📌مصباح یزدی (ره)، لنگرگاه تعقل در دنیای تجدد
✍️محمدمصطفی
کارشناس ارشد دیپلماسی
❇️در میان اندیشمندان علوم سیاسی کمتر کسی است که با نام و آثار مرحوم آیت الله #مصباح یزدی آشنا نباشد. وی از معدود علمایی بود که مواجهه ی علمی و جدی با اندیشه و مسائل #مدرنیته برقرار کرد و بدون التقاط زدگی به بررسی آن مسائل از منظر یک #ایدئولوگ_اسلامی پرداخت. سخنرانی های قبل از خطبه های نماز جمعه ی تهران در دوران دولت اصلاحات با موضوع فلسفه سیاسی اسلام و نگارش آثاری در زمینه فلسفه حقوق، فلسفه اخلاق، انسان شناسی و معرفت شناسی از رهاوردهای این مواجهه می باشد.
❇️ تفکر #تشکیلاتی و مدیریت بر پایه ی شبکه سازی نرم از دیگر ویژگی های برجسته ایشان در حوزه رفتار اجتماعی بود. در میان اندیشمندان اسلامی _ به جز استثنائاتی نظیر شهید آیت الله بهشتی و امام موسی صدر_ کمتر کسی پیدا می شود که نگرش تشکیلاتی و کادرسازی را به عنوان یک ضرورت در سازمان فکری خود نگریسته باشد.
آیت الله مصباح در سختی و تصلب اندیشه، شباهت زیادی به مرحوم شیخ فضل الله #نوری داشتند و اگر رویکرد تشکیلاتی در نظام فکری و عملی ایشان نبود، شاید ترور شخصیتی این اندیشمند نیز نتیجه ای شبیه شیخ شهید می داشت.
✳️ بورسیه و اعزام نخبگان موسسه امام خمینی (ره) به دانشگاه های دنیای غرب را می توان برونداد نرم افزار فکری ایشان در مواجهه با مسائل دنیای مدرن و تفکر تشکیلاتی ارزیابی کرد. ایشان علاوه بر این سبک ارتباط بین المللی، با حضور در کنفرانس های فلسفی و دین شناسی و ارائه نظر در مورد فلسفه و اندیشه اسلامی نیز به ایفای نقش در عرصه ی #بین_الملل می پرداخت.
♻️ نکته اساسی در عقل اندیشی آیت الله مصباح آن است که ایشان در پی شناخت بنیان های علم غربی، با ذهن نقاد و تشکیلاتی خود، سازمانی را راه اندازی کرد که در تحولات آینده ی علمی و بین المللی جهان نقش چشم گیری خواهد داشت. #موسسه_امام با ایده ی تولید علوم انسانی دینی و کادرسازی متناسب با آن، در شکل گیری و استوارسازی پایه های #تمدن_نوین اسلامی سهم شایانی خواهد داشت. گرچه ایده ی اولیه ایشان مبنی بر تولید علوم انسانی اسلامی در کمتر از یک دهه، مطابق با واقع نبود ولی گذر زمان، این اندیشه را نیز به سمت واقع گرایی سوق داد و ایشان با اذعان به فرایندی بودن شکل گیری دانش و لزوم شناخت نظام مسائل آن، این پروژه را طولانی مدت تعریف نمود.
🌀خروجی پروژه ی فکری آیت الله مصباح شاید در برخی حوزه های دانشی خصوصا در ساحت اندیشه سیاسی _نظیر نظریه #کشف_ مورد نقد و نظر باشد ولی صداقتش در وفاداری به ایدئولوژی اسلامی، مثال زدنی است و سختی و تلخی ایشان برای برخی مخالفین، دقیقا از همین ناحیه بود. مرحوم مصباح یزدی هیچگاه حاضر نشد برداشت اجتهادی خود از اسلام را به پای هیچ جریان و مصلحتی ذبح کند.
❎ آیت الله مصباح ویژگی های علمی، اخلاقی زیادی داشت که هر کدام می تواند برای جامعه علمی و ایمانی ما مفید باشد ولی سه ویژگی مورد اشاره در این نوشته - مواجهه با مسائل دنیای مدرنیته، تفکر تشکیلاتی و بسترسازی برای تمدن نوین اسلامی- در نظام اندیشگی ایشان می تواند به عنوان یک نرم افزار برای طرح در فضای بین الملل مورد استفاده قرار گیرد.
(یاد و نام این استاد فرزانه را با ذکر صلوات گرامی می داریم)
🆔 https://eitaa.com/joinchat/688848981C980d3d5518