🌷
اجتهاد و تفقّه در دین
در نهجالبلاغه است:
شخصی آمد به علی علیه السلام اعتراض کرد که چرا شما محاسنتان را رنگ نمی زنید؟ مگر پیغمبر دستور نداد که "غَیِّرُوا الشَّیبَ" موی سفید را رنگ کنید؟
فرمود: چرا.
عرض کرد: شما چرا این کار را نمی کنید؟
فرمود: این دستور، خودش اصالت ندارد. این دستور برای منظوری بوده که در آن زمان بود ولی حالا دیگر نیست. آن منظور این بود: در آن زمان عدد مسلمین کم بود.
در میان سربازان اسلامی که در جنگها شرکت می کردند، پیر زیاد بود و ریش تمامشان سفید بود. دشمن که از دور اینها را مشاهده می کرد، می دید یک مشت ریش سفید در میان سپاه اسلام است، روحیه اش قوی می شد و در جنگ قوت قلب نقش اول را دارد. پیغمبر دید اگر اینها با ریشهای سفید در میادین جنگ بیایند، اول بار که چشم دشمن به اینها می افتد روحیه شان قوی می شود. لذا فرمود: ریش ها را رنگ ببندید که دشمن به پیری شما پی نبرد.
این حاجتی بود مال آن روز. امروز دیگر این حاجت وجود ندارد و در این جهت هر کسی آزاد است.
حالا اینجا یک روح است که این روح باید در تمام زمانها ثابت باشد و آن این است که نباید کاری کرد که روحیه دشمن قوی بشود، چه در جنگ و چه در غیر جنگ.
لهذا ما مسلمانها باید نقایص خودمان را مرتفع کنیم. نباید طوری رفتار کرد که غیرمسلمان، مسلمان ها را ضعیف و ناتوان تلقی کند. این اصل ثابت، در یک زمان وقتی بخواهد اجرا بشود، شکل اجراییش این است که پیرمردها ریشها را رنگ بزنند، اما این شکل در تمام زمان ها ثابت نمی ماند. این معنی تفقّه در دین و معنای بصیرت در دین است.
از خصوصیات اسلام است که اموری را که به حسب احتیاج زمان تغییر می کند، یعنی حاجت های #متغیر را متصل کرده به حاجت های #ثابت؛ یعنی هر حاجت متغیری را بسته است به یک حاجت ثابت. فقط #مجتهد و #متفقّه می خواهد که این ارتباط را کشف کند و آنگاه دستور اسلام را بیان نماید. "این همان قوّه محرکه اسلام است."
#شهیدمطهری
#اسلامونیازهایزمان
📲کانال تشکیلات توحیدی
🆔 @tashkilat_ir
▫️▫️▫️▫️