💬رسانه بدون شما هیچ است؛ خودتان را جدی بگیرید
✍️معصومه نصیری ـ مدرس سواد رسانه ای
این روزها و در فضای غلبه رسانه ها، دو مساله فراموش شده است؛ نخست اینکه براساس استدلال، مطالعه و نتیجه گیری خودمان تحلیل کنیم و در واقع صاحب #تحلیل باشیم و نکته دیگر اینکه #کار_درست را انجام دهیم حتی اگر غالب جامعه یا براساس تعارف یا برای ترس از تنها ماندن و ... راه دیگری را بروند.
نکته دیگر اینکه رسانه ها قدرت زيادي دارند تا آنجاكه مي توانند شما را جادو كنند و سررشته افكارتان را در دست بگيرند. اما اگر به آنها علاقه نداشته باشيد، اگر نتوانند شما را جادو كنند و اگر نتوانند در عقايدتان تغييري ايجاد كنند، بازهم مي توانند دست و پايتان را ببندند و به سكوت وادارتان كنند.
نظريه #مارپيچ_سكوت چنين ادعايي دارد و مي گويد حاكمان رسانه ها با حذف تدريجي مخالفان خود، مي توانند هر روز تعداد بيشتري را به خاموشان جامعه اضافه كنند. خاموشانی که به دلایلی مثل طرد شدن، تنهایی، غلبه اکثریت و .... عطای «خود بودن» را بر لقایش می بخشند.
در این سیطره رسانه ای، فرهنگ ها تغییر می کنند، ارزش ها به ضد ارزش تبدیل می شوند و برعکس و درنهایت و در اکثر مواقع جامعه ای تهی از صداقت و دانش و سرشار از آنچه رسانه ها تزریق کردند، باقی خواهد ماند.
اگر برخی محتواهای رسانه ای به ما می گوید ایرانی ها عصبانی ترین مردم دنیا هستند یا خودکشی در ایران در بالاترین رقم جهانی است و... همه متاثر از آن، باور می کنند اما به ما نمی گوید مثلا در صد روز گذشته چند نفر در لندن با چاقو به قتل رسیدند یا میزان خشونت و افسردگی در ایالات متحده چه میزان است، برای این است که ما خودمان را عصبی ترین مردم دنیا بدانیم و خارج همیشه برای ما خارج باشد!
این سطرها را نوشتم تا بگویم اول اینکه رسانه ها با #تکرار و #تداعی_معانی و #کلیشه_سازی و #بزرگنمایی و جدیدا با #محونمایی، فرصت تامل روی مسائل را ار ما می گیرند. در واقع ما در معرض بمباران خبری و اطلاعاتی هستیم و اساسا فرصتی برای تفکر درباره آنچه رخ می دهد، نداریم.
حواسمان باشد نکند موج رسانه ما را با خود ببرد. نکند در مارپیچ سکوت صدایمان خاموش شود. نکند تسلیم سرعت اخبار شویم و فکر کردن به زوایای مختلف آن را فراموش کنیم. نکند به مخاطبانی که هر چه گفتند را باور می کنند، تبدیل شویم. قصد رسانه هراسی نیست؛ هدف تاکید بر مهمترین ویژگی انسان یعنی «تفکر» است. از رسانه نترسید چون ترس ممکن است باعث تسلیم شود، در برابر رسانه قوی ظاهر شوید. اگر او برای مدیریت کردن شما برنامه ریزی می کند، شما هم دروازه بانی خوبی در برابر محتواها داشته باشید. رسانه بدون شما هیچ است. پس قدرت خودتان را دو دستی تقدیم آن نکنید. قدرت شما «تفکر» شماست.
@tollabolkarimeh 🌷
ضرورت سوادرسانه ای در مواجهه با کلیشه ای بنام "کاهش مشارکت"
🔻اریک ژیویان روان‌پزشک و مدیر پروژه‌های ارتباطی دانشگاه هاروارد معتقد است، همه‌ی انسان‌ها نیاز دارند در ذهن خود #طرح‌واره‌ها و تصاویری را نسبت به اشیاء، افراد و حتی موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون ترسیم کنند، این کار کمک می‌کند تا افراد احساس کنند در زمینه‌های مختلف قابلیت سخنرانی و نظر دهی دارند و جهان اطراف خود را به‌خوبی می‌شناسند.
🔸 با توجه به آن‌که عمده اطلاعات لازم برای خلق این طرح‌ها و تصاویر در هر فرد از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، بنابراین طبیعی است که ذهن ما مرتب در دام کلیشه‌های رسانه‌ها بیفتد.
🔸در فرآیند #کلیشه_سازی، رسانه ها با تکرار تصاویری در ذهن مخاطب به دیدگاه او در برابر موضوعات شکل می دهند و عملا بر روی قضاوت و تصمیمات وی اثر می گذارند. در واقع با تکرار یک واژه آن را به #کلیدواژه تبدیل کرده و نسبت به یک موضوع، شخص یا جریان، انگاره ای را تعمیق می بخشد.
🔸شاید بتوان اسمش را #فرایند_تولید_باور در رسانه هم نام نهاد. چرا که وقتی یک گزاره، از فاز عادی یک گزاره خنثی، با تکنیک تکرار حرفه ای و در بازه های زمانی مختلف و از طریق تریبون های متفاوت و چه بسا در مدیوم های متنوعی بازنشر و مرور می شود، بدلیل فاصله گرفتن از سایر عبارات و واژه ها، برجسته سازی در ذهن شکل می یابد.
🔸این برجسته سازی بدلیل مقاومت ذهنی پایین در عموم مردم و نداشتن سوادرسانه ای و تحلیل سیاسی در نقد یا دفع آن موضوع برساخته، به تدریج تعمیق یافته و تبدیل به یک طرحواره یا سنگ بنا و به اصطلاح مبنای فکری شده و رفتار یک شخص یا جامعه را رقم می زند که در رسانه به آن #فرایند_کلیشه_سازی نام می‌نهند.
🔻اگر به تناسب حال، این تکنیک را بررسی کنیم باید گفت که اصل انتخابات، میدان حاصلخیزی است تا دوست و دشمن از آن بهره برداری کنند.
🔹استفاده دوستان که معلوم است و اما چه مزیتی برای بیگانه دارد؟ سیاهنمایی، القای بحران های مصنوعی، القای ناکارآمدی، مخدوش کردن فراروایت های نظام و ایجاد بی اعتمادی و شکاف میان مردم و حکومت، تضعیف انسجام اجتماعی، #بی_اعتبار_کردن_قانون، به چالش کشیدن اخلاق و...همگی دستاورد فضای رسانه زده و هیجان محور ایام انتخابات است.
🔹با توجه به آنچه که گفته شد، یکی از محورهای جنگ روانی که از #رصد اخبار شبکه های معاند بدست می آید، کلیشه سازی در باب #مشارکت_پایین در انتخابات است. این گزاره که "مردم در انتخابات شرکت نخواهند کرد" هرچند حاکی از حقایقی عیان در معیشت و اقتصاد مردم است، اما تمام واقعیت این نیست.
🔹اینکه مردم برای تغییر وضعیت از صندوق رای قهر خواهند کرد، یا مثلا چون فلان شخص یا جناح، نفرات اصلی شان ردصلاحیت شده، پس شور انتخاباتی کم خواهد شد و مشارکت دستخوش کاهش جدی خواهد بود، از گزاره هایی است که تکنیک های #مغالطه، #تکرار و #برجسته سازی را ترکیب کرده و با موج سازی رسانه ای و در بستر یک ضعف اقتصادی مشهود و غیرقابل انکار، تلازمی بی ربط و کلیشه ای را تولید می کند.
🔎حضرت آقا در دیدار اخیر خود با نمایندگان مجلس، این کلیشه دست ساز خارجی مشارکت پایین را به نقد کشیدند و فرمودند: "من معتقدم میزان مشارکت مردم ارتباطی با این اسم یا آن اسم ندارد بلکه مردم به‌دنبال فردی هستند که دارای مدیریت و اراده قوی و کارآمدی بالا برای حل مشکلات کشور باشد و برای مردم هم مهم نیست که این فرد چه عنوانی دارد و یا از چه جناحی است، البته شاید این موضوع برای گروههای سیاسی مهم باشد ولی برای عامه اینگونه نیست. مهم این است که نامزدها مردم را #اقناع کنند که مشکلات جامعه را می شناسند، مدیر و مدبر و با صداقت هستند و توانایی اداره کشور را دارند. در این صورت به لطف خدا مردم با مشارکت بالا در پای صندوق های رأی حاضر خواهند شد".
✔️پس مراقب باشیم در #دام_کلیشه_های_رسانه ای عمل نکنیم و با تعابیر احساسی و نادقیق و تحلیل های ناقص از وضعیت اجتماعی_سیاسی کشور، به دستپخت رسانه های بیگانه در بستر ضعف ها و کاتالیزورهای داخلی ضریب اضافی در اذهان عمومی نبخشیده و روایت آلوده به تحریف و تضعیف در باب مشارکت را به ذهنیت اجتماعی پمپاژ نکنیم.
✍علیرضامحمدلو
@andisheengelabi
@tollabolkarimeh 🌷
ضرورت سوادرسانه ای در مواجهه با کلیشه ای بنام "کاهش مشارکت"
🔻اریک ژیویان روان‌پزشک و مدیر پروژه‌های ارتباطی دانشگاه هاروارد معتقد است، همه‌ی انسان‌ها نیاز دارند در ذهن خود #طرح‌واره‌ها و تصاویری را نسبت به اشیاء، افراد و حتی موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون ترسیم کنند، این کار کمک می‌کند تا افراد احساس کنند در زمینه‌های مختلف قابلیت سخنرانی و نظر دهی دارند و جهان اطراف خود را به‌خوبی می‌شناسند.
🔸 با توجه به آن‌که عمده اطلاعات لازم برای خلق این طرح‌ها و تصاویر در هر فرد از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، بنابراین طبیعی است که ذهن ما مرتب در دام کلیشه‌های رسانه‌ها بیفتد.
🔸در فرآیند #کلیشه_سازی، رسانه ها با تکرار تصاویری در ذهن مخاطب به دیدگاه او در برابر موضوعات شکل می دهند و عملا بر روی قضاوت و تصمیمات وی اثر می گذارند. در واقع با تکرار یک واژه آن را به #کلیدواژه تبدیل کرده و نسبت به یک موضوع، شخص یا جریان، انگاره ای را تعمیق می بخشد.
🔸شاید بتوان اسمش را #فرایند_تولید_باور در رسانه هم نام نهاد. چرا که وقتی یک گزاره، از فاز عادی یک گزاره خنثی، با تکنیک تکرار حرفه ای و در بازه های زمانی مختلف و از طریق تریبون های متفاوت و چه بسا در مدیوم های متنوعی بازنشر و مرور می شود، بدلیل فاصله گرفتن از سایر عبارات و واژه ها، برجسته سازی در ذهن شکل می یابد.
🔸این برجسته سازی بدلیل مقاومت ذهنی پایین در عموم مردم و نداشتن سوادرسانه ای و تحلیل سیاسی در نقد یا دفع آن موضوع برساخته، به تدریج تعمیق یافته و تبدیل به یک طرحواره یا سنگ بنا و به اصطلاح مبنای فکری شده و رفتار یک شخص یا جامعه را رقم می زند که در رسانه به آن #فرایند_کلیشه_سازی نام می‌نهند.
🔻اگر به تناسب حال، این تکنیک را بررسی کنیم باید گفت که اصل انتخابات، میدان حاصلخیزی است تا دوست و دشمن از آن بهره برداری کنند.
🔹استفاده دوستان که معلوم است و اما چه مزیتی برای بیگانه دارد؟ سیاهنمایی، القای بحران های مصنوعی، القای ناکارآمدی، مخدوش کردن فراروایت های نظام و ایجاد بی اعتمادی و شکاف میان مردم و حکومت، تضعیف انسجام اجتماعی، #بی_اعتبار_کردن_قانون، به چالش کشیدن اخلاق و...همگی دستاورد فضای رسانه زده و هیجان محور ایام انتخابات است.
🔹با توجه به آنچه که گفته شد، یکی از محورهای جنگ روانی که از #رصد اخبار شبکه های معاند بدست می آید، کلیشه سازی در باب #مشارکت_پایین در انتخابات است. این گزاره که "مردم در انتخابات شرکت نخواهند کرد" هرچند حاکی از حقایقی عیان در معیشت و اقتصاد مردم است، اما تمام واقعیت این نیست.
🔹اینکه مردم برای تغییر وضعیت از صندوق رای قهر خواهند کرد، یا مثلا چون فلان شخص یا جناح، نفرات اصلی شان ردصلاحیت شده، پس شور انتخاباتی کم خواهد شد و مشارکت دستخوش کاهش جدی خواهد بود، از گزاره هایی است که تکنیک های #مغالطه، #تکرار و #برجسته سازی را ترکیب کرده و با موج سازی رسانه ای و در بستر یک ضعف اقتصادی مشهود و غیرقابل انکار، تلازمی بی ربط و کلیشه ای را تولید می کند.
🔎حضرت آقا در دیدار اخیر خود با نمایندگان مجلس، این کلیشه دست ساز خارجی مشارکت پایین را به نقد کشیدند و فرمودند: "من معتقدم میزان مشارکت مردم ارتباطی با این اسم یا آن اسم ندارد بلکه مردم به‌دنبال فردی هستند که دارای مدیریت و اراده قوی و کارآمدی بالا برای حل مشکلات کشور باشد و برای مردم هم مهم نیست که این فرد چه عنوانی دارد و یا از چه جناحی است، البته شاید این موضوع برای گروههای سیاسی مهم باشد ولی برای عامه اینگونه نیست. مهم این است که نامزدها مردم را #اقناع کنند که مشکلات جامعه را می شناسند، مدیر و مدبر و با صداقت هستند و توانایی اداره کشور را دارند. در این صورت به لطف خدا مردم با مشارکت بالا در پای صندوق های رأی حاضر خواهند شد".
✔️پس مراقب باشیم در #دام_کلیشه_های_رسانه ای عمل نکنیم و با تعابیر احساسی و نادقیق و تحلیل های ناقص از وضعیت اجتماعی_سیاسی کشور، به دستپخت رسانه های بیگانه در بستر ضعف ها و کاتالیزورهای داخلی ضریب اضافی در اذهان عمومی نبخشیده و روایت آلوده به تحریف و تضعیف در باب مشارکت را به ذهنیت اجتماعی پمپاژ نکنیم.
✍علیرضامحمدلو
@tollabolkarimeh 🌷