💢قاجاریه و مرگ اندیشه تمدن‌ساز! روی کار آمدن قاجاریه در ایران، مصادف است با انقلاب_صنعتی قرن ۱۸ و رشد جهشی و چشمگیر غرب در عرصه‌های مادی؛ این امر موجب شد تا فاصله غرب و ایران، عمق زیادی پیدا کرده و حسرت پیشرفت و ترقی را به ویژه به دل نخبگان عصر قجری بگذارد؛ به همین جهت، پرسش از عقب‌ماندگی یعنی چرایی عقب‌ماندگی، به مهمترین پرسش دوره قاجاریه تبدیل شد و دو پاسخ عمده به این سؤال داده شد: #پاسخ_اول که عامل این عقب‌ماندگی را فرهنگ و سنن ایرانی و به ویژه دین معرفی می‌کرد، و #پاسخ_دوم که عامل این عقب‌ماندگی را فاصله گرفتن از ظرفیت‌های حقیقی اسلام و غرب‌گرایی کور و افراطی‌گرایانه توصیف می‌کرد. البته هرچند مُوضع معتقدان به منطق پیشرفت و تعالی اسلامی از جهات علمی به مراتب از غرب‌گرایان و دین‌ستیزان قوی‌تر بود، در عمل و البته با کمک سفارتخانه‌های روس و انگلیس در ایران، نه فقط تفکر غرب‌گرایی در ایران مسلط شد بلکه اندیشه تسلیم و وادادگی در برابر غرب، و تبدیل غرب به قبله پیشرفت را در ساختار سیاسی و حتی معرفتی ایران نهادینه کرد؛ از این رو، نه تنها با پایان صفویه دوره افول و غروب #تمدن_اسلامی مجدداً آغاز شد، که باید گفت در این مقطع، اندیشه قیام و #تمدن‌سازی نیز به محاق رفت و این شرایط سخت و شکننده تا تشکیل نهضت امام خمینی (ره) و پیروزی انقلاب اسلامی ادامه داشت. 🔹#منبع: کتاب تمدن نوین اسلامی؛ درس‌گفتارهایی از حجت‌الاسلام دکتر رضا غلامی، ص 81 و 82.