 🔹️این سیلاب #خسارات فراوانی را وارد کرد که به #کشته شدن ۴ نفر، آسیب دیدن ۵۰ خودرو و #تلف‌شدن ۱۸۰۰ دام زنده انجامید. 📍اگر از آن روز خاطره‌ای دارید برایمان بفرستید: @Admintarikhqom 🔗به کانال #تاریخ_شفاهی_قم بپیوندید: @tarikhqom