خلاصه نموداری نظریه علم دینی استاد رشاد.pdf
4.16M
خلاصه نمودار نظریه جناب استاد رشاد در باب علم دینی
🆔 @vasael_ir
گزارشی از نشست «فلسفه سیاسی ـ فلسفه دینی، توافق یا تعارض»🔻
دکتر #بیژن_عبدالکریمی:
🔹به نظر من زمانی که در مورد حکومت دینی صحبت می کنیم راجع به یک مشترک لفظی صحبت می کنیم به هیچ وجه در میان مخالفان و موافقان روشن نیست که ما در مورد چه چیزی صحبت می کنیم و یا از چه چیزی دفاع می کنیم.
🔹آیا مراد از حکومت دینی، حکومت روحانیون است؟ یعنی اگر در هر جامعه ای کشیش ها، آخوندها حکومت کنند به این معناست که آن حکومت دینی است؟ من این چنین فکر نمی کنم.
🔹آیا مراد ما از حکومت دینی حکومت شریعت محور است و هر جا که شریعت به مفهوم احکام ظاهری دین حاکم شود در آنجا ما حکومت دینی خواهیم داشت که باز هم چنین فکر نمی کنم.
🔹زمانی که صحبت از دین به معنای یک مقوله جامعه شناختی و در مورد یک کالچر (فرهنگ) می شود یعنی مجموعه میراثی که از گذشتگان به ما ارث رسیده است لذا دین حاصل تحول وجودی انسانی است که از خویشتن می گذرد تا به خویشتن برسد.
🔹به اعتقاد من حکومت دینی امری پارادوکسیکال و بالذات متناقض است.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر #حمید_پارسانیا:
🔹تعین مفهوم فلسفه در جامعه دینی و در جامعه امروز ما هرگز تعین یونانی نیست و در آن افق نمی توانیم صحبت کنیم و لذا وقتی آقای دکتر عبدالکریمی در آن افق صحبت می کنند زیاد مخاطب ندارد و کمی بیگانه است.
🔹امروزه تعاریف اصلا یونانی نیست؛ بنابراین لازم است بدانیم نسبت دین را با کدام معنا از فلسفه را می خواهیم بسنجیم که این مسأله نکته مهمی است.
🔹اگر بخواهیم از دیدگاه کانت راجع به فلسفه سیاسی و دین بحث کنیم، ترکیب فلسفه با دین پارادوکسیکال می شود یعنی با روش عقلی اندیشیدن و در حاشیه آن عمل کردن، این اتفاق خواهد افتاد.
🔹در دیدگاه او دین مرحله ای است که با تخیل و تشبیه و تمثیل همراه است آنجا جای فلسفی نیست هم چنانکه ترکیب علم با فلسفه حتی ترکیب لغوی شان و وضعیت تاریخی هر دو ناسازگار است.
🔹یعنی شما باید یک جهان دوگانه ای که متعلق به جهان مدرن و جهان گذشته ای را جمع کرده باشید آنجا دین را با فلسفه و با علم جمع کنید که اصلا قابل جمع نیستند.
🔹در نوع تئوری هایی که بازگشت آنها به سوی معناست و معناگر هستند نوعی سازگاری از این سنخ را می بینیم مانند برگر و هابرماس که این کار می کنند.
🌐 yon.ir/xyKrQ
🆔 @vasael_ir
🔸امام باقر عليه السلام :
🔹اِنَّ اَعْجَلَ الْخَيرِ ثَوابا صِلَةُ الرَّحِمِ؛
🔹ثواب صله رحم سريعتر از هر كار خيرى به انسان می‌رسد.
📚 كافى: ج۲، ص۱۵۲، ح۱۵
🆔 @vasael_ir
گزارشی از کرسی«دستاوردهای نظام جمهوری اسلامی در حوزه سبک زندگی اسلامی و راه های دستیابی به افق های ترسیم شده در بیانیه گام دوم»🔻
حجت الاسلام #عیسی_عیسی_زاده:
🔹رهبر معظم انقلاب فرمودند بخش حقیقی تمدن نوین اسلامی به عنوان هدف ملت ایران و انقلاب تعیین شده است، آن چیزهایی است که متن زندگی ما را تشکیل می دهد که همان سبک زندگی اسلامی است مثل مساله خانواده، سبک ازدواج، الگوی مصرف، مسکن، تفریحات، کسب و کار، زبان، رفتار ما در مدرسه، ورزش، رسانه و ... .
🔹آیا این سبک زندگی اسلامی در این ۴۰ ساله محقق شده است؟ در این زمینه پیشرفت چشمگیری نداشتیم همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند چرا فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است؟ این یک آسیب است.
🔹با توجه به تحلیل رهبری در مورد دستاوردهای انقلاب در حوزه سبک زندگی می توان این گونه نتیجه گرفت که علی رغم فراهم شدن زمینه های پیشرفت در این حوزه، یکی به دلیل هجمه های فراوان دشمنان، دوم کوتاهی برخی از مسئولان و سوم سست شدن ایمان عده ای از افراد در جامعه آن گونه که باید در دینی شدن سبک زندگی در عرصه ها پیشرفت قابل قبولی نداشته ایم.
دکتر #سید_علی_سادات:
🔹اگر نوشته جناب آقای عیسی زاده به این مدل نوشته می شد، کاربرد بیشتری داشت. ما در مقدمات و اصل مساله، بحثی نداریم.
🔹کار ایشان گرایش اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی ندارد و این گرایش نداشتن راهکار ارائه نمی دهد. راه دستیابی ارائه نمی دهد، بله تحلیل درست می کند ولی راه حلی مطرح نمی کند.
🔹بنابراین برای دستیابی، تنها راه ممکن این است که از گرایش های علوم اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، نظامی و ... استفاده شود. به همین جهت مقاله ایشان فوق العاده کلی و بدون گرایش است.
🌐 vasael.ir/0003rM
🆔 @vasael_ir
🔸کاوش معرفتی، تربیتی و روانشناختی پیاده‌روی اربعین
گزارشی از پیش نشست کنگره بین‌المللی لقاء الحسین🔻
حجت الاسلام #سعید_اصفهانیان:
🔹دانشگاه و حوزه باید در زمینه ابعاد مختلف اربعین به صورت مستمر مطالعات پژوهشی و بنیادی داشته باشند که از مهمترین موضوعات در این حیطه تسریع فرهنگ اربعین در طول سال است.
🔹اگر جامعه علمی از دید غربی به اربعین نگاه کنند برداشت و فهم اندکی خواهند داشت اما اگر از دید میدانی به اربعین دیده شود برداشت‌ها کمی افزایش می‌یابد. اگر محکمات درباره اربعین برداشت شود علم تولید خواهد شد.
#سید_محسن_اصغری_نکاح:
🔹اربعین مسأله‌ای چند بعدی است که ابعاد اجتماعی، سیاسی، امنیتی، معنوی، عرفانی و تربیتی دارد؛ اسلام دین تربیتی و انسان سازی است و همه مناسک دینی از نوع انسان سازی است.
🔹کسانی که عزاداری اهل بیت(ع) را دلیل افسردگی می‌دانند، افسردگی را نمی‌شناسند چراکه فرد افسرده، هدف و امید ندارد در حالی که افرادی که در عزاداری امام حسین(ع) شرکت می‌کنند شور و نشاط زندگی دارند و اهل تعامل اجتماعی اند و در عین حال افرادی پویا هستند که امید به آینده دارند.
🌐 vasael.ir/0003rV
🆔 @vasael_ir
حجت الاسلام والمسلمین #ارسطا در گفت‌وگو با #وسائل:
🔹کلیت بحث مسئولیت و لزوم جبران زیان معنوی جای بحث و گفت‌وگو دارد یعنی چنین نیست که در همه موارد بتوان شخص ایجاد کننده ضرر را مسئول شمرد و وی را ملزم به جبران دانست؛ مثل اینکه فردی در اثر عملکرد فرد دیگری دچار ناراحتی روحی شود.
🔹مثلاً خانم و آقایی باهم ازدواج کنند و در سیر زندگی، این خانم از نظر اخلاقی تحت‌فشار قرار گیرد و نهایتاً با یک وضعیت نامطلوبی ناچار به طلاق شود. به دنبال این طلاق، آثار روحی زیان‌باری بر این خانم وارد می‌شود؛ مثلاً نسبت به مرد‌ها بدبین می‌شود، رابطه‌اش با دیگران تغییر می‌کند، مدت‌ها نمی‌تواند هیچ مردی را به عنوان خواستگار بپذیرد، حتی رابطه او با اعضای خانواده خود نیز خراب می‌شود و گاهی دچار حالت‌های افسردگی و شبه افسردگی می‌شود؛ آیا در تمام این حالات می‌توان مرد را مقصر محسوب کرده و وی را ملزم به پرداخت خسارت بدانیم؟
🔹اکثر فقها معتقدند نمی‌توان مسئولیت جبران ضرر معنوی را در مطلق موارد اثبات کرد. البته، امکان اثبات این مسئولیت در پاره‌ای از موارد ممکن است؛ مثلاً چنانچه شخصی موجب هتک آبرو و حرمت دیگری شود، فقها معتقدند این شخص مسئولیت دارد و باید نسبت به آبروی زیان‌دیده اعاده حیثیت کند؛ اما اینکه، در تمام مواردی که خسارت معنوی واردشده، شخص واردکننده مسئول جبران باشد، مورد مخالفت اکثر فقها است.
🔹به اعتقاد ما، می‌توان احادیثی را دال بر لزوم جبران خسارت معنوی برشمرد که چه‌بسا قانون‌گذار ما نیز در وضع این مواد قانونی به آنها توجه داشته است؛ به‌عنوان‌مثال، شأن نزول قاعده لاضرر، ضرر معنوی است. این ادعا نکته قابل‌توجهی است که من ندیدم هیچ‌یک از فقها به آن اشاره‌ای کرده باشند.
🌐 vasael.ir/0003q9
🆔 @vasael_ir
🔸نگاهی به دروس خارج و درس گفتارهای فقه
🔹فقه فرهنگ | جایگاه نشر علم و هنجارسازی علمی در نظام فرهنگی اسلام(آیت الله اراکی)
🌐 vasael.ir/0003pm
🔹فقه معاملات ربوی | سنخ شناسی مالیت انواع پول(آیت الله شهیدی)
🌐 yon.ir/85FxA
🔹فقه القضا | بررسی شرط عقل در قضاوت(آیت الله حبیبی تبار)
🌐 vasael.ir/0003rG
🆔 @vasael_ir
🔸پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :
🔹تَمامُ التَّقوى أن تَتَعلَّمَ ما جَهِلتَ و تَعمَلَ بِما عَلِمتَ؛
🔹همه تقوا اين است كه آنچه را نمى دانى بياموزى و آنچه را مى دانى به كار بندى.
📚تنبيه الخواطر: ج۲، ص۱۲۰
🆔 @vasael_ir
گزارشی از ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی🔻
حجت‌الاسلام والمسلمین #حمید_پارسانیا:
🔹دلیل و برهان نخست از مقدمات حکمت مشاء بهره برده و در چارچوب حکمت اشراق است. دلیل دیگر مبتنی بر مقدماتی است که در حکمت متعالیه آمده است و دلیل سوم ریشه در بحث اعتباریات علامه طباطبایی دارد.
🔹برهان نخست و سوم مبتنی بر حکمت مشاء است و برهان دوم جامعه را در افق وحدت معرفی می کند و مبتنی بر اصولی است که حکمت متعالیه است و اثبات وجود فرهنگ است که به دنبال آن وحدت جامعه در ذیل وحدت فرهنگ به وجود می آید.
حجت الاسلام #حسین_سوزنچی:
🔹برهان کلی طبیعی سراغ صرف الشی می رود که درست است و این اشکال فلسفی است اما در جامعه شناسی این مبحث کجا خود را نشان می دهد.
🔹جریان هائی است که جامعه را ساختار و کل می بیند و برخی جامعه را به مبنای درون کنش تعریف می کنند و از طرفی در دعوای اصالت فرد و جمع می خواهد وسط را بگیرد؛ اینکه بخواهیم از دل معنا ساختار را تفسیر کنیم درست نیست.
#مهدی_حسین_زاده:
🔹در جامعه شناسی با جوامع مواجه هستیم و با کل طبیعی یک انسان در این وضعیت اگر جامعه را ماهوی بگیریم چطور جوامع از یکدیگر جدا می شوند.
🔹جامعه شناسی از آن حیث که افراد در این عالم حضور دارند و بر روی آنها مطالعات صورت می گیرد قابل طرح است و اگر جامعه شناسی از حیث دیگر بررسی شود آیا درست است که جامعه را در ظرف دیگری در نظر بگیرید در حالی که عالم مادی دارید و عالم و علم و معلوم از حیث دیگر و ظرف دیگر جامعه شناسی را تعریف می کند و دیگر اینکه فیلسوفان علوم اجتماعی ابزارگرا شده اند و در عالم بودن ملاک ها مشخص هستند.
🌐 vasael.ir/0003ra
🆔 @vasael_ir
🔸پرورش روح آدمی؛ وظیفه اصلی حکومت اسلامی
گزارشی از نشست «معنویت و گام دوم انقلاب اسلامی؛ در راستای تحقق بیانیه گام دوم انقلاب»🔻
حجت الاسلام دکتر #هادی_صادقی:
🔹در بیانیه گام دوم انقلاب به تفکیک میان اخلاق و معنویت توجه شده است و بعد هم می فرمایند شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هر چه بیشتر رشد کند، برکات بیشتری به بار می آورد. این بی گمان محتاج جهاد و تلاش است. یعنی این فراروی بیهوده و آسان حاصل نمی شود. طبیعتا بدون همراهی حکومت ها هم توفیق چندانی نخواهد داشت.
🔹تکلیف حکومت اسلامی مبتنی بر فرهنگ شیعی یعنی ولایت فقیه این است که بیاید و برای معنویت بستر سازی کند یعنی زمینه مجاهدت انسان ها را فراهم کند. وظیفه اصلی حکومت دینی، پرورش روح آدمی است نه تشکیل دولت رفاه.
حجت الاسلام دکتر #مهدی_علیزاده:
🔹در گام اول برای معنویت شناسی و معنویت خواهی حرکت های آغازین را شکل دادیم و برای اینکه بفهمیم معنویت اسلامی چیست فعالیت هایی آغاز شده است و برای پمپاژ این معنویت ظرفیت های کلان نظام به میدان آمد است.
🔹در این میان ما در یک عملیات دفاعی و پدافندی بیشتر درگیر مرزبانی از معنویت اصیل شده ایم برای مقابله با معنویت های دیگر؛ برخی در پیشینه تاریخ و فرهنگ اسلامی مثل تصوف بودند و معنویت های سکولار هم ظرفیت جبهه حق را به خویش مشغول کرده است.
🌐 vasael.ir/0003rb
🆔 @vasael_ir
گزارشی از «ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع جامعه شناسی اسلامی»🔻
حجت الاسلام #حسین_بستان:
🔹اگر در نظریه سازی به مدل و چارچوب مشخصی برسیم در واقع نظر تولید می‌شود که مسیر اصلی در این صورت در علوم انسانی پیموده می‌شود و از طرفی راهبرد قیاسی و استقرائی در علوم اجتماعی است و باید به این جواب رسید که برای رسیدن به مفهوم از چه مسیری می‌توان گذر کرد.
🔹بحث هائی که از لحاظ قرآنی وارد می‌شویم با نگاه استقرائی است که جامع باید باشد؛ درباره تشریح این مسأله به عنوان مثال می‌توان به مجموعه عواملی که در آیات و روایات در بی ثباتی خانواده موثر است اشاره کرد که اگر به صد عامل برسد فقط ناظر به جامعه نیست و کلی است و حتی جنبه انتزاعی می‌توان برای آن قائل شد.
🔹اگر بتوان این کار را انجام داد در واقع به نظریه سازی نزدیک شده ایم و در عین حال نیاز است تا عامل اصلی مشخص شود که کدام اثرگذارترین است که بقیه عوامل را تحت الشعاع قرار می‌دهد؛ در این قسمت بحث فطرت گرائی و عرفی شدن مطرح است که این دو عامل تعیین کننده هستند.
#عبدالحسین_کلانتری:
🔹 قرائت شما را به عنوان مراحل نظریه سازی علوم اسلامی می‌پذیرم چراکه نگرش تک پارادیمی نداریم و ما در حال شدن هستیم.
🔹شما استقرار را از نصوص شروع کردید و علوم اجتماعی از حیات اجتماعی است و این در حالی است که جامعه شناسی سکولار ادعا دارد که از خود واقعیت و متن اجتماعی شروع می‌کند.
🔹شما باید از واقعیت شروع کنید و در مقام واقعیت موجود به متن دینی رجوع کنید چراکه نمی‌شود بسیاری از آیات و روایت را کنار هم گذاشت که با واقعیت‌ها ربطی ندارد که در این صورت مدل تجربی مستخرج شما نسبتی با واقعیت نخواهد داشت.
🌐 vasael.ir/0003rc
🆔 @vasael_ir
#گزارش_اختصاصی_وسائل
🔸علم دینی از نگاه آیت الله رشاد
هفتمین نشست هم‌اندیشی علم دینی🔻
🔹این نشست با حضور آیت الله علی اکبر رشاد 11 مهرماه از سوی دبیرخانه هم‌اندیشی علم دینی در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی تهران برگزار شد.
🔹موضوع این هم‌اندیشی «توضیح نظریۀ علم دینی استاد رشاد» بود که مبتنی بر دو نظریۀ «تناسق» و «ابتناء» است.
🔹آیت الله رشاد ابتدا دیدگاه خود دربارۀ معرفت دینی به‌طور عام طرح کرد که مبنایِ آن، نظریۀ تناسق است. تعریف نظریه و پس از آن، «فرا نظریه» که با تسامح، شبیه گفتمان یا پارادایم است، آغاز ارائه بود. فرا نظریه نیز که شامل مبادی قریبه (انگاره‌ها)، وسیطه (پیش‌انگاره‌ها)، بعیده (پیشا انگاره‌ها) است.
🔹مفهوم بعدی، یعنی پیراانگاره‌ها، مبادیِ ماقبل از فرا نظریه است که بر مبادی، تاثیرگذار است. پس از تعریف امور مربوط به مبادی، پس از ذکر نظریۀ تناسق، بحث به طرح بحث علم دینی می‌رسد.
🌐 yon.ir/QCcc1
🆔 @vasael_ir
گزارشی از «ششمین نشست اساتید منتخب علوم انسانی اسلامی با موضوع جامعه شناسی اسلامی»🔻
#سید_سعید_زاهد_زاهدانی:
🔹فرهنگ سه لایه بنیادی، تخصصی و عمومی دارد؛ در واقع همه ما فاصله‌ای از فرهنگ داریم؛ آسیب شناسی مسائل اجتماعی را در مسائل فرهنگی می‌توان یافت از طرفی گرایش، بینش و دانش ابعاد فرهنگ می‌شوند و این درحالی است که فرهنگ اسلامی و سکولار در جامعه وجود دارد و در عین حال باید ربوبیت تشریعی را پذیرفت.
🔹جامعه فقط فرهنگ نیست و اعتقاد را هم شامل می‌شود؛ در دستگاه سیاسی و فرهنگی و اقتصادی و جامعه می‌توان آسیب پیدا کرد و تمرکز گرایی سیاسی ریشه همه مفاسد است که از جمله این تمرکز گرایی‌ها می‌توان به حاشیه نشینی اشاره کرد که به خاطر تمرکز گرائی اقتصادی است.
🔹طلاق نیز اینگونه است که تقسیم و وظایف اسلامی در خانواده را از نوع اسلامی به لیبرال اقتصادی تبدیل شده است و فرزند سالاری شکل گرفته است.
#یحیی_بوذری_نژاد:
🔹تفاسیر قبل از شریعتی فقه را نظام سرمایه داری می‌داند و از آنجا که سرمایه داری است باید از عرصه اجتماع خارج شود و از طرفی بعد از انقلاب حکومت فقهی به وجود آمد و فقیه ناظم جامعه بوده است.
🔹علم فقه بیان کننده اعمال و رفتار مردم بود و روشنفکران معتقد بودند که باید در اصول اسلام و مبانی اجتهاد کرد که یکی از مبانی وحی است و بعد از انقلاب روشنفکران به تبیین و توضیح وحی پرداختند چراکه وحی تجربه دینی پیامبر(ص) و از طرفی رفتار و کنش‌های اجتماعی بوده است و پیامبر(ص) با رفتار دینی به زندگی مردم جهت داده است و این جهت توحیدی است.
🔹پیامبر(ص) با تجربه دینی دوره زمانی خود را مدیریت کرد، اما در عین حال دستورات پیامبر(ص) عقل گرا بود و توحید مطابق عقل بود؛ در حال حاضر باید عقل زمانه را پذیرفت و دیگر اینکه باید واقع گرا و عدالت گرا بود چراکه پیامبر(ص) در تکالیفی که وضع می‌کرد می‌خواست خشونت را دفع کند.
حجت الاسلام والمسلمین #حمید_پارسانیا:
🔹این ارائه نیاز به تفهیم دارد چراکه رویکرد کلامی پیدا کرد که چهار نوع تفسیر را یاد کردند و از طرفی می‌توان به این موضوع اشاره کرد که اگر بیشتر مسأله در بستر‌های تاریخی و فرهنگی مطرح می‌شد افراد کمرنگ‌تر می‌شدند.
🌐 vasael.ir/0003rd
🆔 @vasael_ir
🔸پیامبر خدا صلی الله علیه و آله :
🔹تَمامُ التَّقوى أن تَتَعلَّمَ ما جَهِلتَ و تَعمَلَ بِما عَلِمتَ؛
🔹همه تقوا اين است كه آنچه را نمى دانى بياموزى و آنچه را مى دانى به كار بندى.
📚تنبيه الخواطر: ج۲، ص۱۲۰
🆔 @vasael_ir
🔸 #یادداشت | بزرگ‌ترین ضربه به اسلام، تبدیل حکومت از امامت به سلطنت بود
🔹در دوران امام حسن علیه‌السلام، بعد از دوره کوتاه‌مدت حکومت ۶ ماهه اش، دوباره اسلام از حالت نهاد و حکومت به نهضت تبدیل شد و ائمه تلاش داشتند که نهضت را مجدداً به حکومت و جریان اصیل اسلامی تبدیل کنند.
🔹حضرت هیچ وقت خود را از میدان سیاست کنار نکشید، چون هیچوقت از حقوق خداوند گرفته تا حقوق انسان ها (چه زنده و چه مُرده اش)، هیچ کدام را نادیده نگرفته؛ زیرا یا به آن سفارش نموده و یا به آن عامل بوده است.
🔹بعد از صلح امام حسن مجتبی(ع)، کار به شکلی هوشمندانه و زیرکانه تنظیم شد که اسلام و جریان اسلامی، وارد کانال آلوده‌ای که به نام خلافت و در معنا سلطنت به وجود آمده بود، نشود. این، هنر امام حسن مجتبی(ع) بود.
🔹اگرچه امام حسن علیه‌السلام، مرد جنگ است و این را در دوران امام علی علیه‌السلام و حکومت ۶ ماههاش به اثبات رسانده است، ولی مرد سیاست و تدبیر نیز هست و می‌داند که تغییر روش و سبک، با شناخت زمانه، می‌تواند کار اساسی و لازم باشد.
📝 محرم آتش افروز
🌐 vasael.ir/0003rq
🆔 @vasael_ir