✅ نور هدایت چگونه به دست می آید؟
امام خامنه ای:
خداوند در يك آيه ديگر از سوره حديد مىفرمايد: «يا ايّها الّذين آمنوا اتّقوا الله و آمنوا برسوله يؤتكم كفلين من رحمته و يجعل لكم نوراً تمشون به»: #تقوا موجب مى شود كه خداى متعال نورى را در قلب و زندگى و راه شما قرار بدهد، تا بتوانيد در پرتو آن نور حركت كنيد و راه زندگى را پيدا نماييد.
بشر نمى تواند با سردرگمى حركت كند. بدون شناختن مقصد و هدف، حركت انسانى ميسور نيست. اين نورى كه مى تواند هدف و سرمنزل و راه را به ما نشان بدهد، ناشى از #تقوا و #پرهيزگارى است. توصيه همه ى انبيا و اوليا به #تقواست. (10/ 01/ 1369)
✍️ شرح: #تقوا و #پرهیزگاری یعنی انجام #واجبات و ترک #گناهان در امور فردی و اجتماعی
پند 2
✅ اول خودمان را موعظه کنیم یا دیگران را؟
🌺 امام خامنه ای:
هركس بايد واعظ خود باشد، خود را مراقبت كند، از تخطّى خود مانع شود، امر به معروف و نهى از منكر هم بكند كه آن امرِ خود به معروف و نهىِ خود از منكر و موعظه كردنِ خود، بر امر و نهى و موعظه ى ديگران مقدّم است. اين، همان #تقواى الهى است كه از ما خواسته اند. #تقوا را مراقبت كنيم و به يكديگر توصيه نماييم. من هم به شما برادران و خواهران توصيه مى كنم كه #تقواى الهى را فراموش نكنيد. بزرگترين محصول ماه رمضان ، #تقواست. آنچه را به دست آورده ايد، حفظ كنيد و براى سالهاى آينده و إن شاء اللّه تا آخر عمر، افزايش دهيد. (01/ 12/ 1374)
✍️ شرح: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #حرامها در زندگی فردی و اجتماعی
پند 12
📱
✅ درس اخلاق آیت الله خوشوقت
🌺 قرآن، هادی متّقین
قسمت اعظم علائم و نشانههای انسانهای #باتقوا که در خطبهی متّقین معرفی خواهد شد، و از آن میفهمیم که انسانهای #باتقوا دارای چه علائم و نشانههایی در طول زندگی هستند و بیاناتی که امیر علیه الصلاة و السلام دربارهی متّقین فرمودهاند، در سایهی بیاناتی است که پروردگار متعال دربارهی #تقوا و متّقین در قرآن کریم بیان کرده است.
در قرآن کریم آمده: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ * الم * ذلِكَ الْكِتَابُ لاَ رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِلْمُتَّقِينَ»: این کتاب بزرگ آسمانی که از مقامی شامخ و منیع نازل شده و در دسترس انسانها قرار گرفته، هدایتگر انسانهای با#تقواست. در قرآن کریم چنین جملهای داریم که هدایت مخصوص انسانهای #باتقواست.
از طرفی خود قرآن میگوید: «هُدًى لِلنَّاسِ»: قرآن کریم هدایتگر همهی انسانهاست؛ کافر، مؤمن، ستاره پرست، خورشید پرست، معتقد به خدا، منکر خدا و هر کس که انسان است، قرآن کریم به دنبالش راه میافتد و میگوید: «تو چون خلقتت خلقت انسان است، مسیر زندگیات باید این گونه باشد.»
بنابراین خدا اول همهی انسانها را دعوت میکند و میفرماید: «هُدًى لِلنَّاسِ». اما باز هم اینها مورد دعوت قرار میگیرند و خدا رهایشان نمیکند؛ چون هدایت با اعمال تحقق پیدا میکند. با صِرف قبول خدا کافی نیست و انسان هدایت نمیشود. خدا کسانی را که مسلمان شدهاند و هنوز اهل عمل نیستند، دوباره به عمل دعوت میکند.
کسانی که خدا را قبول دارند، دو دسته میشوند: عدهای به فرمان خدا عمل میکنند و عدهای عمل نمیکنند. کسانی که عمل میکنند، جزء متّقین میشوند. اینها از هدایت بهرهمند میشوند و تمام آثار #تقوا، آثار متّقین و هدایت، نصیب این افرادی است که دعوت را در عمل کردن به دستورالعملها پذیرفتهاند.
بنابراین اینکه قرآن کریم فرمود: «هُدًى لِلْمُتَّقِينَ»، یعنی هدایت مخصوص کسانی است که #تقوا را مراعات کردهاند و با فرمان خدا مخالفت نکردهاند. اینها هدایت میشوند. بنابراین متّقین به کسانی میگویند که اضافه بر باور کردن اصول اسلام، به دستورات زندگی اسلام هم عمل کرده باشند. به اینها متّقین میگویند. اینها حتماً هدایت شدهاند. یعنی وارد راهی شدهاند که پروردگار متعال در زندگی برای انسان مشخص کرده است.
📚 منبع: آثار بندگی، آیت الله خوشوقت
📱
✅ درس اخلاق آیت الله خوشوقت
📖 اگر #تقوا نباشد، امنیت روز معاد نیست و خدا دیگر این انسان را دوست ندارد. خدا آیه نازل کرده که انسان #باتقوا را دوست دارم: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقينَ». خدا انسان #باتقوا را دوست دارد. بنابراین این نقطه هم باید در بدن این انسان باشد. #تقوا داشته باشد و در نتیجهی ادامهی #تقوا، خدای متعال در روز قیامت امن و آسایش را نصیب او خواهد کرد.
بنابراین این هم یک نقطهچین دیگر است. باید با ادامهی #تقوا برای خودمان امنیت فراهم کنیم. خدا با انسان #باتقوا در روز قیامت کاری ندارد و فقط بهشت به او میدهد. کسانی که #تقوا را مراعات نکردند، مشکلات برای آنها است.
بنابراین یکی از نقطهچینهای انسانی که خدا او را دوست دارد و بناست امام سجاد (ع) آن را معرفی کند، این است که در دنیا کاری میکند که در روز قیامت در امن و امان الهی باشد. آن کار عبارت از ادامهی #تقواست. نه یک هفته یا یک ماه یا دو ماه؛ بلکه ادامهی #تقوا از اول سن بلوغ تا آخر عمر، مسألهی #واجب همهی انسانهای مکلف است. اگر به این وظیفه عمل کرد، «لَهُمُ الْأَمْنُ» و «لا يَحْزُنُهُمُ الْفَزَعُ الْأَكْبَرُ»؛ اما اگر انجام نداد، هم امنیت ندارد، هم فردا فزع اکبر، پدر او را درمیآورد.
بنابراین اگر بخواهیم خدای متعال در بعد دوم ما هم از ما راضی و خشنود باشد، مسألهی مهم در زندگی ما انسانها این است که #تقوا را مراعات کنیم. خدا گناه را حتی یک بار هم اجازه نمیدهد؛ چون میدانست که انسانها گرفتار گناه زیاد میشوند تا به مرحلهی #تقوای کلی برسند، خدا فرموده: «إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ التَّوَّابين».
انسانهایی هم که زیاد گناه میکنند، اگر زیاد توبه کنند، خدا آنها را دوست دارد؛ اما آن کسی که گناه میکند و توبه هم نمیکند، خدا از او بدش میآید. امیدواریم خدای متعال ما را از متّقین قرار دهد و همچنین از توّابین که هر دو مورد محبت و رضایت پروردگار متعال هستند.
📚 منبع: آثار بندگی، آیت الله خوشوقت
📱
✅ درس اخلاق آیت الله خوشوقت
🌺 کلید حل تمام مشکلات؟
پروردگار متعال برای دعوت و گرایش دادن انسانها به مراعات #تقوا در آیات مختلف، اسلوبهای متفاوتی را به کار برده است؛ مثلاً دیده که بعضی از مسائل در نظر مردم، خیلی سخت و مشکل است. از این استفاده کرده و وعده داده که اگر #تقوا را مراعات کنید، من این مشکل را برای شما حل می کنم؛ مثلاً یکی از مصیبتهای خطرناک جوامع بشری در گذشته، مسألهی قحطی بود. وقتی یک سال، دو سال، سه سال باران نمی آمد، قحطی می شد و مردم از گرسنگی می مردند. قحطی عامل خطر و عامل مرگآوری بود که همه از آن می ترسیدند.
در آن زمانها وسایل نقلیه مثل امروز نبود که از اقصی نقاط زمین گندم بیاورند. چون امکان آوردن نبود، مردم می مردند. لذا مردم از قحطی و بالنتیجه از نیامدن باران و خشکسالی، سخت می ترسیدند. خدا آیهای نازل فرمود که: «اگر شما #تقوای مرا مراعات کنید، من کاری می کنم که باران به موقع و به اندازه از آسمان ببارد و زمین، بذرها را رشد دهد و تربیت کند و ارزاق عمومی انسانها و حیوانات و نباتات به وفور در روی زمین پیدا شود.
اما شرطش این است که انسانها #تقوا را مراعات کنند. فرمود: «وَ لَوْ أنَّ أهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَ ا#تقوا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِمْ بَرَكَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَ الْأرْضِ»: اگر مردمی که در روستاها و شهرها زندگی می کردند، #تقوا را مراعات می کردند، منِ خدا به اندازه و به وقت، از بالا باران نازل می کردم و زمین بذرها را سبز می کرد و برکات برای مردم، حیوانات و نباتات به وفور روی زمین پیدا می شد. اما شرط این نعمت، مراعات #تقواست.
ما هنوز یک روستا یا یک شهر ندیدهایم که در برابر فرمان خدا کاملاً #تقوا را مراعات کنند تا ببینیم خدای متعال به این عهد و پیمانش وفا می کند یا نه! چون این شرط، تحقق پیدا نکرده است، ما هنوز ندیدهایم. اما خدا این گونه بیان می کند: «اگر شما #تقوا را مراعات کنید، حتماً منِ خدا کاری می کنم که قحطی پیش نیاید.»
پروردگار متعال برای دعوت مردم به #تقوا، اعلام کرده است که #تقوای شما حتی در جنگ هم مفید و مؤثر خواهد شد. فرمود: «إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتقوا لاَ يَضُرُّكُمْ كَيْدُهُمْ شَيْئاً»: اگر شما در زندگی #تقوا را مراعات کنید، کید، مکر و توطئهی دشمنان، هیچ لطمه و ضرری به شما نخواهد زد. این وعدهی خداست و شرطش #تقواست.
بنابراین پروردگار متعال برای دعوت مردم به مراعات #تقوا چنین آثار مادی و معنوی را برای #تقوا بیان کرده است. در آیهای دیگر فرمود: «وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً»: کسانی که در زندگی #تقوا را مستمرّا مراعات می کنند، پروردگار متعال در تنگناها و مضائق زندگی برایشان راهِ برونرفت را فراهم می کند و آنها به بن بست نمی رسند. این وعدهی خداست.
📚 آثار بندگی، آیت الله عزیز خوشوقت
✅ سبک زندگی امام خمینی از زبان امام خامنه ای:
📣 #تقواى خدا بر همه ى امور زندگى او حاكم بود؛ ما نيز بايد #تقواى خدا را ملاك همه ى امورمان بشماريم. اصل قضيه #تقواست. #تقوا، يعنى مراقب باشيم برخلاف اراده ى الهى حركتى از ما سر نزند. (23/ 04/ 1368)
✍️ شرح: منظور از «اراده الهی» اراده تشریعی خداست که همان دستورات #واجب و #حرام خدا در امور فردی و اجتماعی است.
پند 32
📱
✅ #تقوا چیست؟ نقطه مقابل آن کدام است؟
🌷 امام خامنه ای:
#تقوا اين است كه انسان در همه ى اعمال و رفتار خود مراقب باشد كه آيا اين كار مطابق رضاى خدا و امر الهى است، يا نه. اين حالت مراقبت و پرهيز و برحذر بودن دائمى، اسمش #تقواست.
نقطه ى مقابل #تقوا، غفلت و بى توجهى و حركت بدون بصيرت است. خدا، ناهوشيارى مؤمن را در امور زندگى نمى پسندد. مؤمن بايد در همه ى امور زندگى، چشم باز و دل بيدار داشته باشد. اين چشم باز و دل بيدار و هوشيار در همه ى امور زندگى، براى انسان مؤمن اين اثر و فايده را دارد كه متوجه باشد، كارى كه مى كند، برخلاف خواست خدا و طريقه و ممشاى دين نباشد.
وقتى اين مراقبت در انسان به وجود آمد كه گفتار و عمل و سكوت و قيام و قعود و هر اقدام و تصرف او، برطبق خط مشیی است كه خداى متعال معين كرده، اسم اين حالت هوشيارى و توجه و تنبه در انسان #تقواست، كه در فارسى به #پرهيزگارى ترجمه شده، و مقصود از #پرهيزگارى اين است كه حالت پرهيز و برحذر بودن، هميشه در انسان زنده باشد. (10/ 01/ 1369)
✍️ خلاصه: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #گناهان در امور فردی و اجتماعی
پند 35
✅ چه کنیم که از امتحانات الهی سربلند بیرون آییم؟
🌹 امام خامنه ای:
اى مؤمنينى كه در سخت ترين شرايط، سوار كشتى نوح شديد! مواظب باشيد از امتحان، سربلند بيرون آييد. راهش هم اين است كه #تقوا را در خودتان ذخيره كنيد. #تقوا يعنى همين كه مواظب رفتار خودتان باشيد كه خلاف #امر و #نهى خدا رفتار نكنيد. اين، معناى #تقواست.
يك وقت ممكن است سرِ رشته از دست انسان خارج شود و گناهى هم از او سر بزند. مهم اين است كه شما مراقب باشيد و بنا داشته باشيد كه #گناه نكنيد. اين، آن روحيه #تقواست.
( 29/ 11/ 1372)
پند 37
✅ کدام عامل، انقلاب اسلامی را پیروز کرد؟
🌹 امام خامنه ای:
هر چه مسئوليت ما بالاتر باشد، #تقواى بيشترى لازم داريم. در ميدان جهاد هم #تقواست كه انسان را پيروز مىكند. در ميدان مبارزه با استكبار هم كه شما ملت سالها بوديد و مثل اين روزها در سال 57 به پيروزى رسيديد، #تقوا شما را پيروز كرد؛ #تقواى آن رهبر كه جز به امر الهى و #تكليف شرعى، به هيچ چيز ديگرى نينديشيد، و #تقواى شما آحاد ملت كه براى خاطر خدا، از هوسها و منافع شخصى خود گذشتيد. (19/ 11/ 1369)
✍️ شرح: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #گناهان در امور فردی و اجتماعی
پند 152
📱
☑️ سفارش امام حسین (ع) به یارانش در صبح عاشورا چه بود؟
🌹 کلام امام حسین (ع):
بندگان خدا! اهل #تقوا شوید و از دنیا برحذر باشید! اگر بنا بود دنیا برای کسی باقی بماند و یا کسی برای همیشه در دنیا بماند، پیامبران برای بقاء سزاوارتر بودند و برای رضایت از زندگی، شایسته تر بودند و به قضا و قدر، راضی تر بودند.
جز این نیست که خدا دنیا را دار آزمایش #تقوا قرار داده و انسانها را برای مردن آفریده است. پس تازه های دنیا کهنه می شوند و نعمتهایش از بین می روند و شادی اش تبدبل به غم می شود. دنیا منزلگاهی است زودگذر و کوتاه مدت. پس برای سفر آخرت توشه بردارید و بدانید که بهترین توشه، #تقواست.
✍️ شرح: #تقوا یعنی انجام #واجبات و ترک #محرمات در زندگی فردی و اجتماعی
📖 عبادَاللّهِ اِتَّقُواللّهَ وَکُونُوا مِنَ الدُّنْیا عَلی حَذَرٍ، فَاِنَّ الدُّنْیا لَوْ بَقِیَتْ لاَِحَدٍ اَوْ بَقِیَ عَلَیْها اَحَدٌ، کانَتِ الاَْنْبِیاءُ اَحَقَّ بِالْبَقاءِ، وَ اَوْلی بِالرِّضی وَ اَرْضی بِالْقَضاءِ. غَیْرُ اَنَّ اللّهَ تَعالی خَلَقَ الدُّنْیا لِلْبَلاءِ وَ خَلَقَ اَهْلَها لِلْفَناءِ فَجَدیدُها بالٍ، وَ نَعیمُها مُضْمَحِلٌّ وَ سُرُورُها مُکفَهِرٌّ، وَ الْمَنْزِلُ بُلْغَةٌ وَ الدّارُ قَلْعَةٌ فَتَزَوَّدُوا فَاِنَّ خَیْرَ الزّادِ التَّقْوی؛
📚 تاریخ ابن عساکر، ص 215
📱
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام علی» (علیه السلام) در نامه ۳۱ «نهج البلاغه»، چه دستوراتى را به عنوان عصاره همه فضيلت ها معرفی كرده است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه، اندرزهاى روح پرور و سازنده خود را آغاز مى كند و در عبارات كوتاه «چهار دستور» به فرزندش مى دهد؛ دستوراتى كه «عصاره همه فضيلت ها» است؛ مى فرمايد: «فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللهِ - أَيْ بُنَيَّ - وَ لُزُومِ أَمْرِهِ وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ وَ الْإِعْتِصَامِ بِحَبْلِهِ». (پسرم تو را به #تقوای_الهى و التزام به فرمان او و آباد كردن قلب و روحت با ذكرش و چنگ زدن به #ريسمان_الهى توصيه مى كنم).
🔹سفارش به #تقوا همان سفارشى است كه همه #انبياء و #اوصياء سرآغاز برنامه هاى خود بعد از ايمان به پروردگار قرار داده اند؛ همان #تقوايى كه زاد و #توشه راه #آخرت و ملاك فضيلت و برترى انسان ها بر يكديگر و #كليددرِبهشت است. #تقوا به معناى «خداترسی درونى» و پرهيز از هرگونه #گناه، و احساس مسئوليّت در پيشگاه پروردگار كه سد محكمى در ميان انسان و گناهان ايجاد مى كند. مرحله ادناى آن عدالت و مرحله اعلاى آن عصمت است.
🔹در دومين دستور به التزام به #اوامر_الهى اشاره مى كند، همان چيزى كه بارها در #قرآن_مجيد به عنوان (اَطِيعُوا اللهَ) آمده و از ميوه هاى درخت پربار #تقواست. تعبير به «عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ» اشاره به اهمّيّت #ذكر_الله است كه بدون آن، خانه قلب ويران مى شود، و جولانگاه لشكر شيطان. «قرآن مجيد» مى فرمايد: «أَلَا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». [۱] هم آبادى دل ها و هم آرامش آن در سايه #ذكر_خدا است؛ نه تنها «ذكر لفظى» ـ هرچند ذكر لفظى هم بسيار مهم است ـ بلكه «ذكر عملى» آن گونه كه در روايات وارد شده،
🔹كه #امام_باقر (عليه السلام) فرمود: «سه چيز است كه انجام آن از مشكل ترين كارهاست» و سومين آن را «ذِكْرُ اللهِ عَلَى كُلِّ حَالٍ»؛ (ذكر خدا در هر حال) بيان فرمود؛ سپس در تفسير #ذكر چنين مى فرمايد: «وَ هُوَ أَنْ يَذْكُرَ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ الْمَعْصِيَةِ يَهُمُّ بِهَا فَيَحُولُ ذِكْرُ اللهِ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ تِلْكَ الْمَعْصِيَةِ وَ هُوَ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ: "إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ"[۲]». [۳]
🔹[ترجمه فرمایش حضرت:] (#ذكر_خدا آن است كه چون تصميمى بر #معصيت مى گيرد، #خداوند عزّ و جلّ را ياد كند و #ياد_خدا ميان او و آن #معصيت حائل شود، و اين همان چيزى است كه خداوند عزّ و جلّ [در قرآن] فرموده است: #پرهيزكاران هنگامى كه گرفتار وسوسه هاى #شيطان شوند، به ياد [خدا و پاداش و كيفر او] مى افتند؛ و [در پرتو ياد او، راه حق را مى بينند و] ناگهان #بينا مى شوند).
🔹و تعبير به «الْإِعْتِصَامِ بِحَبْلِهِ» اشاره به چنگ زدن به #قرآن_مجيد است كه همه #برنامههایسعادت در آن هست و در خود «قرآن» به آن اشاره شده است: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعاً وَ لَا تَفَرَّقُوا» [۴] (و همگى به #ريسمان_خدا [قرآن، و هرگونه وحدت الهى]، چنگ زنيد و پراكنده نشويد). مى دانيم براى #حبل_الله در آيه شريفه مزبور، معانى بسيارى ذكر كرده اند؛ بعضى از مفسّران آن را اشاره به #قرآن، بعضى اشاره به #اسلام و بعضى گفته اند كه منظور #خاندان_پيغمبر و اهل بيت (عليهم السلام) است،
🔹ولى در ميان اين تفاسير اختلافى نيست؛ زيرا #حبل_الله به معناى ارتباط با خداست كه تمام اينها را شامل مى شود. به همين دليل #امام_علی (عليه السلام) در ادامه اين سخن مى فرمايد: «وَ أَيُّ سَبَبٍ أَوْثَقُ مِنْ سَبَبٍ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللهِ إِنْ أَنْتَ أَخَذْتَ بِهِ» (و كدام وسيله مى تواند ميان تو و خداوند مطمئن تر از #حبل_الله باشد اگر به آن چنگ زنى و دامان آن را بگيرى؟). تعبير به #حبل (ريسمان و طناب) اشاره به اين است كه چون انسان بدون #تربيت_الهى در قعر چاه طبيعت گرفتار است، #ريسمانی_محكم لازم است كه به آن چنگ زند و از آن چاه در آيد و اين ريسمان همان #قرآن، #اسلام و #عترت است.
پی نوشتها؛
[۱] سوره رعد، آيه ۲۸
[۲] سوره اعراف، آيه ۲۰۱
[۳] الخصال، ابن بابويه، جامعه مدرسين، قم، ۱۳۶۲ش، چ اول، ج ۱، ص ۱۳۱
[۴] سوره آل عمران، آيه ۱۰۳
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۴۷۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تقوا