📌 حکمت 54
📍ارزش های اخلاقی
📍در بر دارنده مفاهیم: #اخلاقی، #اجتماعی
📝 شرح و تفسیر این حکمت در کانال:
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_اول
1⃣ درباره اهميت عقل همين بس كه اگر عقل و تدبير باشد همه چيز به دنبال آن خواهد آمد،مال و ثروت را با عقل و تدبير به دست مى آورند، مقام و شخصيت نيز زاييده عقل است و آسايش و آرامش و سعادت دو جهان با عقل حاصل مى شود. به گفته بعضى از شارحان نهج البلاغه در قرآن مجيد واژه عقل و علم و مشتقات آنها 880 مرتبه آمده است و اين نشانه اهميت فوق العاده قرآن و اسلام به مسأله عقل است.
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_اول
2⃣ ابن ابى الحديد نقل می کند كه رسول خدا فرمود: «خداوند هيچ نعمتى را برتر از عقل در ميان بندگانش تقسيم نكرده است. خواب عاقل از شب زنده دارى جاهل (و عبادت شبانه او) برتر و روزه نگرفتنش از روزه (مستحبى) جاهل برتر و توقفش از سفر جاهل (براى اطاعت پروردگار يا جهاد) مهم تر است و خداوند هيچ پيامبرى را مبعوث نكرد مگر اين كه عقلش كامل شد و عقل او برتر از عقول تمام امتش بود.
◀️ در حديث ديگرى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم: « دوست هر كس عقل اوست و دشمنش جهل اوست».
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_اول
3⃣ در نقطه مقابل عقل جهل و نادانى بدترين فقر و تنگدستى است، زيرا انسان جاهل و نادان هم ثروتش را از دست مى دهد و هم آبرو و حيثيتش را و در يك كلمه دين و دنيايش را تباه مى كند. البته منظور از عقل، همان گونه كه در روايات اسلامى آمده همان هوش و فراستى است كه انسان را به خدا و اطاعت او نزديك مى كند و از زشتى ها دور مى سازد.
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_اول
4⃣ در دنياى ديروز و امروز افراد ظاهراً عاقلى بوده اند كه سال ها بر كشورهايى حكومت كرده اند ولى بسيارى از آنها فاقد عقل به معنايى كه در بالا آمد بوده اند. هوش و ذكاوت آنها نوعى شيطنت بوده است، همان گونه كه در حديثى از امام صادق(عليه السلام) مى خوانيم كه بعضي از ياران آن حضرت درباره عقل از محضرش سؤال كردند فرمود: «عقل چيزى است كه انسان به وسيله آن خدا را پرستش مى كند و بهشت را به دست مى آورد». راوى عرض كرد مى گويند معاويه عاقل است؟ فرمود: اين نوعى شيطنت شبيه عقل است و عقل نيست.
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_دوم
5⃣ در مورد ادب همين بس كه اميرمؤمنان على(عليه السلام) در حديثى كه در غررالحكم آمده مى فرمايد: «بهترين چيزى كه پدران براى فرزندان به ارث مى گذارند ادب است».
◀️ منظور از ادب حسن معاشرت با مردم و تواضع در برابر خلق و خالق و برخورد پسنديده با همه افراد است. معنى اصلى واژه ادب دعوت كردن است و از آنجايى كه اخلاق نيك و برخورد شايسته مردم را به خوبى ها دعوت مى كند آن را ادب ناميده اند.
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_دوم
6⃣ آنچه امام(عليه السلام) درباره مشورت در اينجا بيان فرموده و آن را بهترين پشتيبان شمرده است مطلبى است كه به تعبيرات ديگر در ساير سخنان امام(عليه السلام) وارد شده است.
◀️حقيقت اين است كه اسلام دين استبداد به راى نيست; اسلام مى گويد: خداوند تمام علم و دانش و عقل را به يك يا چند نفر نداده بلكه در ميان بندگان خدا تقسيم كرده است. اگر كسى مى خواهد به كمالِ علم و دانش و عقل برسد بايد از افكار ديگران استفاده كند و چه بسا يك مشورت، جلوى خطاهاى بسيارى را مى گيرد به خصوص اين كه كسى كه قصد كارى را دارد آنچه را مطابق ميل اوست بر غير آن ترجيح مى دهد و نمى تواند به قضاوت بى طرفانه بنشيند و به همين دليل ممكن است گرفتار اشتباهات وسيعى شود; اما افرادى كه از محدوده كار او خارج هستند بهتر و روشن تر مى توانند درباره آن قضاوت و داورى كنند.
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_دوم
7⃣ همان گونه كه در روايات متعدد وارد شده بايد طرف مشورت عاقل و خداترس و راستگو و راز نگه دار و شجاع و خيرخواه باشد تا بتوان از مشورت او بهره گرفت. درست است كه غير معصومين ممكن است گرفتار خطا شوند; ولى ضريب خطا در يك نفر هر قدر باشد در دو نفر نصف مى شود و در ده نفر به يك دهم مى رسد و احتمال آن بسيار كمتر مى شود .
◀️ شاعر مى گويد:
مشورت ادراك و هشيارى دهد *
عقل ها مر عقل را يارى دهد
گفت پيغمبر بكن اى راى زن *
مشورت المُسْتَشارُ مُؤتَمَن
🔻🔻🔻
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
#قسمت_دوم
#حکمت_پنجاه_و_چهارم_نهج_البلاغه
به پایان رسید ولی تامل ما در این حکمت ها به پایان نخواهد رسید 😊🌷
ان شاء الله بخوانیم و در زندگی پیاده کنیم و عامل واقعی به آن باشیم 🙏🌷