🔻جالب این است که مسیحیان در مورد سخن گفتن حضرت عیسی در گهواره، هیچ متنی ندارند. در قرآن اما داریم: 🔸️آل عمران وَيُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَمِنَ الصَّالِحِينَ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺮﺩم ﺩﺭ ﮔﻬﻮﺍﺭﻩ [ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺎﺭﻱ ﺧﺎﺭﻕ ﺍﻟﻌﺎﺩﻩ ] ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺎﻟﻲ [ ﺑﺎ ﺯﺑﺎﻥ ﻭﺣﻲ ] ﺳﺨﻦ ﻣﻰ  ﮔﻮﻳﺪ ﻭ ﺍﺯ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎﻥ ﺍﺳﺖ .(٤٦) 🔸️المائده إِذْ قَالَ اللَّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ اذْكُرْ نِعْمَتِي عَلَيْكَ وَعَلَىٰ وَالِدَتِكَ إِذْ أَيَّدتُّكَ بِرُوحِ الْقُدُسِ تُكَلِّمُ النَّاسَ فِي الْمَهْدِ وَكَهْلًا وَإِذْ عَلَّمْتُكَ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ وَالتَّوْرَاةَ وَالْإِنجِيلَ وَإِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنفُخُ فِيهَا فَتَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِي وَتُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ بِإِذْنِي وَإِذْ تُخْرِجُ الْمَوْتَىٰ بِإِذْنِي وَإِذْ كَفَفْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ عَنكَ إِذْ جِئْتَهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ إِنْ هَٰذَا إِلَّا سِحْرٌ مُّبِينٌ [ ﻳﺎﺩ ﻛﻨﻴﺪ ] ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﻓﺮﻣﻮﺩ : ﺍﻱ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ! ﻧﻌﻤﺘﻢ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﻣﺎﺩﺭﺕ ﻳﺎﺩ ﻛﻦ ، ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺭﻭﺡ ﺍﻟﻘﺪﺱ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪم ، ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮﺩم ﺩﺭ ﮔﻬﻮﺍﺭﻩ [ ﺑﻪ ﺍﻋﺠﺎﺯ ] ﻭ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺳﺎﻟﻲ [ ﺑﻪ ﻭﺣﻲ ] ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻲ ، ﻭ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺭﺍ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﺣﻜﻤﺖ ﻭ ﺗﻮﺭﺍﺕ ﻭ ﺍﻧﺠﻴﻞ ﺁﻣﻮﺧﺘﻢ ، ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﺫﻥ ﻣﻦ ﺍﺯ ﮔِﻞ ، ﻣﺠﺴﻤﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﻣﻰ  ﺳﺎﺧﺘﻲ ، ﭘﺲ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻰ  ﺩﻣﻴﺪﻱ ﻭ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻣﻦ ﭘﺮﻧﺪﻩ ﺍﻱ ﺯﻧﺪﻩ ﻣﻰ  ﺷﺪ ، ﻭ ﻛﻮﺭ ﻣﺎﺩﺭ ﺯﺍﺩ ﻭ ﺷﺨﺺ ﭘﻴﺲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺫﻥ ﻣﻦ ﺷﻔﺎ ﻣﻰ  ﺩﺍﺩﻱ ، ﻭ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻣﻦ [ ﺯﻧﺪﻩ ﺍﺯ ﮔﻮﺭ ] ﺑﻴﺮﻭﻥ ﻣﻰ  ﺁﻭﺭﺩﻱ ، ﻭ ﺁﻥ ﮔﺎﻩ ﻛﻪ [ ﺷﺮّ ﻭ ﺁﺳﻴﺐ ]ﺑﻨﻲ ﺍﺳﺮﺍﺋﻴﻞ ﺭﺍ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﺎﻥ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﺭﻭﺷﻦ ﺁﻭﺭﺩﻱ ﺍﺯ ﺗﻮ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻢ ، ﭘﺲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪﻧﺪ ، ﮔﻔﺘﻨﺪ : ﺍﻳﻦ [ ﺩﻟﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﻌﺠﺰﺍﺕ ] ﺟﺰ ﺍﻓﺴﻮﻧﻲ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻧﻴﺴﺖ .(١١٠) 🔸️مريم فَأَشَارَتْ إِلَيْهِ قَالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَن كَانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا ﭘﺲ ﻣﺮﻳﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﻛﺮﺩ [ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻭ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ . ]ﮔﻔﺘﻨﺪ: ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﻛﻮﺩﻛﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﻬﻮﺍﺭﻩ ﺍﺳﺖ ، ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ؟ !(٢٩)   قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا ﻧﻮﺯﺍﺩ [ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﮔﻬﻮﺍﺭﻩ ] ﮔﻔﺖ : ﺑﻲ ﺗﺮﺩﻳﺪ ﻣﻦ ﺑﻨﺪﻩ ﺧﺪﺍﻳﻢ ، ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺘﺎﺏ ﻋﻄﺎ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺮﺍ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ .(٣٠) #میلاد_مسیح @tavanerejal

🎞 فیلم الکافی بزودی ... @tavanerejal

🎞تریلر فیلم مستند الکافی 🔻مستندی پیرامون معتبرترین کتاب روایی شیعه که پیش از غیبت کبری امام دوازدهم نوشته شد. 🔻به همراه مصاحبه با الکافی‌پژوهانی مانند محمدعلی امیرمعزی و سید علی‌رضا حسینی شیرازی @tavanerejal

🔻سیمای فاطمه (علیها سلام) در پژوهش‌های غربی ✍مصطفی قناعتگر 🌍روزنامه خراسان، ۱۳ دی ۱۴۰۲ این فکر که «پژوهشگران غربی فقط می‌خواهند اسلام و شیعه را بکوبند» سال‌هاست که پنبه‌اش زده شده است. همیشه اسلام‌ستیزانی در قالب پژوهشگران علمی بوده و هستند؛ اما به خصوص در سال‌های اخیر این مسئله کمتر به چشم خورده است. در این یادداشت که به مناسبت میلاد بانو فاطمه می‌نویسم، این‌گونه می‌پرسم: چرا موضوع «فاطمه» مورد توجه پژوهشگران، موسسات پژوهشی و دانشگاه های غربی قرار گرفته است؟ فکر می‌کنم مهم ترین انگیزه یک پژوهشگر غربی از پژوهش در این موضوع، این است که فاطمه «بانوی مقدس» است. در غرب که عمدتا مسیحیت دین غالب است، بانو مریم (علیها سلام) بسیار مورد تقدیس و تجلیل است؛ از مردم عادی در کلیساهای مریمی تا پژوهشگران آکادمیک در مطالعات مسیحی همه و همه با شخصیت ایشان انس دارند. در چنین فضایی، برایشان جالب است که بانوان مقدس در دیگر ادیان و مذاهب را بشناسند. طبیعی است که بانوی مقدسی که در اسلام و به ویژه در نگاه شیعی، بدون منازع و یکه و تنها در اوج قرار دارد، فاطمه (علیها سلام) دختر پیامبر (صلی الله علیه و آله) است. 🔸️شاخص‌ترین پژوهش‌ها در غرب با موضوع حضرت زهرا در این جا می‌خواهم شاخص‌ترین و همدلانه‌ترین پژوهش در غرب با موضوع حضرت زهرا (س) را معرفی کنم. «کریستوفر کلوهسی» کشیش کاتولیک و استاد موسسه کاتولیک مطالعات عربی و اسلامی (پیزای) در شهر رم است. او نویسنده چند کتاب با موضوع قدیس‌ها و قدیسه‌های شیعه است که می‌توان به «فرشتگان در شتاب: رویاهای کربلا (۲۰۲۱)»، «نیمه قلبم: داستان زینب دختر علی (۲۰۱۸)» و «فاطمه دختر محمد (۲۰۱۷)» اشاره کرد . وی در حال نوشتن نخستین کتاب آکادمیک به زبان انگلیسی درباره عباس بن علی علیهماالسلام نیز هست. اولین چاپ کتاب «فاطمه دختر محمد»، در اول آگوست ۲۰۰۹ توسط مرکز مطالعات اسلامی و عربی انتشارات جرجیاس انجام شد. در این کتاب به نحوه شهادت حضرت زهرا، روایات مختلف شیعه و سنی در حمله به خانه ایشان و ... پرداخته شده است. 🔸️حضرت فاطمه (س) در نگاه کلوهسی اما مهم‌ترین چیزی که مورد توجه کلوهسی است، مطالب تاریخی نیست؛ بلکه «ویژگی‌های والای فاطمه» محور پژوهش اوست. از نگاه کلوهسی، فاطمه دارای دو بُعد شخصیتی است: ۱. انسانی و طبیعی ۲. معنوی و فراطبیعی. او با توجه دادن مخاطب به احادیثی که در فضیلت حضرت زهرا در منابع اهل سنت آمده، تردیدی باقی نگذاشته که بانوی اول اسلام، فاطمه (س) است. این بانو در زندگی دنیوی‌اش به عنوان یک زن، یک مادر، یک همسر و از همه بالاتر به عنوان یک انسان، همواره قابل الگوبرداری برای هر مرد و زن است و چراغ راه عدالت‌طلبان و صلح‌جویان است. البته در نگاه کلوهسی، این بخش از شخصیت ایشان به هیچ وجه منافاتی با این ندارد که وی را شخصیتی معنوی و منحصر به فرد و دست‌نیافتنی تصور کنیم. فاطمه (س) به شکلی منحصر به فرد، دوستانش را در قیامت شفاعت می‌کند، ناراحت‌کردن او ناراحت‌کردن خداست، قاتلین فرزندش حسین (ع) را به جهنم می‌برد و بانوی برتر زنان در سراسر تاریخ است. 🔸️انتقاد کلوهسی از هنری لامنس کلوهسی همیشه به پژوهش‌های مغرضانه و فاطمه‌ستیز غربی اشاره کرده و آن‌ها را خالی از دقت علمی دانسته است. کلوهسی به نقد کتاب «هنری لامنس» بلژیکی با عنوان «فاطمه و دختران محمد» (۱۹۱۲) پرداخته است. او برخلاف لامنس و با توجه به مطالعات غیرمغرضانه و عمیق علمی، فاطمه (س) را نه یک زن معمولی، که بانویی شگفت‌انگیز و دارای ویژگی‌های والای بشری و فوق بشری می‌داند. کلوهسی به مقایسه میان بانوی مقدس مسیحیان یعنی مریم و بانو فاطمه نیز پرداخته است که بسیار جالب است. این دو بانو هر دو پاک و عذراء هستند، فرزندان هر دو یعنی عیسی و حسین رنج‌کشیده هستند، خودشان با مصایب و سختی‌هایی که در دنیا متحمل شدند به مراتب بالای معنوی رسیدند و دیگر موارد. فاطمه در پژوهش‌های غربی، منحصر به آن چه در این یادداشت کوتاه آوردیم نیست؛ مجال اندک است و سخن فراوان. [ولادت بانوی دو عالم فاطمه علیها سلام و به برکت آن "روز زن" را به مادرم و به تمام همراهان این فضا، به خصوص همسرم تبریک می‌گویم] @tavanerejal

#دانلود_مقاله 📚 سیر تطور رویکردهای سیره‌پژوهی در مطالعات شیعی ✏️ مهدی مردانی گلستانی ✅  نشریه تاریخ و فرهنگ - سال ۱۴۰۱

🔻سورة الرعد الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ [ روی‌کنندگان ﺑﻪ ﺳﻮی ﺧﺪﺍ ] ﻛﺴﺎنی [ ﻫﺴﺘﻨﺪ ] ﻛﻪ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺁﻭﺭﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﻝ‌ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺁﺭﺍم ﻣﻰ‌‌ﮔﻴﺮﺩ. ﺁﮔﺎﻩ ﺑﺎﺷﻴﺪ! ﺩﻝ‌ﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﺧﺪﺍ ﺁﺭﺍم ﻣﻰﮔﻴﺮﺩ .(٢٨) پ.ن: نام فاطمه (fatima) _دختر این خانواده_ در میان مردمان برخی کشورهای اسپانیولی‌زبان رایج است. ریشه آن به عربی و دختر پیامبر خدا برمی‌گردد.

🔶️ بازبینی در خوانش دعای «یا من ارجوه» 🔹️دعای «یا من ارجوه»، از ادعیه‌ی معروفه‌ی ماه رجب است که پس از نمازهای روز و شب خوانده می‌شود. صاحب این صفحه کلید پس از مرور روایات این دعا، نوع خواندن آن را این گونه یافته است: یا من ارجوه ...[تا این عبارت:] و زدنی من فضلک یا کریم (بدون اخذ محاسن و حرکت دست). (اقبال الاعمال، ج۲، ص۶۴۴). 🔸️توضیح: حضرت در پاسخ به سائل که می‌پرسد چه دعایی در این ماه بخواند، به او فرمود این دعا را بنویس: یا من ارجوه ... و زدنی من فضلک یا کریم. پس از آموزش دعا، امام خود شروع به خواندن دعا کرد در حالی که با دست چپ محاسن مبارک را گرفته و انگشت سبابه‌ی دست راست را حرکت می‌داد. وقتی به پایان آن دعا رسید، این دعا را نیز خواند: يا ذا الجلال و الإكرام يا ذا النعماء و الجود يا ذا المن و الطول حرم شيبتي على النار. در نتیجه آن چه حضرت در مقام پاسخ به سائل و تعلیم دعا فرمود، تا عبارت «و زدنی من فضلک یا کریم» بود و نه بیشتر. کیفیت ویژه‌ای را نیز در آن بیان نکردند (اخذ لحیه و حرکت سبابه). آری؛ در این لحظه برای وجود مبارک امام، حالتی معنوی حاصل شد و حضرت برای خودش و نه تعلیم شروع به خواندن دعا کرد و از ابتدای دعا دستی بر محاسن و سبابه‌ی دست دیگر به حالت مناجات به حرکت درآورد (یلوذ) و عبارتی نیز غیر از آن چه تعلیم داده بود ضمیمه فرمود. از شواهد مهم در تایید این فقه الحدیث: ۱. در عبارت پایانی، واژه‌ی «شیبة» نشان دهنده‌ی سپیدی موی خواننده (امام) است؛ در حالی که اصل دعا برای همه و تعلیم به پیر و جوان و نوجوان است. در نتیجه عبارت پایانی، نمی‌تواند بخشی از دعایی همگانی باشد. اگر گفته شود شاید به دلیل پیر بودن سائل (محمد بن ذکوان) است که حضرت از واژه‌ی شیبه استفاده کرده، شخصی بودن اصل دعا از اساس رقم می خورد و باز هم کمکی به مدافع خوانش معروف دعا برای همگان نمی‌کند. ۲. اینکه امام دست بر محاسن گرفت، در مورد بانوان چگونه است؟ در مورد نوجوانان چگونه است؟ این پرسش‌های بی‌پاسخ نیز شاهدی بر شخصی بودن بخش انتهایی و برخاسته از حالت شخصی امام است. ۳. این دعای مبارک، در طول سال نیز توصیه شده و در آن نیز از بخش پایانی و کیفیت دست‌ها خبری نیست (الکافی، ج۲، ص۵۸). 🔸️پ.ن: اینکه حالت ویژه‌ی دو دست، در هنگام خواندن عبارت پایانی (که بیان شد جزء دعا نیست) و نه از ابتدا، از سوی امام پدید آمد، تنها در زاد المعاد مجلسی است. مجلسی منبع جدیدی برای دعا ارائه نداده تا ما از این اختلاف، پی به اختلاف نسخه ببریم. گویا این مورد، خطای مجلسی بوده که در نقل به معنای ایشان از اقبال سر زده است (زاد المعاد، ص۱۶). حتی با عنایت به متن زاد المعاد نیز، این بخش انتهایی، جزء دعا نیست و حضرت تعلیم نداد و امر به کتابت ننمود و برآمده از حالت شخصی حضرت است. ▪️@tavanerejal ▫️https://t.me/tavanerejal

🔻فولکلور ضامن آهو که از پناهندگی آهوی تحت تعقیب شکارچی به امام رضا علیه السلام در زمان حیاتشان حکایت دارد و در میان عموم رایج است، گویا اصلی تاریخی و حدیثی به این شکل ندارد. آنچه در تراث شیعی با دو کاراکتر امام رضا و آهو و مفهوم ضمانت دیده شد، در باب پایانی کتاب عیون اخبار الرضا است؛ اما امام رضای مدفون. گزارش یازدهم باب که با نقش‌آفرینی ابومنصور محمد بن عبدالرزاق در نقش شکارچی و پناهندگی آهوی مورد تعقیب او به داخل آستان رضوی همراه است، محل تلاقی دو عنصر مادی فضا و حیوان در فرهنگ زیارتی آن عصر است. به نظر می‌رسد ورژن مشهور داستان امام رضایِ حیِّ ضامن آهو، از تقاطع/خلط چند داستان از امام رضا، امام سجاد و امام صادق علیهم السلام با یکدیگر و در کانتکستی عامیانه پدید آمده باشد. این چند روایت در کتب عیون اخبار الرضا، الخرائج و الجرائح، بصائرالدرجات، الثاقب فی المناقب و الارشاد یافت می‌شود. ✍مصطفی قناعتگر 🎞فیلم مزار رضوی: امروز اول رجب الاصبّ ۱۴۴۵ 📷دو نگارگری: آثار استاد فرشچیان در توصیف فولکلور ضامن آهو @tavanerejal

🔻امام هادی، فرهیخته‌ای در دوران وحشی‌گریِ وایکینگی ✍مصطفی قناعتگر روزنامه شهرآرا، ۲۵ دی ۱۴۰۲ وایکینگ‌ها یا همان غارتگران دریایی، در جنوب اسکاندیناوی زندگی می‌کردند و برای گذران زندگی به سرزمین‌های مجاور هجوم می‌بردند؛ از سال ۷۰۰ تا ۱۱۰۰ میلادی. تولد غارت وایکینگی که در رسانه‌های عصر ما سعی در تحریف و تطهیر آن است، همزمان بود با تولدِ فرهیختگیِ اسلامی با ولادت امام صادق. اما امام علی النقی ملقّب به هادی از نوادگان امام صادق، در اوج بربریت و شورش  وایکینگ‌ها به سراسر اروپا به دنیا آمدند. این شخصیت فرهنگی و ادامه جریان فرهیختگی و علم و اخلاق، در شهر پادگانی و تازه‌تاسیس سامرا حبس خانگی بود. برای همین هم هست که سخنان اندکی از ایشان به ما رسیده است؛ مثلا در کتاب «الکافی» که مهم‌ترین کتاب حدیثی ما هست، ۱۲۴۷۱ سندِ روایی به امام صادق علیه السلام منتهی می‌شود و حال آنکه تنها ۱۶۳ سند روایی به امام هادی علیه السلام منتهی شده است. طبیعی است بزرگی که اجازه دیدار با پیروان خود را ندارد و در یک شهر نظامی تحت نظر حکومت ستمگر است، نمی‌تواند سخنان زیادی را به دوستانش منتقل کند. امام هادی هفته‌ای یک بار باید نزد دستگاه خلافت اعلام حضور می‌کرد و ‏شیعیان در این فرصت کوتاه در دو طرف مسیر می‌ایستادند تا حضرت را ملاقات کنند. ایشان می‌گفت: « ‏به من حتی اشاره هم نکنید؛ چون شناسایی می‌شوید و برایتان مشکل ایجاد می‌شود». اما مفهوم «برکت» اینجا خود را نمایان می‌کند. در میان آن روایات اندک از امامِ هادی که از لابلای ملاقات‌های محدود ایشان با شیعیان درز کرده، چند روایت کلیدی داریم که فرهنگ‌ساز، هویتی و ‏ماندگار شدند. شاید گل سرسبد این روایات، روایتی معروف به «زیارت جامعه کبیره» باشد. این زیارت، در کتب روایی قدیمی مانند «من لا یحضره الفقیه»، «عیون اخبار الرضا» و «تهذیب الاحکام» نقل شده است. جامعه‌بودنش به دلیل این است که جامعیت دارد و زیارت‌نامه‌ای برای تمام امامان است و به امام خاصی مربوط نمی‌شود. کبیره‌نامیدنش نیز به این دلیل است که در میان سایر زیارات جامعه، مفصل‌تر و بزرگ‌تر است. این متن از یک بخش مقدماتی کوتاه و بدنه اصلی زیارت‌نامه تشکیل شده است. موسى بن عمران‏ نخعى می‌گوید از حضرت هادى علیه السّلام درخواست نمودم كه زیارتى کامل به من بیاموزند تا بتوانم هرکدام از امامان را با آن زیارت كنم. امام نیز این زیارت را به او آموزش دادند. به جرأت می‌توان گفت تقویت و دفاع از اصول «توحید» و «امامت»، هدف اصلی آموزش این متن مقدس است. این زیارت با صد تکبیر آغاز می‌شود و خواننده از همان ابتدا متذکر به اصل توحید می‌شود تا مبادا تبلیغات غالیان درباره جایگاه امامان شیعه سبب تضعیف اصل محوری توحید شود. کل کلمات این زیارت‌نامه حدود ۱۶۸۲ است و اسم «الله»  ۵۷ بار در آن تکرار شده است (به غیر از آن ۱۰۰ الله اکبر ابتدایی). همچنین ضمیرهایی که به خدا برمی‌گردد نیز بیش از ۹۰ مورد است و در مجموع، کل اشاره به خدا و توحید بالغ بر ۲۴۷ بار است. یعنی در واقع نزدیک به یک سوم زیارت‌نامه‌ای که برای تعظیم و تقدیس امامان شیعه است، به اصل توحید می‌پردازد. بنابراین یکی از هدف‌های صدور این زیارت و بیان این مقامات، مبارزه با جریان غلو و این نوع کفرِ در پوششِ دین بوده است. این می‌تواند بطلانی بر این ادعا باشد که زیارت جامعه را غالیان جعل کرده و به امام دهم منسوب کرده‌اند. زیارت دیگر، زیارت ناحیه مقدسه است که خود روضه‌ای مجسّم از فاجعه کربلاست. آری، زیارت ناحیه مقدسه، از امام زمان نیست؛ از امام هادی است. تاریخ روایت اینگونه است: «سال ۲۵۲ از منطقه ناحیه». مقصود از ناحیه، سامراء است؛ چون رفتن به آنجا ممنوع بود به آن ناحیه (کناره) گفتند. این تاریخ مربوط به دوره امامت امام هادی و دو سال پیش از شهادت وی است؛ در نتیجه معنا ندارد زیارت ناحیه مقدسه از امام مهدی باشد. این زیارت‌نامه نیز جای خود را در فرهنگ زیارت شیعی به خوبی باز کرده است. سخنان جالب دیگری نیز از ایشان به ما رسیده است. اینکه حضرت زهرا در خانه خودشان دفن شدند و نه در بقیع؛ یا اینکه زیارت عبدالعظیم حسنی مانند زیارت سید الشهدا علیه السلام پاداش دارد. زیارت غدیریه ایشان نیز جای بحث جداگانه دارد. دومین ابن الرضا، حدود ۴۲ سال بیشتر عمر نکرد؛ گرچه عمر فرهنگیِ او هیچ‌گاه به اتمام نرسیده است. درود خدا بر ایشان، یادشان گرامی. @tavanerejal