هدایت شده از
ترجمه طب الائمه - ابن بسطام.pdf
4.73M
ترجمه کتاب شریف و نفیس
💎طب الائمه ابن بسطام💎
✅ یکی از مصادر طب اسلامی
💌کتابخانهی تخصصی طب اسلامی
https://eitaa.com/joinchat/2642739710C74cf32c6f0
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#شگفتی_های_آفرینش🌏
در کلام امام صادق علیه السلام
#توحید_مفضل
🌾 راز پوشش دانه هاى حبوبات
در شكل بوته حبوباتى چون : عدس، ماش، باقلا و جز آنها انديشه كن! دانه هاى آنها در كيسه ها و ظروفى نهاده شده تا نگاهدارى شوند، رشد و استحكام يابند و از آفات در امان بمانند چنانكه جفت و بچه دان جنين نيز دقيقا به همين خاطر است.
گندم و همانند آن نيز به صورت خوشه، در پوستهايى سخت نهاده شده اند. نيز بر سر هر دانه چيزى چون نيزه قرار گرفته كه پرندگان را از خوردن آنها باز مى دارد تا به كارندگان و كشاورزان زيان نرسد.
اگر پرندگان دانه ها را عيان و ناپوشيده بنگرند هيچ منعى ندارد كه به آن حمله كنند و بوته را نابود سازند واى بسا اين عمل باعث عدم تعادل تغذيه پرندگان، سوء هاضمه و مرگ آنها گردد و كشتزار را هم به نابودى كشاند در نتيجه اين موانع پيشگيرنده براى آن است كه دانه ها نگاهدارى شوند و پرندگان به قدر روزى و نياز از آنها برگيرند و بيشتر آن براى آدمى بماند؛ زيرا او از پرندگان مهمتر و نيازمندتر است و هم او زحمت و مشقت بارورى آن را بر دوش كشيده است.
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
هدایت شده از T124.ir
ببین چی پیداااا کردم
یه کانال که بهتون کمك میکنه
برای روضه های خونگی و نذرهاتون بهترین و متنوع ترین حلواهارو درست کنید👌
این کانال آموزش تخصصی بیش از 30نوع
حلوا و انواع کیك و شیرینی های سنتی و مدرن رو گذاشته
https://eitaa.com/joinchat/3414098103C90765cda43
اصلا نیاز نیست هزینه بدیدا
آموزشهای این کانال کاملا رایگانه👌😍😍😳
#سلسله_احادیث_پزشکی
🖇امام حسین علیه السلام:
«غسل الرأس بالخطمی نشرة»
شستن سر با گل خطمی، شادی آور است.
🗞 الکافي، ج۶، ص۵۰۴
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
✅پیشگیری از بادهای دردناک
✨امام رضا علیه السلام:
هر كه مى خواهد بادهاى درد آور، دامنگيرش نشود، هفته اى يك بار #سير بخورد.
📚طب الرضا، ص 41؛ بحارالانوار، ج 62، ص 325
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
💚دوستانی که دنبال راه ارتباطی بودید برای این کلاس بفرمایید خدمت شما:👇
💗 دورهمی مخصوص عزیزان متأهل با مطالب بسیار مفید و کاربردی هم داریم
منتظر قدوم پر عشق و محبت شما عزیزان هستیم 😍 👇👇👇
https://eitaa.com/joinchat/325976692Cbaa64e818d
✅۶ دلیل برای خوردن انار را بدانید
① پیشگیری از بیماری های قلبی
② کاهش دهنده فشار خون،غلظت خون و...
③ پیشگیری از سرطان
④ کمك به بهبود هضم غذا
⑤ افزایش سیستم ایمنی بدن
⑥ کاهش استرس
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
💎 #پودر_بچه 💎
✅"دال عدس" را بسیار لطیف پودر کرده و موضع سوختگی بزنید .
👈🏻بهترین پیشگیری و درمان سوختگی اطفال
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
💎واکسن طبیعی💎
🔸امام صادق علیهالسلام از شخصی پرسیدند، اگر فرزندت متولد شود چه کاری انجام می دهی ؟
گفت : نمیدانم .
امام علیهالسلام فرمودند : به مقدار یک دانه عدس جاوشیر را با آب حل کن، سپس دو قطره در بینی راست ودو قطره در بینی چپ نوزاد بریز، آنگاه در گوش راستش اذان ودر گوش چپش اقامه بگو، اگر این کارها را پیش از بریدن ناف انجام دهی فرزندت هیچ گاه به پریدن از خواب وبیماری کودکان مبتلا نمیشود .
📚کافی ،کلینی _ ج۶_ ص ۲۳
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
💎درمان هر دردی💎
📜امام صادق عليه السلام:
«أکثروا من الباذنجان عند جداد النخل ؛ فإنه شفاء من کل داء ، و یزید في بهاء الوجه ، و یلین العروق ، و یزید في ماء الصلب.»
در فصل خرماچينى، بادمجان زياد بخوريد؛ زيرا درمان هر دردى است، فروغ چهره را افزون مىسازد، رگها را نرم و به آب كمر مىافزايد.
📚مکارم الأخلاق، ج۱، ص۳۹۸، ح ۱۳۵۵
بحارالانوار، ج۶۶، ص۲۲۳، ح۷
دانشنامه احادیث پزشکی، ج۲، ص۲۰۵
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
💚 ما و شیعیان ما از شیرینی آفریده شده ایم...
🖇 رسول خدا صلیالله:
در دل مومن، گوشه ای وجود دارد که جز شیرینی (طعم های شیرین)، آن را پر نمیکند.
📚بحار الانوار، ج۶۵، ص۱۱۳
🖇امام کاظم علیه السلام:
ما و پیروانمان، از شیرینی آفریده شده ایم و از همین روی، ما شیرینی را دوست داریم.
📚الکافی ، ج۶ ، ص۳۲۱
🌐طب الائمه الصادقین«استاد قاسمی»
https://eitaa.com/joinchat/2700214775Cc35748b316
پاسخ به خواب و خیالهایی درباره 🔶#رساله_ذهبیه🔶
🔷🔹دفاع تمام قد از طب الرضا ع و پراندن خواب از چشمهای بی خردان🔹🔷
متاسفانه اخیرا پس از حدود دو سه سال قوت گرفتن جریان طب اسلامی عده ای از خودی ها و متدینین با یک نگاه دگم و بسته به این جریان موجبات به فضاحت کشیده شدن خود را فراهم کرده اند و با این مخالفتهایی که اخیرا انجام دادند بیشتر خود را در مظان اتهام بی سوادی یا بی عقلی قرار میدهند.
مقدمتا قبل از شروع بحث باید عرض کنم که مخالفین رساله ذهبیه و به طور کل طب اسلامی چند دسته هستند:
۱-معاندین و غیر معتقدین به دین
۲-مومنینی که از بس مغزشان پر از خزعبلات علوم غربی است هیچ سوراخی برای شنیده شدن حرف های اسلام در آنها باقی نمانده و مصداق همان آیه هستند که خداوند میفرماید و من الناس من یقول آمنا الخ
۳-متخصصینی از طب سنتی که با نگاهی متعصبانه نسبت به بزرگان طب سنتی از جمله جالینوس و بقراط و بوعلی و جرجانی و ... آنها را از معصوم هم بالاتر میدانند هرچند در حرف میگویند معصوم بالاتر است اما در عمل توهمات بزرگان طب سنتی را بر فرمایشات گوهر بار معصومین ترجیح میدهند
۴-علما و فضلایی که سواد دینی بالایشان در مسایل فقهی موجب شده تا با یک نگاه بسته به مساله طب در اسلام بپردازند و طب را هم مانند فقه ببینند و نتیجتا بگویند که اسلام طب ندارد و چیزی به نام طب اسلامی نداریم و ضعف سندی روایات را دال بر عدم وجود طب اسلامی میدانند و حال آنکه دقت ندارند که طب، فقه نیست و آثار طب به مشاهده در می آید بر عکس فقه. و البته این بحث مفصلی دارد که در این پست به گوشه ای از آن اشاره میکنیم.
در این پست قرار است تا به شکلی تمام قد از سند افتخار شیعیان یعنی رساله ذهبیه یا نامه زرین امام رضا علیه السلام دفاع کنیم و با ادله ای متقن همه حرفهای مخالفین رساله ذهبیه خصوصا دسته چهارم را ابطال کنیم و به سه دسته دیگر از مخالفان نمیپردازیم.
🔶رساله ذهبیه🔶 موثق است یا ضعیف؟!
اخیرا در بین مذهبی ها خبر ضعف سندی رساله ذهبیه شایع شده که لازم است به این موضوع مهم بپردازیم. برای اینکه وقت گرفته نشود خلاصتا عرض میکنم که یکی از دروس حوزوی در حیطه علوم دینی بررسی سندی روایاتی است که منتسب به معصومین هستند بدین شکل که اگر مورد اطمینان و موثق بودن اشخاصی که آن حدیث را نقل کردند را بررسی کنیم به آن علم رجال میگویند. از جمله قواعد این علم که از احکام عقلی هم به حساب می آید اینست که خبر موثق را صحیح میدانند و اگر موثق نباشد آن را به اقسامی دیگر تقسیم میکنند. مثلا اگر علی از زید و زید از امام صادق حدیثی نقل کرده باشد بررسی میکنند که آیا علی انسان راستگویی است؟ آیا موثق است؟ آیا زید در آن سال اصلا زنده بوده یا مرده است؟ و... (به مجموعه علی و زید سلسله رجالیه گفته می شود)
و همه این امور بررسی میشود تا نتیجتا بتوانند یقین کنند که فلان حدیث از شخص معصوم صادر شده است.
با این مقدمه خیلی عامیانه میرویم سراغ شبهه ای که فضلای حوزوی درباره رساله ذهبیه راه انداخته اند به اینکه متن این رساله نقل شخصی به نام محمد بن جمهور از امام رضا ع است و محمد بن جمهور شخصی فاسد المذهب و غال (یعنی غلو کننده) بوده و به هیچ عنوان نمیتوان این رساله را که نقل او از امام رضاست را به امام نسبت داد زیرا که ضعیف است. پس نمیتوان به این رساله به عنوان سنت عمل کرد.
در جواب باید عرض کنیم که:
✳️اولا: یکی از قواعد رجالی اینست که روایت مشهور هر چند ضعیف هم باشد مضمون آن قابل عمل کردن است و علامه مجلسی صریحا بعد از ذکر منابع مختلف و اثبات شهرت رساله ذهبیه در بحارالانوار میفرمایند: و کانت من مشهورات بین علمائنا یعنی این رساله از روایات مشهور بین علمای ما بوده است. پس بنابراین اگر این رساله ضعیف هم باشد به خاطر شهرتش مضمون آن قابل اعتماد و اعمال است.
✳️ثانیا: یک فرق اساسی طب با احکام شرعی در اینست که آثار استنباط فتوا در مسایل فقهی مشخص نخواهد شد جز در قیامت به اینکه آیا این فتوا و این استنباط مطابق با حقیقت بوده یا نه ولی از آنجا که آثار مسایل طبی به مشاهده در می آید لذا ضعف سندی احادیث نمیتواند مانع به عمل در آوردن این روایات شود زیرا همه این آقایانی که سعی در نفی مطلق این رساله و کلا طب اسلامی دارند ادله شان ضعف سندی احادیث است و به خاطر نگاه بسته شان که سالها موجب حصر دین در نماز و روزه و احکام نجاسات و ... شده و دین را از علم عقب انداخته، این نکته رادر نظر ندارند که با نفی طب اسلامی عملا دارند خودشان را مسخره میکنند!!! زیرا آنها میگویند که طب اسلامی وجود ندارد ولی ما سوال میپرسیم اگر مریض شدید به کجا میروید؟ حتما میگویند دکتر. آن دکتر علم پزشکی اش را از چه طریق به دست آورده؟ میگویند تحصیلات دانشگاهی در باب علوم تجربی. آیا غیر از اینست که علم طب روز بر دایره تجربه و آزمون و خطا میچرخد؟ میگویند همین طور است.
سوال میپرسیم، منشا تجربه و آزمایش چیست؟ آیا غیراز اینست که تجربه و آزمایش برای به در آمدن از شک و ظن نسبت به یک موضوع است؟ میگویند همین طور است. خب منشا این ظن و گمانها چیست؟ اگر پزشکی و علوم تجربی مانند فیزیک و شیمی را در دبیرستانتان خوب خوانده باشید و با تقلب قبول نشده باشید حتما به این نکته واقفید که دانشمندان علوم تجربی غالبا با نظر به یک پدیده ای در دنیا یا تفکر در یک موضوعی جرقه ای در ذهنشان ایجاد شده و گمانی در آنها شکل گرفته و سپس با آزمایشات فراوان توانستند این ظن و گمان خود را به یقین نزدیک و نزدیکتر کنند تا نهایتا برای آنها یک نتیجه علمی مدون به دست آید و از این جهت فرقی نمیکند که عامل به وجود آمدن این جرقه و این ظن و گمان چه باشد مهم اینست که این جرقه در ذهن ایجاد شود تا سپس با آزمایشات فراوان به حقایقی درباره آن برسیم. خب ما از شما میپرسیم مگر نمیگویید که طب اسلامی وجود ندارد و بروید سراغ طبهای تجربی؟ آیا در به وجود آمدن منشا این ظن و گمانهایی که توسط دانشمندان با عقول بشری خطاپذیرشان تبدیل به یک علمی مدون شده، فرقی بین یک خبری منقول منتسب به شخصی با یک خبری موثق یا با یک پدیده ای در دنیا یا یک حادثه ای در دنیای اطراف ما هست؟ آیا غیر از اینست که نهایتا هر کدام که منشا این جرقه باشند بالاخره باید در بند آزمایشات قرار بگیرند؟ پس دیگر چه فرقی میکند که شما یک خبر ضعیف یا اصلا جعلی را آزمایش کنید و یا یک پدیده ای توهمی در ذهن را؟ آیا یک خبر ضعیفی که منتسب به معصوم است و احتمال وجود کلامی از معصوم در آن موضوع نیز کم نیست، برای آزمایش کردن بر یک توهم شکل گرفته در ذهن یک انسان بشری خطا پذیر، اولویت ندارد؟ اگر همین الان یک شخصی که با انیشتین زندگی میکرده به شما بگوید که انیشتین معتقد بر وجود انرژی های فراتر از انرژی اتمی در پاره سنگهای کنار ساحل دریا بود ولی تصور شما این بوده که انرژی جلبک های دریایی اینطور است نه پاره سنگها، و هنوز هم هیچکدام را به بند آزمایش نگرفته باشید آیا برای آزمایش کردن، این خبر منتسب به انیشتین بر توهم شما اولویت ندارد؟ آیا شما اینجا به بهانه اینکه این خبر رسان انسانی ثقه نیست آزمایش کردن توهم خود را بر آن خبر منتسب به انیشتین ترجیح میدهید؟
اینها در حالی است که هر عاقلی که معتقد به آزمون و خطا برای تولید علم است میفهمد که بین یک قول ضعیف منتسب به معصوم با توهم خودش، برای آزمایش کردن، همان قول ضعیف اولویت دارد زیرا قول منتسب به معصوم هرچند ضعیف هم باشد ولی باز احتمالی در ذهن ایجاد میکند که بالاخره معصوم چیزی در این موضوع فرموده است که به دست ما بد رسیده پس بهتر است با انجام آزمایشات فراوان بفهمیم که این خبر تا چه اندازه ناقص به دستمان رسیده است. و اینست فرق روایات طبی با روایات فقهی.
چون این عزیزان همیشه سرشان داخل مطالب اعتقادی و احکام شرعی بوده و هیچگاه وارد فضای علوم تجربی نشده اند لذا به این نکات دقت نکرده اند و صرف ضعف سندیت احادیث طبی را دال بر عدم وجود طبی به نام طب اسلامی گرفته اند و حال آنکه لازمه این حرفشان رجوع به طبهای تجربی است و این در حالی است که باز هم با این وجود بهتر است منشا ظنیاتی که قرار است به بند آزمایش و تجربه کشیده شود، همان روایات ضعیفی باشد که شما دور میریزید. برای همین است که در ابتدا گفتم این افراد با این حرفها دارند خودشان را مسخره میکنند!!!
✳️ثالثا: با مدارک متقنی که در دست داریم ثابت میکنیم که رساله ذهبیه از جمله روایات موثق ماست. فقط کافی است تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.👇
💠همانطور که اشاره کردیم قوی ترین دلیل مخالفین رساله ذهبیه ضعیف بودن محمد بن جمهور و فاسد المذهب بودن آنست. ابتدا باید بگویم که مثلا هیچگاه کافر بودن یک شخص ناقض راستگویی و مورد اطمینان بودن آن نیست. حال با این مقدمه عامیانه بهتر است برویم و اقوال رجالیون را درباره محمد بن جمهور که راوی رساله ذهبیه است بررسی کنیم.
همانطور که مستحضرید کاملترین کتاب رجالی در طول تاریخ علم رجال شیعه کتاب مرحوم آیت الله خویی است که در ۲۴ جلد تالیف شده ایشان در این کتاب درباره هر یک از رجال، همه اقوال رجالیون را آورده و سپس نتیجه را فی المجموع گفته است. بهتر است برای توثیق و عدم توثیق رجال به این کتاب مراجعه شود زیرا اولا اقوال همه رجالیون در آن آمده و کاملترین کتاب رجالی موجود است و ثانیا هیچ کتاب رجالی دیگری هنوز به چاپ نرسیده تا از این کتاب کاملتر و جامع تر باشد بنابراین هرکس که موافق نظریات این کتاب نیست باید اثری رجالی از خود نشان دهد که از این اثر آیت الله خویی قوی تر باشد ولی فعلا چون از این کتاب کاملتر وجود ندارد بهتر است برای توثیق و عدم توثیق رجال به آن مراجعه شود.
🔶🔹توضیحات آیت الله خویی درباره محمد بن جمهور راوی رساله ذهبیه:👇
📚منبع: [معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواه - ۱۰۴۳۹- محمد بن جمهور: - صفحه۵۵۵۹ (جلد ۱۶/ص۱۹۰) ]
متن:
«بقي هنا جهات: الأولي: لا شك في اتحاد محمد بن جمهور الذي عنونه النجاشي مع محمد بن الحسن بن جمهور، الذي ذكره الشيخ، و ابن الغضائري، و ذلك...»
ترجمه: «در اینجا چند جهت باقی میماند: یکم: شکی در یکی بودن محمد بن جمهوری که نجاشی آن را عنوان کرده با محمد بن حسن بن جمهور که شیخ طوسی و ابن غضائری ذکرش کرده، نیست و این...»
💠سپس ایشان در ادامه باتوجه به مجموع اقوال درباره محمد بن جمهور اینچنین میگوید:
متن:
«الثانية: الظاهر أن الرجل ثقة، و إن كان فاسد المذهب، لشهادة علي بن إبراهيم بوثاقته، غاية الأمر أنه ضعيف في الحديث، لما في رواياته من تخليط و غلو، و قد ذكر الشيخ، أن ما يرويه من رواياته، فهي خالية من الغلو و التخليط، و عليه فلا مانع من العمل بما رواه الشيخ من رواياته»
ترجمه: «دوم: 👈ظاهرا این مرد ثقه است 👉 و اگرچه فاسد المذهب است. به خاطر گواهی دادن علی بن ابراهیم بر وثاقتش. نتیجه اینکه او در حدیث ضعیف است به خاطر آنچه از غلو و تخلیطی که در روایاتش وجود دارد و به تحقیق شیخ طوسی گفته است که آن چه از روایاتش روایت شده پس آن خالی از غلو و تخلیط است. 👈و بنابراین پس مانعی از عمل به آنچه شیخ طوسی از روایت محمد بن جمهور روایت کرده نیست.👉»
باتوجه به توضیحات آیت الله خویی اگر روایتی از محمد بن جمهور را شیخ طوسی آورده باشد هیچ مانعی در عمل به آن نیست. چون تنها عامل ضعف محمد بن جمهور تخلیط و غلو اوست وگرنه به خاطر توثیقش توسط علی بن ابراهیم موثق است. درحالی که شیخ طوسی میگوید من از او غلو و تخلیطی ندیدم بنابراین طبق نظر آیت الله خویی روایاتی که شیخ طوسی از محمد بن جمهور نقل میکند موثق خواهد بود.
🔶🔹علامه مجلسی در حاشیه اش در بحارالانوار بر رساله ذهبیه میگوید:
متن:
«أَقُولُ وَ ذَکَرَ الشَّیْخُ أَبُو جَعْفَرٍ الطُّوسِیُّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ الْقُدُّوسِیَّ فِی الْفِهْرِسْتِ فِی تَرْجَمَةِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ جُمْهُورٍ الْعَمِّیِّ الْبَصْرِیِّ لَهُ کُتُبٌ مِنْهَا کِتَابُ الْمَلَاحِمِ وَ کِتَابُ الْوَاحِدَةِ وَ کِتَابُ صَاحِبِ الزَّمَانِ ع وَ لَهُ الرِّسَالَةُ الْمُذَهَّبَةُ عَنِ الرِّضَا ع أَخْبَرَنَا بِرِوَایَاتِهِ کُلِّهَا إِلَّا مَا کَانَ فِیهَا مِنْ غُلُوٍّ أَوْ تَخْلِیطِ جَمَاعَةٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُورٍ.»
ترجمه: «میگویم شیخ طوسی در کتاب فهرست در ترجمه محمد بن حسن بن جمهور عمی بصری گفته: چند کتاب برای اوست. کتاب ملاحم و کتاب الواحدة و کتاب صاحب الزمان ع و رساله ذهبیه از امام رضا ع نیز برای اوست. او ما را با همه این روایاتش خبر آورد جز آنچه که در روایاتش از غلو و تخلیط جماعتی وجود دارد از محمد بن علی بن الحسین از پدرش از سعد بن عبدالله از احمد بن حسین بن سعید از محمد بن جمهور»
💠بنابراین شیخ طوسی قائل است که نقلهایی که با این سلسله رجالی از محمد بن جمهور ذکر شده در آنها غلو و تخلیط وجود ندارد. و میبینیم که رساله ذهبیه عاری از هرگونه غلو یا تخلیط است. مشکل فقط خود محمد بن جمهور بود که با توجه به توضیحات آیت الله خویی و گفته شیخ طوسی و توثیق محمد بن جمهور توسط علی ابن ابراهیم، 🔶رساله ذهبیه🔶 موثق است. علاوه بر اینکه مشهور هم هست و نسخه های خطی مختلفی از آن از علامه کرکی و ابن شهرآشوب نیز به جای مانده و همه اینها دلالت میکند بر وثوق این رساله و شهرت آن.
(ادامه دارد...)
اما بهتر است برای بهتر تببین شدن مساله همه سلسله رجالیه و همه نسخ خطی موجود رساله ذهبیه را بررسی کنیم.
استاد محمد مهدی نجف مولف و جمع آوری کننده سالم ترین نسخه رساله ذهبیه است که این اثر خود را در سال ۱۳۸۵ به چاپ رسانده اند. نتیجه تحقیقات ایشان در نسخه های خطی این رساله اینست که ما برای خلاصه تر شدن مطالب، حرفهای ایشان را برش دادیم👇:
📖متن:
«...كان الغرض من تحقيق المخطوط هو اخراج نص صحيح جامع،...نعرّف النسخ التي كانت موضع التحقيق:...»
📝ترجمه: ...هدف از جستجوی نوشته ها همان درآوردن متن صحیح جامع این رساله بود...نسخه هایی که در جایگاه تحقیق بود را معرفی میکنم:...»
📖متن:
«۱- النسخة الخطية الاولى و التي رمزنا لها بالحرف (أ): فهي أقدم النسخ الخطية التي عثرت عليها لحد الان بعد مطالعة اكثر فهارس المخطوطات المتوفرة...كتبها عبد الرحمن بن عبد اللّه الكرخي و فرغ من نسخها في التاسع عشر من شهر ذي الحجة سنة خمس عشرة و سبعمائة (۷۱۵)...و اعتزازا بهذه النسخة أحببت ان أضعها كاملة في صدر هذا الكتاب»
📝ترجمه: «۱-نسخه خطی اول که آن را با حرف همزه (أ) رمزگذاری کردیم: و این تا همین الان قدیمی ترین نسخه خطی ایست که بعد از خواندن بیشتر فهرستهای نوشته شده گذشته بر آن دست یافتم...این نسخه را عبدالرحمن بن عبدالله کرخی نوشته است و از نوشتنش در یازدهم ماه ذی الحجه سال هفتصد و پانزده هجری فارغ شده...و برای تکیه بر این نسخه بهتر است که آن را به طور کامل در صدر این کتاب بیاورم»
📖متن:
«۲- النسخة الخطية الثانية و التي رمزنا لها بالحرف (ج): كتبها عبد الواسع ابن حاج محمد حسين مهماندوسي، و فرغ من نسخها...من شهور السنة السادسة عشرة بعد المائة و الالف (۱۱۱۶) ...»
📝ترجمه: «۲-نسخه خطی دوم که برایش با حرف جیم (ج) رمز گذاشتیم: عبدالواسع مهماندوسی پسر حاج محمد حسین آن را نوشته...و در ماه های سال هزار صد و شانزده هجری از نوشتنش فارغ شده...»
📖متن:
«۳- النسخة الخطية الثالثة فقد رمزت لها بالحرف (د): مجهولة الناسخ من خطوط القرن الحادي عشر الهجري...»
📝ترجمه: «۳-نسخه خطی سوم که برایش با حرف دال (د) رمز گذاشتم: نویسنده اش ناشناخته است و از نوشته های قرن یازده هجری است...»
📖متن:
«۴- اما النسخة المطبوعة فهي التي نقلها الشيخ المجلسي المتوفى سنة (۱۱۱۱) ه. في الجزء الرابع عشر ص ۵۵۴ من كتابه الموسوم (بحار الانوار) و المطبوع في ايران على الحجر سنة ۱۳۰۵ ه. و التي رمزت لها بالحرف (ب). و قد جاء في أولها ما نصه: «أقول وجدت بخط الشيخ الاجل الافضل العلامة الكامل في فنون العلوم و الادب مروج الملة و الدين و المذهب نور الدين علي بن عبد العالي الكركي جزاه اللّه سبحانه عن الايمان و عن اهله الجزاء السني ما هذا لفظه: الرسالة الذهبية في الطب التي بعث بها الامام علي بن موسى الرضا عليه السلام الى المأمون العباسي في حفظ المزاج و تدبيره... » الخ...»
📝ترجمه: «۴-اما نسخه چاپ شده که شیخ مجلسی که در سال ۱۱۱۱ فوت کرده آن را نقل کرده است در جزء چهاردهم از کتابش به نام بحارالانوار در صفحه ۵۵۴ و این نسخه در سال ۱۳۰۵ هجری چاپ شده که آن را با حرف باء (ب) رمز گذاشتم. و در آغاز آن این چیزی که متن علامه است آمده که: « میگویم به خط شیخ اجل افضل، علامه کامل در فنون علم و ادب و مروج کشور و دین و مذهب، نور دین یعنی علی بن عبدالعالی کرکی که خداوند سبحان پاداشش را از ایمان و از اهلش بدهد، یافتم آن چیزی که لفظش اینست: رساله ذهبیه در طب که امام علی بن موسی الرضا ع آن را به مامون فرستاده است درباره حفظ مزاج و تدابیرش...» الی آخر رساله...»
سپس ایشان در آخر میگوید:
📖متن:
«...و نظرا لوجود الاختلافات الكثيرة بين النسخ، فقد اعتمدت في تحقيق هذه الرسالة على النسخة الخطية الاولى، لاهميتها التاريخية...»
📝ترجمه: «...و با توجه به وجود اختلافات زیادی که بین این نسخه هاست پس همانا من در تحقیق این رساله بر نسخه خطی اول اعتماد کردم به خاطر اهمیت تاریخی اش...»
📙منبع: [الرساله الذهبیه المعروفه ب: طب الامام الرضا (ع) - منهج التحقيق: - صفحه۱۱]
✳️نتیجه گیری:
کلا از رساله ذهبیه چهار نسخه خطی موجود است که بنابر قاعده عقل و درایه باید به قدیمی ترین آنها تکیه کرد. که در سال ۷۱۵ هجری قمری نوشته شده.
✳️نکته بسیار مهم: در بین این چهار نسخه خطی اختلافات زیادی مشاهده میشود مثلا در نسخه خطی اول امام رضا ع در ابتدای رساله از واژه «بدن» استفاده کرده اند در حالی که دربعضی نسخ دیگر واژه «جسم» آمده و مجموع اختلافات این نسخ از همین جنس است تا جایی که علامه مجلسی در حاشیه اش بر رساله ذهبیه در بحارالانوار میگوید که این اختلافات نسخ ضرری به اصل مطلب امام در این رساله نمیزند.
✳️نکته بعدی: هیچ اثری از دستورات طبی امام درباره فصول مختلف سال که در رساله ذهبیه آمده در نسخه خطی اول که معتبر ترین آنهاست یافت نمیشود و ظاهرا با قراین دیگری که موجود است به احتمال قوی این بخش از رساله مال خود امام نیست بلکه حاشیه نویسنده این رساله است بنابراین نمیتوان این قسمت را مستند به امام کرد.
✳️نکته بعدی: در دستور امام رضا ع درباره وعده های غذایی به مامون هم بین این نسخ اختلاف وجود دارد که در این نسخه قدیمی تر و معتبر تر این عبارت که «این دستور وعده غذایی دستور جدم محمد ص به علی ع هست» اصلا وجود ندارد. و ضمن اینکه در ابتدای این دستور امام بر خلاف باقی جای های رساله به جای واژه «اعلم» (یعنی بدان) از واژه «کل» (یعنی بخور) استفاده کردند که نشان میدهد این دستور فقط برای شخص مامون است و دستور وعده غذایی برای عامه مردم همان دو وعده صبح و شب است. البته این نکته را هم باید در نظر داشت که خود امام در ابتدای رساله میفرمایند که با عادت بدن باید مدارا کرد و از آنجایی که پادشاهان آن زمان چند وعده غذا میخوردند امام هم برای اینکه از یک طرف با عادت بدن مامون مبارزه نکند و از طرف دیگر یواش یواش بستر ترک این عادت غلط را در مامون ایجاد کند لذا اینگونه به او دستور داده که یا در دو وقت یعنی هنگام صبح و ابتدای شب بخور (که بیان اصل است) و یا در هر دو روز، یکبار دو وعده باش و روز بعد در ساعت هشتم روز نهار بخور و سپس تا شب چیزی نخور. و بازهم ایشان نهی از خوردن شام نکردند. بنابراین این دستور را فقط برای افرادی که بیش از سه وعده در روز غذا میخورند توصیه میکنیم وگرنه طبق همان روشی که قبلا در کانال گفته شد غذایتان را دو وعده کنید.
حال که معتبرترین نسخه خطی این رساله مشخص شد باید سلسله رجالیه این رساله را در همین نسخه خطی بررسی کنیم که بدین شکل است (قسمتهایی از متن را برای اختصار حذف کردیم)👇:
📖متن:
«أَخْبَرَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ هَارُونُ بْنُ مُوسَى التَّلَّعُكْبَرِيُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ هَمَّامِ بْنِ سُهَيْلٍ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَيْهِ قَالَ حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ جُمْهُور قَالَ حَدَّثَنِي أَبِي وَ كَانَ عَالِماً بِأَبِي الْحَسَنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ خَاصّاً بِهِ مُلَازِماً لِخِدْمَتِهِ وَ كَانَ مَعَهُ حِينَ حُمِلَ مِنَ الْمَدِينَةِ إِلَى الْمَأْمُونِ إِلَى خُرَاسَانَ وَ اسْتُشْهِدَ ع بِطُوسَ وَ هُوَ ابْنُ تِسْعٍ وَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ كَانَ الْمَأْمُونُ بِنَيْسَابُورَ وَ فِي مَجْلِسِهِ سَيِّدِي أَبُو الْحَسَنِ الرِّضَا ع وَ جَمَاعَةٌ مِنَ الْفَلَاسِفَةِ وَ الْمُتَطَبِّبِينَ... فَجَرَى ذِكْرُ الطِّبِّ وَ مَا فِيهِ صَلَاحُ الْأَجْسَامِ وَ قِوَامُهَا فَأَغْرَقَ الْمَأْمُونُ...َ وَ أَبُو الْحَسَنِ ع سَاكِتٌ لَا يَتَكَلَّمُ فِي شَيْ ءٍ مِنْ ذَلِكَ فَقَالَ لَهُ الْمَأْمُونُ مَا تَقُولُ يَا أَبَا الْحَسَنِ فِي هَذَا الْأَمْرِ الَّذِي نَحْنُ فِيهِ مُنْذُ الْيَوْمِ فَقَدْ كَبُرَ عَلَيَّ وَ هُوَ الَّذِي لَا بُدَّ مِنْهُ وَ مَعْرِفَةِ هَذِهِ الْأَغْذِيَةِ النَّافِعِ مِنْهَا وَ الضَّارِّ وَ تَدْبِيرِ الْجَسَدِ فَقَالَ لَهُ أَبُو الْحَسَنِ ع عِنْدِي مِنْ ذَلِكَ مَا جَرَّبْتُهُ وَ عَرَفْتُ صِحَّتَهُ بِالاخْتِبَارِ وَ مُرُورِ الْأَيَّامِ مَعَ مَا وَقَفَنِي عَلَيْهِ مَنْ مَضَى مِنَ السَّلَفِ...وَ أَنَا أَجْمَعُ ذَلِكَ لِأَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ مَعَ مَا يُقَارِبُهُ مِمَّا يَحْتَاجُ إِلَى مَعْرِفَتِهِ قَالَ وَ عَاجَلَ الْمَأْمُونُ الْخُرُوجَ إِلَى بَلْخٍ وَ تَخَلَّفَ عَنْهُ أَبُو الْحَسَنِ ع فَكَتَبَ الْمَأْمُونُ إِلَيْهِ كِتَاباً يَتَنَجَّزُ مَا كَانَ ذَكَرَهُ...فَكَتَبَ إِلَيْهِ أَبُو الْحَسَنِ ع كِتَاباً هَذِهِ نُسْخَتُهُ»
📝ترجمه: «ابو محمد هارون پسر موسی تلعکبری که خدا از او خشنود باشد ما را آگاه کرد و گفت: محمد بن همام پسر سهیل رحمة الله علیه حدیث آورد برایمان و گفت: حسن پسر محمد بن جمهور برایمان حدیث آورد و گفت: پدرم برایم حدیث آورد در حالی که عالم به امام رضا ع که درود خدا بر او باد و از افراد خاص ایشان و ملازم و همراه در خدمت ایشان بود و نیز هنگامی که امام از مدینه تا خراسان به سوی مامون برده شد و در مشهد شهید شد در حالی بود که پدرم چهل و نه سال سن داشت و گفت: روزی مامون در نیشابور بود و در مجلسش سرورم امام رضا ع و گروهی از فلاسفه و پزشکان نیز بودند...که حرف طب و آنچه در آن صلاح اجسام و قوام آنهاست به میان آمد سپس مامون غرق در خود شد... و امام رضا ع هم ساکت بود و سخنی از چیزی در این باب نمیگفت پس مامون به او گفت: ای اباالحسن! در این امری که امروز ما در بحث درباره آن هستیم و فهمش بر من سخت شده و این هم چیزی است که هیچ چاره ای از آن و از شناختن غذاهای سودمند در حیطه آن و ضررها و دستورات بدن، نیست، چه میگویی؟ سپس امام رضا ع به او فرمود: از این امور نزد من چیزهاییست که تجربه اش کردم و به درستی اش با آزمایشات و گذر ایام پی بردم به همراه آنچه که گذشتگان من (یعنی پدرانم یعنی ائمه ع) بر من وقف نمودند...و من همه آنها را برای امیرمومنان جمع میکنم به همراه آنچه که این رساله را به آن چیزهایی که نیاز به شناختش داری نزدیک میکند. (محمد بن جمهور گفت): و مامون به سمت بلخ سفر کرد و امام رضا ع جانشین او شد سپس به ایشان نامه ای نوشت که آنچه ذکرش شد را دربرمیگیرد... سپس امام رضا ع هم به سوی او نامه ای نوشت که نسخه آن اینست (یعنی همین رساله ذهبیه)»
در متن بالا چهارتن از رجال این روایت مشاهده میشوند که به ترتیب عبارتند از:
۱-ابو محمد هارون بن موسی
۲-محمد بن همام بن سهیل
۳-حسن بن محمد بن جمهور
۴-محمد بن جمهور (پدر حسن)
به نص شیخ طوسی و مرحوم نجاشی هر سه شخصیت اول از جمله افراد 👈«ثقه» 👉 هستند. و عبارات شیخ طوسی و مرحوم نجاشی درباره این افراد، «جلیل القدر، عظیم المنزله، کثیرالروایه و ...» و عباراتی از این قبیل است. (منبع: رحال نجاشی صفحات ۳۴۳ و ۴۹۴ و رجال شیخ طوسی صفحات ۵۱۶ و ۴۹۴) بنابراین تا اینجا حدیث این رساله موثق است و البته اگر محمد بن جمهور نیز که راوی اصلی این روایت است ثقه باشد، آنوقت کل این رساله موثق خواهد بود و برما حجت است و باید با آن مانند سنت رفتار شود.
پیشتر ذکر شد که ظاهرا محمد بن جمهور ثقه است ولی نظر آیت الله خویی درباره ایشان اینست که ضعیف است و عامل ضعف او هم خلو و تخلیط است اما آیت الله خویی میفرمایند که در جاهایی که غلو و تخلیط از او دیده نشده میتوان به روایاتش عمل کرد و شیخ طوسی میگوید از او غلو و تخلیط ندیدم و این در حالیست که رساله ذهبیه هم از غلو و تخلیط مبراست. بنابراین اصل ثقه بودن محمد بن جمهور در روایت رساله ذهبیه باقی است و خدشه ای در او وجود ندارد.
اما نکته جالب اینست که آیت الله خویی میفرمایند که دلیل ثقه بودن محمد بن جمهور توثیق علی بن ابراهیم است. پس در نتیجه اگر یک شخص ثقه ای شخص دیگری را توثیق کند متواند دال بر ثقه بودن او باشد. این در حالیست که بر طبق نظر مرحوم نحاشی و شیخ طوسی پسر محمد بن جمهور یعنی حسن ثقه است حال بهتر است مجددا عباراتی که حسن درباره پدرش در ابتدای رساله ذهبیه آورده را بخوانیم:
۱-کان عالما بابی الحسن علی بن موسی الرضا ع 👈 یعنی او عالم به امام رضا بود
۲-خاصا به 👈 از افراد خاص نزد حضرت بود
۳-ملازما لخدمته 👈 همراه و ملازم برای خدمت ایشان بود
۴-و کان معه حین حمل من المدینه الی المامون و ...👈 هنگامی که امام از مدینه به خراسان برده شد با ایشان بود
با دقت در این عبارات خوب خواهید دید که از نظر حسن که خود بشخصه از جمله افراد ثقه است هیچ خدشه ای در محمد بن جمهور وارد نیست حال این مدح و ستایش ها را در کنار توثیق علی بن ابراهیم و در کنار عدم غلو و تخلیط او در روایاتی که شیخ طوسی از او آورده بگذارید چه نتیجه ای میگیرید؟!🤔 آیا نتیجه جز موثق بودن این رساله میباشد؟! آیا باید با بی تدبیری و عدم جست و جوی کافی به همین راحتی روایات گرانبهای خودمان را که سند افتخارات ماست کنار بگذاریم؟! چه زمانی قرار است تا از نگاه دگم و بسته سنتی مان به مباحث دینی بیرون بیاییم؟! آیا در دنیایی که دشمنان اسلام تا انعقاد نطفه شیعیان هم نفوذ کرده و برای همه چیز آنها از خورد و خوراک و پوشاک و خواب و بیداری و جماع و ... برنامه داده و سنتهای صحیح اسلامی را عوض کرده، و ماهم ادعای برتری اسلام و جامع و کامل بودن آن را داریم نباید در این وضعیت اندکی دیدمان را گسترده تر کنیم و حداقل این مقدار را بفهمیم که احادیث مربوط به علوم تجربی با احکام شرعی کاملا متفاوت است؟!
به امید آنکه با صدای تشویق غربی ها از رساله ذهبیه بیدار نشویم و خودمان بفهمیم که چه سند ارزشمندی را داریم به سطل زباله می اندازیم.
💠در آخر اینجانب سید محمد جواد موسوی به عنوان خدمتگزار و شاگرد کوچک طب اسلامی با سرافرازی کامل اعلام میکنم که اگر حتی همه احادیث طبی هم جعلی باشد بنده حاضرم ادعا کنم که فقط و فقط با همین یک حدیث یعنی رساله ذهبیه در کنار قرآن، تمام بیماریها را درمان خواهم کرد. حال اگر میتوانید مقابله کنید و خواهشا زین پس بیشتر از این خود را به فضاحت و تمسخر نکشید که مثلا بگویید از ۱۱ هزار روایت طبی تنها ۶۰ عدد از آنها موثق و قابل عمل کردن است زیرا که اولا در حیطه طب باب آزمون و خطا و تجربیات هم باز است و ثانیا اصلا نیازی به ۶۰ روایت هم نیست بلکه با همین یک رساله ذهبیه با افتخار میگوییم که اسلام طب دارد و طب اسلامی کاملترین و مترقی ترین و قوی ترین طب دنیاست. هرکس قبول ندارد با او مناظره میکنیم تا در انظار عمومی هم به فضاحت کشیده شود.
والعاقبة للمتقين
نگارنده: سید محمد جواد موسوی
مدیر کانال طب و زندگی اسلامی
🚫کپی بدون ذکر منبع شرعا جایز نیست:
http://eitaa.com/joinchat/2754871296C073fd6ff12
⚜سند دیگری برای اثبات موثق بودن #رساله_ذهبیه⚜
💪محکم ترین دلیل برای توثیق این رساله:
دکتر زینی شارح کتاب طب الرضا ع که توسط علامه عسکری نوشته شده است درباره سندیت این رساله میگوید:
«در كتابخانه آيت الله عسكري در سامره نسخه خطي اين رساله بوده كه از ابي محمد حسن بن محمد نوفلي روايت شده است.
اين شخص، حسن بن فضل بن يعقوب بن سعيد بن نوفل بن حرث بن عبدالمطلب ميباشد كه نجاشي درباره او ميگويد: 👈شخصي عالم، جليل القدر و مورد اعتماد است 👉 كه از حضرت رضا عليه السلام نسخه ي رساله را، روايت كرده و همچنين از ابي عبداله و از ابوالحسن (موسي) الخ»
📙منبع: طب الرضا علیه السلام/ص۹۴/نوشته علامه عسکری
✳️قابل توجه افرادی که اندکی سواد حدیث شناسی و رجالی دارند. علامه عسکری شاید بزرگترین حدیث شناس معاصر ما بوده که در علم تاریخ و حدیث شناسی بسیار متبحر بوده است.
و شما ای منکرین طب اسلامی که مثلا رجال خوانده اید! حرف علامه عسکری و آیت الله خویی و علامه مجلسی و نقل های متواتر این رساله را بپذیریم یا ادله سست شما را؟! آیا علم شما از این بزرگان بیشتر است؟! پس اثبات کنید.
http://eitaa.com/joinchat/2754871296C073fd6ff12
⚠️تهمت دروغ به علامه عسکری
❌بازهم بی شرمی به #رساله_ذهبیه اینبار از سوی یک کت و شلواری بی سواد در علوم دینی «جناب محمد عبادیانی»
متن زیر دروغی است که ایشان به علامه عسکری نسبت دادند:👇
«از آنجا که علامه عسکری مدتی بیمار بودند و برای مداوا خدمت ایشان میرسیدم، یک روز در باب این موضوع با علامه گفتوگویی داشتم. ایشان کتابی در جوانی نوشته بودند در باب رساله ذهبیه. پس از گفتوگو فرمودند: «من اعلام کردهام که کتابهایی را که تا سن زیر 25 سال نوشتهام، مورد قبول من نیست، زیرا در آن زمان در دوران عقل کامل نبودهام. این کتاب نیز از همان دسته کتابهاست.» خود ایشان هم در سالهای آخر عمر به این نتیجه رسیده بودند که این رساله نمیتواند از حضرت رضا علیهالسلام باشد.»
منبع: http://www.ibna.ir/fa/doc/longint/204768/چرا-رساله-ذهبيه-نمی-تواند-امام-رضا-ع-باشد-آثار-زيانبار-عمل-خاطره-ای-علامه-عسكری
واقعه بالا به کوشش دکتر اسماعیلی و فکسی که ایشان از علامه عسکری گرفته بودند توسط شخص علامه تکذیب شد که میتوانید در پست بعدی مشاهده کنید
http://eitaa.com/joinchat/2754871296C073fd6ff12
دست خط علامه عسکری (ره) و تکذیب شایعاتی که درباره ایشان و #رساله_ذهبیه مطرح شده بود:
«نظر اینجانب درباره این رساله تغییر نکرده است»
۲۲ شوال ۱۴۲۷
@tebbozendegieslami
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
⚜دفاع دکتر اسماعیلی از #رساله_ذهبیه
✳️قضیه جالب پافشاری علامه عسکری بر مورد تایید بودن این رساله و پاسخ ایشان به شبهاتی که درباره رساله ذهبیه مطرح کرده بودند
@tebbozendegieslami