﷽
⚪️ بیانیه عرفان شیعی فقاهتی| بخش هفتم.
در بررسی مستند روايی اين بحث آمده است:
مستند مرتبه اولِ مراقبه: إِنَّمَا أَصْحَابِي مَنِ اشْتَدَّ وَرَعُهُ وَ عَمِلَ لِخَالِقِهِ وَ رَجَا ثَوَابَهُ هَؤُلَاءِ أَصْحَابِی. «حضرت صادق عليهالسلام میفرمايند: رفقاء و منتسبين به من فقط كسانی هستند كه با تمام وجود از محرّمات دوری كنند و برای رضای خدا كار كنند.»
مستند مرتبه دوم مراقبه: لِيَكُنْ لَكَ فِي كُلِّ شَيْءٍ نِيَّهٌ حَتَّى فِي النَّوْمِ وَ الْأَكْلِ. «حضرت صادق عليهالسلام در توصيه به محمدبنمسلم میفرمايند: در تمام حركات و سكنات حتی برای خوابيدن و خوردن، انگيزه خدایی داشته باشد.»
مستند مرتبه سوم و چهارم مراقبه: اعْبُدِ اللَّهَ كَأَنَّكَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَكُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ يَرَاك. «پيامبر اكرم صلياللهعليهوآله در توصيه به ابوذر میفرمايند: آنگونه خدا را عبادت كن كه گويا او را میبينی و اگر نمیتوانی اينطور خدا را عبادت كنی، حداقل طوری عبادت كن كه گويا او همواره تو را میبيند.»
عبادت در مرحلهاى كه خدا او را مىبيند، مربوط به مرحله سوم است و عبادت در مرحلهای كه او خدا را حاضر و ناظر میبيند، مربوط به مرحله چهارم است.
مستند «توجه به نفس»، آيه شريفه «...وَ في أَنْفُسِكُمْ أَفَلا تُبْصِرُونَ» است؛ همچنين كريمه شريفة «يا أيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا عَلَيْكُمْ انْفُسَكُمْ لا يَضُرُّكُمْ مَنْ ضَلَّ اذَا اهْتَدَيْتُمْ» بدان دلالت دارد. علامه طباطبايی رحمهاللهعليه در تفسير اين آيه چنين نوشتهاند:
«...اينكه فرمود: عليكم انفسكم (بر شما باد نفستان)، مقصود اين است كه شما ملازمت كنيد نفس خود را از جهت اينكه نفس شما راه هدايت شما است، نه از جهت اينكه نفس يكى از رهروان راه هدايت است،
به عبارت ديگر اگر خداى تعالى مؤمنين را در مقام تحريك به حفظ راه هدايت امر مىكند به ملازمت نفس خود، معلوم مىشود نفس مؤمن همان طريقى است كه بايد آن را سلوك نمايد، بنابراين نفس مؤمن طريق و خط سيرى است كه منتهى به پروردگار میشود، نفس مؤمن راه هدايت اوست، راهى است كه او را به سعادتش مىرساند...»
در بررسی مستند روايی «معرفت نفس» در كتاب نور ملكوت قرآن چنين آمده است:
درونشناسی، و معرفت نفس، همان معرفت حضرت معبود است چرا كه اميرالمومنين عليهالسلام فرمود: مَنْ عَرَفَ نَفْسَهُ عَرَفَ رَبـَّهُ «هر كس خودش را شناخت، پروردگارش را شناخته است.»
علامه مولف در پاورقیهای رساله سير و سلوك بحرالعلوم آورده است:
بعضی، حجاب بين خدا و انسان را فقط يك حجاب كه «نفس» باشد دانستهاند و عرفان آن را راه نجات دانستهاند كه: مَن عَرَفَ نَفسَهُ فَقَدْ عَرَفَ رَبَّهُ؛ يا تزكيه و تطهير آن كه قَدْ أفلَحَ مَن زَكَّيها يا عبور از آن كه أمات نَفسَهُ وَ أحيي قَلْبَهُ. و بعضی آن را عبارت از دنيا گرفتهاند و مقصود از دنيا در اينجا «ماسِویالله» است چنانكه فرمود: اُخرِجوا مِنَ الدُّنيا قُلُوبكُم قَبْلَ أن تَخْرُجَ مِنها أبْدانُكُ.
#مبانی #نقشهراه #عرفان #سلوک
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
﷽
⚪️ بیانیه عرفان شیعی فقاهتی| بخش هشتم.
▫️ توضيحی در مورد معرفت نفس و توجه به نفس:
از آنجايی كه خداوند محدود نيست، پس قابل تصور با ذهن نيست و از آنجايی كه ادراكات حضوری انسان دارای شكل و صورت نيست، پس قابليت پذيرش ادراكات مجرد را دارد و به همين سبب ادراك خداوند با قلب مورد تاييد روايات قرار گرفته است (تراه القلوب).
نتيجه مطلب فوق اين خواهد بود كه برای حركت به سوی معرفت پروردگار، پس از آموزشهای ذهنی لازم برای يافتنِ جهت صحيح، بايد از ابزار علم حضوری استفاده كرد. تنها ابزار علم حضوری انسان، «نفس» اوست.
از سوی ديگر اگر تمام موجودات تجليات خداوند هستند و وجودی از خود ندارند و با تدبُّر بايد از ظاهر و تعيُّنات آنها گذشت و به اصل وجودِ متصل به بینهايتِ آنها رسيد، پس با توجه و تدبر در «نفس» كه يكی از مخلوقات الهی است و مصداق «نفخت فيه من روحی» است، میتوان به وجود بینهايت خداوند متصل شد.
مقصود از «معرفت نفس»، همين است كه انسان با «توجه به نفس»، بهدنبال عبور از ظاهرِ نفس و احساسِ محدودِ «خوديّت» باشد و به اصل وجودِ «نفس» برسد، همانگونه كه با تدبّر در مخلوقات، از ماهيّت آنها عبور میكند و به اصل وجود و منشأ وجود آنها متوجه میشود.
انسان تا از محدوديت ادراكی عبور نكند، نمیتواند به ادراك وجود بینهايت موفق شود؛ محدوديت ادراكی انسان در ادراك «خود» قرار گرفته است و با توجه كردن به حاقّ نفس میتواند بهتدريج از اين محدوديت ادراكی عبور كند؛
آنچه در عرفان از آن به «فناء» تعبير میشود، دقيقاً به معنی عبور از محدوديتهای ادراكی نفس است نه به معنی نيستی و پوچ شدن.
#مبانی #نقشهراه #عرفان #سلوک
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
﷽
⚪️ بیانیه عرفان شیعی فقاهتی| بخش نهم و پایانی.
▫️ نتيجه بحث:
عرفانِ شيعی، بر اساس راهبری معصومين عليهمالسلام، طالبين را به سوی «لقاءالله» دعوت میكند و اين لقاء را «شهود قلبی وجود بینهايت خداوند» میداند و روش لازم برای اين حركت را تلاش برای دستيابی به «خلوص ذاتی» میشمارد و خلوص ذاتی را عبور از خود و ادراك خود، میداند تا اراده و ادراك حضرت دوست در وجود او تجلی كند و فرد به مقام «ولايت» برسد؛ مقامی كه هيچ حجاب ادراكی ميان او و خداوند وجود ندارد.
روايت قدسی زير كه از اميرالمومنين عليهالسلام و او از پيامبر اكرم صلیاللهعليهوآله در معراج وارد شده است، عصاره عرفان شيعی است كه كيميای «عشق و محبت الهی» را سبب ايجاد خلوص ذاتی، و خلوص ذاتی را سبب ايجاد شهود قلبی او برشمرده است:
«زندگی دلچسب، زندگانی كسی است كه دائماً به ياد من است، هميشه خود را غرق در نعمتهای من میبيند، موقعيت و جايگاه من را ناديده نمیگيرد و آنچه بايد برای من انجام دهد، هميشه در برابر ديدگان اوست؛ شبانهروز بهدنبال جلب رضای من است.
زندگی پايدارِ ابدی، زندگانی كسی است كه چنان به دنبال اصلاح نفس خود است كه دنيا در نظرش بیارزش و آخرت در نظرش بزرگترين ارزش شده است؛ كسی كه نظر مرا بر نظر خودش ترجيح میدهد و بهدنبال جلب رضای من است و عظمت مرا هميشه در نظر دارد و مرا حاضر و ناظر بر خود میبيند، هر چه مورد رضاس من نيست را از دلش پاك میكند و با تمام وجود در برابر شيطان و وسوسههايش میايستد و اجازه نمیدهد شيطان به قلبش نفوذ كند.
من در بندهای كه اين حسّ و حال براي او پيدا شود، محبتم را قرار میدهم، بهطوری كه تمام توجهش به من باشد، سكون و حركتش، همّت و ارادهاش، سكوت و گفتارش، همه و همه از نعمتِ «شهود» كه فقط بر اهل محبتم ارزاني كردهام، سرچشمه بگيرد.
چشم و گوش قلبش را باز میكنم تا با قلبش صدای مرا بشنود و با قلبش به عظمت و جلال من نظاره كند؛
دنيا و لذّاتش را در چشم او كوچك و منفور میكنم و همانگونه كه راهبر و نگهبان يك مجموعه، افرادش را از موقعيتهای خطرناك دور ميكند، او را از دنيا دور میكنم.
وقتی چنين حسّ و حالی به او دست داد، از اهل دنيا بهشدت پرهيز میكند و از زندگی سطحی موقت به زندگی عميق و ابدی میرسد، از فضای نفوذ شيطان به فضای سلطه رحمان میرود. ... اين مقام اهل رضايت از من است. ... هيچ حجاب و هيچ واسطهای ميان من و چنين كسی نخواهد بود... .»
▫️ كاربرد و توصيه عملی بحث:
صراط مستقيم در جمع ميان ظاهر و باطن است و تا وقت باقی است، بايد دست به راه عرفان و سلوك الی الله زد.
▫️ مقاله هویتشناسی عرفان شیعی فقاهتی:
▫️ https://eitaa.com/vaseti/148
#مبانی #نقشهراه #عرفان #سلوک
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
رساله-لب-اللباب-در-سیر-و-سلوک-اولی-الالباب.pdf
1.15M
﷽
⚪️ رساله لباللباب در سیر و سلوک اولی الالباب.
✍ علامه طهرانی
▫️ تقریر و بازنویسی درسهای عرفانی علامه طباطبایی
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
erfan.pdf
440.6K
﷽
⚪️ بیانیه عرفان شیعی فقاهتی.
✍ استاد عبدالحمید واسطی
#مبانی #نقشهراه #عرفان #هستیشناسی
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
﷽
⚪️ گزارش اول مناظره درباره فلسفه و عرفان| بخش اول
موضوع بحث
«گزارش همایش بازخوانی حکمت و عرفان شیعی – مناظرات سهگانه در مورد حکمت و عرفان»
مسأله بحث
دستگاه فلسفی و عرفانی شیعی چه میگوید و چه محصولی دارد؟ میزان انطباق آن با وحی چقدر است؟ تاثیرات تمدنی آن چگونه است؟
فرضیه بحث
حکمت و فلسفه = هستیشناسی برهانی
حکمت و فلسفه اسلامی = هستیشناسی برهانی با جهتیابی از وحی (کشف حد وسط برهان با راهنمایی وحی)
عرفان = هستیشناسی شهودی
عرفان شیعی = هستیشناسی شهودی با جهتیابی و اعتباریابی از وحی
عرفان شیعی فقاهتی = هستیشناسی شهودی سازگار با وحی که با رعایت دقیق شرع فعال شده است.
وحدت وجود = نظریهای که در آن کیفیت ربط میان وجود بینهایت خداوند با وجود محدود مخلوقات، با استفاده از فرآیند «تجلی» تبیین میشود بهطوری که نه خالق محدود شود و نه مخلوق معدوم (جمع میان وحدت و کثرت)
مفهوم بینهایت و کیفیت ارتباط آن با موجودات محدود، مرکزیترین و حیاتیترین مفهوم در زندگی بشر است.
تبیین بحث
امیرالمومنین علیهالسلام در مورد هویت «اسلام» فرمود: الْإِسْلَامُ هُوَ التَّسْلِيمُ، وَالتَّسْلِيمُ هُوَ الْيَقِينُ، وَ الْيَقِينُ هُوَ التَّصْدِيقُ، فَالتَّصْدِيقُ هُوَ الْإِقْرَارُ، وَ الْإِقْرَارُ هُوَ الْأَدَاءُ، وَ الْأَدَاءُ هُوَالْعَمَلُ.[1]
تمام هویت اسلام، تسلیم بودن در برابر حق است؛ حقجویی و حقخواهی شاخص بارز یک مسلمان است. گفتگوها، نقد و بررسیها و مناظراتی که در طول تاریخ اسلام در سیره پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و ائمه معصومین علیهمالسلام انجام شده است، نقشه راهی برای تدوین راهبردهای محتوایی و روشی در مواجهه با افکار مخالف است.
مؤسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام در راستای مأموریت «طراحی نظامهای تمدنی با اقتباس از نگرش اسلام، در فضای رقابت با نظامهای فکری، قانونی و فرهنگی بشری»، از سویی بهطور مستمر در محدوده کوچک خود به وظیفه رصد فضای معرفتی فرهنگی جهانی میپردازد و از سوی دیگر در فهرست طراحی فرآیندهای لازم برای یک جامعه ایدهآل، «فرآیند نقد و گفتگوی نقادانه» را مورد بررسی قرار داده است.
یکی از موارد رصد شده در فضای معرفتی و فرهنگی جامعه، انتشار نشریه «سمات» به سردبیری جناب آقای مهدی نصیری بود، انتشار چند شماره از این نشریه، رویکرد تصریح شده مخالفت با عرفان و فلسفه اسلام و مشی و مرام خاص «تقطیع در نقل مطالب» و نقد آنها را، تثبیت کرد.
در همین اوان، پخش مناظره سردبیر نشریه با جناب آیه الله غرویان استاد فلسفه حوزه علمیه قم در شبکه چهار سیما و غیر روشمند بودن این مناظره، سبب شد تا با پیگیریهای معاونت فرهنگی و تبلیغی مؤسسه مطالعات راهبردی، برگزاری جلسه مناظره فیمابین جناب آقای نصیری و جناب حجتالاسلام و المسلمین شیخ عبدالحمید واسطی معاونت مطالعات وتحقیقات مؤسسه، تحقق یابد.
این مناظرات در سه جلسه با فاصله دو هفته دو هفته، برگزار گردید؛ مؤسسه مطالعات راهبردی با عرضه پُر رنگ راهبرد «تفاهم و نه تقابل» تلاش نمود تا با رویارویی رفتاریِ مودبانه، متواضعانه و روشمند فضای کدورت و التهاب، به فضای تفاهم و نقد مثبت تبدیل شود و جریانات درونی مکتب فخیمه شیعه اثنیعشریه، عامل به کریمه شریفه «لاتنازعوا فتفشلوا و تذهب ریحکم» شوند و بتوانند در عین اختلاف، یار و معین یکدیگر در برابر هجوم عظیم دشمنان در عصر حاضر باشند و پیشنهاد کرد تا مرکز مشترک «دفاع فکری و نرمافزاری» شکل بگیرد و با تقسیم کار در دو جبهه «کلامی» و «فلسفی» و تقسیم مأموریت به «بخش دفاع کلامی در برابر وهابیت، بهائیت،قادیانیه، طالبانیسم، اخباریگری و شیخیه» و «بخش دفاع فلسفی در برابر معرفتشناسی و فلسفه آزاد غرب، فلسفههای مضاف مدرن، فلسفه پُستمدرن، عرفانهای کاذب» اندیشهورزان معارف شیعی بتوانند پشتبهپشت یکدیگر موجبات رضایت حضرت ولیعصر ارواحنا لتراب مقدمه الفداء را فراهم سازند.
قضاوت نسبت به عملکرد مؤسسه و عکسالعمل طرف مقابل در راستای تحقق این هدف و روش مناظره و کیفیت محتوایی مطالب طرفین بهعهده مخاطبین محترم است.[2]
از تلاشهایی که در این جلسات از طرف مؤسسه صورت گرفت مستندسازی گفتارها در صحن جلسه با ارائه متنی و تصویری اسناد مربوط به مباحث بود. مجموعه حاضر در این قسمت، به همراه این اسناد است که در اختیار سروران عزیز قرار میگیرد.
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
﷽
⚪️ گزارش اول مناظره درباره فلسفه و عرفان| بخش دوم و پایانی.
1⃣ نمونه تعاريف فلسفه و حکمت:
كندی: العلم بالاشياء علی حقيقتهابقدر طاقهالانسان[3]
فارابی: العلم البرهانی بالاسباب البعيده التی بها وجود الاسباب القريبه لاشياء[4]
بوعلی: التصديق بحقائق النظريه والعمليه علی قدر طاقه البشر[5]
بوعلی: العلم عن الموجود المطلق وتبتدی منه مبادی العلوم[6]
ملاصدرا: العلم بغايات الاشياء وعللها[7]
ملاصدرا: العلم بحقيقه الاشياء كماهی عليه فی الواقع و الحكم بوجودها بالبراهين، بقدر الوسع الانسانی[8]
فلسفه = هستیشناسی برهانی
فلسفه= تلاش برای كشف علت پديدهها دركل هستی
فلسفه= تلاش برای نفوذ به لايههای پنهان از حسّ، برای رسيدن به حقايق اثرگذار در زندگی.
فلسفه= كشف شكل هستی و معادلات حاكم بر آن.
فلسفه اسلامی = برهانی كردن نگرش اسلام به هستی.
فلسفه اسلامی = تلاش برای تبيين عقلانی مدل هستیشناسانه اسلام.
حيطه فعاليت فيلسوف حوزوی، تلاش برای تعميق فهم از مدل هستیشناسی اسلام و تلاش برای اثبات عقلانيت اين مدل و ايجاد زمينه تفاهم با مخاطبينی است كه عقيده مشترك با آنها وجود ندارد.
تمايز با كلام اسلامی:
علم كلام تلاش برای كشف مدلهستیشناسانه اسلام است و برای تبيين عقلانی آن نيز تلاش میكند و در اين تلاش از آيات و روايات نيز برای حد وسط استدلال استفاده میكند. حيطه فعاليت متكلم حوزوی، تلاش برای اثبات برتری مدل هستیشناسانه شيعه اثنيعشری، نسبت به مدل فرقههای ديگر، و ايجاد تفاهم با مخاطبينی كه عقيده مشترك پذيرش قرآن و سنت با آنها وجود دارد.
2⃣ نمونه مسائل فلسفه و حکمت: (فلسفه در مورد چه مسائلی گفتگو میکند؟)
3⃣ مقايسه ميان مسائل فلسفه يونان و مسائل فلسفه اسلام [9]
▫️ https://eitaa.com/vaseti/171
مباحث و مفاهیم کلیدی مرتبط به این بحث
تمدن اسلام، حکمت و عرفان شیعی، عقل و دین، منابع معرفت
پینوشتها:
[1] . تفسير القمی، ج1، ص: 100
ترجمه: تمام هویت اسلام، تسلیم بودن است و تمام هویت تسلیم بودن یقین داشتن است و تمام هویت یقین داشتن دریافتن با تمام وجودِ حق است و تمام هویت این دریافت، اعتراف به آن است و تمام هویت این اعتراف، عمل به آن است.
[2] . قابل ذکر است که جلسهای در دوم ماه رجب از جانب جناب آقای نصیری و میلانی در حسینیه تهرانیها در مشهد مقدس رضوی، تحت عنوان پیگیری مناظرات تشکیل شد و مطالبه ادامه مناظره مطرح گردید. در پاسخی که به دعوت برای شرکت در این جلسه ده روز قبل از تشکیل این جلسه داده شد چنین گفته شد:
«سه جلسه مناظره با تقاضای مستمر در صحن مناظره برای تغییر روش غیرعلمی در نقل و نقد مطالب عرفا و فلاسفه، و عدم اجابت آقای نصیری و اصرار بر ادامه شیوه تقابل و نه تفاهم از سویی، و نتایج نظرسنجی کتبی در دو جلسه آخر مناظرات که نود درصد شرکتکنندگان اظهار داشته بودند در چنین مناظراتی با این فضا شرکت نخواهند کرد، از سوی دیگر،
سبب شد تا مؤسسه مطالعات راهبردی در کرسیهای نقد و نظر فلسفی و عرفانی از جریان «نصیری–میلانی» صرفنظر کرده و با دعوت از شخصیتهای جریان «تفکیک» برنامههای آتی این کرسیها را تدارک نماید. امید است بحولوقوه الهی در آینده نزدیک مناظرات سهگانهای در فضای تفاهم و روشمندی علمی تقدیم حقجویان شود.
اخیرا کتابی با عنوان «جدال با مدعی» نیز توسط جناب آقای دکتر حسین غفاری مدیر گروه فلسفه دانشگاه تهران که حاوی سه جلسه گفتوگوی مولف با جناب آقای نصیری است منتشر گردیده است که مطالعه آن برای پیگیریکنندگان اینگونه جریانات فکری ضروری است و مقایسه سبک و سیاق مطالب کتاب با مطالب منتشر شده از همین گفتگوها در نشریه سمات، میتواند راهگشا باشد.
[3] . رسائل الكندی، ص97
[4] . الفصول المنتزعه، ص52
[5] . عيون الحكمه، ص16
[6] . النجاة، ص198
[7] . حاشيه الهيات شفاء، 264
[8] . اسفار، ج1،ص338
[9] . مقالات فلسفی، شهيد مطهری، ج3 ص21
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
گزارش همایش بازخوانی حکمت و عرفان شیعی.pdf
367.9K
﷽
⚪️ گزارش اول مناظرات سهگانه استاد واسطی و دکتر نصیری در زمینه فلسفه و عرفان.
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
همایش بازخوانی حکمت و عرفان شیعی - قسمت دوم.pdf
428.5K
﷽
⚪️ گزارش دوم مناظرات سهگانه استاد واسطی و دکتر نصیری در زمینه فلسفه و عرفان.
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
nasiri-vaseti1-www.ebnearabi.com.mp3
23.69M
﷽
⚪️ مناظره درباره فلسفه و عرفان| جلسه اول.
▫️ استاد عبدالحمید واسطی و دکتر مهدی نصیری
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
nasiri-vaseti3-www.ebnearabi.com.mp3
21.8M
﷽
⚪️ مناظره درباره فلسفه و عرفان| جلسه سوم و پایانی.
▫️ استاد عبدالحمید واسطی و دکتر مهدی نصیری
#مبانی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti
nasiri-vaseti2-www.ebnearabi.com.mp3
20.65M
﷽
⚪️ مناظره درباره فلسفه و عرفان| جلسه دوم.
▫️ استاد عبدالحمید واسطی و دکتر مهدی نصیری
#مبانی #هستیشناسی #حکمت_متعالیه #عرفان #فلسفه
⚪️ تفکر و تمدن شبکهای
⚪️ @vaseti