♦️ تسلط طالبان بر افغانستان؛ ایران کجا ایستاده است؟
#گزارش_کوتاه
🔹 اندیشکده آمریکایی شورای روابط خارجی در یادداشتی به قلم ریتکیه محورهایی را در خصوص موضع ایران نسبت به وضعیت جدید افغانستان مطرح کرده است که خلاصهای از آن در ادامه میآید:
1️⃣ واکنش ایران
ایران از خروج نظامیان آمریکایی از همسایه شرقیاش استقبال کرده ولی نگران تشدید تنشهای فرقهای و مذهبی و سرایت آن به درون مرزهای خود است.
2️⃣ تنش پیشین
ایران پس از قتل دیپلماتهایش در مزارشریف تا آستانه نبرد نظامی با طالبان پیش رفت. ولی پس از آن به مرور روابط بهبود یافت. ایران اکنون بیشتر نگران تبعات گسترش ناامنیها در مرزهای شرقی مانند فعالیت گروههای تکفیری شبیه داعش است و این زخم کهنه را نگشوده است.
3️⃣ پذیرش مهاجران
همهگیری کرونا و تبعات اقتصادی آن سبب شده تا این بار در مرز ایران و افغانستان از پذیرش گسترده مهاجران و پناهجویان به درون مرزها خودداری شود.
4️⃣ رویکرد سیاست خارجی
خروج آمریکا از افغانستان، اگر رویکرد ایران را تهاجمیتر و سختتر نسازد، بیشک تعدیل نیز نخواهد کرد. ایران در برنامه هستهای صرفاً بر پایبندی به برجام تأکید خواهد کرد و در سیاستهای منطقهای نیز «محور مقاومت» نقشی اساسی خواهد داشت.
✅ ایران در جریان استقرار طالبان، نه مانند آمریکا پیشاپیش قدرت را به آنان هدیه کرده و نه با رویکردی غیرواقعبینانه و صرفاً ایدئولوژیک، از آن روی گردانده است. بلکه سعی نموده با واقعبینی از بروز تنش خودداری کرده و درصدد تأمین منافع خویش برآید.
منبع
https://www.cfr.org/in-brief/where-iran-stands-taliban-takeover-afghanistan?utm_source=tw&utm_medium=social_owned
♦️ نمایان شدن سایه گریز هستهای ایران
#گزارش_کوتاه
🔹 «مرکز دفاع و راهبرد گموندر» زیرمجموعه اندیشکده یهودی_آمریکایی «جیسنا»، در گزارشی به تحولات اخیر در برنامه هستهای ایران، اهمیت این تحولات و ارائه توصیههایی برای دولت بایدن در مواجهه با ایران پرداخته است که برخی از نکات آن به شرح زیر است:
🔸 گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در مورد فعالیتهای هستهای ایران نشان میدهد که علیرغم پیشرفت چشمگیر در غنیسازی اورانیوم 20 و 60 درصدی، بزرگترین پیشرویهای ایران در جهت تسلیحات هستهای در کوتاهمدت، به احتمال زیاد از جانب تحقیقات و استقرار هزاران سانتریفیوژ جدید و بسیار کارآمدتر خواهد بود.
🔸 اگر برنامههای کنونی ایران برای توسعه تاسیسات غنیسازی پیش برود، ایران میتواند به نقطهای برسد که بتواند مواد شکافتپذیر کافی برای سلاح هستهای را در کمتر از یک ماه تولید کند. با این حال، به نظر میرسد دو حمله مخفیانه از ژوئیه 2020 که توانایی تهران در ساخت سانتریفیوژ را هدف قرار داد، زمان ارزشمندی خریداری کرده است.
🔸 همراه با رشد مداوم ذخایر 20 درصدی خود، ایران در حال حاضر زمان گریز هستهای خود را به یک ماه یا کمتر کاهش داده است که با پیشروی اقدامات گسترشی، کمتر هم میشود.
🔸 در آینده، عنصر تعیینکننده اصلی برنامه زمانی اقدامات گسترشی ایران، ظرفیت تولید سانتریفیوژ آن خواهد بود که در حملات پنهانی اخیر هدف حمله قرار گرفته است.
🔸 به دلیل این که ایران از فوریه 2021، مانع دسترسی بازرسان بینالمللی به تاسیسات هستهای شده است، علیرغم توافق یک طرفه و ناکارامد با آژانس در سپتامبر، هماکنون نمیتوان شناختی از وضعیت کارگاههای مونتاژ سانتریفیوژ بدست آورد.
🔸 دولت بایدن باید ایران را وادار به انجام تعهدات خود کند تا اجازه دسترسی بازرسها به تاسیسات خود را بدهد و بدیلهای نظامی آمریکا و اسرائیل را در برابر دیپلماسی بیپایان هستهای که تنها ایران را قادر میسازد تا برنامه هستهای خود را پیش ببرد تقویت کند.
منبع
https://jinsa.org/wp-content/uploads/2021/09/Irans-Looming-Centrifuge-Breakout.pdf
♦️ خواستههای کلیدی ایران برای احیای برجام
#گزارش_کوتاه
🔹 مؤسسه خاورمیانه در مقالهای بیان داشته که دولت سیزدهم بر اساس سه اصل شامل شروط نهگانه رهبر معظم انقلاب برای احیای برجام، «سیاست قطعی» ایشان و طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی، وارد مذاکرات احیای برجام شده است. بر این مبنا پنج مسأله کلیدی مطرح از سوی ایران بدین شرح است:
1️⃣ کاهش تعهدات و محدودیت دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی تا پایان مذاکرات ادامه خواهد داشت و ایران ایده «گام به گام» را نخواهد پذیرفت.
2️⃣ بندهای غروب هستهای و زمانبندی لغو قطعنامههای شورای امنیت، تغییرناپذیر است.
3️⃣ لغو همه تحریمهای دوره ترامپ چه به بهانه عدم اشاعه و چه با برچسبهای «ضد تروریسم» و «نقض حقوق بشر».
4️⃣ تضمین عدم خروج دوباره آمریکا از برجام.
5️⃣ راستیآزمایی رفع تحریمهای آمریکا.
🔸 تأکید ایران بر راستیآزمایی بدانجا بازمیگردد که مرجع پایبندی ایران به تعهداتش سازمان بینالمللی انرژی اتمی است که تعهدات ایران به برجام را تأیید کرده است. ولی مرجعی برای پایبندی آمریکا و اروپا به رفع تحریمها و دریافت مزایای اقتصادی ایران وجود نداشت و به همین دلیل شکایت ایران از آمریکا به جایی نرسید.
🔸 به همین دلیل اکنون ایران میگوید که طبق راستیآزمایی، باید تولید و صادرات نفت خود را به سطح پیش از تحریم بازگرداند، به درآمدهای خود دسترسی آزاد داشته باشد و روابط بانکی خود را با جهان عادی کند.
🔸 علاوه بر این، دفتر کنترل دارایی های خارجی(اوفک) وزارت خزانهداری ایالات متحده باید سیاستهای خود را در مورد ایران بهروز کند و به افراد یا شرکتهایی که مایل به تجارت با آن هستند، معافیت از تحریمهای عمومی و ویژه اعطا کند که حداقل تا پایان زمان اجرای برجام در ۲۰۲۵، ادامه داشته باشد.
✅ مسأله راستیآزمایی انتفاع اقتصادی ایران از برجام، اهمیتی حیاتی در احیای برجام دارد زیرا عملاً میتواند ضمانت عدم خروج دوباره آمریکا باشد و روال مستمر احصای پایبندی طرف مقابل و بررسی منظم انتفاع ایران، به مکانیسمی برای مقابله با اِعمال تحریمها بدل شود.
منبع
https://www.mei.edu/publications/irans-key-demands-revival-jcpoa
♦️ سناریوهای شکست مذاکرات
#گزارش_کوتاه
🔹 اندیشکده کارنگی در یادداشتی به سه دیدگاه مخالف احیای توافق هستهای اشاره کرده است:
1️⃣ بخشی از نیروهای سیاسی در ایران که با توجه به تجربه ترامپ به آمریکا بیاعتمادتر شدهاند و معتقدند احیای توافق بدون ضمانت و همچنین بدون پرداخت غرامت، بیفایده است.
2️⃣ عربستان، اسرائیل و دیگر متحدان آمریکا که معتقدند پیشرفت برنامه هستهای ایران بسیار فراتر از محدودیتهای برجامی بوده و توافق پیشین دیگر پاسخگو نیست. پس باید درصدد توافق دیگری بود.
3️⃣ مخالفان ایران در ساختار قدرت آمریکا اعم از نومحافظهکاران کنگره و لابیهای سیاسی مانند بنیاد دفاع از دمکراسیها که خواستار براندازی حکومت و افزایش فشارهای اقتصادی، امنیتی و نظامی بر ایران هستند.
🔸 در یادداشت کارنگی آمده است ایران به بیش از آنچه از برجام اولیه دریافت کرده «نیاز دارد»، اما آمریکا به دلیل ملاحظات سیاسی داخلی قادر به برآوردهکردن آن نیست. بنابراین در صورت شکست توافق سه احتمال وجود دارد:
1️⃣ ادامه برنامه هستهای برای نزدیکی به نقطه گریز توسط ایران و افزایش تحریمها و حتی ارسال پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت توسط آمریکا و اروپا. در این صورت وضعیت ناپایدار و در آستانه بحران خواهد بود.
2️⃣ ایران سلاح هستهای را خواهد ساخت و مورد حمله نظامی آمریکا و اسرائیل قرار خواهد گرفت. این نبرد نه فقط ایران و آمریکا که اسرائیل، عربستان و دیگر همسایگان عرب ایران را نیز درگیر خواهد کرد.
3️⃣ ایران به این نتیجه برسد که مواد قابل شکافت و همچنین سانتریفیوژهای نسل جدید را نیز کنار بگذارد و توافق برجامپلاس شکل بگیرد که طبق آن روند پایدار کاهش تحریمها آغاز شود.
✅ تحلیل اندیشکده کارنگی در حالی است که ایران هیچ گاه میز مذاکره را ترک نکرده و از آخرین فرصت ها برای عمل به تعهدات خود و حفظ توافق هسته ای بهره گرفته است. باید توجه کرد که تمام مسئولیت شرایط کنونی بر عهده دولت ایالات متحده بعنوان ناقض اولیه توافق است. دولت بایدن می باید در صدد جبران بدعهدی گذشته برآید و مسئولیت اقدامات اشتباه ایالات متحده را بپذیرد.
https://carnegie-mec.org/diwan/85988
♦️ فارنافرز: ایران در آستانه بمب اتمی
#گزارش_کوتاه
🔹 نشریه فارنافرز در یادداشتی به قلم اریک بروئر، کارشناس عدم اشاعه هستهای، بیان داشته که تهران اکنون دارای اورانیوم غنیشده کافی برای ساخت بمب هستهای است. به نظر او بنبست کنونی در مذاکرات وین احتمال توافق را کاهش داده زیرا منافع آن به مرور زمان برای ایران و آمریکا کمتر از قبل شده است.
🔸 به ادعای بروئر، سه لحظه فنی در فرآیند مقابله با ایران مهم است. اول، زمان لازم برای تولید مواد کافی، دوم، زمان لازم برای شناسایی آن و سوم زمان لازم برای واکنش به ایران. زمان اول «چند هفته» تخمین زده شده است. زمان دوم ممکن است با ممانعت ایران، دیر رخ دهد. زمان سوم با توجه به بوروکراسی سیاسی در واشنگتن، به طول میانجامد.
🔸 گزینه نظامی بسیار پرهزینه است. تنها بمبافکن B2 در جزیره میسوری است که 30 ساعت با ایران فاصله دارد. همچنین برای پایان مأموریت باید سیستمهای رادار و دفاع هوایی ایران نیز مختل شوند. این علاوه بر خطر حملات تلافیجویانه ایران است.
🔸 توسعه مواد شکافتپذیر، اولین مرحله تولید بمب است. برای ساخت بمب، به تولید کلاهک و موشکی که آن را حمل کند نیز نیاز است. ولی شناسایی اماکن و تجهیزات مرتبط با تولید کلاهک و موشک بسیار دشوار است. اگر آمریکا در برابر مرحله اول سکوت کند احتمالاً رقبای منطقهای ایران به سمت ساخت بمب بروند و این به معنای اخلال در رژیمهای عدم اشاعه است.
🔸 به ادعای بروئر ایران تنها کشور تولیدکننده اورانیوم با غنای بالا است که سلاح هستهای ندارد. پس باید برای احیای نظارتها تحت فشار دیپلماتیک قرار بگیرد. آمریکا نیز باید زمان پاسخ نظامی به ایران را کوتاه کند تا به شرکای آمریکا اطمینان خاطر بدهد که در صورت نیاز وارد عمل خواهد شد. وی ادعا میکند که گزینه نظامی، مطلوب نیست ولی آمریکا در شرایط شکست مذاکرات باید برای آن آماده باشد.
https://www.foreignaffairs.com/articles/iran/2022-06-17/iran-nuclear-brink?utm_campaign=tw_daily_soc&utm_source=twitter_posts&utm_medium=social
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین🌿
http://eitaa.com/joinchat/1881014274Cd314e9fec6
♦️ آیا قزاقستان هدف بعدی روسیه است؟
#گزارش_کوتاه
🔹 اندیشکده کارنگی در یادداشتی به پُست اخیر دیمیتری مدودف - معاون شورای امنیت روسیه - در شبکه اجتماعی «وکانتکت» اشاره کرده که در آن از تعلق شمال قزاقستان به روسیه و تمرکز مسکو بر بازپسگیری آن سخن گفته شده بود. البته پس از انتشار پست مدودف ادعا شد این حساب کاربری، هک شده است.
🔸 دولت قزاقستان به عنوان عضو «سازمان امنیت جمعی» و نزدیکترین متحد روسیه پس از بلاروس، به کمک مسکو توانست در ناآرامیهای سال گذشته بر مخالفانش غلبه کند. اما پس از جنگ اوکراین، با ارسال کمکهای بشردوستانه به کییف، عدم شناسایی جمهوریهای دونتسک و لوهانسک و پایبندی به تحریمهای غرب، از همکاری با مسکو سرباز زد.
🔸 در یادداشت کارنگی آمده است که روسیه میتواند با اخلال در صادرات نفت قزاقستان به اروپا از طریق خط لوله خزر، قزاقستان را مجازات کند. علاوه بر اینکه طیف وسیعی از اقلام غذایی، قطعات خودرو و محصولات پتروشیمی قزاقستان وابسته به واردات از روسیه است. همچنین نیمی از صادرات قزاقستان از مسیر روسیه عبور میکند که از مسیرهای جایگزین دیگر، ارزانتر است.
🔸 اما تضعیف روابط با قزاقستان، انزوای مسکو پس از جنگ اوکراین را افزایش میدهد. در عین حال کرملین به این مسأله واقف است که توکایف رئیسجمهور قزاقستان به ژست استقلال از مسکو در قیاس با نظربایف رئیسجمهور پیشین، احتیاج دارد. وگرنه مخالفانش موج دیگری از اعتراضات را کلید میزنند و نیروهای ضدروسیه دست بالاتری در سیاست قزاقستان خواهند گرفت.
🔸 اولویت اصلی روسیه در آسیای مرکزی، تقویت رژیمهای همسو است. اما پُست اخیر مدودف، نشانگر دیدگاهی در کرملین است که اراده قزاقستان برای حرکت به سمت اقتصاد آزادتر و روابط مساعدتر با غرب را برنمیتابد. تردیدهای جدی وجود دارد که مسکو اجازه دهد قزاقستان این مسیر را بدون مجازات طی کند.
🔁 مطالب مرتبط:
↙️ تأثیر جنگ اوکراین بر رابطه روسیه و قزاقستان
☘️ اندیشکده راهبردی تبیین
♦️ اندیشکده رند: حمایت از امنیت اوکراین
#گزارش_کوتاه
🔹 مؤسسه رند در یادداشتی به بررسی ضمانتهای امنیتی اخیر غرب به اوکراین پرداخته است. به نظر نویسنده، حمایتهای نظامی غرب، عاملی حیاتی برای بازپسگیری مناطق اشغالشده اوکراین است.
🔸 «پیمان امنیتی کییف» که دبیرکل سابق ناتو پیشنهاد داده، چیزی شبیه تعهدات آمریکا نسبت به تایوان و اسرائیل است. در چنین تعهدی، واشنگتن یا اعضای ناتو بدون مداخله مستقیم یا تأسیس پایگاه نظامی در اوکراین، متعهد میشوند که قابلیتهای دفاعی اوکراین در برابر روسیه برای جلوگیری از سقوط دولت کییف، حفظ شده و ارتقا یابد.
🔸 این پیمان فرماندهی و کنترل اوکراین بر خطوط نبرد را افزایش داده و ارسال تجهیزات نظامی قویتر و تهاجمیتر به کییف را برای دولتهای غربی تسهیل میکند. همچنین احتمال دارد که امکان مداخله ارتشهای آمریکا و اروپا در طراحی عملیاتهای شناسایی و ضدحمله را نیز فراهم کند.
🔸 دریافت آموزش، اطلاعات و تسلیحات نظامی، پایه و اساس این شراکت است. علاوه بر اینکه زمینه سرمایهگذاری در صنایع دفاعی اوکراین را نیز فراهم خواهد کرد. شکلگیری و پایایی ابن پبمان تا حد زیادی به چگونگی تداوم نبرد بستگی دارد. پیشروی نیروهای اوکراینی در خرسون میتواند غرب را به پذیرش چنین تعهدی، اقناع کند.
↙️ لینک:
https://www.rand.org/blog/2022/10/protecting-ukraines-future-security.html
♦️جدول زمانی تنش های ایران و رژیم صهیونیستی بعد از عملیات طوفان الاقصی
#گزارش_کوتاه
🔹الجزیره در روزشماری از تاریخ هفت اکتبر 2023 ( روز حمله حماس و گروه های مقاومت فلسطینی به سرزمین های اشغالی) تا به امروز نگاهی به مجموعه تنش ها میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم اسرائیل انداخته است. تنش هایی که در نهایت به حمله مستقیم ایران به اسرائیل پس از هدف قرار گرفته شدن ساختمان بخش کنسولی ایران در دمشق، پایتخت سوریه منجر شد:
🟢7 اکتبر(15 مهر 1402): حمله حماس به اسرائیل(عملیات طوفان الاقصی)
🟢17 اکتبر(25 مهر 1402): ایران درباره «اقدام پیشگیرانه» علیه اسرائیل هشدار داد.
🟢19 نوامبر( 28 آبان 1402): توقیف یک کشتی توسط ارتش یمن در دریای سرخ
🔴18 دسامبر( 27 آذر1402): حمله سایبری رژیم صهیونیستی به جایگاه های سوخت در ایران.
🔴25 دسامبر(4 دی ماه 1402): حمله هوایی رژیم صهیونیستی به حومه دمشق و شهادت سید رضی موسوی.
🟢15 ژانویه(25 دی 1402): حمله ایران به پایگاه جاسوسی موساد در اربیل عراق.
🔴20 ژانویه(30 دی 1402):حمله اسرائیل به ساختمانی در دمشق و شهادت 5 تن از مستشاران نظامی ایران.
🟢10 فوریه(21 بهمن 1402): ایران نسبت به حمله تمام عیار رژیم صهیونیستی به لبنان هشدار داد.
🔴21 فوریه(1 اسفند 1402): خط لوله اصلی گاز جنوب به شمال ایران دو بار مورد حمله قرار گرفت و باعث اختلال در عرضه در چندین استان شد.ایران، اسرائیل را مسئول انفجار خط لوله گاز اعلام کرد.
🔴1 مارس(11 اسفند 1402): در حمله ای در شهر بندری بانیاس سوریه یک عضو سپاه (شهید رضا زارعی)و دو تن دیگر به شهادت رسیدند.
🔴1 آوریل(13 فروردین 1403): اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد.
🟢13 آوریل(25 فروردین 1403):: سپاه پاسداران یک کشتی مرتبط با رژیم صهیونیستی را در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کرد.
🟢13 آوریل(25 فروردین 1403): حمله ایران با پرتاب صدها موشک و پهپاد به سمت رژیم صهیونیستی(عملیات وعده صادق)
🔴19 آوریل( 31 فروردین 1403): اقدام ناموفق رژیم صهیونیستی جهت خرابکاری در تاسیسات هسته ای و نظامی اصفهان
🔹در این گزارش آمده است که انفجارهای اصفهان و حملات در سوریه در بحبوحه تشدید تنشها بین دو طرف از زمان آغاز جنگ اسرائیل علیه غزه رخ میدهد. در حالی که اسرائیل و ایران برای دههها درگیر یک «جنگ سایه» بودهاند، ماههای اخیر، تنشها را به نقطه اوج رسانده و نگرانیهایی را در مورد یک درگیری منطقهای گستردهتر برانگیختهاست.