▫️ خانه های نورانی
💫 پیشروی به سمتِ نور، علاوه بر قوانین و احکامِ مطرح شده در بخش اولِ سوره، نیازمند یک بیت و محفلِ معنوی و نورانی است. آیه 36 از سوره نور بیانگرِ ویژگی هایِ بیت و محیطی است که میوه ی آن انسانهایِ مُنوّر به نورِ عفت و پاکدامنی می باشد:
1️⃣ آرامش: کلمه ی "بیتوته"، بیات و کلا ماده "بیت" به فضائی اطلاق میشود که "آرامش"، ویژگیِ بارزِ آن است. آرامش در خانه و محیطِ زندگی، عاملی موثر در تربیت انسان و حرکت به سمتِ نورِ عفت بشمار می آید. فضاهایِ خانوادگی و اجتماعی ای که جوشان متشنج است غالبا برای تربیت، حاصلخیز نیستند. محصولِ چنین محیطهائی، دختران و پسرانی است که زمینه بی عفتی در آنها فراهم تر می باشد.
2️⃣ یادِ خدا: توجه به خدا، انس و ارتباط با ذات اقدس الهی و در یک کلام جهت دهیِ پیوسته ی همه کارها و فعالیت ها سمتِ خدا، موجبِ رفعت، منزلت و نورانیتِ بیت و محیطِ زندگی میشود: "وَ یُذکَرَ فیها اسمُه". چنین خانه ای لیاقت و شایستگیِ حرکت سمتِ نور و پاکی از مفاسد اخلاقی را از جانبِ خدا کسب میکند: "أذِن الله أن تُرفَعَ...".
✅ آسانترین وسیله برای ایجاد حالت ذکر و توجه، "قرآن" است: "و لَقَد يَسَّرْنَا القرآنَ لِلذِّكر". حال که مصداقِ اتم و اکملِ "ذکر"، شد قرآن پس میتوان گفت مراد از "بیوتٍ أذِنَ اللهُ أن تُرفعَ و یُذکَرَ..." خانه هائی است که مهد و گهواره ی انس با قرآن باشند. چنین محافلی نزدِ خدای متعالی قدر و منزلت والائی دارند. برپائیِ جلساتِ نورانیِ قرآن در خانه و محافل قرآنی در اجتماع، یکی از بسترهای حرکت به سمتِ نورِ عفت و پیشگیری از آسیبهایِ اخلاقی است.
3️⃣ تسبیح: اعتراف به پاکیِ خدا از عیب و نقص و نیاز، مفهومِ دقیقِ تسبیح است. یکی از مصادیقِ "یُذکَرَ فیها اسمُه"، تسبیح است، آن هم تسبیحی مداوم و مستمر: "یُسبّحُ لَهُ فیها بالغُدُوّ و الآصال". اما چرا در بینِ "اذکار"، ذکرِ "تسبیح" جداگانه و برجسته تر عنوان شد؟ چون خانه و جامعه ای که مردمانِ آن شبانه روز خدا را به "پاکی" و "بی نیازی" یاد میکنند:
👈 اولا انس و ارتباطشان با خدای پاک، باعث میشود از ناپاکی های اخلاقی، مبرّا باشند و به سمتِ پاکی، طهارت و نورِ عفاف حرکت کنند.
👈 ثانیا میدانند که "یاد خدا"، "اقامه نماز" و "پرداختِ زکات" که در آیه بعد به آن اشاره میشود، از بابِ نیازِ انسان است و خدا به اعمال عبادیِ ما نیازمند نیست.
📣 خداوند پس از معرفی خدا بعنوانِ نورِ آسمان ها و زمین، در ضمنِ آیات 36 تا 40 انسان ها ا به دو گروهِ "نورانی" و "ظلمانی" تقسیم کرده و به توصیفِ آنان می پردازد:
👈 آیه 36: توصیفِ بیوتِ نورانی
👈 آیه 37: توصیفِ انسانهای نورانی
👈 آیه 38: توصیفِ عاقبتِ حرکت به سمتِ نور
👈 آیه 39 و 40: توصیفِ کسانی که از نور، بی بهره اند
➕ خلاصه آنکه بهره مندی از نورِ عفاف و پاکی، نیازمند بستر و محیطی نورانی است که آیه 36 از آن با عنوانِ "بیت" یاد میکند. بیت، فضائی است "آرامبخش" که در آن زمینه انس با "قرآن" و "تسبیحِ" خدا فراهم است. خانواده قرآنی، مسجد، آموزشگاهِ دینی، جمع های مذهبی، محیط سالم و رسانه اسلامی میتوانند زمینه سازِ حرکت به سمتِ نورِ پاکیزگی و نجابت باشند.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه36
#آیه37
#فصل2
@TqNoor
▫️ انسان های نورانی
💫 خانه بخودیِ خود شرف و منزلتی ندارد؛ نورانیتِ خانه ها به نورانیتِ اعضای خانه است: "شَرَفُ المَکانِ بالمَکینِ". خدا در آیه 37 و 38 از انسان هائی سخن میگوید که فریبِ بازارِ پُر رنگ و لعابِ دنیا را نخورده اند: "رِجالٌ لا تُلهیهِم تِجارَةٌ و لا بَیع...".
✍️ انسان به اعتبارِ بُعدِ روحانی، فطری و ملکوتی اش اهلِ "اُنس" با خدا است؛ اما همین انسان به اعتبارِ بُعدِ دنیوی، طبیعی و مُلکی مُدام دچار "لهو"، نسیان و فراموشی میشود. غفلت از خدا، نقطه شروعِ ظلمتِ مفاسد اخلاقی و دوری از نورانیتِ عفاف است است. پیشنهاداتِ پنجگانه آیات 37 و 38 از سوره نور برای زدودنِ پرده غفلت عبارتند از:
1️⃣ تسبیح: توضیحش در بندِ قبل گذشت.
2️⃣ یاد خدا: دل وقتی از یادِ خدا لبریز شد، بازارِ رنگارنگِ خرید و فروشِ دنیا، او را دچار غفلت از خدا و سقوط به دره تاریکِ انحرافات اخلاقی نمیکند. برای رهائی از غفلت باید چیزی بزرگتر و مُهم تر دلِ انسان را پُر کند. وقتی دل مملو از یاد و توجه به خدای پاک شد، این مراقبتِ دائمی و حفظِ حالتِ ذکر و توجه، موجبِ دوری از غفلت شده و مسیرِ حرکت به سمتِ نورِ عفاف را هموار میکند.
3️⃣ اقامه نماز: نماز، یک نظام رفتاری و بعبارتِ امروزی تر، یک سبکِ زندگی است. بعد از اینکه دل از یاد خدا پُر شد و غفلت از قلب کوچید، در گامِ دوم باید اعضاء و جوارح بدن نیز به موازاتِ خشیت قلبی، در برابرِ خدا خاضع شوند. خضوعِ جوارحی که اوجِ آن در نماز تجلی میکند، یعنی بسیجِ اعضای بدن به اطاعت در برابرِ خدا و پرهیز از معصیت. چشم، گوش و دستی که تاریکی های جنسی را خطِ قرمزِ زندگی اش بداند، نورانیتِ عفاف نصیبش خواهد شد.
4️⃣ کمک به فقرا: زکات یعنی رشد و تکاملی که با زدودنِ دنیا ایجاد شود. دنیا مایه غفلت است و دل کندن از دلبستگی های دنیوی و انفاقِ آن به فقرا، حُب دنیا را از دل بیرون میکند. همان حُبی که سرمنشأ همه لغزشها و مفاسد، از جمله مفاسد اخلاقی است. انفاقِ دلبستگی ها اگر تبدیل به سیره مستمره ما شود، دنیا و زیبائی هایِ آن در برابرِ دیدگانمان حقیر میشود. انسانِ دل کنده از دنیا، سمت و سویِ حرکتش به طرفِ نور است و نورانیت؛ چنین شخصی از ظلمتهایِ انحرافات اخلاقی به دور است.
5️⃣ ترس از قیامت: غفلت از آخرت و حیاتِ ابدی، باعث میشود انسان همه چیز را دنیا ببیند و حیات دنیوی به چشمش بزرگ بیاید. ترس از قیامت و نگرانی نسبت به عاقبتِ اخروی اگر در دلِ انسان اشراب شود، زندگیِ دنیوی همراه با لهو، نسیان و غفلت نخواهد بود؛ بترسیم از روزگاری که دگرگون میشود در آن، دل‌ها و چشم‌ها؛ که در نتیجه آن، دورانِ غفلت دنیا به اتمام میرسد و چشم و دل، واقعیتِ عالَم را درک میکند: "یَخافونِ یوماً تتقلَّبُ فیهِ القُلوبَ و الأبصار". پس تا دیر نشده به ظلمانی بودنِ مفاسدِ اخلاقی توجه کنیم و با ترس از قیامت، مسیرِ نورانی عفاف و پاکی را دنبال کنیم.
➕ جمع بندی: تسبیح، یادِ خدا، نماز، انفاق و ترس از قیامت چهار عاملِ مهم برای نورانیت انسان و حرکت در مسیرِ نورانیِ عفت و پاکدامنی است. انسان هایِ نورانی درونِ خانه هایی زندگی میکنند که خدا رخصت داده با نامِ او رفعت و منزلت یابند: "فی بیوتٍ أذِن اللهُ أن تُرفَعِ و یُذکرَ فیهِ اسمُهُ...". آیه 37 بیانگر این نکته است که پاکی و نورانیت نیاز به یک بسترِ مناسب دارد؛ آیه 38 نیز در صدد بیان این نکته است که علاوه بر بسترِ مناسب، عزمِ خود انسان نیز شرط است.
📍برای طرح سوال، اینجا را لمس کنید.
#آیه36
#آیه37
#فصل2
@TqNoor